معرفی پیامبر(ص) از زبان امام علی(ع) فلسفه بعثت آخرین رسول الهی
مدیر کل امور مبلغان دفتر تبلیغات اسلامی گفت: وقتی از امیرالمؤمنین به عنوان نزدیکترین یار پیامبر(ص) خواستند ایشان را معرفی کند، امام فرمود: ویژگیها و صفات پیامبر عظیم الشأن مانند نعمتهای دنیا قابل شمارش نیست.
به گزارش پايگاه اطلاع ساني حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبري به نقل از فارس، به مناسبت فرارسيدن 28 صفر، سالروز رحلت جانسوز پيامبر عظيم الشأن اسلام حضرت محمد مصطفي صلي الله عليه و آله و سلم، گفتوگوي مشروحي را با حجتالاسلام والمسلمين غلام عباس موسوي مدير كل امور مبلغان دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم انجام دادهايم كه در قالب خطابه تقديم مخاطبان گرامي ميشود:
رحمت بودن پيامبر اكرم (ص) براي جهانيان
ابتدا ايام سوگواري و رحلت حضرت ختمي مرتبت پيامبر عظيم الشأن اسلام حضرت محمد مصطفي (ص) را تسليت عرض ميكنم. پيامبر اسلام (ص) درّ هميشه جاويد خداوند متعال است. ايشان رسولي است كه مايه رحمت و مودت و ارتباط بين اقوام و ملل بوده و هست.
خداوند ايشان را به عنوان رحمتي براي عالمين (مردم اين دنيا و آن دنيا) و تمام اقوام و رحمت و مايه بركت و مهرباني و عطوفت و مظهر رأفت خداوند و كانون محبت و مودت الهي معرفي ميكند. «و ما أرسلناكَ الا رحمة للعالمين»
نقش بيبديل پيامبر در ارتقاي بينش مردم
پيامبر اكرم (ص) به عنوان رسول الله در پيدايش دين اسلام و همچنين در ترويج و تحكيم مباني اين دين مقدس و اعتلاي آن و ارتقاي بينش مردم مهم ترين نقش را داشته است.
پيامبر اسلام (ص) را از زواياي مختلف بايد مورد بررسي قرار داد. اگر بخواهيم اين بررسي را با دقت انجام دهيم، قطعا اوراق فراواني از كاغذ بايد صرف كنيم و اوقات فراواني از وقت را بايد بگذرانيم و انديشمندان و برجستگان بسياري بايد زواياي وجودي اين شخصيت بيبديل را معرفي كنند.
معرفي پيامبر (ص) از زبان امام علي (ع)
پيامبر اعظم (ص) را شايد كسي مانند حضرت علي (ع) بتواند خوب معرفي كند كه منزلتش نزديك به پيامبر است. وقتي به علي (ع) مراجعه ميكنند كه يا علي (ع)! خصلتها و ويژگيها و اوصاف كمالي و اخلاقي پيامبر (ص) را به ما معرفي كن؛ حضرت علي (ع) به آنها ميفرمايد: آيا شما ميتوانيد نعمتهاي دنيا را بشماريد؟ ميگويند: خير، نميتوانيم. لا تُعَدُّ وَ لا تُحصي، قابل شمارش و عدد و رقم نيست. امام علي (ع) فرمود: پس ويژگيها و صفات پيامبر عظيم الشأن اسلام (ص) نيز قابل شمارش نيست.
معرفي پيامبر (ص)، از زبان خداوند
خداوند درباره پيامبر ميفرمايد: «إنك لعَلي خلق عظيم»، پيامبر! تو داراي خلق عظيم و بزرگ هستي. خداوند كه اعلي و عالي است، زواياي گوناگون شخصيت، سيره، منش، روش و زندگي پيامبر (ص) را به خوبي ميشناسد. جايگاه پيامبر اسلام (ص) بسيار والاست كه خداوند چنين ميفرمايد.
