از مشعرالحرام تا ملکوت آسمان‌ها، راهی به اندازه یک وقوف
امشب از بافضیلت‌ترین شب‌هاست؛ شب عید قربان است و درهای آسمان باز و ملائکه منتظر نوشتن کرور کرور ثواب شب زنده‌داری فرزندان آدم(ع). امشب، زئرانِ حج به مشعر رسیده‌اند، به مزدلفه، و چه پرفضیلت و دوست‌داشتنی است این وقوفشان در مشعرالحرام برای «او»...
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج،زائری که از غروب آفتاب به قصد مشعرالحرام، عرفات را ترک کرده است، حالا که سیاهی شب چادرش را روی آسمان کشیده، به مشعر یا همان مزدلفه رسیده است؛ به محلی میان عرفات و منا که پس از وادی یا دره مأذمین و در 5.5 کیلومتری منا قرار دارد.
به عبارتی زائر باید پس از غروب شرعی روز عرفه یعنی پس از پایان وقوف اختیاری در عرفات به سمت مزدلفه (مشعرالحرام) حرکت کند تا از آن هنگام تا طلوع آفتاب روز دهم ذی‌حجه اعمال مخصوص این مکان را انجام دهد که همان وقوف است و از ارکان حج.
شب وقوف در مشعرالاحرام شب عید قربان و جزو چهار شبی است که حاجی به توصیه امیرمومنان علی(ع) خود را در آن شب برای عبادت حق فارغ می‌سازد. در کتاب «نوش بندگی» درباره این شب و فضیلت این شب بر طبق احادیث و روایات توضیح داده شده که امام صادق (ع) درباره این شب فرمودند که عظمت این چهار شب یعنی شب اول رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان پیوسته امیرمومنان؛ علی(ع) را بر آن می‌داشت که خود را برای عبادت در این چهار شب فارغ سازد و سایر امور را کنار بگذارد.
پیامبر(ص) نیز درباره فضیلت این شب فرمود: کسی که چهار شب را در طول سال احیا نگه دارد، بهشت بر او واجب می‌شود: شب ترویه (شب هشتم ذی‌حجه)، شب عرفه، شب عید قربان و شب عید فطر.
البته احیا صرفا به معنای بیداری در شب نیست، بلکه رسیدن به مرتبه بالاتری از حیات است، و کسی که به احیا می‌پردازد، سعی می‌کند با اعمالی که در آن شب انجام می‌دهد و تصمیماتی که برای آینده خود می‌گیرد، درجه حیات خود را ارتقا ببخشد. و شب عید قربان از جمله شب‌های مستعد برای ارتقای حیات انسانی است که احیای آن مستحب است.
سیدبن طواووس می‌فرماید: مراد از احیای این چهار شب این است که حرکات و سکنات و دوست داشتن و کراهت داشتن تو همگی معامله با خدای متعال باشد و قصد قربت با آنها کنی و ادب در محضر خدای متعال نگاه داری و درصدد اصلاح آنچه بین تو و خدای متعال است، برآیی و با زوال ظلمت اصرار بر گناه، طهارت سر بیابی و اگر خواب در این شب‌ها بر تو غلبه کرد، سعی کن همراه با غفلت نباشد، نیت کن که: خدایا برای اینکه بر عبادت تو نشاط و اقبال داشته باشم، ساعتی را می‌خوابم و این خواب خود عبادت و مایه تقرب خواهد بود.
درهای آسمان امشب باز است
امام صادق(ع) فرمود: نماز مغرب را به جای نیاور تا به مشعر در آیی و در آنجا نماز مغرب و عشا را با یک اذان و دو اقامه به جای آور.
امام صادق در ادامه حدیث بالا فرمود: اگر مقدور است که این شب را احیا بداری، چنین کن. چون به ما رسیده است که درهای آسمان در این شب به خاطر صدای مومنان بسته نخواهد شد و برای آنها زمزمه‌هایی مانند زنبور عسل است. و در این شب خدای بلندمرتبه می‌فرماید: من رب شما هستم و شما بندگان منید و حق مرا ادا کردید و بر من حق است که شما را اجابت کنم... و او گناهان هر کسی را که اراده بفرماید، می‌ریزد و محو می‌فرماید.
آداب حضور در مشعرالحرام
حضور در مشعرالحرام مثل هر منزل و مرحله‌ای از حج و مثل عرفات آدابی دارد، از جمله:
اول اینکه مشعر حرم است و زائر در تمام مدت مبیت و وقوف در مشعرالحرام باید خود را در حال عبادت و در محضر مولای خود ببیند و بهترین حال برای این مقام ذکر گفتن است که جزو آداب حضور در مشعر است.
دوم با طهارت بودن در تمام مدت مبیت و وقوف در این مکان با عظمت است، که امیرمومنان علی(ع) فرمود: خداوند به آنها اجازه زیارت و ملاقاتی که همراه با طهارت باشد، عطا فرمود.
سوم داشتن سکینت که رسول اکرم (ص) به آن توصیه فرمود. سکینت یعنی داشتن استقرار باطنی و نداشتن اضطراب که از آن به طمانینه تعبیر می‌کنند.
چهارم دعا و مشغول بودن به عبادت در شب عید است که امام صادق(ع) فرمود: این شب، شبی است که درهای ملکوت در آن بسته نمی‌شود. و همچنین فرمود: با طهارت صبح کن و پس از نماز صبح، حمد و ثنای خدای عزوجل را به جای بیاور.
پنجم سنگریزه جمع کردن برای رمی جمرات. از آنجا که برداشتن سنگریزه از مشعر به دستور خدای متعال است، عبادت است، بنابراین لازم است که زائر این کار را با توجه و حضور قلب انجام دهد. زائر هنگام برداشتن سنگریزه‌ها دعا می‌کند که آثار مبارزه با شیطان در او ظهور کند و اثر آن باقی بماند.
غفران الهی؛ پاداش زائرِ خاضعِ مشعر
درنهایت اینکه زائر از زمانی که به مشعرالحرام می‌رسد تا اذان صبح نیت مبیت (ماندن) در مشعر می‌کند و از اذان صبح تا طلوع آفتاب نیت وقوف می‌کند. در این بیتوته و وقوف عمل عبادی خاصی واجب نشده و صرف بودن همراه با نیت در این مکان مقدس عبادت است و زائر در هر حالتی که باشد، گویی در حال عبادت است. هرچند اگر مشغول عبادت باشد، نور علی نور است و فضیلت بسیار بزرگی است.
پاداش حضور در مشعرالحرام غفران و محو شدن همه گناهان است که امام صادق(ع) فرمود: کسی که از تنگه بین عرفات و مشعر خاضعانه عبور کند، خدا تمام گناهان او را می‌آمرزد.
