زيربنا و حقيقت عرفان واقعی اسلامی، قرآن، دعاها و فرمايشات معصومين(ع) است. دعاهای كميل، شعبانيه، صحيفه سجاديه و رجبيه دارای مضامين عرفانی هستند. حجت‌الاسلام و المسلمين «عبدالله باقی‌زاده»، به بهانه انتشار كتاب خود، با عنوان «در سايه‌سار عرفان اسلامی»، در گفت‌وگو با ايكنا، در پاسخ به اين سؤال كه عرفان اسلامی تا چه حد از قرآن متأثر است؟، گفت: برخی مدعی عرفانی هستند كه اين عرفان، عرفانی واقعی نيست، مانند عرفان‌هايی كه از هندوستان، غرب و شرق عالم گرفته شده است. زيربنا و حقيقت عرفان اسلامی واقعی قرآن، دعا، كلمات و فرمايشات ائمه اطهار(ع) است. وی افزود: دعاهای كميل، شعبانيه، صحيفه سجاديه و رجبيه دارای مضامين عرفانی هستند. علمای بزرگ مانند مرحوم علامه طباطبايی صاحب الميزان، علامه حسن‌زاده آملی و امثال ايشان در مبانی عرفانی خود، از آيات و روايات استفاده كردهاند كه عرفان اين علما برخواسته از قرآن است. باقی‌زاده در مورد اين‌كه آيا عرفا از قرآن در تبيين مفاهيم عرفانی استفاده كردهاند يا نظر خود را بر قرآن تحميل كردهاند؟، اظهار كرد: عرفا قرآن را تفسير به رأی نكرده‌اند. قرآن به وسيله ائمه(ع) تفسير و تأويل شده است؛ يعنی چيزی كه ائمه(ع) فرموده‌اند، ظاهر قرآن بر آن دلالت می‌كند. دلالاتی كه در قرآن آمده خود مبين اين مسئله است، مثلا آن‌جا كه قرآن درباره خداوند می‌فرمايد: «هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن»، نشان می‌دهد كه مسئله وحدت وجود از همين آيه مباركه است. وی تأكيد كرد: وقتی می‌گوييم خداوند ظاهر، باطن، اول و آخر عالم هستی است، اين بيان‌گر اين است كه همه چيز از ذات پروردگار است. منتهی نه اين‌كه بگوييم همه چيز خدا است. همه چيز خدا نيست، بلكه همه مخلوقات برخاسته از پرتو ذات و سايه وجود او هستند. اگر ذات و هسته وجود او نبود همه عدم بوديم. درست است كه هنوز هم عدم هستيم، اما در عين حال اگر يك وجودی از ما ديده می‌شود، در سايه وجود پروردگار و جزو پرتو وجود اوست. وی اذعان كرد: پس عالم هستی يكی است؛ يعنی ذات پرودگار و بقيه جزو پرتو او هستند. اين مطالب از آيه فوق بر می‌خيزد و نشان می‌دهد كه مسئله وحدت وجود از قرآن گرفته شده است و قرآن خود بيان‌گر اين مطلب است. عرفا قرآن را برای تبيين مفاهيم عرفانی استفاده كردهاند و نمی‌توانند نظر خود را بر قرآن تحميل و تفسير به رأی كنند. در صورت انجام اين كار قرآن آن‌ها را اهل آتش و جهنم می‌داند. تعبيرات عرفای اسلامی از ائمه(ع) و احاديث گرفته شده است و آن‌ها از اين تعابير در تأويل و تفسير قرآن استفاده می‌كنند. باقی‌زاده در پاسخ به اين سؤال كه آيا می‌توانيم عرفان را از قرآن، سنت و نهج‌البلاغه استخراج كنيم؟، تصريح كرد: عرفانی كه علما قائل به آن هستند عرفانی است كه از قرآن و نهج‌البلاغه و دعا دارند. نويسنده كتاب «در سايه‌سار عرفان اسلامی» در مورد استفاده «ابن‌عربی» و عرفای ديگر از قرآن، گفت: ابن‌عربی و عرفای ديگر سخنانشان متين و صحيح است، اما بعضی مواقع اشتباهاتی دارند. من در اين كتاب به بعضی از اشتباهات اشاره كرده و گفته‌ام ابن‌عربی و يا عرفای ديگری مانند مولوی ـ در مثنوی ـ در كجا به خطا رفته‌اند. انسان معصوم نيست و اشتباه می‌كند. هر كسی خطايی دارد، عرفا هم اشتباهات زيادی دارند. اين‌طور نيست كه هر چه ابن‌عربی و مولوی گفته‌اند وحی منزل باشد. شيخ عبدالله انصاری عارف معروف و ملاصدرا از بزرگان عرفان و فلسفه نيز در سخنان خود دارای اشتباه هستند، در حالی كه ميان سخنانشان مطالب مفيد بسياری به چشم می‌خورد. باقی‌زاده در پاسخ به اين سؤال كه ارزش و جايگاه تفسير و تأويل عرفا تا چه حد است؟، يادآور شد: بعضی مطالب عرفا خوب است، اما بعضی مسائل قابل بحث هستند و می‌توان در آن‌ها شك و حتی آن‌ها را رد كرد، مانند تفسير عرفانی شيخ عبدالله انصاری. به هر حال هر كس نقطه قوت و ضعفی دارد. كلمات پيامبر خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) نفس صريح قرآن است. آن‌ها ملهم از عالم غيب و مصون از اشتباه هستند. غير از پيغمبران و ائمه(ع)، ديگران دارای اشتباه و ضعف هستند و می‌توانند بر خطا گرفتار شوند كه بعضی مواقع خطا كردند و بعضی جاها درست گفته‌اند. وی درباره روش خود در نگاشتن اين كتاب گفت: من از كتاب خاصی استفاده نكرده‌ام. كتب متعددی را مطالعه و از كتاب‌های آقای حسن‌زاده آملی، جواد تبريزی و كتاب‌های عرفانی حضرت امام خمينی(ره) بيشتر استفاده كرده‌ام. اين نويسنده هدف خود از تأليف كتاب حاضر را چنين بيان كرد: هدف من بيان حقيقت و ترويج معارف قرآن، معارف اسلام و ائمه(ع) است. ويژگی كتاب من اين است كه من معارف اسلامی را كه از كتاب‌های مدون بسياری تشكيل شده، خلاصه و مضمون آن‌را به صورت شعر در متن آورده‌ام. ديگران كتاب عرفانی نوشته‌اند اما كاملا نثر است و اگر شعر نوشتند به صورت بسيار پراكنده است. اما من مضمون معارف اسلامی را به صورت شعر در بالای صفحه نوشته و مضامين ابهام‌آميز اشعار را توضيح داده و به صورت نثر در آورده‌ام كه خيلی مختصر و مفيد است. كتاب «در سايه‌سار عرفان اسلامی»، خلاصه كتاب «حديث عشق» است كه در 208 صفحه توسط انتشارات فرهنگ اهل بيت(ع) منتشر شده است | 