ناگفته‌هایی از مراحل ساخت ضریح جدید امام حسین(ع)
استاد فرشچیان معتقد بود ضریح سیدالشهدا(ع) باید شایسته این نام بزرگ باشد و او طراحی ضریح را با خط سیری هدفمند و به شکلی بدیع که مشابه آن در دیگر ضرایح مطهر ائمه معصومین(ع) تا به حال دیده نشده، پیاده کرد که به اقرار کارشناسان فن، یکی از آثار کم نظیر هنری محسوب می‌شود.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبري، اين گفته‌هاي استاد فرشچيان از نحوه ورودش به طراحي ساخت ضريح جديد امام حسين(ع) است كه استاد بعد از آنكه اين دعوتنامه بدستش مي‌رسد، 6 طرح متفاوت را قلم مي‌زند كه در نهايت يكي از آنها به تأييد نهايي رسيده و كار چهار ساله استاد محمود فرشچيان براي اجرايي كردن طرح ضريح جديد سيدالشهدا(ع) آغاز مي‌شود.
استاد فرشچيان نگارگر نام آشنا، چيره دست و پرآوازه ايراني كه همه او را با تابلوي عصر عاشورايش مي‌شناسند در سال 1308 شمسي در اصفهان متولد شد.
طراحي ضريح امام رضا(ع)، تابلوي پنجمين روز آفرينش، ضامن آهو و اثر ستايش، غدير و كوثر تنها تعدادي از آثار ماندگار اين هنرمند صاحب سبك نقاشي و مينياتور ايران و جهان است كه امروز با طراحي ضريح جديد امام حسين(ع) بار ديگر نام خود را در تاريخ هنر اسلامي و شيعي به ثبت رسانده است.
*فرشچيان؛ ضريح جديد امام حسين(ع) از آثار كم نظير هنري است
استاد فرشچيان معتقد بود ضريح سيدالشهدا(ع) بايد شايسته اين نام بزرگ باشد و او طراحي ضريح را با خط سيري هدفمند و به شكلي بديع كه مشابه آن در ديگر ضرايح مطهر ائمه معصومين(ع) تا به حال ديده نشده، پياده كرد كه به اقرار كارشناسان فن، يكي از آثار كم نظير هنري محسوب مي‌شود.
استاد فرشچيان در خصوص ويژگي‌هاي ضريح مطهر امام حسين(ع) عنوان مي‌كند كه ويژگي ضريح جديد در آن است كه وقتي بيننده در مقابل آن مي‌ايستد، توجه و توسل او به پروردگار و ائمه اطهار(ع) جلب مي‌شود و هنگامي كه اسامي خدا و آيات قرآن مجيد را مي‌بيند با تمام خلوص دلش به خداوند نزديك مي‌شود.
استاد فرشچيان طرح ضريح جديد امام حسين(ع) را بي بدليل توصيف مي‌كند و مي‌گويد، اين طراحي يك اثر منحصر به فرد است و هيچ گونه شباهتي با كارهايي كه تا كنون ساخته شده ندارد و در اين طرح، همه نوع هنر اصيل ايراني تركيب شده و جاي جاي ضريح مملو از آيات قرآن و اسامي خداوند و ائمه(ع) است و شش گوشه ضريح شبيه 6 گلدان بزرگ است و روي آن آيه «الله نور السماوات والارض» نوشته شده كه به طور مشبك بوده و در آن نور ساطع مي‌شود.
وي با بيان اينكه تمام عناصر و طرح‌هاي به كار رفته در اين ضريح، با هم پيچيده و در حركت مدوني هستند كه گاه ميدان جنگ و نبرد جبهه حق و حقيقت با جبهه كفر و ظلم را تداعي مي‌كند افزود: ضريح مطهر امام حسين(ع) امتيازات خاصي دارد كه به هيچ عنوان مشابه ضريح‌هاي ساخته شده نيست و براي خود در ابعاد مختلف شخصيت والايي دارد و ما توانسته‌ايم با نوآوري‌هاي جديد كه برگرفته از هنر اصيل است ضريح مطهر را طراحي كنيم.
