11ذیقعده ولادت شیخ مفید(ره)
عالمی که امام زمان(عج) برادر خطابش کرد
تاریخ شیعه سرشار از افتخارات بسیار و تحولات چشمگیر است. تحولاتی که به دست عالمان متعهد و فرزانگان اندیشمند پدید آمده است.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج ،ابو عبدا... محمد بن نعمان مشهور به" شيخ مفيد" از بزرگان شيعه و از نوادر علم كلام و فقه است. اين مشعل تابناك و فروزنده در يازدهم ذيقعده 336 قمري در عُكبراي بغداد پاي هستي بر جهان گذارد و «محمد» نام وي گرديد.از آنجا كه پدر او شخصي پارسا و مذهبي بود و به تعليم و تربيت اشتغال داشت؛ «ابن المعلم» لقب وي شد و پس از چندي «عُكبري» و «بغدادي» دو لقب او گرديد.
نگاهي گذرا به ولادت و زندگي شيخ
محل تولد او در ناحيه جيل در ده فرسنگي بغداد بود.محمد دوران كودكي خود را با «بزرگي» مي گذراند. فراست و تيزهوشي او خبر از گذشته اي پاك؛ از خاندان خويش و آينده اي روشن؛ در بغداد و جهان اسلام مي داد. عشق و شورفراوان به تحصيل موجب شد كه همراه پدر به بغداد رفته و فراگيري علم و دانش را آغاز كند. بعدها همراه پدرش كه مقلب به "العلم" بود به بغداد آمد و نزد استادهاي عصر خويش تحصيل نمود از معروفترين استادان وي مي توان به ابوالقاسم جعفر بن مجمد بن قولوي قمي و شيخ صدوق اشاره كرد در زمان وي آل بويه بر بغداد حاكم شدند كه حامي تشيع بودند بنابراين زمينه بيان عقايد و نشر انديشه هاي شيعي پديد آمد شيخ مفيد از اين محيط آزاد در عصر خويش سود جست و در مسجد براثا در بغداد به تدريس و وعظ و جدل با معارضين پرداخت و توانست تشيع و فرقه هاي آن را با هم متحد كند وي فِرَق مختلف اسلامي را تشويق نمود كه اختلافات جزئي را كنار نهاده و در اصول متحد شوند.
دوران شيخ مفيد دوران" فتح الفتوح" تاريخ شيعي
تاريخ شيعه سرشار از افتخارات بسيار و تحولات چشمگير است. تحولاتي كه به دست عالمان متعهد و فرزانگان انديشمند پديد آمده است.در اين ميان به سده چهارم هجري بر مي خوريم كه «فتح الفتوح» تاريخ شيعي است؛ روزگاري كه مردي بزرگ و انديشمندي سترگ «دائره المعارفي جامع» از معارف اسلامي تدوين كرد و قريب 50 سال پرچمدار عرصه هاي علمي، فكري و فرهنگي مسلمين گرديد و سرانجام بدانجا رسيد كه دوست و دشمن زبان به تمجيد او گشودند و قلم به تعريف او برگرفتند و او را «مفيد» لقب دادند.
بينش افروزي و دانش آفريني وي به همراه آگاهي از اوضاع دشمنان و اطلاع از جهان اطراف دست به دست هم داد و او را سلسله جنبان نهضت فكري و رُنسانس علمي در قرن چهارم كرد و بدانجا رسيد كه «صحيفه هاي سبز مهدوي» عجل الله تعالي فرجه الشريف به افتخار او صادر شد و حضرت ولي عصر (ع) وي را برادري گرامي و استوار خواند.
تحصيلات و استادان:
شيخ مفيد از محضر بيش از هفتاد نفر از بزرگان بهره علمي برد. از محضر مظفر بن محمد، ابوياسر و ابن جنيد اسكافي «كلام و عقايد» آموخت و از درس حسين بن علي بصري و علي بن عيسي رماني بهره جست. «فقه» را نزد جعفربن محمد بن قولويه فرا گرفت و از محضر اديب و مورخ چيره دست محمد بن عمران مرزباني «علم روايت» آموخت.ابن حمزه طبري، اين داود قمي، صفوان و شيخ صدوق ديگر اساتيد «محمد» بودند كه شهد شيرين دانش را در كام جان او ريختند. در ميان استادان وي عالماني از شهرهاي مختلف مانند قم، كوفه، بصره، ساري، طبرستان، حلب، قزوين، بلخ، مراغه، همدان و شهر زور ديده مي شوند.
