معاون بین‌الملل حوزه‌های علمیه مطرح کرد:
حوزه علمیه با دو حوزه نجف و لبنان بی‌ارتباط است
معاون بین‌الملل حوزه‌های علمیه گفت: نخستین بایسته‌ای که برای جوامع فقهی حوزه ضرورت دارد، استخراج آموزه‌های فقهی مکتب اهل‌بیت(ع) به صورت نظام‌های رفتاری و اجتماعی و نظام‌های حقوقی برای اجرا در جامعه است.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج به نقل از رسا،حجت‌الاسلام محمدحسن زماني، معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه، چهارشنبه شب در دومين مجمع عمومي انجمن فقه و حقوق اسلامي كه در انجمن‌هاي علمي حوزه برگزار شد، گفت: فقه تعيين تكليف تمام رفتارهاي بشري در همه گونه‌هاي زندگي فردي و اجتماعي و براي همه مقاطع تاريخ بشر است.
وي افزود: اگر بنا است فقه در عرصه حيات معنوي و حيات بشري ظهور بيابد و از عزلت كتاب‌خانه‌ها و حوزه‌ها بيرون بيايد نياز به تدبيري ويژه دارد.
معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه خاطرنشان كرد: اين امر نياز به نهضت نرم‌افزاري و توليد علم ويژه‌اي دارد كه پژوهش‌گران حوزه از پس آن برمي‌آيند.
وي ادامه داد: آموزه‌هاي فقه به گونه‌اي استخراج شود كه قابليت اجرا در جوامع بشري را داشته باشد، اگر به فكر اين قابليت‌ها نباشيم، فقه همچنان در عزلت حوزه‌هاي علميه باقي خواهد ماند.
عدم تطابق آموزه‌هاي مسيحيت با مسائل و مشكلات جامعه
حجت‌الاسلام زماني گفت: عدم تطابق آموزه‌هاي مسيحيت بر مسائل و مشكلات جامعه و تحريف مسيحيت دو مشكل عمده مسيحيت بود، جوامع مسيحيت اكنون از كليسا فاصله گرفته‌اند.
وي ابراز داشت: راز پايداري حضور ديني جوامع و اقبال به دين، كارآمد كردن فقه در عرصه نيازهاي جامعه است.
معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه بيان داشت: نخستين بايسته‌اي كه براي جوامع فقهي حوزه ضرورت دارد، استخراج آموزه‌هاي فقهي مكتب اهل‌بيت(ع) به صورت نظام‌هاي رفتاري و اجتماعي و نظام‌هاي حقوقي براي اجرا در جامعه است.
بخشي از نماز نخواندن مردم بر عهده حوزه علميه است
وي ادامه داد: مطابقت دادن آموزه‌هاي دين با شرايط خاص جامعه نيز يكي از شرايط كاربردي كردن فقه است، به عنوان مثال مي‌توان نگاهي كاربردي در موضوع بهداشت براي فقه استخراج كرد.
حجت‌الاسلام زماني خاطرنشان كرد: نشان دادن ناب بودن آموزه‌هاي ديني بر عهده حوزه علميه است، بايد راه را به گونه‌اي نشان دهيم كه مردم با ديدن اين راه و جذابيت‌هاي فطري به دنبال آن بيايند.
وي با بيان اين‌كه اكنون تعداد نمازگزاران در ايران اندك است، گفت: بخشي از اين نماز نخواندن مردم بر عهده حوزه علميه است، مقصر مردم نيست، فطرت مردم آمادگي لازم را دارد، اما از اين فطرت استفاده لازم صورت نگرفته است.
معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه ابراز كرد: در حوزه علميه تصويري فطري از نماز و از ضرورت دين ارائه نشده است، آيا نمي‌توان گفت كه كتاب فقهي نماز تنها به واجبات، مستحبات و اركان نماز توجه نكند، بلكه راجع به معنويت‌هاي وجود داشته در نماز نيز بايد بحث شود.
وي با بيان اين‌كه بايد پرداخت جديدي از آموزه‌هاي قرآن و دين داشته باشيم، گفت: به گونه‌اي اين آموزه‌ها تبيين و نشان داده شود كه اهل‌سنت و مسيحي‌ها نيز به اين نحو تبيين و نظام برآمده از آموزه‌هاي اسلامي تشويق شوند.
نهضت نرم‌افزاري فقهي وظيفه پژوهش‌گران عرصه فقه
حجت‌الاسلام زماني ادامه داد: نهضت نرم‌افزاري فقهي از پژوهش‌گران عرصه فقه و محققان برمي‌آيد، در سفرهاي خارجي از نظام عبادي اسلام مي‌پرسيدند و ما مطلبي براي گفتن نداشتيم.
