بررسی انتقادی سبک معماری شهر مکه در کتاب «ضیاء‌الدین سردار» نویسنده پاکستانی
«ضیاء‌الدین سردار» محقق، منتقد فرهنگی و نویسنده مسلمان در کتاب «مکه: شهر مقدس» از زاویه دیگری به حال و هوای معاصرشهر مکه نگریسته و رواج فرهنگ مصرف‌گرایی در این شهر مهم را مورد انتقاد قرار داده است.
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) به نقل از گاردين، «ضياءالدين سردار» كه در پنجاب پاكستان متولد و در لندن پرورش يافته و تحصيل كرده، در كتاب خود درمورد رواج مصرف‌گرايي بي‌پروا و حماقت معماري در مقدس‌ترين شهر مسلمانان سخن گفته است، كتابي كه مطمئناً آل سعود آن را دوست نخواهند داشت.
سردار در كتاب خود به تبيين و واكاوي تاريخ مكه از زماني كه دره‌اي بي‌ثمر در بيابان بوده تا توسعه آن به عنوان يك شهر تجاري و سپس تبديل شدنش به مركز بزرگ‌ترين دين آسماني پرداخته و مبارزات مذهبي و آنچه را كه فرهنگ كنوني مكه را شكل داده مورد بررسي قرار داده است.
در اوايل قرن هفتم مكه جايگاه معجزه پيامبر اسلام و نزول قرآن بر قلب مقدس او شد و پس از آن اين شهر هم به لحاظ معنوي براي مسلمانان اهميت يافت و هم از نظر جغرافيايي تبديل به قلب دين اسلام و عامل وحدت مسلمانان شد.
پيامبر در سال هفتم هجرت به همراه عده‌اي از مسلمانان، با شكوه و جلال خاصي لبيك‌گويان وارد مكه شد و نخستين عمره را به جا آورد و بعد از پايان عمره، به مدينه بازگشت و اين نخستين عمره‌اي بود كه در اسلام رسماً انجام پذيرفت. اما بزرگ‌ترين و شكوهمندترين حج در اسلام، در سال دهم هجرت واقع شد، كه پيامبر در آن شركت كردند و مناسك و اعمال واقعي حج را در عمل به مسلمانان آموزش دادند، پس از آن مسلمانان براي زيارت به زادگاه پيامبر دين خود مكه مشرف مي‌شوند. امروزه تعداد اين زائران به حدود سه ميليون نفر در سال مي‌رسد.
برخي نويسندگان مانند ناصر خسرو و ابن بطوطه در سفرنامه‌هاي خود از شهر مكه و ويژگي‌هاي آن از جمله آب شوري كه داشته ياد كرده‌اند. بعدها مبالغ بسياري صرف تأمين آب شرب مكه شد.
از سوي ديگر سعودي‌ها فرهنگ ساخته‌شده شهر را تقريباً به طور كامل نابود و به جاي آن شهري مصرف‌گرا بنا كرده‌اند. در مكه چيزي توليد نمي‌شود، بلكه به جاي آن از زائران ماليات گرفته مي‌شود. به گفته يكي از اهالي مكه: "ما گندم يا ذرت درو نمي‌كنيم، محصولات ما زائران هستند."
در مكه معماري‌هايي صورت گرفته كه برخي آن را مناسب اين شهر مقدس نمي‌دانند. برج ساعت مكه كه مكاني بسيار مجلل و مشرف به حرم مقدس است، جزو معماري‌هايي است كه بسيار بحث‌برانگيز بوده است. در حالي كه تمام دنيا مكه را به خاطر وجود كعبه در آن مي‌شناسند، اكنون بسياري از نگاه‌ها متوجه برج ساعت مكه شده كه اين خوب نيست.
موضوع ديگري كه سردار به آن پرداخته بحث خريد و جنبه تجاري شهر مكه است. خريد همواره بخشي از دغدغه‌هاي زائران اين شهر بوده، اما به گفته سردار به جاي آنكه خريد در حاشيه حج قرار داشته باشد، اكنون حج تبديل به يك حاشيه براي خريد شده است و اين براي مرد جواني كه با تصوير كعبه بر روي ديوار اتاق خود بزرگ شده و بخشي از عمر خود را صرف تلاش براي ترويج حج پايدار و ادامه‌پذير كرده، بسيار وحشتناك است.
