چرا طرح پزشک کاروان دیگر در حج اجرا نمی‌شود
معاون حج سازمان حج و زیارت نحوه همکاری دستیاران زن کاروان‌ها و پزشکان حج امسال را تشریح کرد و به سؤالات و ابهامات ایجادشده در این زمینه پاسخ داد.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج به نقل از فارس، به دنبال اعتراض تعدادي از مديران كاروان‌ها و زائران حج امسال مبني بر حذف پزشكان و دستياران زن مديران كاروان‌ها، معاون حج، عمره و عتبات سازمان حج و زيارت در گفت‌وگويي تفصيلي به ابهامات و سؤالات ايجاد شده در اين زمينه پاسخ داد.
حذف دستياران زن و پزشكان از كاروان‌ها كه مورد انتقاد مديران كاروان قرار گرفته است را شما تأييد مي‌كنيد؟
رضايي: هيچكدام از خدمه‌ها و دستياران زن و پزشكان از كاروان‌ها حذف نشدند بلكه آنها فقط جابه‌جا شده‌اند. خدمه‌اي كه در كاروان‌ها بايد خدمت كنند هم اكنون به اندازه كافي وجود دارند و به رسم ساليان گذشته شايد يك كاروان ۸ تا ۹ خدمه نداشته باشد اما امسال هر كاروان را يك مدير، معاون، روحاني و معين همراهي مي‌كنند.
يك خدمه در هر اتوبوسي كه در اختيار كاروان‌ها قرار دارد، وجود دارد بنابراين يك كاروان كه شامل چهار گروه و ۱۷۵ نفر است چهار اتوبوس به آن تعلق مي‌گيرد و در اين چهار اتوبوس، در يك اتوبوس مدير كاروان و در اتوبوس ديگر معاون و در دو اتوبوس ديگر هر كدام يك خدمه وجود دارد علي رغم اينكه يك روحاني و معين نيز كاروان را همراهي مي‌كند.
بنابراين عددي كه از كاروان‌ها حذف شده است خدمه اضافي كاروان‌ها بوده‌اند كه در اختيار مجموعه‌ها قرار داديم؛ دستيار زن و پزشك را از كاروان گرفتيم و آن را در اختيار مديران مجموعه قرار داديم بنابراين چيزي حذف نشده است بلكه جابه‌جا شده‌اند.
آيا هم اكنون به ازاي هر ۶۰۰ زائر يك پزشك همراه كاروان‌ها اعزام مي‌شود؟
رضايي: در عمليات سال‌هاي گذشته در هر كاروان يك پزشك وجود داشت در سال گذشته در ۱۶ هتل به صورت آزمايشي و پايلوت طرح پزشك مجموعه را استفاده كرديم كه بسيار طرح موفقي بود و تمام زائران اظهار رضايت كردند و ارزشيابي كه از بعثه مقام معظم رهبري و مركز بهداشت بر ما واصل شده است و نظرسنجي كه از زائران انجام شده است، همه مؤيد اين موضوع است كه طرح پزشك مجموعه طرح موفقي بوده است.
چرا طرح پزشك كاروان ديگر اجرا نمي‌شود و اين طرح چه معايبي داشت؟
رضايي: طرح پزشك كاروان معايبي داشت از جمله اينكه پزشك در هر ساعتي در خدمت زائران نبودند و پزشك اتاق خوابي داشت كه در همان اتاق هم طبابت مي‌كرد لذا در بعضي از ساعت‌ها زائر از اينكه بخواهد به پزشك مراجعه كند امتناع مي‌كرد به عنوان مثال ساعت يك بامداد به دليل اينكه وقت استراحت پزشكان بود، بسياري از زائران در آن ساعات نمي‌توانستند به پزشك مراجعه كنند.
يك زمان‌هايي هم پزشك در دسترس نبود مانند زمان صبحانه، ناهار و شام به هيچ وجه پزشك در دسترس كاروان نبود و در زمان‌هاي خاصي پزشك براي زيارت از هتل خارج مي‌شد و كل پزشكان كاروان‌ها دو روز در هفته جلسه بودند و در ساعاتي براي گرفتن دارو مي‌رفتند و در اختيار زائر نبودند اين ساعت‌هايي كه بيان شد محدوديت‌هايي بود كه پزشك در اين مدت نمي‌توانست به زائر خدمت رساني كند.
آيا با طرح پزشك مجموعه اين نقاط ضعف برطرف شده است؟
رضايي: طرح پزشك مجموعه در هر هتلي به نسبت تعداد زائران دو يا سه مطب در هتل‌ها وجود دارد كه تعداد پزشكاني كه در آن ساعات در هتل هستند در مطب خود مستقر مي‌شوند و محل خواب آنها با محل معاينه زائران متفاوت است و با تقسيم بندي برنامه‌ها مانند شركت در جلسات و يا گرفتن دارو اگر يك پزشك به‌دنبال اين كارها برود پزشك ديگري در مطب وجود دارد كه در اختيار زائران باشد و اين از مزاياي پزشك مجموعه است كه در ۲۴ ساعت در خدمت زائران باشد.
با توجه به اينكه بيش از ۵۰ درصد زائران خانم‌ها هستند چرا پزشك خانم در كاروان‌ها نداريم؟
رضايي: در سنوات قبل پزشك خانم در حج نداشتيم و يكي از معضلات ما اين موضوع بود ولي در سال جاري به ازاي مجموعه‌ها و هتل‌هايي كه بيش از يك‌هزار زائر در آنها اقامت دارند الزاماً يك پزشك زن را در مجموعه قرار داديم تا بتوانند به بيماري‌ها و مشكلات خاص خانم‌ها رسيدگي كنند.
