ایرانیان پیش از اسلام هم به طواف کعبه می‌رفتند

ایرانیان پیش از اسلام خود را از نسل ابراهیم(ع) می‌دانستند، لذا به کعبه احترام می‌گزاردند و با هدایای گرانقیمت به مکه رفته و به طواف کعب می‌پرداختند. طبق نوشته برخی مورخین، ساسانِ بابک (جد ساسانیان)، دو آهوی زرین و شمشیر‌‌هایی به کعبه هدیه کرد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج، شاید باورتان نشود، اما ایرانیان قدیم هم سفر حج می‌رفتند و کعبه نزد آنها از قداست ویژه‌ای برخوردار بوده است. 


قاضی عسکر در « حج در اندیشه اسلامی» می‌نویسد: برخی از ایرانیان به احترام خانه کعبه و جدشان ابراهیم از یک سو و توسل به هدایت او و رعایت نسب خویش از دیگر سو، به زیارت بیت‌الحرام می‌رفتند و گرد خانه خدا طواف می‌کردند. 


آخرین نفر که از ایرانیان پیش از اسلام، به حج رفت، ساسان پسر بابک، جد اردشیر بابکان، سرملوک ساسانی (جد ساسانیان) بود که دو آهوی زرین و شمشیر‌‌هایی به کعبه هدیه کرد.


مسعودی؛ تاریخ‌نگار قرن چهارم هجری در مروج الذهب آورده است که: ایرانیان قدیم با هدایای بسیار گران‌قیمت، به زیارت کعبه می‌رفتند و زمزمه آنها بر سر چاه آن، سبب شد که آن چاه « زمزم » نام بگیرد. 


در روایات اسلامی راجع‌به حفر چاه زمزم به وسیلهٔ عبدالمطلب آورده‌اند که وقتی عبدالمطلب زمزم را کشف کرد، دو آهوی طلا و چند شمشیر و زر بسیار به دست آورد که ساسان پادشاه ایران به حرم کعبه اهدا کرده بود. عبدالمطلب باب کعبه را با آنها ساخت. این نقل در کتاب اخبار مکه تالیف ازرقی آمده است. برای توجیه این ادعا نیز به ناتوانی قبایل عرب، برای فراهم آوردن چنان هدایای پرهزینه‌ای اشاره شده است. 


یاقوت حموی هم به نقل از مسعودی در «معجم‌البلدان» اینطور آورده است که «ایرانیان عقیده دارند از اولاد ابراهیم هستند و پیشینیان ایشان برای بزرگداشت جد خود ابراهیم خلیل به زیارت بیت الله می‌رفتند و کعبه را طواف می‌کردند تا شعار نیای خویش را بر پای دارند و انساب خود را حفظ کنند. آخرین پادشاه پارسی که به حج بیت‌الله رفت، ساسان بن بابک بود... شاعر باستانی تازی در این باره گفته است: «زمزمت الفرس على زمزم/ و ذلک من سالفها الأقدم یعنی: ما از زمان‌های پیش خانه خدا را حج می‌گزاردیم و در اباطح آن (مسیل‌های آن) ایمن بودیم.»


پس از ظهور اسلام نیز یکی از شاعران ایرانی چنین گفته است:


وما زلنا بحج البیت قدما/ و نُلقى بالاباطح امیناً


و ساسانُ بنُ بابک سارَ حَتَّى/ أتى البیت العتیق بأصیدینا


و طاف به و زمزم عند بئر/ لاسماعیل تَروى الشّار بینا


یعنی:


ما از زمان‌های پیش خانه خدا را حج می‌گزاردیم و در اباطح آن ایمن بودیم


و ساسان پسر بابک یک همراه با دلیران مغرور ما راه پیمود تا به بیت العتیق رسید


و کعبه و زمزم را طواف کرد، آن چاه را که از اسماعیل است و نوشندگان را سیراب می‌کند.


به موجب این اخبار، ایرانیان صدر اسلام افتخار می‌کردند در عصری که مشرکان جزیرة‌العرب کعبه را با بت‌های خود ملوث و آلوده کرده و زشت‌ترین گناهان را در مطاف و مسجدالحرام مرتکب می‌شدند، آنها به زیارت حج می‌رفتند و هدایایی به کعبه تقدیم می‌داشتند.


| شناسه مطلب: 128374




حج تمتع حج 1404