بررسی عوامل و آثار تندروی در کتاب وهابیت و غلوّ

به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع رساني حج، وهابيت و غلوّ عنوان كتابي است به قلم علي اصغر رضواني كه در بخش‌هاي مباحث تمهيدي، غلو وهابيان در تكفير مسلمانان، افراط و اعتدال در اسلام و عوامل و آثار تندروي از سوي موسسه فرهنگي مشعر وابسته به بعثه مقام معظم رهبري منتشر شده است.
براساس اين گزارش، كتاب وهابيت و غلوّ به قلم علي اصغر رضواني در قطع رقعي، 120 صفحه، شمارگان 3000 نسخه و به قيمت هزار و چهارصد تومان از سوي نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت منتشر و روانه بازار نشر شده است.
وهابيان شيعه را به دليل بعضي از اعتقاداتي كه دارد، غالي دانسته و به آنها نسبت بدعت يا شرك يا كفر داده‌اند كه از آن جمله اعتقادات مي‌توان به اعتقاد به نظام واسطه بين خلق و خالق، سلطه غيبي اوليا در برزخ، علم غيبي اوليا در برزخ و با واسطه از خدا حاجت خواستن اشاره كرد كه هر يك در سلسله مباحث وهابيت‌شناسي بررسي شده است.
در طول تاريخ نيز، افراد يا گروه‌هايي بوده‌اند كه در حق پيامبران و اولياي الهي غلو كرده‌اند و اين انكارناپذير است اما متأسفانه مغرضان و معاندان يا جاهلان اين تفكر را به برخي از مسلمانان نسبت داده‌اند؛ كتاب وهابيت و غلوّ بر آن است تا به تفصيل به بررسي موضوع «غلوّ» كه از سوي وهابيت مطرح مي‌شود بپردازد.
مفهوم غلو در لغت، مفهوم اصطلاحي غلو، حدّ و ميزان در غلوّ، پديده غلو در جهان اسلام، برخي از عقايد غلوآميز، موضع ائمه اهل بيت عليهم‌السلام در برابر غاليان، موضع متكلمان اماميه برابر غلو و غاليان، تهمت غلو به شيعه، خصوصيات وهابيت و خبر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله از موضوعات بخش مباحث تمهيدي اين كتاب است.
در بخش غلو وهابيان در تكفير مسلمانان مي‌خوانيم: «نقد ديدگاه وهابيان، خلط وهابيان بين غاليان و تشيع، عوامل خلط بين غلو تشيع، تأويل صفات خبري از مصاديق غلو نزد وهابيان، منشأ اشتباه وهابيان در شفاعت، علم غيب، هدايت، رأفت و رحمت، ديدگاه منصفان اهل سنت درباره شيعه و ديدگاه دكتر قرضاوي درباره غلو وهابيان».
اسلام و نهي از تندروي، لزوم رعايت حدّ اعتدال، حقيقت افراط و تفريط در دين، وجوب رفق و مدارا در دعوت به سوي خدا، احتياط در تكفير مسلمانان، وجوب تفحص و عدم سرعت در تكفير، خطر تندروي در تكفير، راه علاج افراط گري و ضابطه‌هاي انكار منكر از موضوعاتي است كه در بخش افراط و اعتدال در اسلام مطرح شده است.
بخش عوامل و آثار تندروي نيز با بررسي تعصب در رأي، محور قرار دادن اشخاص، تقليد كوركورانه، سوابق افكار، سوء ظن به ديگران، فهم ظاهري از دين، پيروي از متشابهات، عدم آگاهي از مباني ديگران و عدم شناخت حقايق تاريخي در بخش عوامل و بي‌توجهي به آراي ديگران، طعن بر مخالفان، خشونت طلبي، متنفر كردن مردم از دين و تكفير ديگران در بخش آثار بر آن است تا عوامل و آثار تندروي را برشمارد.
راه علاج افراط‌گري عنوان موضوعي از بخش افراط و اعتدال در اسلام است كه در مطلبي از آن با عنوان پرهيز از علماي تندرو مي‌خوانيم: «يكي از عوامل تندروي وهابيان و طلاب حوزه‌هاي علميه آنها، پيروي از محمد بن عبدالوهاب است؛ او كسي بود كه هيچ‌كس غير از خود را قبول نداشت و ديگران را به كفر و فسق نسبت داد، و لذا طبيعي است كساني كه پيرو او هستند اين خُلق و خو در آنها نفوذ كرده باشد».