اسلام چه راه کاری برای هدایت انسان‌ها انتخاب کرده است

امام جمعه مشهد مقدس با طرح این سئوال که اندیشه سازی در اسلام چه ابزاری داشته است؟، گفت: برای اندیشه سازی سه راه متصور است که البته راه سوم در هیچ مکتبی جزء مکتب اسلام سابقه ندارد.

به گزارش خبرنگار اعزامي پايگاه اطلاع رساني حج به كربلاي معلي، آيت‌الله سيداحمد علم‌الهدي امام جمعه مشهد مقدس در كربلاي معلي در جمع روحانيان و مداحان كاروان‌هاي اعزامي گفت: آنچه براي ما قطعي است، تمام مكاتب انبيا و هدايت‌هايي كه از جانب خداوند نازل شده‌ است، گام اول هدايت، انديشه‌‌سازي بوده است، زيرا همه انبيا براي توليد انديشه در انسان‌ها آمده‌اند كه بر مبناي آن انديشه اعمال و رفتار زندگاني‌شان در اين عرصه مادي براساس رضاي حق تنظيم بشود.
وي افزود: چون مساله اعمال و كرداري كه در انسان از نظر رضاي خدا و عبوديت پروردگار قابل تامل است، اين‌گونه نيست كه تنها با امر و نهي تنظيم شود، اگر مبتني بر يك انديشه نباشد، اوامر و نواهي اثري را در مستمع و يك سوژه هدايتي به جاي نمي‌گذارد، بلكه انبيا در درجه اول توليد انديشه مي‌كردند و براساس اين انديشه و تفكري كه در مغزها بوجود مي‌آمد، افراد كردار خود را تنظيم مي‌كردند.
آيت‌الله علم‌الهدي تصريح كرد: طبيعي است كه آيين مقدس اسلام و راه انسان سازي نبي مكرم صلي الله عليه و آله از اين عرصه و اين حوزه روش هدايت انبيا و نظام هدايتي پروردگار خارج نيست، به طور طبيعي پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله نيز راه‌كاري كه در هدايت انسان‌ها انتخاب فرموده است، اين راه‌كار براساس همان انديشه سازي بوده كه با توليد انديشه نظام رفتاري انسان‌هاي كه سوژه هدايت ذات اقدس الهي هستند، مورد كنترل و تعديل قرار بگيرد.
وي با طرح اين سئوال كه اين انديشه سازي در اسلام چه ابزاري داشته است؟، گفت: براي انديشه سازي سه راه متصور است كه البته راه سوم در هيچ مكتبي جزء مكتب اسلام سابقه ندارد.
امام جمعه مشهد اظهار داشت: راه اول براي توليد انديشه، القإ و تلقين است، يعني افراد را ترساندن، انسان‌ها را برحذر داشتن، تصوير‌هاي گوناگون در درون فكر بوجود آوردن و كم كم تصويرهاي ايجاد شده را به صورت انديشه در مغزها نهادينه كردن است. راه دوم؛ اهمال زور و قدرت است، يعني يك جريان مقتدرانه‌اي بر سرنوشت انسان‌ها مسلط بشود و تمام انديشه‌هاي گوناگون در سايه اين اقتدار سركوب شود.
وي يادآور شد: عجيب است پس از گذشت قرن‌ها از تمدن و تعالي بشر، استكبار جهاني در دنياي امروز براي توليد انديشه و فرهنگ اين راه‌كار را در پيش گرفته است. آقاي ساموئل هانتينگتون به عنوان يك روش و ابزار براي توليد انديشه منحصر به فرد، فرهنگ سازي براساس منافع و مطامع غرب؛‌ امروز جنگ تمدن‌ها را پيشنهاد مي‌كند. آيت‌الله علم‌الهدي گفت: راه اعمال زور و قدرت يك راه براي توليد انديشه است، وقتي بنا شد يك نوع تفكر و انديشه در جامعه كاملا سركوب شود تا جايي كه كسي حق سخن گفتن و اظهارنظر اين انديشه را نداشته باشد با گذشت يك نسل اين انديشه هم از بين مي‌رود و آن انديشه مطلوب جريان مقتدر و مسلط در نسل بعدي بوجود خواهد آمد.
وي افزود: اما در اسلام پس از رحلت پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله، مسيري را كه عترت و اهل بيت عليهم‌السلام به عنوان قافله سالار هدايت قرآني و هدايت ديني در توليد انديشه و در انديشه سازي پيش گرفتند، هيچ يك از اين دو راه نبود به دليل اينكه آن‌ها با يك تعمق و بينش برق آسائي وابسته به وحي درك كرده‌ بودند كه تصويرها و تلقين‌هاي، يك جريان موقت در درون فكرها نهادينه مي‌كند و با پيدايش يك تصوير برجسته‌تر آن تصوير از بين مي‌رود و همچنين مي‌دانستند كه راه اقتدار و سلطه در خط انديشه سازي، صدرصد راهي غير موفق است، زيرا با سلطه و اقتدار و زور،‌ انديشه سازي امكان ندارد، در طول تاريخ بشر چه قبل از اسلام و چه در تاريخ اسلام،‌جريان‌هاي مختلفي با تحكيم اقتدار و سلطه خواستند انديشه سازي كنند ولي اين‌ها موفق نشدند و نتوانستند و از انديشه‌اي كه آن‌ها در سايه شمشير و زور مي‌خواستند بر جامعه مسلط و تثبيت كنند چيزي باقي نمانده بود.
عضو خبرگان رهبري اظهار داشت: مسيري كه عترت پيغمبر به عنوان پروژه اصلي هدايت قرآني در امت براي انديشه سازي در پيش گرفتند، اين مسير، مسير دل بود، زيرا انديشه از طريق دل در درون مغزها ايجاد مي‌شود و قلب‌ها را جذب و برحسب جذب قلب و محبت، انديشه در درون فكر و درون مغز نهادينه مي‌شود؛ از‌اين رو زماني كه پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله در بستر بيماري بودند، لحظات پاياني عمر شان تمام جريان آينده را براي اميرالمومنين عليه‌السلام بيان كردند و درباره راه مقابله آن چنين گفتند، اينجا كار شمشير نيست، اين شمشير لب تيز آن قبل اينكه بخواهد حق تو را بگير، دين مرا از ريشه مي‌كند، شمشير اگر وسط بياييد اسلام به عنوان تز قدرت در جامعه جا مي‌افتد، حيثيت هدايتي دين زير سئوال مي‌رود، كار با شمشير انجام نمي‌گيرد و از آن پس حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها به ميدان آمد و اين رسالت را دنبال كرد.
شايان ذكر است، در ابتداي اين جلسه حجت‌الاسلام والمسلمين جاوري جانشين نماينده بعثه مقام معظم رهبري در عراق به سئوالات مطرح شده از سوي روحانيان و مداحان پاسخ گفت.