قهوه عراقی؛ تلخ اما شیرین در دل سنت‌ها
عراق و قهوه دو واژه به هم پیوسته در گذر تاریخ است و نه تنها یک نوشیدنی روزمره، بلکه بخشی از سنت، فرهنگ، مهمان‌نوازی و آیین‌های اجتماعی مردم به شمار می‌رود.
در عراق که قدم بزنی هر گذرگاهی قهوه خانه هایی با چینش اندازه های مختلف قوری های برنجی قهوه که به آن دله می گویند آن هم بر روی هیزم هایی گداخته، توجهت را جلب خواهد کرد.
قهوه، نوشیدنی‌ای محبوب در سراسر جهان است که در عراق نه تنها یک نوشیدنی روزمره، بلکه بخشی از فرهنگ، مهمان‌نوازی و آیین‌های اجتماعی مردم به شمار می‌رود. تاریخچه قهوه در عراق به قرون میانی بازمی‌گردد، زمانی که بغداد به عنوان یکی از مراکز علمی و فرهنگی دنیای اسلام، محل تلاقی فرهنگ‌ها و تبادل کالاها، از جمله قهوه بود.
ورود قهوه به عراق به دوره خلافت عباسی نسبت داده می‌شود، اما استفاده گسترده از آن در محافل عمومی و خانگی از قرن شانزدهم میلادی و با گسترش کافه‌ها در بغداد و شهرهای بزرگ آغاز شد. قهوه‌خانه‌ها در عراق تبدیل به مکان‌هایی برای گفتگو، شعرخوانی، بحث‌های دینی و سیاسی شدند و تا امروز نیز بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی شهری هستند.
قهوه عراقی که به نام "قهوه عربی" یا "قهوة مرة" نیز شناخته می‌شود، معمولاً با دانه‌های قهوه تیره‌رنگ و بدون شکر تهیه می‌شود. روش سنتی تهیه آن شامل تفت‌دادن دانه‌های قهوه تا حد سوختگی ملایم، آسیاب کردن آن‌ها، و دم‌کردن در ظرفی به نام دلّه بر روی شعله کم است. در بسیاری از مناطق عراق، به قهوه کمی هل اضافه می‌شود تا طعم آن عطرآگین‌تر شود. این نوشیدنی در فنجان‌های کوچک سرو شده و معمولاً به‌همراه خرما یا شیرینی‌های محلی مصرف می‌شود
قهوه عراقی با قهوه ترکی یا قهوه لبنانی متفاوت است. بر خلاف قهوه ترکی که غلیظ‌تر و معمولاً با شکر تهیه می‌شود، قهوه عراقی رقیق‌تر، تلخ‌تر و بدون شکر است. همچنین برخلاف قهوه‌های غربی که در دستگاه‌های اسپرسوساز تهیه می‌شوند، قهوه عراقی هنوز به روش سنتی بر روی آتش دم می‌کشد که این خود نماد پایداری فرهنگ سنتی در برابر تغییرات مدرن است.
در مراسم‌ها، قهوه عراقی نقش مهمی ایفا می‌کند؛ به‌ویژه در مجالس سوگواری، آشتی‌دادن میان قبایل، یا استقبال از مهمانان ویژه نحوه‌ی تعارف قهوه، ترتیب نوشیدن و حتی میزان ریختن در فنجان‌ها دارای نشانه‌ها و معانی فرهنگی خاص است که نسل به نسل منتقل شده است.
