کوه و غار ثور

سه کوه متصل به یکدیگر را به نام کوه ثور می شناسند و غار ثور در سوّمین آنها قرار دارد. زمانی که مشرکان مکه به قصد کشتن رسول خدا(ص) بسیج شدند، آن حضرت پس از خروج از خانه، در حالی که به طور اتفاقی ابوبکر را دید، همراه وی به سمت جنوب مکه به راه افتاد. طبعا آن حضرت برای رفتن به یثرب می بایست به شمال مکه می رفت، اما برای گمراه کردن مشرکان، راه جنوب را برگزید و به کوه ثور رسید. آن حضرت، به همراه ابوبکر وارد غار ثور شد و مدت سه روز در آن مخفی بود.

مشرکان تا نزدیکی غار ثور آمدند، اما به اعجاز الهی، عنکبوتان تارهایی را بر درِ غار تنیدند تا مشرکان را از رفتن به درون آن منصرف کنند، چراکه آنان با دیدن تارهای عنکبوت تصور کردند کسی وارد غار نشده است! خداوند در قرآن از این غار یاد کرده است:

" إِلاّ تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کَفَرُوا ثانِیَ اثْنَیْنِ إِذْ هُما فِی الْغارِ إِذْ یَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللهُ سَکِینَتَهُ عَلَیْهِ وَ أَیَّدَهُ بِجُنُود لَمْ تَرَوْها... " . - توبه : 40

اگر او [پیامبر] را یاری ندهید،[بدانید که ] خداوند او را هنگامی که کافران آواره اش ساختند، یاری داد، آنگاه که یکی از آن دو به هنگامی که در غار بودند، به همراهش [ابوبکر] گفت: نگران مباش که خدا با ماست. آنگاه خداوند آرامش خودش را بر او نازل کرد و به سپاهیانی که نمی دیدشان، یاری داد.

کوه ثور در میان چند خیابان، با نامهای خیابان ثور، جاده طائف و جاده کدی قرار گرفته است. بیشتر مسیر کوه به سمت غار، به صورت پلکان برای مشتاقانِ صعود آماده شده است که به طور طبیعی زمانی حدود یک و نیم ساعت را برای رسیدن به غار طلب می کند.

خود غار نیز دو مسیر ورودی و خروجی دارد که به احتمال، مسیر اصلی آن سمت قبله آن بوده و مسیر پشتی آن، که از آنجا وارد غار می شوند، بعدها درست شده است. در محدوده داخلی آن هم چند نفر می توانند بنشینند و دست کم دو تا سه نفر می توانند نماز نشسته به جای آورند. در نزدیکی غار ثور، غار کوچکتری نیز وجود دارد که زیر سنگی است که بمانند نوعی کاسه وارونه قرار گرفته است. فاکهی در قرن سوم هجری، از محل غار به عنوان مسجد غار ثور یاد کرده است.