اماکن تاریخی مدینه و عبرت ها(1)؛

محراب رسول الله(ص)، نماد یکتا پرستی و دوری از تفرقه

اسلام دین توحید است و بزرگترین رسالت پیامبر اسلام(ص) دعوت مردم به وحدانیت خدای متعال برای رسیدن به فلاح و رستگاری است از این رو بنای مسجد و قرار دادن محل خاصی برای عبادت، نمادی است برای یکتا پرستی و دوری از هر آن چه غیر اوست.

به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع رساني حج، پيامبرخدا در نخستين روز ورود به مدينه (يثرب)، به ساختن مسجدي پرداخت كه نخستين تجربه جمعي اعراب در معماري بود.
صحابه، اعم از مهاجر و انصار و حتي شخص پيامبر(ص) و نيز زنان، در ساختن آن دخيل و سهيم بودند. چون اين مكان براي همه بنا مي‌شد، بايد در ساختن آن نيز همه شريك مي شدند.
پيامبر(ص) در حقيقت طراح مسجد و به عبارتي ناظر و همكار در معماري آن محسوب مي‌شوند؛ زيرا ايشان با دستان مبارك خود، خطي بر روي زمين به صورت مستطيل كشيدند و حد مسجد را تعيين كردند.
با يك نيزه ويك خط، به تقسيم زمين به مكاني براي زيستن (خانه‌اش در كنار مسجد) و فضايي براي نيايش؛ به تعبيري، زندگي مادي و معنوي را با هم توام ساخت و دين و دنيا را با هم مرتبط كرد.
هم چنين مركزيتي مقدس براي برپايي و شكل‌گيري شهري اسلامي و مذهبي فراهم ساخت.
طول مسجد 35 متر و عرض آن 30 متر بود كه مساحت آن برابر با يكهزار و 25 متر مربع مي‌شد . پايه‌ها و پي ديوارها را از سنگ قرار دادند و ديوارها را از لبِن (خشت خام ) غير قابل احتراق (آجر نسوز ) برپا ساختند .
در انجام اين كارها، رسول الله (ص) نيز همراه مهاجران و انصار به ساختن مسجد مي‌پرداختند و خشت و سنگ را منتقل و تا كنار ديوارها مي‌آوردند.
در اين مسجد، محرابي ساخته شده است كه نمايانگر محلي است كه رسول خدا(ص) در آنجا نماز مي گزارد و پيشاني خويش را به عنوان سجده در برابر حق تعالي بر خاك آن مي نهاد. [factimage()] /_Shared/_Sites/Site(14)/gozarshtasvniri/pic (510).jpg [imagetitle()] [factimageend()] اكنون محل نماز رسول خدا(ص) كاملا مشخص است و در اين كه در همين محراب فعلي است، ترديدي وجود ندارد.
افزون بر محراب اصلي، دو محراب ديگر در سمت قبله مسجد وجود دارد؛ يكي محراب عثماني ـ منسوب به سلاطين عثماني ـ كه در ديوار جنوبي مسجد است و در حال حاضر امام جماعت در آنجا مي ايستد، دوم محراب سليماني ـ متعلق به سلطان سليمان عثماني ـ يا محراب حنفي كه در سمت مغرب محراب رسول خدا(ص) قرار دارد. اين محراب پس از سال 860 ق ساخته شد.
به علاوه، در انتهاي ديوار شماليِ ضريح پيامبر(ص) محراب تهجّد قرار دارد كه رسول خدا(ص) در برخي از شب ها نماز شب را در آنجا اقامه مي كردند.
**عبرت ها
بناي مسجد براي آن بود كه مسلمانان از در هر نقطه عالم بتوانند گرد هم آمده و در تقابل با رهبانيت به ملكوت متصل شوند.
مجتبي نجفي" درباره ويژگي محراب وعلت اهميت آن در اسلام مي گويد: محراب جايگاه كار زار شيطان است سمبلي براي جنگ شيطان وهواي نفس باعقل است.
وي با بيان اين كه محراب مسجد همواره در صدر و بهترين مكان مسجد است، مي افزايد: آدمي بايد در چنين جايي، خود را از مشغله هاي دنيوي و پراكندگي ذهني دور سازد و فقط خداي را در نظر آورده و به سمت او عروج كند.
هم چنين، اين راوي مدينه شناسي اظهار مي كند: وجود شهداي گرانقدر از مولاي موحدان علي ابن ابي طالب(ع) گرفته تا شهداي محراب در انقلاب اسلامي ايران، بر اهميت اين مكان عبادي افزوده است.
علاوه بر آن، وجود محراب در مسجد و اقامه نماز جماعت به اقتداي امام عادل و عالم، از هر چه تشتت و تفرقه است جلوگيري مي كند و مانع به انحراف كشيده شدن مسلمانان از مسير بندگي خداوند مي شود.