وي افزود: نظام مساوات، مضاربه را در جامعه وارد نكرده‌ايم و همچنان برخي از مراجع نسبت به برخي از بانك‌ها شبهه شرعي دارند و دلايل آنان قابل تأمل است.
معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه خاطرنشان كرد: امام زمان(عج) آموزه‌هاي اسلام را مانند خمس، زكات و مانند آن را در پيكره حكومت به صورت نظام‌مند قرار مي‌دهند.
تطبيقي شدن فقه شيعه يكي از نيازهاي فقه است
وي گفت: ما همچنان مدل‌هاي قابل عرضه به ديگركشورها را تدوين نكرده‌ايم، نظام اقتصادي، سياسي، اجتماعي، قضايي، روابط خارجي همچنان تدوين نشده و حوزه علميه در اين زمينه آثار مناسبي ارائه نداده است.
حجت‌الاسلام زماني با اشاره به اين‌كه تطبيقي شدن فقه شيعه يكي ديگر از نيازهاي فقه است، بيان داشت: اكنون فقه مقارن و تطبيقي در كنار نظام فقهي ما به عنوان يك درس حاشيه‌اي قرار گرفته است، البته با آن دو واحد كار درست نمي‌شود، فقه ما بايد فقه تطبيقي باشد.
وي اظهار داشت: فقه ما ظرفيت تطبيق با فقه مذاهب ديگر، فقه اديان ديگر و تطبيق آموزه‌هاي شيعه با نظام‌هاي حقوقي و قوانين مصوبه ديگر كشورها را دارد، وقتي كه فقه به صورت تطبيقي كار شود، توانايي لازم براي داد و ستد ميان شيعه و ساير گروه‌ها وجود خواهد داشت.
معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه خاطرنشان كرد: بايد بدانيم ديگران در موضوعات مبتلابه آنان چگونه سخن گفته‌اند، تا حكم شيعي را به آنان ارائه دهيم، آنان به طور طبيعي به دنبال بهترين حكم در فقه هستند و پس از ارائه اين حكم به ساير گروه‌ها اين كتاب‌ها مورد پذيرش واقع خواهد شد.
وي ابراز داشت: امام موسي صدر سعي كرد در لبنان به گونه‌اي كار كند كه با ادبيات اهل‌سنت، شيعه را معرفي كند.
فقه تطبيقي نياز به هنر استخراج، مقايسه و تطبيق دارد
حجت‌الاسلام زماني با بيان اين‌كه هنر استخراج و مقايسه و تطبيق در ارائه فقه تطبيقي لازم است، افزود: براي انجام اين كار ساز و كار و لوازم مورد نياز است كه براي ساز و كار آن بايد مشورت و پژوهش انجام شود.
وي گفت: اصول فقه ما تنها اصول فقه خالص شيعه است البته برخي گفتند كه اين اصول فقه از اهل‌سنت گرفته شده است، بايد ديد كه اهل‌سنت در برخي موضوعات اصول فقه چگونه برخورد مي‌كنند.
معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه خاطرنشان كرد: اصول فقه اهل‌سنت نيز در سطوح بالاتر آموزش داده شود و اساتيد بر روي آن كار كنند، اصول فقه مقارني در اين زمينه توسط محمدتقي حكيم نوشته شد، اما حوزه علميه قم در اين زمينه نتوانست كاري صورت دهد.
حوزه علميه با دو حوزه نجف و لبنان بي‌ارتباط است
وي افزود: اديان ديگر متد استنباط و دانشي براي فهم از نصوص كتاب‌هاي مقدس دارند، هرمنوتيك، زبان دين برخي از اصول فقه ديگر اديان است و بايد اين اصول مورد نقد و بررسي قرار گيرد.
حجت‌الاسلام زماني با بيان اين‌كه تعامل فقهي با مراكز فقهي دنيا سبب رشد و پويايي فقه مي‌شود، تأكيد كرد: اكنون در نجف و لبنان كار فقهي انجام مي‌شود، اما حوزه علميه قم با اين دو حوزه شيعي ناب بي‌ارتباط است و اين امر خلاء بزرگي محسوب مي‌شود.
وي گفت: اساتيد و پژوهش‌گران ما در نجف و لبنان حضور بيابند و با اين دو حوزه مهم فقه شيعي ارتباط برقرار كنند، مركز فقهي جده و الازهر نيز در جهان اسلام در حال فعاليت است و بايد در برقرار ارتباط با اين مراكز انديشيده شود.
معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه خاطرنشان كرد: همچنين در الازهر در فتاوايي كه صادر مي‌كنند، دلايل آن فتاوا را همراه با آن مي‌آورند، اين امر به افزايش سطح علمي مردم و پويا شدن فقه كمك كرده است كه استفاده از اين نكته در حوزه‌هاي علميه نيز مي‌تواند استفاده شود.