احیای تمدن اسلامی در سایه حج ابراهیمی

هيات علمي بعثه مقام معظم رهبري در چه زمينه هايي فعاليت مي كند؟
حج داراي ابعاد مختلفي است كه براي تامين هر بعد نياز به متخصصان ويژه اي است. مثلا ابعاد عبادي و مناسك حج نياز به متخصصان فقه دارد كه در اين باره شوراي استفتائات مسائل شرعي دربعثه پيش بيني شده كه پاسخگوي مردم باشد. جنبه ديگر حج، معنوي و معرفتي است كه شامل ابعاد عرفاني و علمي حج است كه براي پاسخگويي به نيازهاي موجود در اين زمينه گروهي از شخصيت هاي برجسته و فرهيخته به عنوان هيات علمي در بعثه مقام معظم رهبري هر سال به حج مشرف مي شوند. هيئت علمي بعثه ميزبان زائران ايراني و غير ايراني است كه براي شناخت بيشتر حج و نگاه جمهوري اسلامي به جهان اسلام و وحدت كلمه مسلمانان و رسالتي كه بر دوش مسلمانان است به بعثه مراجعه مي كنند. ارتباط با شخصيت هاي علمي و ديني عربستان هم يكي از مسئوليت هايي است كه بر عهده عالمان برجسته ايراني است. با توجه به ضرورت احيا تمدن اسلامي لازم است ارتباط بين انديشمندان اسلامي از كشورهاي مختلف و از مذاهب مختلف برقرار شود تا بتوانيم شاهد شكوفايي و بالندگي جهان اسلام باشيم.
چرا در قرن‌هاي اخير شاهد ضعف تمدن اسلامي بوده ايم؟ دليلش اختلاف و تفرقه اي بود كه دشمنان اسلام ميان انديشمندان اسلامي انداختند .
يعني دلايل فكري و فرهنگي مطرح نبود؟ چرا. به نظر مي رسد همگرايي و همسان سازي جهان اسلام بعد از رنسانس خوب انجام نشده. لذا دوره فترتي شكل گرفته كه اميد مي رود با رشدي كه امروز شاهد هستيم باز به آن دوره درخشان باز گرديم.
آيا نشانه هاي اين احيا و شكوفايي هم اكنون ديده مي شود؟ امروز شاهديم كه در كشورهاي اسلامي رشد توليد علم نسبت به بسياري كشورهاي ديگر بيشتر است. مثلا در ايران رتبه توليد علم و انديشه 11 مرتبه بيشتر از حد متعارف است. تعداد مقالات علمي انديشمندان اسلامي نسبت به ساير مقالات بسيار بالاتر بوده است. دانشگاه هاي كشورهاي مسلمان در حال رشد هستند و دانشجويان مسلمان رتبه هاي برتر المپيادهاي جهاني را كسب مي كنند. من 12 سال در آفريقا زندگي كرده ام. زماني در آفريقا باسواد كم بود. اما الان استاد دانشگاه داريم. حتي بسياري از اختراعات در غرب متعلق به مسلمانان است و بسياري از تئوري هاي علمي كه زيربناي اختراعات است از سوي مسلمانان طرح مي شود هر چند اين مسلمانان تابعيت كشورهاي غربي را دارند.
حج چه ظرفيتي براي هم افزايي توان علمي و فكري جهان اسلام دارد؟ بيش از يك تا دو ميليون مسلمان هر سال همزمان در سرزمين وحي گرد هم مي آيند. اگر جهان اسلام از اين ظرفيت استفاده كند يقينا آينده مسلمانان متفاوت از امروز خواهد بود. لازم است سمينار ها و همايشهاي علمي در حوزه هاي مختلف علم و صنعت و دانش برگزار شود و نخبگاني كه از سراسر جهان به حج مي آيند در اين سمينارها به صورت تخصصي شركت كنند. البته چند همايش هر سال در مكه برگزار مي شود كه برخي توسط وزارت اوقاف عربستان و برخي توسط رابطه العالم الاسلامي برگزار مي شود .اما اين همايش ها بسيار محدود است و همه علوم پايه و انساني و اسلامي را شامل نمي شود، از نظر شركت كننده هم محدود است و عده خاصي دعوت مي شوند. اگر دولت عربستان شيوه اي را براي بهره گيري بهتر از حضور انديشمندان و دانشمندان مسلمان در حج طراحي كند يقينا اين همايش مي تواند در جهت توسعه تمدن اسلامي بسيار مفيد باشد.