ماه محرم، اولین ماه از سال قمری، دارای اعمال و آداب خاصی است که در کتب دینی و روایات به آن‌ها اشاره شده است.

فردا جمعه آغاز ماه محرم‌ است و مردم ایران که یک تنه با تکیه بر حسین(ع)، اجداد حسین(ع) و اولاد حسین(ع) و با «رمز یاحسین(ع)» پیروز نبرد حق علیه باطل زمان خود شدند، علم زنده بودن راه امام حسین(ع) و یارانش را بلند می‌کنند.

برای کسب فیض بیشتر از آخرین شب ماه ذی‌الحجه که امشب است و ماه محرم که از فردا آغاز می‌شود اعمال مستحبی مختلفی ذکر شده است که عمل بر آنها بر فیوضات معنوی مسلمان می‌افزاید.

اعمال روز آخر ماه ذی‌الحجه

برای روز آخر ماه ذی‌الحجه اقامه یک نماز دو رکعتی به شرح زیر توصیه شده است:

مرحوم «سیّد بن طاووس» نقل کرده است که در روز آخر ذی‌الحجة، دو رکعت نماز مى‌خوانى و در هر رکعت، یک مرتبه سوره «حمد» و ۱۰ مرتبه سوره «قل هو الله» و ۱۰ مرتبه «آیة الکرسى» را مى‌خوانى و پس از نماز مى‌گویى: «أللهُمَّ ما عَمِلتُ فى هذِهِ السـّـنةِ مِنْ عَمَل نـَهَیتـَـنى عـَـنهُ و لمْ ترْضَهُ، و نـَسیتهُ ولمْ تنسَهُ، وَدَعَوتنى اِلى التوبَةِ بَعْدَ اجْتِرائى عَلیْکَ، اَللهُمَّ فاِنى أسْتغفِرُکَ مِنهُ فاغفِرْ لى، وَما عَمِلتُ مِنْ عَمَل یُقَرّبـُـنى اِلیکَ فاقبَلهُ مِنى، وَلا تقطعْ رَجائى مِنکَ یاکَریمُ». وقتی چنین کردى شیطان مى‌گوید: واى بر من! هرچه در مدّت این سال زحمت کشیدم (و او راوسوسه کردم) با این عمل، همه را از بین برد و سالش را به خیر پایان داد.

نماز: شب اول ماه محرم چند نماز دارد که از جمله آنها نمازی دو رکعتی است که در هر رکعت بعد از حمد ۱۱ مرتبه سوره‌ توحید خوانده می‌شود. در فضیلت این نماز آمده است که: خواندن این نماز و روزه داشتن روزش موجب امنیت است و کسی که این عمل را انجام دهد، گویا تمام سال بر کار نیک مداومت داشته است.

احیای شب اول محرم و انجام دعا و نیایش نیز از اعمال توصیه شده شب اول محرم الحرام است.

اعمال روز اول محرم

اول محرم هر سال اولین روز سال قمری است. از امام محمدباقر(ع) روایت شده است: آن کس که این روز را روزه بدارد، خداوند دعایش را اجابت می‌کند، همانگونه که دعای زکریا(ع) را اجابت کرد. همچنین برای این روز نمازی دو رکعتی توصیه شده است که پس از اقامه آن سه بار دعای «اللّهم انت الاله القدیم و هذه سنهٌ جدیدهٌ فاسئلک فیها العصمه من الشیطان و القوَّه علی هذه النّفس الامّاره بالسُّوء؛ بارالها! تو خدای قدیم و جاودانی و این سال، سال نو است، از تو می‌خواهم که مرا در این سال از شیطان حفظ کنی و بر نفس اماره (راهنمایی کننده) به بدی پیروز سازی» باید خوانده شود.

برای سومین روز از ماه محرم از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است هر کس در این روز روزه بگیرد، خداوند دعایش را اجابت کند. همچنین روزه گرفتن در روز هفتم محرم نیز جزو اعمال مستحبی است.

اعمال شب عاشورا

اعمال شب عاشورا شامل اقامه چند نماز است که یکی از آنها چنین است: چهار رکعت نماز که در هر رکعت بعد از سوره‌ حمد، ۵۰ بار سوره‌ توحید خوانده می‌شود. پس از پایان نماز، ۷۰ بار «سبحان الله والحمدالله و لا اله الاّ الله و الله اکبر ولا حول ولا قوه الاّ بالله العلیّ العظیم» خوانده می‌شود. احیای این شب در کنار قبر امام حسین(ع) و دعا و نیایش نیز از اعمال توصیه شده است.

اعمال روز عاشورا

اعمال روز عاشورا شامل رها کردن هر کاری و عزاداری بر امام حسین(ع) و شهدای کربلا، مهم‌ترین عمل و شایسته هر انسانی است که انجام دهد. در این مورد از امام رضا(ع) نقل شده است هر کس کار و کوشش را در این روز رها کند خداوند خواسته‌هایش را برآورد و هر کس این روز را با حزن و اندوه سپری کند، خداوند قیامت را روز خوشحالی او قرار دهد.

زیارت امام حسین(ع) نیز بسیار توصیه شده است. روزه گرفتن در این روز کراهت دارد؛ ولی بهتر است بدون قصد روزه، تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودداری شود، آب دادن به زائران امام حسین(ع)، خواندن سوره توحید هزار مرتبه، خواندن زیارت عاشورا و گفتن هزار بار ذکر «اللّهم العن قتله الحسین(ع)» دیگر اعمال این روز است. روزه روز بیست و یکم محرم نیز از اعمال توصیه شده است.

روز بیست و یکم محرم

روزه این روز نیز مطلوب است.