عنايات حضرت ولي عصر(عج) به شيخ مفيد
گويند كه از يكي از دهات كسي به خدمت شيخ رسيد و سوال كرد كه زني حامله فوت كرده، حملش زنده است. آيا بايد شكم ضعيفه را شكافت و طفل را برآورد. يا اين كه با آن حمل او را دفن كنيم؟شيخ فرمود كه با حمل او را دفن كنيد. آن مرد برگشت. در بين راه ديد كه سواري از پشت سر مي تازد و مي آيد. چون به نزديك رسيد گفت: يا مرد! شيخ فرموده است كه شكم آن ضعيفه را شَق كنيد. (بشكافيد) و طفل را بيرون آوريد و ضعيفه را دفن كنيد.آن مرد چنين كرد. بعد از چندي خبر به شيخ دادند. شيخ گفت: من كه كسي نفرستاده بودم. معلوم است كه آن كس حضرت صاحب الامر(عج) روحي فداه باشد. حال كه در احكام شرعيه خبط (خطا) مي كنيم، بهتر اين كه ديگر فتوي نگوييم. پس در خانه را به روي مردم بست بعد از چندي توقيعي (نامه اي) از ناحيه ي مقدسه از جناب حضرت صاحب الامر(عج) به سوي شيخ آمد كه بر شماست اين كه فتوي بگوييد و بر ماست اين كه تسديد كنيم شما را و نگذاريم كه در خطا واقع شويد پس شيخ دگرباره، فتوي مي گفت.
نامههاي امام زمان (عج) به شيخ مفيد:
دفتر زندگى شيخ مفيد، صفحات نوراني دارد كه در آنها، نامههاي مبارك امام زمان حضرت بقية الله الاعظم عجل الله فرجه به چشم مىخورد.دانشمند بزرگوار، احمد بن علي طبرسي در اواخر كتاب «احتجاج» برخي از توقيعهاي (نامه) حضرت «ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف» را كه به شيخ مفيد صادر كرده، آورده است.
در اين نامهها حضرت حجت (عج) شيخ مفيد را مشمول عنايات خاص و الطاف مخصوص خود قرار داده است. به عنوان نمونه امام زمان(ع) در خطابهايش به شيخ مفيد چنين مىفرمايد:" للاخ السديد و الولي الرشيد الشيخ المفيد؛ به برادر با ايمان و دوست رشيد، شيخ مفيد ...."
روياي عجيب شيخ مفيد درباره درس دادن به امام حسن(ع) و امام حسين(ع)
شبي شيخ مفيد در خواب ديد كه در مسجد كرخ از مساجد بغداد نشسته است و فاطمه زهرا سلام الله عليها دست امام حسين(ع) و امام حسين(ع) را گرفته بود و به نزد شيخ مفيد آمد و فرمود: «يا شيخ! علّمهما الفقه» يعني «اي شيخ به اين دو، فقه تعليم بده».
شيخ از خواب بيدار شده و در حيرت افتاد كه اين چه خوابي بود و من كي هستم كه به دو امام فقه تعليم دهم؟ از سوي ديگر خواب ديدن امامان معصوم(ع) خواب شيطاني نيست.
وقتي صبح شد، شيخ به مسجدي كه در خواب ديده بود رفت و در آنجا نشست؛ ناگهان ديد كه زني جليل و محترم كه دست دو پسر را در دست دارد وارد مسجد شد. وي به نزد شيخ آمد و گفت: «يا شيخ علمهما الفقه». شيخ تعبير خواب را فهميد و به تعليم و تربيت آنان همت گماشت و بسيار به آن دو بزرگوار احترام مينمود.
آن دو پسر، «سيد رضي» (كسي كه بعدا نهجالبلاغه را گردآوري كرد) و «سيد مرتضي» معروف به علم الهدي بودند.
غروب نابهنگام:
شيخ مفيد در شب جمعه 3 رمضان سال 413 ه.ق در گذشت هشتاد هزار نفر جنازه او را تشيع كرد و وي را در مقابر قريش نزديك ضريح حضرت جواد (ع) به خاك سپردند... و امروز پس از قرنهاي متمادي «مفيد» هنوز «مفيد» است در معركه آراء ، كلام وي خورشيد مناظرات و آفتاب گفتگوهاست و فردا و فرداها از آن او و راهيان او خواهد بود.