اما از مدت‌ها قبل خبري كه در واقع شايعه‌اي بيش نبود، در رسانه‌هاي مجازي و حتي به صورت پيامك بين مردم رد و بدل شد كه در آن آمده بود، " استاد فرشچيان براي طراحي ضريح امام حسين(ع) مبلغ يك ميليارد تومان از هيئت امناي ساخت ضريح در خواست كرده كه هيئت امنا نيز با اكراه و اجبار پذيرفته است، اما استاد فرشچيان بعد از اتمام ساخت ضريح چك يك ميليارد توماني را در داخل ضريح انداخته است".
*تكذيب شايعه درخواست دستمزد استاد فرشچيان در قبال طراحي ضريح
مدير پروژه ساخت ضريح مطهر امام حسين(ع) در گفت گويي در خصوص انتشار اين شايعه از مدت‌ها قبل در فضاي مجازي اظهار داشت: بايد ديد اينگونه شايعات از كجا سر چشمه مي‌گيرد و هدف انتشار دهندگان آن چيست؟ بنده به عنوان كسي كه در اين پروژه، مسئوليت مستقيم داشته و با استاد فرشچيان نيز چند سالي در اين پروژه همكاري داشته‌ام به صراحت اعلام مي‌كنم كه اين مطالب خلاف واقع و كذب محض است.
محمود پارچه باف عنوان كرد: هدف انتشار دهندگان اين شايعه كه به نوعي خيال بافي است و در حقيقت براي زير سئوال بردن هنر گرانسنگ و بي نظير استاد فرشچيان بوده و هم اينكه مي‌خواستند تلاش‌هاي خالصانه و شبانه روزي اعضاي هيئت امناي ساخت ضريح مطهر را كه در طي اين سالها براي به سرانجام رساندن اين پروژه تاريخي تلاش‌هاي فراواني كردند، كم ارزش جلوه دهند و زير سئوال ببرند.
*فرشچيان انساني ولايي و عاشق امام رضا(ع) و امام حسين(ع) است
پارچه باف در خصوص ويژگي‌هاي شخصيتي استاد فرشچيان ابراز داشت: آنچه بنده در طي 4 يا 5 سال همكاري در ساخت ضريح ايشان را شناختم، استاد انساني وارسته، متدين، ولايي، عاشق امام رضا(ع) و امام حسين(ع) است.
مدير پروژه ساخت ضريح مطهر امام حسين(ع) افزود: وقتي كه اين شايعه به گوش استاد فرشچيان رسيد، با بنده تماس گرفتند و از انتشار اين مطالب كذب ابراز ناراحتي كردند و مي‌گفتند بنده نيازي به اين پول‌ها ندارم، من تابلوهايي در آمريكا دارم كه به مبالغ بسيار زيادي آن را مي‌خرند اما من نيازي به فروش آن ندارم.
*فرشچيان: مسايل دنيوي و مادي هيچوقت براي من مطرح نبوده است
وي با بيان اينكه استاد فرشچيان بارها به اين نكته تاكيد كردند كه همواره در زندگي آنچه كه آموخته‌ام را بدون كوچكترين توقع مالي به شاگردانم تعليم داده‌ام و مسايل دنيوي و مادي هيچوقت براي من مطرح نبوده است، افزود: استاد فرشچيان از ابتدايي كه مشغول كار طراحي ضريح مطهر شدند تاكنون به هيچ عنوان حرفي در خصوص دستمزد و حق الزحمه، حتي به مزاح و شوخي هم به ميان نياوردند و ريالي از هيئت امناء درخواست نكردند.
هزينه اياب ذهاب و اقامت در هتل را خود استاد فرشچيان پرداخت مي‌كردند
مدير پروژه ساخت ضريح مطهر امام حسين(ع) افزود: استاد، روزهايي كه براي كار به كارگاه ساخت ضريح مطهر امام حسين(ع) مي‌آمدند، از هزينه‌هاي اياب ذهاب گرفته و تا هزينه اقامت در هتل را خودشان تقبل مي‌كردند، در صورتي كه اين وظيفه هيئت امنا بود، اما هر چه در اين زمينه اصرار مي‌شد ايشان مخالفت مي‌كردند.
وي گفت: بارها و بارها مشاهده كرديم كه استاد فرشچيان مبالغي را براي ساخت ضريح مطهر امام حسين(ع) هديه كردند كه اين امر نشان دهنده اخلاص و ارادت اين هنرمند متعهد به آستان مقدس سيدالشهدا(ع) است.
