سفر حج، ولیمه و خرید سوغاتی ایرانی ها!
جدا از مساله سوغاتی خریدن ایرادات دیگری نیز متوجه رفتار حاجی‌ها می‌باشد. مثل آن دسته از حجاجی که رکورد حاجی شدن شان را باید در کتاب گینس ثبت کرد و همه ساله به دیدار محبوب شان می‌شتابند و مانع از آن می‌شوند افرادی که سال‌ها در نوبت قرار گرفته اند زودتر راهی شوند.
حرف از حج كه به ميان مي‌آيد خيلي‌ها به جاي مسجدالحرام و گنبد سبز پيامبر، ياد پلاكارد و كارت دعوت و وليمه و قرباني و دسته گل مي‌افتند. حالا سوغاتي كه جاي خودش را دارد. البته روي سخن ما با همه حاجي‌هاي محترم نيست، مقصود ما آن دسته از حجاج محرم شده ولي محرم نشده اي است كه آن قدر شوق وصال دارند كه موسم حج كه مي‌شود آن قدر پوسته را تا آخر مي‌جوند كه جايي براي مزه كردن مغز و معناي حج ندارند.
همه ساله تعداد زيادي از مسلمانان سراسر كره خاكي خود را به مكه و بيت الله الحرام مي‌رسانند تا فريضه حج را به جاي آورند. البته امروزه هر سفري كه به قصد زيارت به مكه صورت گيرد نزد مردم حج تلقي مي‌شود (منظور تفاوت حج با عمره است). همان طور كه پيداست همه ساله مسلمانان زيادي چه در قالب حج تمتع و چه در قالب عمره مفرده براي زيارت حرم الهي راهي مكه مكرمه و مدينه منوره مي‌شوند، اما آنچه اين ميان مورد توجه است رفتارهاي دور از انتظار برخي از حجاج ايراني است. برخي از حاجي‌ها قبل از خروج از كشور ميهماني ترتيب مي‌دهند و اقوام و خويشان را دعوت كرده و پذيرايي‌هاي نسبتاً پرخرجي به راه مي‌اندازند و انواع و اقسام ريخت و پاش را در معرض نمايش عموم قرار مي‌دهند. يقيناً با توجه به اوضاع نا به سامان اقتصادي كه گريبان گير ملت ايران است چنين ولخرجي‌هاي بيهوده اي به مزاق كسي خوش نمي‌آيد.
پس از مراسمات قبل از سفر اصل برنامه حاجي‌ها شروع مي‌شود. سفارش سوغاتي‌ها اگر چه كمتر از التماس دعاهاست ولي در ليست خريد حاجي‌ها در صدر جدول خودنمايي مي‌كند. حاجي‌ها هم پس از به جاي آوردن هر كدام از مناسك حج به نزديك‌ترين بازار مراجعه نموده و خريد انواع و اقسام لوازم مورد نياز را ضميمه عبادت خالصانه شان مي‌كنند. البته اين خريدها شامل خريدهاي جزيي مثل پارچه و لباس و اسباب بازي مي‌شود و خريدهاي اصلي از جمله تلويزيون و ماهواره و… براي يكي دو روز پاياني سفر و هجوم نهايي به بازارها است. در اين ميان آنچه براي مملكت ما مي‌ماند خروج ارز است و ورود كالاي بي كيفيت خارجي و نتيجه اش هم چيزي نيست جز تضعيف اقتصاد كشور. ارزها آن هم به قيمت دولتي يك راست سرازير جيب سعودي‌ها شده و بعد از آن يا صرف سركوب شيعيان بحرين مي‌شود يا تجهيز تروريست‌هاي سوريه، و يا اگر بنا باشد كار فرهنگي صورت گيرد صرف تبليغ فرقه ضاله وهابيت خواهد شد.