فلسفه بعثت پيامبر (ص) اكمال فضائل اخلاق است
پيامبر وقتي خودشان را معرفي ميكنند، ميفرمايند: إني بُعِثتُ لِاتَمِمَ مَكارِمَ الاَخلاق. پيامبر (ص) آمده است تا تمام كرامات اخلاقي و فضائل اخلاق متعالي و سجاياي پسنديده انساني را تمام و كامل كند. چه كسي ميتواند كرامات و سجايا و برجستگيهاي اخلاقي را كامل كند؟ كسي كه خود در بر دارنده آنها باشد.
چون خود پيامبر (ص) داراي بالاترين فضائل و مرام اخلاقي است، ميتواند معلم اخلاق باشد و بعثت ايشان براي اتمام كرامات اخلاقي باشد. آن كسي ميتواند جايي را به آباداني برساند كه خود، سرچشمهاي زلال و جوشان باشد.
پيامبر (ص) چون چشمه جوشان و روان و صاحب تمام فضائل است، ميتواند كرامات و فضائل را به اتمام و اكمال برساند.
اساسا فلسفه بعثت ايشان اكمال فضائل و كرامات اخلاقي است. اگر بخواهيم حتي يكي از ابعاد وجودي پيامبر اسلام (ص) مثلا بعد اخلاقي ايشان را بررسي كنيم، بايد كتابهاي فراواني نوشته شود تا فقط زواياي آن مشخص شود.
جزئيترين ويژگيهاي ظاهري نيز مد نظر پيامبر (ص) است
پيامبر اسلام (ص) از نظر آراستگي ظاهري فردي است كه اسوه و الگوست. سيره و سفارشات ايشان در رابطه با شانه كردن مو، نظيف بودن، مسواك كردن، عطر زدن و... بسيار قابل توجه است. ايشان به قدري راجع به مسواك كردن سفارش ميكند كه بعضي ميگويند ما فكر كرديم مسواك كردن واجب است.
در مورد عطر زدن ايشان ميفرمايد هر چه براي عطر خرج كنيد، اسراف نيست.
ايشان در مورد آداب غذا خوردن و بسياري موارد ديگر سفارشات و مرامهاي خاصي دارند. قرآن كريم ميفرمايد: «لقد كان في رسول الله اسوة حسنة»، پيامبر (ص) يك الگوي نيكو و تمام عيار براي مومنين و مسلمين و تمام بشريت است.
پيامبر در همه ابعاد اسوه و الگوست
ايشان در همه ابعاد اجتماعي، اقتصادي، سياسي، خانوادگي، مديريتي، تعليم و تربيت، عدالت ورزي، محبت و مهرورزي، ارتباط با ديگران و همه ابعاد دنيوي و اخروي الگوست و همه ابعاد در اين اسوه حسنه، جمع است.
لذا به اين اسوه حسنه نگاه كنيد و ببينيد مثلا ايشان در جنگها چه كرده است. در زندگي و آداب معاشرت چه ميكرد. در ارتباط با كارگزاران چه طرز برخوردي داشت. با مستمندان و يتيمان جامعه چگونه بود. در زندگي شخصي چه اخلاقي را برميگزيد.
در آنجايي كه قدرت داشت و عظمتي در اختيار ايشان بود، چه برخوردي كرد و در جايي كه حتي قدرت نداشت، باز چه برخوردي كرد. در شعب ابيطالب و محاصره اقتصادي چه رفتاري دارد. راز و نياز ايشان با خداوند چگونه است. زهد و تواضع و فروتني ايشان به چه صورت است. عفو و گذشت اين شخصيت به چه شكل است.
پيامبر، شخصيتي وارسته و والا اما اهل مزاح و هميشه متبسّم بود
پيامبر اكرم (ص) در عين حال كه يك انسان وارسته و والاست، اهل مزاح و تبسم است و ايشان هميشه متبسمند. روايتي از امام صادق (ع) داريم كه ميفرمايد: پيامبر اكرم (ص) مزاح و شوخي داشته و مردم را مسرور ميكرد.