وي بيان كرد: در اوايل كار كه استاد در منزل يكي از اعضاي هيئت امناي ساخت ضريح مطهر اقامت داشتند به رغم خستگي كار روزانه در كارگاه، اما ديده مي‌شد ايشان شب‌ها به تهجد و نماز شب مشغول بودند.
استاد فرشچيان بزرگوارانه در خواست برخي تغييرات در طراحي ضريح را مي‌پذيرفت
پارچه باف در خصوص خلوص و بزرگواري استاد فرشچيان در روند ساخت ضريح مطهر امام حسين(ع) تصريح كرد: در طرح اوليه‌اي كه استاد فرشچيان ارائه دادند با درخواست عتبه حسيني تغييراتي در آن ايجاد شد كه به عنوان نمونه مي‌توان به اين مورد اشاره كرد كه آنها مي‌خواستند اشعاري كه در اين ضريح استفاده مي‌شود از اشعار سيد رضي باشد و يا اينكه ابعاد ضريح جديد بايد دقيقاَ همانند ابعاد ضريح فعلي باشد كه استاد فرشچيان بزرگوارانه اين تغييرات را لحاظ كردند.
*استاد فرشچيان، با يك تماس خود را از آمريكا به قم مي‌رساندند
وي با بيان اينكه هرگاه در روند اجراي طرح ضريح مطهر، دچار مشكل مي‌شديم استاد فرشچيان با يك تماس تلفني در اولين فرصت از آمريكا خودشان را به قم مي‌رساندند، افزود: استاد فرشچيان گاهي اوقات روزانه 14 ساعت بر روي طرح ضريح كار مي‌كردند كه وقتي كار ضريح به اتمام رسيد ايشان از فرط خوشحالي سجده كردند و خدا را شكر گفتند.
استاد فرشچيان بعد از مراسم رونمايي از ضريح مطهر امام حسين (ع) كه در روز پنج شنبه ششم مهرماه سال جاري و در آستانه ميلاد با سعادت امام رضا(ع) انجام شد، گفت: در شرايط كنوني نمي‌توانم احساس شعف خود را در شرايطي كه شاهد هستم ضريح مطهر امام حسين(ع) رونمايي شده است بيان كنم.
وي ابراز داشت: خداوند را شاكرم كه به من اين لياقت و افتخار را داد كه بتوانم اين ضريح مطهر را طراحي كنم و اميدوارم اين كار از ما پذيرفته شود.
اين روزها كه شاهد حركت كاروان ضريح مطهر امام حسين(ع) به سمت كربلاي معلي هستيم، وقتي چشم هر بيننده‌اي به اين ضريح خيره مي‌شود، بر همه هنرمندان و استادكاران چيره دستي كه در ساخت آن هنرنمايي كردند، در رأس آنها به استاد فرشچيان آفرين مي‌گويند، همانگونه كه آيت الله جوادي آملي كه بار اول ضريح مطهر را زيارت كرد و سه بار به استاد فرشچيان آفرين گفت.
ناگفته‌هايي از مراحل ساخت ضريح جديد امام حسين(ع)
اين ضريح كه بند بند آن با شور، شعور و عشق ساخته شده است، مراحل ساخت خود را در نمازخانه مدرسه معصوميه قم با استقبال گرم طلاب و علما آغاز كرد و طلاب حوزه علميه نزديك 5 سال از اين ضريح ميزياني كردند و با وجود سختي‌ها و مشكلات راه را براي بازديد عموم فراهم ساختند.
تمام اين 5 سال طراح، قلم‌زن، خطاط، تراشكار، زرگر، خدمتگزار، نگهبان و حتي انتظامات، هر كسي در فضاهاي متفاوت بهره‌هاي خاص خودش را از سيد و سالار شهيدان گرفت.
ضريح جديد امام حسين(ع) تا اول صفر مهمان ايراني‌ها خواهد بود و با شروع ماه صفر به جايگاه اصلي خود در كربلاي معلي منتقل مي‌شود و با شروع ماه ربيع‌الاول در جاي خود مستقر مي‌شود.