حال حجاج گرامي هر چه مي‌خواهند سوغاتي بخرند و كاري به فرمايش مقام معظم رهبري درباره خريد جنس ايراني و حمايت از كالاي توليد داخل نداشته باشند. ايشان در بياناتي در ديدار كارگزاران حج به تاريخ ۹۲/۰۷/۱۱ مي‌فرمايند: «من با سوغاتى خريدن مخالف نيستم، اما با اين بازارگردى‌ها چرا؛ خيلى بد است. يك عده اى عطش بازارگردى دارند؛ اينها ملت شما را، مردم شما را سبك مي‌كند؛ حيف است. مي‌روند يك جنس هائى را مي‌خرند، غالباً هم جنس هاى بى كيفيت از كشورهاى دوردستِ سودجو كه با همان كمپانى هاى داخل آن كشور ميزبان بندوبست دارند. براى حجاج جنس بدلى و بى كيفيت درست مي‌كنند مى آورند توى اين بازارها مي‌ريزند، شما هم مي‌رويد اين ارز خودتان را و عِرض خودتان را مي‌ريزيد براى اينكه اين كالاهاى بى كيفيت را خريدارى كنيد. امروز در كشور ما خوشبختانه كالاهاى داخلى با كيفيت خوب، متنوع، زيبا، ساخته‌شده دست كارگر ايرانى -برادر خودتان- فراوان است. بعضى‌ها قبل از اينكه سفر مكه بروند، سوغاتى هاى سفر را در اينجا مي‌خرند -كار خوبى است- نگه مي‌دارند؛ بعد كه برگشتند، همان هائى را كه در بازار شهر خودشان تهيه كرده اند، به عنوان سوغاتى مي‌دهند. هديه سفر است ديگر، خوب است. اين كار، خيلى كار خوبى است.»
متأسفانه فلسفه اصلي حج كه بريدن از دنيا و تنها به معبود نگريستن است به كلي فراموش شده و چه بسيارند حاجي‌ها يي كه گمان مي‌كنند با همين حج دست و پا شكسته شان پرونده آخرت خود را مي‌بندند و دوباره غرق دنياي خويش مي‌شوند، دوباره سراغ بازار مي‌روند تا اسباب و آلات اين چند روز زندگي بيشتر دنيايي را تمام و كمال فراهم كنند و با كوله باري پر از اسباب و اثاثيه به خانه شان باز گردند.
جدا از مساله سوغاتي خريدن ايرادات ديگري نيز متوجه رفتار حاجي‌ها مي‌باشد. مثل آن دسته از حجاجي كه ركورد حاجي شدن شان را بايد در كتاب گينس ثبت كرد و همه ساله به ديدار محبوب شان مي‌شتابند و مانع از آن مي‌شوند افرادي كه سال‌ها در نوبت قرار گرفته اند زودتر راهي شوند.
اكثر حاجي‌ها به بهانه‌هاي گوناگون در مراسم برائت از مشركين شركت نمي‌كنند، البته حجاج ايراني از اين امر مستثني هستند اما برخي از آداب و رسوم حج نيز به لطف سيطره وهابيت بر حرمين شريفين دچار تغيير و دگرگوني شده است كه خود جاي سوال دارد. مثلاً دليل تغيير محوطه بيت الله الحرام را هنوز هم هيچ مسلمانان نمي‌داند يا تغيير شكل رمي جمره با آن توجيه مسخره وهابيت!
يكي از وظايف اصلي هر مسلماني تلاش در جهت تقريب مذاهب است و از آنجا كه حاجي‌ها به عنوان بهترين سفيران هر كشور مسلمان، نماينده فرهنگ ديني آن كشور هستند انتظار مي‌رود حجاج ايراني نيز اين وظيفه خود را انجام دهند، البته ناگفته نماند كه اين گونه اقدامات نيازمند سازماندهي و مديريت اصولي است كه اين وظيفه متوجه سازمان حج و زيارت مي‌باشد. مسلماً منشأ بسياري از مشكلات جهان اسلام ناشي از همين درگيري ميان مذاهب است و ديگر وقت آن است كه اين كوتاهي‌ها برطرف شود.
با اين حال پس از پايان حج باز شاهد رفتارهاي نادرستي هستيم؛ از همان لحظه ورود حجاج به ايران و مراسم استقبال كه حاجي را در ميان گلستاني از گل (اعم از مصنوعي يا طبيعي) به خانه مي‌آورند و بعد جلوي خانه حاجي كشتارگاه راه مي‌افتد و حتماً بايد از دو سه رأس گوسفند به بالا سر بريده شود تا حج به صورت درست تكميل شود. كارت‌هاي دعوت پرخرج و پلاكاردهايي كه در و ديوار را پر مي‌كند تنها براي گرامي داشتن قدوم مبارك حاجي‌هاي محترم نصب مي‌شود و البته وليمه‌هاي پر خرجي كه ماحصل آن چيزي نيست جز اصراف نعمات الهي.
اما چه خوب مي‌شود اگر حجاج ما حج را ابراهيمي به جاي بياورند و با توشه اي خالي بروند و با توشه اي خالي بازگردند. اهل معرفت مراد از توشه‌هاي خالي را مي‌فهمند، نيازي به توضيح و تفسير نيست. اين همه هزينه‌هاي اضافي كه صرف موارد جانبي مرتبط با حج مي‌شود اگر صرف امور خيريه شود مسلماً خدا هم بيشتر راضي خواهد بود.