سردار به عنوان يكي از برجسته‌ترين مسلمانان ساكن انگليس از تبعيض نهادينه شده در دولت عربستان عليه ساكنان غير سعودي نيز منزجر شده و در كتاب خود اين موضوع و بسياري مسائل ديگر را مورد انتقاد قرار داده است. چيزي كه مسلم است قطعاً آل سعود اين كتاب را دوست نخواهند داشت.
سردار در كتاب خود به تبيين و واكاوي تاريخ مكه از زماني كه دره‌اي بي‌ثمر در بيابان بوده تا توسعه آن به عنوان يك شهر تجاري و سپس تبديل شدنش به مركز بزرگ‌ترين دين آسماني پرداخته و مبارزات مذهبي و آنچه را كه فرهنگ كنوني مكه را شكل داده مورد بررسي قرار داده است.
در اوايل قرن هفتم مكه جايگاه معجزه پيامبر اسلام و نزول قرآن بر قلب مقدس او شد و پس از آن اين شهر هم به لحاظ معنوي براي مسلمانان اهميت يافت و هم از نظر جغرافيايي تبديل به قلب دين اسلام و عامل وحدت مسلمانان شد.
پيامبر در سال هفتم هجرت به همراه عده‌اي از مسلمانان، با شكوه و جلال خاصي لبيك‌گويان وارد مكه شد و نخستين عمره را به جا آورد و بعد از پايان عمره، به مدينه بازگشت و اين نخستين عمره‌اي بود كه در اسلام رسماً انجام پذيرفت. اما بزرگ‌ترين و شكوهمندترين حج در اسلام، در سال دهم هجرت واقع شد، كه پيامبر در آن شركت كردند و مناسك و اعمال واقعي حج را در عمل به مسلمانان آموزش دادند، پس از آن مسلمانان براي زيارت به زادگاه پيامبر دين خود مكه مشرف مي‌شوند. امروزه تعداد اين زائران به حدود سه ميليون نفر در سال مي‌رسد.
برخي نويسندگان مانند ناصر خسرو و ابن بطوطه در سفرنامه‌هاي خود از شهر مكه و ويژگي‌هاي آن از جمله آب شوري كه داشته ياد كرده‌اند. بعدها مبالغ بسياري صرف تأمين آب شرب مكه شد.
از سوي ديگر سعودي‌ها فرهنگ ساخته‌شده شهر را تقريباً به طور كامل نابود و به جاي آن شهري مصرف‌گرا بنا كرده‌اند. در مكه چيزي توليد نمي‌شود، بلكه به جاي آن از زائران ماليات گرفته مي‌شود. به گفته يكي از اهالي مكه: "ما گندم يا ذرت درو نمي‌كنيم، محصولات ما زائران هستند."
در مكه معماري‌هايي صورت گرفته كه برخي آن را مناسب اين شهر مقدس نمي‌دانند. برج ساعت مكه كه مكاني بسيار مجلل و مشرف به حرم مقدس است، جزو معماري‌هايي است كه بسيار بحث‌برانگيز بوده است. در حالي كه تمام دنيا مكه را به خاطر وجود كعبه در آن مي‌شناسند، اكنون بسياري از نگاه‌ها متوجه برج ساعت مكه شده كه اين خوب نيست.
موضوع ديگري كه سردار به آن پرداخته بحث خريد و جنبه تجاري شهر مكه است. خريد همواره بخشي از دغدغه‌هاي زائران اين شهر بوده، اما به گفته سردار به جاي آنكه خريد در حاشيه حج قرار داشته باشد، اكنون حج تبديل به يك حاشيه براي خريد شده است و اين براي مرد جواني كه با تصوير كعبه بر روي ديوار اتاق خود بزرگ شده و بخشي از عمر خود را صرف تلاش براي ترويج حج پايدار و ادامه‌پذير كرده، بسيار وحشتناك است.
سردار به عنوان يكي از برجسته‌ترين مسلمانان ساكن انگليس از تبعيض نهادينه شده در دولت عربستان عليه ساكنان غير سعودي نيز منزجر شده و در كتاب خود اين موضوع و بسياري مسائل ديگر را مورد انتقاد قرار داده است. چيزي كه مسلم است قطعاً آل سعود اين كتاب را دوست نخواهند داشت.
/%D8%B7%D8%B1%D8%AD%20%D8%AC%D9%84%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%AE%D8%B4%20%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1/nf00211980-1.jpg)