عملیات عمره، از آغاز تا پایان

حسين اسماعيلي مدير عمليات عمره را هر زمان كه ببيني مشغول صحبت با تلفن همراه است..البته اغلب به زبان عربي و با طرف‌هاي سعودي.از مديران هتل‌ها گرفته تا روساي شركت هاي سعودي طرف قرارداد با ايران.اسماعيلي 9 سال دربند اسارت رژيم بعثي بوده و هم‌اينك در كنار افتخار آزادگي، به عنوان مدير عمليات عمره افتخار خدمت به زائران خانه خدا را دارد.
گفت و شنود با وي بيانگر تنها بخشي از عمليات گسترده عمره است كه با هم مي‌خوانيم:

 

- با تشكر از شما كه علي‌رغم مشغله فراوان اين فرصت را در اختيار ما قرار داده ايد، در ابتدا لطفا توضيحي در خصوص شكل‌گيري عمليات عمره سال 88 بفرمائيد:
عمليات عمره سال 88 بلافاصله پس از اتمام عمره سال 87 در جوار بارگاه ملكوتي حضرت امام رضا عليه السلام آغاز شده است . بدين صورت كه سميناري با موضوع «آسيب‌شناسي عمره 87» با حضور مديران و مسئولان برگزاري عمره تشكيل يافت و طي دو روز نقاط ضعف و قوت و پيشنهادات كارشناسان جهت ارتقاء سطح برگزاري عمليات عمره مطرح و مورد بررسي قرار گرفت.يكي از ثمرات اين نشست پيشنهاد كاهش ايام حضور زائران در عربستان از 14 روز به 12 روز بود.
اين پيشنهاد با دلايل و برهان‌هاي مطرح شده به شوراي عالي حج و شوراي هماهنگي سازمان حج و زيارت ارائه شد و به تصويب نهائي رسيد.
طبيعي است با اين تغير اعمال شده، شرايط جديدي براي برنامه ريزي عمليات روي مي‌دهد.گروه هاي مختلف كارشناسي در زمينه حمل‌و‌نقل، اسكان،پذيرائي و ساير گروه ها بررسي‌هاي كارشناسانه خود را جهت برنامه‌ريزي با طرح جديد اغاز كردند.

- تعامل و برقراري ارتباط با طرف سعودي به چه صورت بود ؟
در مرحله بعدي از شركت هاي سعودي جهت آغاز مذاكرات و رايزني‌ها دعوت شد كه به ايران آمده و مذاكرات مختلف را با آنها اغاز كرديم.در واقع يكي از حساس‌ترين بخش هاي انجام عمليات عمره عقد قرارداد با شركت هاي سعودي است.تخصص و تبحر در مواجهه با اين شركت ها و چانه‌زني براي توافق در قيمت بسيار مهم است.خوشبختانه با توجه به تجربه اي كه وجود دارد هميشه ابتكار عمل دست طرف ايراني است و طرف سعودي مجبور است براساس خواست طرف ايراني پيش برود.
پس از مذاكرات صورت گرفته هيئت ايراني جهت قطعي شدن قراردادها و مشاهده هتل ها و ساير مواردي كه قرار است در قرادادها قطعي شود، به كشور عربستان سفر مي‌كند.
تذكر اين نكته ضروري است كه تك‌تك هتل هاي پيشنهادي از سوي طرف سعودي توسط هيئت اعزامي ايران از نزديك بررسي و با توجه به استانداردهاي لازم مانند وجود ابزار ايمني ، راحتي مسافرين، آشپزخانه و ساير موارد مورد نياز به تاييد نهائي مي‌رسد.
امسال با توجه به نوگرائي كه در سازمان حج و زيارت مورد توجه قرار گرفت ، تعدادي از هتل هاي مستهلك كه سال‌هاي گذشته مورد استفاده قرار مي‌گرفت از گردونه خارج و هتل‌هاي تازه تاسيس و مجهزتري وارد گردونه هتل‌هاي استيجاري شد.با توجه به اجاره بلندمدت هتل ها هزينه تمام شده اسكان براي زائران ايراني يك‌سوم قيمت واقعي است و اين تفاوت قيمت بسيار مهم مي‌باشد.
حاصل مذاكرات جهت تاييد به كميته قرارداد سازمان حج و زيارت ارائه مي شود.همچنين تسويه حساب عمليات عمره در سال گذشته نيز از سوي كميته قرارداد با طرف سعودي انجام مي گيرد.
پس از عقد قرارداد با طرف سعودي، كار تنظيم هتل ها و مراحل مختلف اعزام آغاز مي‌شود.تنظيم جدول هاي اعزام با توجه به  درجه هتل ها و كاروان ها و هماهنگي با وضعيت پرواز از ديگر مراحل حساسي است كه خوشبختانه با توجه به تجربه‌اي كه وجود دارد، صورت مي گيرد.