يكي از انتقاداتي كه مطرح مي‌شود اين است كه پرونده پزشكي زائران در اختيار همه پزشكان قرار ندارد و همين موضوع مي‌تواند مشكلاتي را ايجاد كند، آيا تدبيري اتخاذ شده است كه پرونده پزشكي تمام زائران در اختيار پزشكان قرار گيرد؟
رضايي: اينكه در سال‌هاي گذشته پزشكان كاروان‌ها همه پرونده‌هاي پزشكي داشتند يك مقدار اين شعارها غليظ است ولي در سال جاري نيز تمام كاروان‌ها و زائران ما بدون استثنا توسط پزشكان مركز پزشكي و هلال احمر به استان‌ها معرفي شدند و معاينات پزشكي را انجام دادند و بدون معاينات پزشكي و تأييد پزشك جذب كاروان نشدند و تمام اطلاعات پزشكي زائران در فايلي كه مركز پزشكي براي آنها تخصيص داده است درج شده است.
ممكن است پزشكي كه مراحل معاينه زائران را انجام داده است پزشك كاروان نباشد ولي به محض اينكه اين زائر در مجموعه‌هاي پزشكي در عربستان، مكه، مدينه يا منا يا عرفات به پزشك مجموعه مراجعه كند با وارد كردن شماره ملي، يا نام كاروان و نام زائر تمام اطلاعات پزشكي فرد روي صفحه مي‌ايد و هر پزشكي مي‌تواند آن اطلاعات را ببيند و بر اساس آن زائر را ويزيت كند.
پزشكان مجموعه در منا و مشعر هم حضور دارند؟
رضايي: امسال توزيع خيام منا و عرفات را بر اساس توزيع مجموعه‌ها انجام داديم در سال‌هاي گذشته بر اساس استان‌ها اين كار را انجام مي‌داديم يعني اگر افرادي در يك هتل يك‌هزار و يا دو هزار نفري اسكان دارند تمام اين هتل در يك مربع و در چادرهايي كنار هم قرار دارند و همينطور كه در مجموعه به زائران خدمت رساني مي‌كردند همان سرويس دهي را در خيام و به صورت مجموعه كنارهم چيده شده است و با استانداردهايي كه براي آنها تعريف شده است خدمت رساني را انجام مي‌دهند.
در اينصورت براي هر دو كاروان يك پزشك در نظر گرفته شده است و در يك چادر كنار هم نشستند پزشكان در سال جاري نيز در چادرها معاينات لازم را انجام مي‌دهند.
به گفته شما دستيار زن از كاروان‌ها حذف نشده است، بنابراين شرايط انتخاب دستياران زن در حج امسال چه بوده است؟
رضايي: امسال سه طرح زائر خدمه، پزشك زائر يا پزشك ياور و يا زائر ياور، و طرح دستيار ياور را در دستور كار قرار داديم، در سال گذشته زن مدير كاروان به‌عنوان دستيار زن به حج اعزام مي‌شد امسال نيز دستيار زن را داريم اما زن مدير مجموعه است و حالا اگر زن مدير مجموعه براي خدمت رساني كافي نبود تعدادي از زنان بر اساس امتيازهايي كه ما برايشان تعريف كرديم از همسران مديران كارواني كه در يك مجموعه هستند انتخاب مي‌شوند تا در معيت زائران كاروان‌ها باشند.
ضوابط انتخاب آنها هم اعلام شده و گفته شده است كه زنان مديران كارواني مي‌توانند انتخاب شوند كه سابقه خدمت رساني بيشتري به زائران داشته باشند، اولويت دوم سواد است و اگر زائر زن كارواني بيش از دو برابر آقايان باشد داراي اولويت است و بر اين اساس اعدادي به‌دست مي‌آيد و مدير كاروان از بالاترين اولويت‌ها دستياران خود را انتخاب مي‌كنند.
آيا شرايطي ايجاد شده است كه افرادي كه مايل به خدمت رساني به زائران هستند بتوانند اعلام آمادگي كنند؟
رضايي: در بين زائران رواج داديم كه اگر فردي مايل است ثواب ببرد به عنوان زائر ياور، دستيار ياور و پزشك ياور اعلام آمادگي كند و آنجا مديران كاروان‌ها بدانند كه چه افرادي اعلام آمادگي كردند و از بين آنها افراد را براي خدمت رساني انتخاب كنند كه آن هم كارهاي روال عادي و كمك كردن‌هاي عادي است و اگر ارزيابي اين افراد توسط زائران خوب باشد يك سفر سابقه خدمتي و اجرايي پزشكي و خدمگي براي زن و مرد در سيستم سامانه جامع كارگزاران حج درج مي‌شود كه امتياز بالايي است و به استناد اين سابقه مي‌تواند در سال‌هاي بعد خدمت‌رساني كند.
به عنوان مثال در هواپيما پزشك همراه زائران اعزام مي‌شود اما ممكن است پزشك مجموعه نباشد اما تمام پزشكان در هواپيما اگر اتفاقي بيفتد همانطور كه روال سابق بوده است مهماندار اعلام مي‌كند و پزشكان كاروان يا پزشكان ياور كه در هواپيما هستند براي كمك به زائر نيازمند اقدام كنند و در مواقع اضطرار مانند هواپيما و يا هنگام تردد از مكه به مدينه در اتوبوس‌ها اگر اتفاقي افتاد كه پزشكان مجموعه حضور نداشتند پزشك ياور بتواند به زائران كمك كند.
رضايي: در پايان تأكيد مي‌كنم در صورت داشتن سؤالات و ابهامات ديگري در خصوص برگزاري حج امسال پاسخگوي تمام سؤالات و ابهامات هستم.