رفتار پيامبر اكرم (ص) با كودكان
در آن زمان كه نوزاد، زنده به گور ميشد، ايشان با شخصيتي والا در اوج كمال و بزرگي، در مواجهه با كودكان به چه صورت برخورد ميكرد؟ پيامبر اسلام (ص) به كودكان سلام ميكرد و با آنها معاشرت داشت و بازي ميكرد. ايشان هميشه در سلام كردن به مردم پيشي ميگرفت. مصافحه و دست دادن با مردم و دلجويي از آنها و سراغ احوال آنها را گرفتن از اخلاقيات ايشان بود.
اهميت پيامبر اكرم (ص) به صله رحم و عيادتش از بيمار يهودي
پيامبر اكرم (ص) به صله رحم اهميت ميداد. نرم خويي و مدارا كردن با مردم و حتي با دشمنان جزء روش ايشان بود.
سركشي و ارتباط با كساني كه حتي از دين اسلام نبودند، در سيره ايشان بود تا حدي كه موجب ميشد اين افراد به واسطه محبت ايشان جذب دين اسلام شوند.
پيامبر اسلام (ص) به عيادت يهودي بيمار ميرود و باعث ميشود يهودي بيمار، مسلمان شده و با دين اسلام از دنيا برود.
هيچ كس در هيچ عصري خدمتي به بزرگي خدمت پيامبر اسلام (ص) انجام نداده است
پيامبر اسلام (ص) ديني را معرفي كرد كه جامع تمام اوصاف كمال و همه فضيلتهاست. ايشان به بشريت خدمتي بزرگ كرده و بشريت را از تاريكي و جهالت و انحراف نجات داده است.
پيامبر اكرم (ص) منجي انسانيت است. اين بزرگوار دين را به ارمغان آورد تا موجب سعادت و هدايت بشريت شود.
دين اسلام ديني است كه تمام مسائل و حقوق در آن رعايت شده است. ايشان ديني را آورد كه حقوق همسايه، مردم، حيوانات، كساني كه از دين ديگرند، خانواده، دوست، استاد، شاگرد و... در آن لحاظ شده و به تمام لايههاي آن پرداخته شده است.
خدمت پيامبر اسلام (ص) به بشريت هميشه ماندگار است و هيچ كس در هيچ عصري خدمتي به بزرگي خدمت ايشان انجام نداده است.
پيامبر (ص) يك شخصيت ذو ابعاد است كه تمام ابعاد در حد كمال در ايشان وجود دارد لذا ايشان را به يك الگوي كامل و جامع حسنه تبديل ميكند.
سجاياي اخلاقي پيامبر (ص) را در زندگيمان كاربردي كنيم
ما بايد در تمام مراحل و برنامههاي زندگي و در همه موضع گيريها ايشان را الگو قرار بدهيم و منش و رفتار پيامبر (ص) را داشته باشيم.
به عنوان نمونه، همين مسئله نرم خويي كه ايشان با خانواده، اصحاب، جامعه و حتي دشمنان داشتند، در زندگي امروز ما كه با تنشهاي مختلف روبه روييم، درس و عبرتي بزرگ است كه بايد كاربردي شود.
بايد ببينيم پيامبر (ص) وقتي مكه را فتح كردند و در موضع قدرت بودند، چگونه با دشمنان برخورد كردند. ايشان علي (ع) را فرستادند و فرمودند: يا علي (ع) به آنها بگو «اليوم يوم المرحمة» امروز روز رحمت است. ايشان فرمودند همه به دامن اسلام بياييد و ما با همه شما مهربان خواهيم بود.
تنها مرز ميان انسانها، تقواست
پيامبر اكرم (ص) آمد تا مرزهاي نژادي را بشكند و اين مرزها را شكست.
در اين مكتب، سياه، سفيد، فقير، غني ارزشي ندارد و آنچه ارزش دارد و پيامبر (ص) حامل اين پيام است، تقواست. «إن اكرمكم عندالله اتقيكم». ايشان همه ارزشها را در تقوا خلاصه ميكند. تنها مرز ميان انسانها تقواست.
كسي كه تقوا داشته باشد از هر قوم و قبيله و نژادي باشد، ارزشمند و داراي اعتبار است و خداوند رحمان براي او منزلت ايجاد كرده است. لذا پيامبر (ص) آمد و پيام صلح و رحمت از جانب خدا آورد.