- آيا رقبائي براي ايران وجود دارد؟ روش هاي تعامل با طرف سعودي به چه صورت است ؟
بله ، در اين بين رقبائي براي ايران وجود دارد كه برخي از كارها را دشوار مي كند.مثل تركيه،مالزي و اندونزي.اين كشورها براي مدت كمتري نسبت به ايران پيشنهاد مبلغ بيشتري را به طرف سعودي مي دهند كه براي ما مشكل ايجاد مي كند.البته تخصص كارشناسان ايراني خوشبختانه تاكنون باعث شده است برنده اين رقابت سازمان حج ايران باشد.
بيان اين نكته هم ضروري است كه انجام عمليات عمره به صورت متمركز و با اين سطح قيمت براي كارشناسان باور نكردني و تعجب‌آور است .با توجه به اينكه طالب يكي است و مطلبو متعدد، خوشبختانه ابتكار عمل هميشه در دست طرف ايراني بوده و نظام واحد ايراني از هرگون اعمال نظر از سوي طرف سعودي جلوگيري كرده است. البته در طي سال‌هاي اخير ترفندهايي براي شكستن اين نظام واحد اعمال شده است.مثلا اعطاي ويزا به صورت آزاد به افراد، و طرح عمره تابستاني و ساير موارد براي شكستن اين نظام واحد بود كه خوشبختانه به سرانجام نرسيده است.
مسئولان عربستاني هم در برخي اظهارنظرهاي خود با اعتراف به قدرت طرف ايراني ، عبارت بيگاري كشيدن از شركت‌هيا سعودي را به كار برده اند كه نشان دهنده حجم بالاي كارهاي سازمان حج جمهوري اسلامي ايران در اين كشور است.

- بخش فراخوان سازمان حج و ثبت‌نام از زائران چه زماني صورت مي‌گيرد؟
مرحله بعدي عمليات، فراخوان از مردم جهت ثبت نام در كاروان ها است كه از سوي سازمان حج وزيارت جمهوري اسلامي ايران صورت مي گيرد و به صورت رسمي عمليات عمره از سوي سازمان حج و زيارت و دفاتر زيارتي آغاز مي‌شود.