بي‌ترديد اين ضريح در هنگام عبور از شهرها چنان شور حسيني ايجاد خواهد كرد كه هيچ كار فرهنگي ديگر به پاي آن نخواهد رسيد.
مقام معظم رهبري هم درباره ساخت ضريح حسيني فرمودند: «ان شاء الله اين كار شيرين و زيبا را به انجام برسانيد و با شكوه انتقال دهيد» و اين آغاز راه براي شكوه انتقال آن به ارض كرب و بلاست.
مردم قم كه 5 سال مهمان ضريح مولا و مقتداي خود بودند، هنگام وداع با ضريح آن هم در زير باران شديد نمي‌توانستند دل از ضريح حسين(ع) بركنند و از 8 صبح تا 17 بعد از ظهر با قطرات اشك ضريح امام حسين(ع) را بدرقه كردند.
ضريح با نام كاروان «سفينة النجاة» راهي تهران مي‌شود
با ورود ضريح جديد به حرم امام خميني(ره) مسئولان كه حتي در مخيله خود چنين استقبالي را تصور نمي‌كردند، مات و مبهوت محبت و ارادت مردم تهران نسبت به ضريحي شدند كه مردم آن را متعلق به حسين فاطمه مي‌دانند.
اين شور و شوق مردم و ابراز محبت خالصانه آنها موجب خوف مسئولان براي تأمين جان مردم شد، به طوري كه منجر به لغو برنامه ميدان امام حسين(ع) تهران شود.
اما بشنويد از چگونگي برخي از نذورات مردم براي ساخت اين ضريح، «محمود پارچه‌باف» مدير پروژه ساخت ضريح امام حسين(ع) به نمونه‌هايي از هزاران نمونه ارادت مردم به ضريح جديد امام حسين(ع) اشاره مي‌كند :
*ندايي كه يك تهراني را به كارگاه ضريح جديد امام حسين(ع) مي‌كشاند
يك خانم تهراني در خواب مي‌بيند كه در مكاني ضريح امام حسين(ع) ساخته مي‌شود -او بي‌خبر از ساخت ضريح بود- و كسي به او مي‌گويد: نمي‌خواهيد در اين كار شراكت كنيد و شريك شويد، از خواب بلند مي‌شود و براي شوهرش تعريف مي‌كند، همسرش به او مي‌گويد لابد كار خوبي انجام داده است.
يك هفته از آن موضوع مي‌گذرد تا اينكه شبكه دو سيما گزارشي از روند ميزان كار ساخت ضريح امام حسين(ع) را پخش مي‌كند، خانم در آشپزخانه بوده، همسرش به محض اينكه چنين گزارش را مي‌بيند، مي‌گويد: خانم آن خوابي كه ديديد، تعبير شد.
وقتي به تصاوير نگاه مي‌كند مي‌بيند دقيقاً همان چيزي است كه در خواب ديده است، وقتي به ما زنگ زد، از شدت گريه نمي‌توانست كنترل كند، بلافاصله با همسرش به قم آمد و النگوها و همه زيور آلات خودش را تقديم كرد و از ما قول گرفت كه مستقيماً در ساخت ضريح استفاده شود كه چنين هم شد.
*ماجراي دستفروش و بيمه‌نامه حسين(ع)
پارچه باف ماجراي ديگري را درباره دستفروشي به نام «مش قاسم» تعريف مي‌كند و مي‌گويد: يك روز در قم يك دستفروش به نام «مش قاسم» با يك پرايد تصادف مي‌كند، به طوري‌كه به هوا پرت مي‌شود و بعد به شدت پخش بر زمين مي‌شود، افرادي كه اين صحنه را مشاهده مي‌كنند به گمان اينكه فرد مرده است به سمت او مي‌روند، اما در كمال تعجب مي‌بينند «مشهدي قاسم» سالم است و زخمي بر نداشته است، در‌حالي كه شيشه پرايد خرد شده بود.
وقتي «مش قاسم» حيرت حضار را مي‌بيند، برگه‌اي را نشان مي‌دهد و مي‌گويد: «من بيمه امام حسين(ع) هستم و اين بيمه‌نامه‌ام هست، ديروز مبلغي براي كمك به ساخت ضريح جديد سيدالشهدا دادم، من بيمه آقام هستم!».
منبع: فارس/مهر