ارائه قرآن كريم به عنوان عميقترين و محكمترين برنامه بشريت
پيامبر اسلام (ص) قرآن را به عنوان عميقترين و محكمترين كلام آورد و اگر انسانها براي زندگي دنيوي و اخروي خود طبق اين برنامه دقيق عمل كنند، سعادتمند ميشوند.
پيامبر (ص) چون دلسوز مردم است، لذا هم اين دنياي مردم و هم آخرت آنها با پيروي از منش ايشان آباد ميشود. همه بايد قدر چنين الگوي حسنهاي را بدانيم و پيرو اين خلق عظيم باشيم.
روزهاي آخر حيات پيامبر در دنيا
پيامبر اكرم (ص) در آخرين روزهاي عمر شريفشان سفارشي ميكنند كه آن سفارش براي ما جاي تأمل و دقت فراوان دارد و بايد سرلوحه زندگي قرار بگيرد.
پيامبر دو مسئله را بين امت خويش به امانت گذاشت. ايشان فرمود: 1. كتاب خدا، اين ميثاق الهي و كلام جاودان را در بين شما گذاشتم. قدر آن را بدانيد و به آن عمل كنيد و تابع دستورات قرآن باشيد و زندگيتان را با قرآن تطبيق بدهيد. عامل به قرآن و تالي قرآن باشيد و قرآن را تلاوت كرده و آن را مهجور نكنيد و كنار نگذاريد.
2. عترت و خاندان و اهل بيتم را در ميان شما گذاشتم. پيرو آنها باشيد كه آنها مفسر قرآن، حامل قرآن و مدرس قرآن هستند. پس به آنها تمسك جوييد كه سعادت و نجات شما در چنگ زدن به ريسمان قرآن و عترت است.
اطاعت از وصيت پيامبر (ص) بر ما واجب است
اگر كسي اين دو گل سرسبد و اين دو امانت گرانبها را تبعيت كند، سعادت دنيا و آخرت را دارد و تضمين شده است.
اطاعت اين وصيت پيامبر (ص) بر ما واجب است و در رأس همه وصاياست و بايد به اين دو ثقل عمل كنيم. اين موضوعي است كه پيامبر (ص) بارها و در موقعيتهاي مختلف بر آن تأكيد ميكردند.
سالها تأكيد بر مسئله خلافت و جانشيني
پيامبر(ص) در روز غدير، امام علي را به جانشيني خود معيّن كرد.
در آخرين روزهاي قبل از رحلتشان، قلم و دوات طلبيدند و در رابطه با مسئله امامت و جانشيني سفارشاتي كردند و اسامي ائمه اطهار (ع) را ذكر كردند تا مردم تابع اين انوار قدسي باشند.
پيامبر(ص) سفارش فراواني در رابطه با اهل بيت (ع) و مسئله امامت و ولايت داشتند.
ايشان بارها تصريح و تأكيد داشتند كه جانشين من علي(ع) است و پس از او نيز فرزندان علي (ع)، جانشينان من هستند. آخرين حكمي كه از طرف خداوند بر پيامبر (ص) صادر شد، در رابطه با خلافت و تعيين جانشين است كه پيامبر (ص) اين امر خداوند را تبعيت كرده و حضرت علي (ع) را به دستور خداوند به عنوان جانشين خود معرفي كرد.
از ياد بردن منويات پيامبر (ص) موجب پايمال شدن حق اهل بيت (ع) شد
متاسفانه امت پيامبر، منويات و سفارشات پيامبر (ص) را ناديده گرفتند و با اهل بيت ايشان آنچنان كه پيامبر (ص) فرموده بود، برخورد درست نكردند و قدر اين بزرگواران پاس داشته نشد.
اهل بيت عصمت و طهارت (ع) در طول تاريخ مظلوم واقع شدند و حقوق آنها به فراموشي سپرده شده و كنار گذاشته شد.
اگر سفارش پيامبر (ص) رعايت ميشد و مردم خلافت و ولايت و وصايت پيامبر (ص) را همانگونه كه ايشان فرموده بودند، تابع ميشدند، سعادت كامل در انتظار همه انسانها بود.