قدرت دعا؛ تبیین اثر نیایش در روز عرفه
اگرچه دعا و نیایش مکان و زمان نمی‌شناسد و همه‌جا موعد سخن گفتن با خداست، اما نیایش در حج بهترین اثرها را دارد و در این میان دعای عرفه بهترین است برای گفت‌وگو با خدای متعال در سرزمین وحی، که هم مضامینش عالی است و هم بهترین وسیله برای تقرب عارفانه.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج،گرچه تمام حالات زندگی برای نیایش است، ولی دوران پربار حج و حضور در مواقف حرم، شکوه بیشتری برای دعا و تأثیر فراوان‌تری برای نیایش به درگاه پروردگار جهان دارد.
آیت‌الله جوادی آملی در صهبای صفا می‌گوید: برای اصل نیایش، قرآن کریم آنچنان ارج و حرمتی قائل است که از تأثیر آن و از سرعت و قاطعیت اجابت آن در یک آیه کوتاه، هفت بار از خدای متعال یاد می‌کند «و اذا سألک عبادی (1) عنى (2) فَإِنِّی (٣) قَریب أُجِیبُ (٤) دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعانِ (٥) فَلْیَسْتَجیبوالى (٦) وَلْیُؤْمِنُوا بی (7) لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ».
طبق آیه فوق آنچنان قرب الهی محقق است که در پاسخ سؤال از پیامبر - ص - نیازی به دستور جواب نبوده و خداوند مستقیماً و شخصاً جواب سؤال را به عهده گرفته و به پیامبرش نفرموده که «تو در جواب سائل چنین بگو»، بلکه خود شخصاً اعلام حضور و مبادرت به پاسخ فرموده است.
قرب خداوند در قرآن با مراحل متعددی تبیین شده است که با طی هر مرحله می‌توان به مرحله بعد رسید و پیمودن هر مرحله به نیایش فروغ تازه‌تری می‌بخشد و به دعا جذبۀ ویژه عطا می‌کند.
خلاصه آنکه در قرب الهی تردیدی نیست و نقش نیایش در وصول به رحمت بیکران الهی نیز با بیان معصوم به خوبی روشن است که «الدعاء کَهْفُ الاجابة کما أَنَّ السَّحَابَ کَهْفُ المَطَر » ...
و از آنجا که دعا از ضمیر صاف، مورد قبول است و احرام و آهنگ کعبه در تصفیه ضمیر تاثیر بسزایی دارد، نیایش در حج و دعا در مواقف آن بهترین اثرها را به همراه خواهد داشت، لذا برای هر برنامه از مناسک حج دستور ویژه‌ای راجع‌به نیایش داده شده است و عمده آن دعای عرفه در صحرای عرفات، و همراه توده مردمِ گرد آمده از چهار سوی جهان و عشاق مشعر و مشتاقان کوی منی است و بهترین نیایش که جنبه سیاسی - عبادیِ حج و زیارت را به خوبی تبیین می‌کند، همان دعای عرفه از عارف معروف در بین اهل معرفت، سید شاهدان کوی شهود و شهادت و سرور پاکان و آزادگان؛ حضرت حسین بن علی (ع) است، زیرا حضرت در این دعا، هم دستور کفرستیزی و راه طاغوت‌زدایی و رسم سلحشوری و سنت سرکوبی جنایتکاران را ارائه می‌کند، و هم ستایش حکومت اسلامی و تقدیر دولت مکتبی و ظهور ولایت الهی را نشان می‌دهد، و هم تجلی هستیِ ذات اقدس خداوند و ظهور گسترده و همه جانبه آن ذات مقدس و خفاءِ هر چه غیر اوست، در پرتو نور او و پی بردن به او از خود او، و به غیر او بها ندادن و غیر او را به او شناختن و ذاتش را عین شهود و مستغنی از استشهاد دانستن را تفهیم می‌کند.
در فرازی از دعای باشکوه عرفه، قدرت لایزال الهی در کوبیدن جباران و اینکه خداوند هر کفرپیشه و ستمگری را ریشه کن می‌کند، مطرح شده است.
در فرازی دیگر عنایت خداوند نسبت به دولت الهی و تولد در زمان حکومت اسلامی و نجات از پیشتازان کفر و الحاد و حمکرانان خودسر و خون آشام تبیین شده است.
و در فرازهایی عالی‌ترین مراحل توحید بیان شده است؛ یعنی این مطلب که؛ پی بردن به خداند از راه آثار و آیات او همانند پی بردن به آفتاب در فضای روشن روز توسط شمع کم نور است، در این دعا کالا بیان شده، زیرا خداوند از هر ظاهری آشکارتر و از هر نوری نورانی‌تر است و هرگز غائب نشده و نمی‌شود تا نیازی به استظهار داشته باشد و عارف پیش از هر چیز اول او را مشاهده می‌کند و بعد آثار او را و ... و خلاصه اینکه این دعا برهان صدیقین را به حکمای متاله اسلامی تعلیم داد و عرفا را نیز به شهود ذات تشویق کرد و عبادت‌کنندگان را هشدار داد و سالکان را بیدار کرد که در وادی ایمن دوست قدم گذاشته‌اند و راهی را می پیمایند که همان عین هدف است، زیرا از خدا به خدا رسیدن یعنی از مقصد به مقصود نائل آمدن.