- يكي از مهم ترين بخش‌هاي عمليات عمره امور نقليه و جابجائي 800 هزار نفر از زائران است، لطفا در خصوص مسائل نقليه نيز توضيحاتي بفرمائيد:
در خصوص امور نقليه بايد اين نكته را ابتدا عرض كنم كه مسئله وسايل نقليه در عربستان با ايران بسيار متفاوت است.بسياري از شركت هاي سعودي در ايام حج تمتع تمام توان خود را به كار مي‌گيرند و پس از اتمام مراسم تمتع بسياري از شركت ها به حالت نيمه تعطيل درمي‌آيند.با اين شرايط ورود به مذاكره و به كار گرفتن اين شركت ها نيز بسيار سخت است . با اين وجود سعي كرده‌ايم علاوه بر بهره‌گيري از همه شركت هاي نقليه در عربستان قيمت مورد نظر خودمان را نيز به تصويب برسانيم.
مجموع هزينه هر زائر جهت انتقال برون شهري نزديك به 200 ريال است كه خوشبختانه توانسته ايم اين نرخ را به 65 ريال براي هر زائر كاهش دهيم.در خصوص امور نقليه درون شهري نيز هر روز 21 ريال هزينه واقعي هر زائر است ، اين در حالي است كه هر زائر براي اين امر تنها 3 و نيم ريال پرداخت مي كند.اين تفاوت قيمت بخاطر عمده بودن قرارداد و روش‌هاي مختلفي است كه هيئت ايراني اعمال مي‌كند.
در مجموع 25هزار دستگاه اتوبوس وظيفه حمل ونقل برون شهري زائران را در ايام عمره به عهده دارند  و براي درون شهري نيز هر روز 19 دستگاه در مدينه و 157 دستگاه در مكه مكرمه در حال خدمت‌رساني به زائران هستند.
همچنين بايد گفت در مدت شش روز 274 كارون وارد عربستان مي‌شوند كه از اين تعداد 68 كاروان به جده و 206 كاروان به مدينه منوره وارد مي‌شوند و مجموعا 110 كاروان از فرودگاه جده به سوي ايران پرواز مي‌كنند.

 در طي چند روز اخير تعدادي از زائران ايراني مقيم خارج از كشور را ديده ام كه به دفتر سازمان حج در عربستان مراجعه مي‌كنند.آيا براي اين افراد هم خدمت‌رساني وجود دارد؟
با توجه به سياست هاي سازمان حج و زيارت به ايرانيان مقيم خارج از كشور كه به صورت انفرادي يا كارواني براي انجام اعمال عمره مشرف شده اند، خدمات قابل توجهي ارائه مي‌شود.تامين مسكن، غذا و وسايل نقليه اصلي ترين نياز اين عزيزان است كه براي زائران ايراني مقيم خارج از كشور مهيا شده است.همه اين خدمات با قيمت نازل انجام مي‌گيرد و ارائه خدمات به هموطنانمان را وظيفه و افتخار خود مي‌دانيم.

-با تشكر از فرصتي كه در اختيار ما قرار داديد، لطفا در پايان اگر توصيه يا تذكري به زائران بيت‌الله الحرام داريد بفرمائيد:
بنده خدمت‌گذار زائران هستم و توصيه ام از منظر يك خدمت گذار است.بايد گفت تمام اين تلاش ها و امكانات براي فراهم نمودن شرايط خوب براي كسب فيض و معنويت از اين سرزمين مقدس است.
با توجه به تعبير مقام معظم رهبري كه فرمودند حج كنگره عظيم است، مي‌توان گفت سفر عمره نيز در ابعادي كوچك‌تر يك سمينار اسلامي است.زائران ايراني نمايندگان كشور اسلامي و ام‌القراي جهان اسلام محسوب مي‌شوند و الگوي ساير زائران به شمار مي‌روند.حضور منظم و منضبط ايرانيان در اين سرزمين تاثيرات بسيار زيادي در بين ساير مسلمانان دارد و در واقع معرفي كنند فرهنگ شيعي به جهانيان است.
در اين بين بايد به وجود برخي ناهنجاري‌ها كه بخاطر عدم توجه و آگاهي روي مي دهد اشاره بكنم.خروج از مسجدالنبي و مسجدالحرام به هنگام نماز، صحبت هنگام اذان و تداخل بين زن و مرد در اين سرزمين نكاتي است كه ممكن است تاثيرات نامطلوبي را داشته باشد و همه مسئولان و مديران و رواحانيون بايد با آگاهي بخشي و اطلاع‌رساني صحيح از بروز چنين ناهنجاري‌هايي جلوگيري كنند.