ملاصدرا 7 بار پای پیاده به سفر حج رفت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبری، علی فتح‌طاهری عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین اظهار داشت: صدرالدین محمد شیرازی معروف به صدرالمتألهین و ملاصدرا که بی‌تردید یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان عالم اسلام است، در شیراز به دنیا آمد و در مکتب اصفهان نزد اساتید بزرگی چون شیخ بهایی و میرداماد پرورش یافت.

وی ادامه داد: ملاصدرا در ابتدا برای تلمذ به قزوین سفر کرد و سپس با انتقال پایتخت صفوی به اصفهان به همراه شیخ بهایی و میرداماد به اصفهان رفت.

این استاد دانشگاه گفت: ملاصدرا با تکیه بر مبانی عرفانی، قرائت جدیدی از نظام‌های فکری فلسفی و کلامی پیش از خود ارائه داد که به حکمت متعالیه شهرت یافت و به جرأت می‌توان گفت که پس از صدرا نظام فلسفی دیگری در عالم اسلام مطرح نشد و همه متفکران پس از وی به نوعی مشارح مکتب معالیه به شمار می‌آیند.

وی تصریح کرد: صدرالمتألهین با طرح مباحث عمیقی چون اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری و مانند آن انقلابی عظیم در عالم فلسفه ایجاد کرد و موفق شد بسیاری از معضلات فکری دوران خویش را حل کند و نبوغ فکری و عمیق وی سبب شد تا از گزند ظاهربینان جاهل و عالمان مغرور زمان خویش در امان نماند، از این رو ناگزیر شد تا دوره‌ای از حیات خویش را در انزوا سپری کند.

فتح‌طاهری عنوان کرد: ملاصدرا مهم‌ترین اثر خویش یعنی سلوک عقلی را بر اساس سلوک عرفانی بر چهار سفر مبتنی می‌سازد و می‌کوشد تا بر اساس اصول و مبانی عقلی و استشهاد به آیات قرآنی رابطه دقیق عقل، وحی، حکمت و دین را بیان کند.

وی ویژگی‌های نگارش ملاصدرا را صلابت و نظم منطقی برشمرد و افزود: این ویژگی‌ها در برخی از مواقع مشکلاتی را به بار می‌آورد که او را تا سرحد تکفیر پیش برده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی قزوین افزود: حکایت کرده‌اند که وی شبی استاد خود میرداماد را در خواب دید و شکایت پیش او آورد که چرا من وقتی تعلیم شما را بازگو می‌کنم اینچنین مورد بی‌مهری قرار می‌گیرم ولی شما از چنان عزت و احترامی برخوردار بودید، میرداماد پاسخ داد که تو آنچنان مسائل را شرح می‌دهی که مردم فکر می‌کنند آن مطلب را فهمیده‌اند و به خود اجازه اعتراض می‌دهند در حالی که اگر مطالب را مشکل بنویسی جاهلان، قدرت درک آن مطالب را نخواهند داشت و برای پنهان ماندن جهل خویش هم که شده از انکار آن امتناع می‌کنند.

این استاد دانشگاه گفت: ملاصدرا با نگاه عرفانی، لطیف و استدلال محکم فلسفی به سراغ کتاب شریف قرآن می‌رود و تفاسیری از برخی آیات ارائه می‌دهد که درخور تأمل و دقت نظر است.

وی اضافه کرد: ملاصدرا را به حق صدرالمتألهین نامیده‌اند، چراکه در کنار سلوک عقلی و ریاضت‌های فکری، به سلوک معنوی و ریاضت‌های عرفانی نیز پایبند بود و شاهد این ادعا همین بس که وی هفت بار پای پیاده به حج مشرف شد تا با تحمل سختی‌های سفر جان را پیرایش دهد و قابلیت دریافت انوار الهی را پیدا کند و در همین سفر حج بود که جان به جان‌آفرین تسلیم کرد و در جوار حق آرام گرفت.

فتح‌طاهری در پایان اضافه کرد: در محضر ملاصدرا شاگردان زیادی پرورش یافته‌اند که ملا عبدالرزاق لاهیجی و فیض کاشانی از نمونه آنها است که در عین شاگردی، داماد ملاصدرا نیز بودند.