به بهانه روز خبرنگار رسانه، بسیج ملت، یک وظیفه ملی
*رئوف پیشدار
يكي از كاركردهاي «رسانه» در سطوح مختلف جامعه اعم از منطقه اي، ملي وحتي فراملي، بسيج آگانه و توام با مسووليت پذيري توده‌هاي مردم براي مشاركت فعال و كيفي، در يك امر عمومي است. تبليغ يك خط فكري و يا يك نوع نگاه، دررسانه هايي كه به احزاب، گروههاي سياسي و حتي نهادهاي مدني غيرسياسي تعلق دارند و با نشان (لوگو) مخصوص نيز منتشر و افكار خود را تبليغ مي‌كنند، امري طبيعي است، اما از رسانه هايي كه چنين نمايندگي را بر عهده ندارند، حضوري فعال در عرصه اطلاع رساني روي محوري مانند انتخابات به قصد تنوير افكار عمومي به جهت بوجود آوردن فضايي كه به «حق انتخاب حداكثري»، «رقابت حداكثري» و «مشاركت حداكثري» و البته همه آنها كيفي، بينجامد، انتظاري حداقلي است.
علماي علم ارتباطات قائل به اين نظر هستند كه رسانه به تنهايي داراي «قدرت محدود» است و قدرت اصلي از آن مردم مي‌باشد. تلفيق دو قدرت مخاطب و رسانه است كه مي‌تواند زمينه‌هاي شناختي و ادراك عمومي را بسازد و يا حتي به كلي عوض كند. وقتي بحث وظيفه رسانه‌ها در جريان انتخابات و به طور خاص انتخابات پيش روي رياست جمهوري مطرح مي‌شود، ما در حوزه ارتباطات سياسي صحبت مي‌كنيم كه اساسا به بحث نقش رسانه‌ها و اين نكات مهم مي‌پردازد كه چگونه به مردم آگاهي بدهيم كه قدرت انتخاب را بالا ببريم، رقابت را معني دار كنيم و مردم را به شركت درآن به قصد انتخاب اصلح تشويق نماييم. جلب مشاركت صرفا از طريق تبليغات ممكن نيست. اين امر بسترهايي را در عرصه‌هاي مختلف نياز دارد كه از آن جمله بوجود آوردن ظرفيت بالقوه رقابت و معنادار كردن امر انتخابات است. مردم اگر باور كنند و ايمان داشته باشند كه راي آنها منشا اثر است، و راي آنها كه به صندوق انداخته مي‌شود، ارزش و احترام دارد، در انتخابات حضور پيدا مي‌كنند و رسانه‌ها مي‌توانند از طريق آگاهي رساني دراين خصوص سهم بگيرند.
يكي از كاركردهاي رسانه در مقوله اي مانند انتخابات، بسيج توده‌هاي مخاطب و قدرت جهت دهي است. متاسفانه دركشور ما رسانه‌ها عمدتا اين كاركرد را فراموش كرده اند و بيشتر جناحي عمل مي‌كنند. رسانه براي ايفاي نقش واقعي خود در جامعه بايد فراجناحي فكر و عمل كند. بايد توجه داشته باشيم كه انتخابات يك امر عمومي و نه شخصي است و همه بايد كمك كنند تا مردم بتوانند انتخابي اصلح داشته باشند.
در بحث پيرامون نقش رسانه‌ها در بسيج مردم براي مشاركت فعال در يك امر سياسي - اجتماعي همچون انتخابات، قائل بر اين هستم كه « رسانه‌ها را مي‌توان به دو گروه دولتي و خصوصي تقسيم كرد، ولي درمجموع رسانه‌ها بايد افكار عمومي جامعه را (در انتخابات رياست جمهوري) براي چهار سال آينده كشور آماده نمايند. »
از ديگر سو، كاركرد رسانه‌ها در موضوعي چون انتخابات، را مي‌توان در پوشش دادن به اولويت‌هاي سه ضلع مثلت درگير در آن، يعني سياست مداران، مردم و رسانه (با تعلقات و وابستگي‌هاي مختلف) دانست كه برآيند آن، كارزار انتخابات را در منظر عمومي شكل مي‌دهد و در نهايت اين مردم هستند كه اولويت‌هاي خود را با كمك ديگر اضلاع و پيش انگاره‌هاي خويش، انتخاب مي‌كنند.
به باور علماي ارتباطات، مهمترين وظايف رسانه‌ها در فصل انتخابات «اطلاع رساني دقيق» است. اطلاع رساني صحيح و دقيق و سريع ازتحولات انتخاباتي از وظايف رسانه هاست. معمولا رسانه‌ها وسايت‌هاي اطلاع رساني شيوه مشخص و هماهنگي را در ايام انتخابات پيش نمي‌گيرند و همين مساله باعث آن مي‌شود تا مردم مجبور شوند به كانال‌ها و منابع ديگر مراجعه كنند، كه اين مساله سبب خواهد شد تا اطلاع رساني دقيق صورت نگيرد. رسانه‌ها گر چه هر كدام گرايش خاصي به يكي از گروهها و احزاب سياسي دارند، اما بايد نيازهاي مردم را شناسايي كنند و اطلاعات درست براي انتخاب درست، به مردم ارايه كنند. درست است سرعت امر مهمي در اطلاع رساني است، اما بايد به صحت و دقت نوشته‌ها نيز به همان اندازه توجه شود. اگرچه به دليل گسترش فن آوري و تعدد رسانه ها، نظارت دولت‌ها بر اين ركن جامعه كاهش يافته است، اما بايد صاحبان و سياستگزاران رسانه‌ها، مراقب عملكرد رسانه متبوع خود در جهت افزايش آگاهي مردم باشند. رسانه‌ها بايد با درك شرايط حساس جامعه التهابات را كاهش دهند، با اين وصف متاسفانه شاهد هستيم كه برخي رسانه‌ها به جو ملتهب جامعه دامن مي‌زنند. اصحاب رسانه بايد با ابهام زدايي از وظايف رسانه، به سوي واقعيت حركت كنند.
* پايگاه خبري حج همراه با بهترين آرزوها، گرامي روز خبرنگار را به همهٔ جهادگران عرصه خبر، و به خصوص خبرنگاران فعال در امر حج و زيارت شادباش مي‌گويد.