کوه اُحُد ما را دوست دارد و ما نیز او را دوست داریم

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبري، درباره فضيلت‌ها و اهميت كوه احد گزارش‌هاي بسيار در منابع اسلامي آمده است كه برخي از آن‌ها چندان معتبر نمي‌نمايد. ابن شبّه (م.262ق.) از دانشمندان بنام اهل سنت در تاريخ المدينه روايت‌هاي بسيار را با سند خود در فضيلت اين كوه گزارش كرده و ديگران اين روايات را از او نقل نموده‌اند. در روايتي از رسول خدا(صلي الله عليه و آله) كوه احد يكي از شش كوهي شمرده شده كه چون خداوند به درخواست حضرت موسي(عليه السلام) بر كوه تجلي كرد، جا به جا شدند و احد به اين منطقه آمد. نيز از ايشان نقل شده كه احد از جاي ديگر به مدينه آمده است. هنگامي كه پيامبر از خيبر به مدينه بازمي‌گشت، چون احد را ديد، فرمود: احد ما را دوست دارد و ما نيز او را دوست داريم. بر پايه سخني، هرگاه ايشان از سفر مي‌آمد و احد را مي‌ديد، همين سخن را مي‌فرمود. در روايتي ديگر از ايشان آمده است: احد بر يكي از درهاي بهشت قرار دارد. هرگاه از آن مي‌گذريد، از گياهان و درختان آن بخوريد. نيز رسول خدا احد را از كوه‌هاي بهشت ناميد. بر پايه حديثي از پيامبر(صلي الله عليه و آله) كه سمهودي آن را بي‌ اعتبار شمرده ، موسي و هارون به قصد حج يا عمره به مدينه آمدند و از بيم يهود در احد جاي گرفتند و هارون كه بيمار بود، درگذشت و موسي او را همان جا به خاك سپرد.
در منابع شيعه، بر پايه روايت‌هاي نبوي و سخنان امامان معصوم (عليه السلام) و نيز در كاربرد مردم مدينه، احد نماد پايداري و استواري، بزرگي، سنگيني، ماندگاري و مانند آن است. در روايتي از امير مؤمنان(عليه السلام) هر كس دو سوم شب را نماز شب بگزارد، ثوابش در بهشت 10 ‌بار سنگين‌تر از احد شمرده شده است. در حديثي از امام صادق(عليه السلام) پاداش هر درهم صدقه برابر با احد، بلكه از آن سنگين‌تر است. در روايتي ديگر از ايشان، پاداش پرداخت يك درهم خمس يا زكات به امام، با احد برابر شمرده شده است. در سخني از امير مؤمنان(عليه السلام) تشييع جنازه مسلمان تا قبر، چهار قيراط پاداش دارد كه هر قيراط آن از احد سنگين‌تر است. بر پايه سخني از امام باقر(عليه السلام) اين پاداش دو قيراط و هر قيراط با كوه احد برابر است. هر كس يك ‌سال اذان بگويد، گناهش هر چه باشد، بخشيده مي‌شود، حتي اگر هم‌وزن احد باشد. قرائت 1000 آيه از قرآن يك قنطار پاداش دارد و هر قنطار 000/50 مثقال است و هر مثقال 24 قيراط و كمترين قيراط با كوه احد برابر است. هزينه‌كردن هر درهم براي زيارت امام حسين(عليه السلام) ثوابي برابر با كوه احد دارد. در سخني از امام كاظم(عليه السلام) در حضور خليفه مهدي عباسي، احد يكي از مرزهاي فدك شمرده شده است.
رسول خدا(صلي الله عليه و آله) مدينه را حرم قرار داد. قلمرو اين حرم از هر طرف 12 ميل برابر با چهار فرسخ است و كوه احد داخل اين محدوده جاي دارد. در پنجم جمادي الثاني سال 654ق. آتشفشاني عظيم در شرق مدينه در فاصله نصف روز از آن رخ داد كه مايه هراس و وحشت مردم شد و گدازه‌هاي آن تا موازات احد رسيد. اين آتشفشان تا يك ماه فعال بود.