کاروان کمال (۱۰)؛ بازآفرینی خطبه پیامبر اکرم (ص) در غدیر خم
احمد عبدا...زاده مهنه
هيچ‌چيز نمي‌توانست مانع حضور آنها در كنار رسول‌ا… (ص) شود. پيامبر (ص) آن دو كودك شش و هفت‌ساله را از نزديك‌ترين صحابه‌اش هم دوست‌تر مي‌داشت. چه بزرگ و بزرگوار جلوه مي‌كردند اين دو كودك و همين، مهرشان را بيشتر در دل «مهران» مي‌نشاند. ديگر سر از پا نمي‌شناخت وقتي دانست كه حسن (ع) و حسين (ع) فرزندان اميرالمؤمنين علي (ع) هستند:
- حسن (ع) و حسين (ع)؛ چه‌‌قدر اين دو اسم به دلم نشست!
- اين اسم‌‌ها را كجا شنيده‌‌اي مهران؟ در عرب چنين نام‌‌هايي به گوشمان نخورده بود.
- درست مي‌‌گويي نافع! اينها معرّب «شَبَر» و «شُبَير» - پسران هارون، جانشين موساي پيامبر – هستند. از سلمان شنيدم كه پيامبر (ص) هم به خود اجازه نام‌‌گذاري فرزندان علي (ع) را نداده و هر دو نام را جبرئيل از جانب خدا براي آنان آورده است. حسن (ع) و حسين (ع) فرزندان علي‌اند و فاطمه (س)، دختر بزرگوار رسول‌ا… (ص) كه همه به فضايلش اعتراف مي‌كردند. رسول‌ا… (ص) بارها اين دو را فرزندان خود و «آقاي جوانان بهشتي» خوانده‌اند. خطابه غديريه پيامبر (ص) به نام حسن (ع) و حسين (ع) نيز مزين شده بود.
- پيامبر (ص) از اين دو پاره تن چگونه ياد كرد؟
- فرمود آن جمعيت پرشمار نمي‌تواند هم‌‌زمان با ايشان بيعت كند، اما از آنجا كه خدا از ايشان عهد گرفته است كه از مسلمانان اقرار زباني هم بگيرد، از ما خواست كه همگي اين كلمات را پس از ايشان تكرار كنيم…
- صبر كن مهران! ما كه توفيق درك منبر رسول خدا (ص) را در غدير نداشته-ايم. پس حالا تو هم آن جملات را كلمه‌‌كلمه بگو تا پس از تو تكرار كنيم.
- چه افتخاري از اين بالاتر كه پيام‌رسان پيام پيامبر (ص) براي برادران و خواهرانم باشم. پس تكرار كنيد: «ما شنيديم و اطاعت مي‌كنيم و راضي هستيم و سر تسليم فرود مي‌آوريم در برابر آنچه از جانب پروردگار ما و خودت رساندي درباره امر امامت اماممان علي اميرالمؤمنين (ع) و اماماني كه از صلب او به دنيا مي‌آيند. بر اين مطلب با دل‌ها و جان‌ها و زبان‌ها و دستانمان با تو بيعت مي‌كنيم. بر اين عقيده زنده‌ايم و با آن مي‌ميريم و روز قيامت با آن محشور خواهيم شد. اين عقيده را تغيير نمي‌دهيم و تبديل نمي‌كنيم و شك و انكار نمي‌كنيم و ترديد به دل راه نمي‌دهيم و از اين قول برنمي‌گرديم و پيمان را نمي‌شكنيم. تو ما را به موعظه الهي نصيحت كردي درباره علي اميرالمؤمنين (ع) و اماماني كه گفتي پس از او از نسل تو و فرزندان اويند، يعني حسن (ع) و حسين (ع) و آنان كه خداوند پس از آن دو منصوب كرده است. پس عهد و پيمان براي آنان از ما، از دل‌ها و جان‌ها و زبان‌ها و ضمائر و دستانمان، گرفته شد، . هركس توانست با دست بيعت مي‌كند وگرنه با زبانش اقرار مي‌نمايد. هرگز در پي تغيير اين عهد نيستيم و خداوند دراين‌باره از نفْس‌هايمان دگرگوني نبيند. ما اين مطالب را از قول تو به نزديك‌ودور از فرزندان و خويشانمان مي‌رسانيم و خدا را بر آن شاهد مي‌گيريم. شهادت خداوند كافي است و تو نيز بر اين اقرار ما شاهدي. » اين بود پايان جملاتي كه پس از رسول‌ا… (ص) تكرار كرديم.
- خطابه پيامبر (ص) در همين‌جا پايان يافت؟
- نه. باز هم از علي (ع) و حسن (ع) و حسين (ع) و نسل آنان سخن گفت: «هاي مردم! با خدا بيعت كنيد و با من بيعت كنيد و با علي اميرالمؤمنين (ع) و حسن (ع) و حسين (ع) و امامان از آنها در دنيا و آخرت، به عنوان امامتي كه در نسل ايشان باقي است، بيعت كنيد. » و باز هم بر «اميرالمؤمنين» بودن علي (ع) تأكيد كرد: «هاي مردم! آنچه را به شما گفتم بگوييد و بر علي (ع) به عنوان «اميرالمؤمنين» سلام كنيد و بگوييد «سَمِعنا وَ أَطَعنا غُفرانَكَ رَبَّنا وَ إِلَيكَ الْمَصيرُ» و نيز «اَلحَمدُ لِلَّهِ الَّذي هَدانا لِهذا وَ ما كُنّا لِنَهتَدِي لَولا أَن هَدانَا الله». » و اوصاف علي (ع) را بي‌پايان شمرد: «هاي مردم! فضايل علي‌بن‌ابي‌طالب (ع) در پيشگاه خداي عزّوجلّ – كه در قرآن نازل كرده است – بيش از آن است كه در يك مجلس آن را برشمارم، پس هركس كه شما را از فضايل او خبر داد و معرفت آن را داشت، تصديقش كنيد. هاي مردم! هركس كه از خدا و رسولش و علي (ع) و ائمه‌اي كه از آنها ياد كردم اطاعت كند، به رستگاري بزرگ دست يافته است. » و سرانجام خطبه‌اش را با اين دعا به پايان برد: «خداوندا به خاطر آنچه ادا كردم و امر نمودم، مؤمنان را بيامرز و بر منكران كافر خشم گير، و الحمد لله رب العالمين.»
پيش از آن‌كه ماجراهاي پس از خطابه را بازگويم، بر رسول‌ا… (ص) درود فرستيد همچنان‌كه خود دستور فرموده است: «اللهم صل علي محمد و آل محمد».