«۱۱ فتوا و ۲۰ جمله عاشورائی» از رهبر انقلاب
در آستانه عاشورای حسینی، پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR گزیده‌ای از فتاوای آیت‌الله العظمی خامنه‌ای درباره عزاداری سید و سالار شهیدان را منتشر می‌کند. متن این استفتائات به شرح زیر است.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، به مناسبت ايام عزاداري سرور و سيد شهيدان عالم امام حسين (ع) گزيده‌اي از فتاواي حضرت آيت‌الله خامنه‌اي درباره عزاداري در پي مي‌آيد.
در آستانه عاشوراي حسيني، پايگاه اطلاع‌رساني KHAMENEI. IR گزيده‌اي از فتاواي آيت‌الله العظمي خامنه‌اي درباره عزاداري سيد و سالار شهيدان را منتشر مي‌كند. متن اين استفتائات به شرح زير است.
۱- صدمه وارد كردن به بدن در حد كوبيدن سر به ديوار، چنگ زدن به صورت، به صورت زدن، سينه زني تا حدي كه سينه‌ها ولو جزئي آسيب ببيند و يا اين كه از بدن خون جاري شود چه حكمي دارد؟
ج: عزاداري به شيوه مرسوم و سنتي از اعظم قربات الي الله تعالي و موجب اجر و ثواب است لكن بايد از هرگونه كاري كه موجب وهن مذهب باشد پرهيز شود همچنين هر عملي كه ضرر قابل توجهي براي انسان داشته باشد، حرام است.
۲- راه‌اندازي دستههاي عزاداري در ساعات پاياني شب در خيابان‌ها و محله‌ها چه حكمي دارد؟
ج: به راه انداختن دستههاي عزاداري براي سيدالشهدا و اصحاب ايشان عليهم‌السلام و شركت در امثال اين مراسم امر بسيار پسنديده و مطلوبي است و از بزرگترين اعمالي است كه انسان را به خداوند نزديك مي‌كند، ولي بايد از هر عملي كه باعث اذيت ديگران مي‌شود و يا في نفسه از نظر شرعي حرام است، پرهيز گردد.
۳- حكم پخش صداي مراسم سينه‌زني و نوحه‌خواني و يا نوار آن از طريق بلندگوهاي مساجد و حسينيه‌ها در شهرها و محله‌ها چيست؟
ج: واجب است برگزاركنندگان مراسم و عزاداران تا حد امكان از اذيت و ايجاد مزاحمت براي همسايگان بپرهيزند هر چند با كم كردن صداي بلندگو و تغيير جهت ان به طرف داخل باشد.
۴- آيا جايز است كه سخنرانها و مداحان از عزاداران و مردم حاضر در مراسم عزاداري مطالبه كنند كه مردم بلند و با صدا گريه كنند و يا هنگام دعا دستشان را بالا بياورند. آيا بلندي و كوتاهي صدا تفاوتي در كيفيت ثواب عزاداري ايجاد مي‌كند؟
ج: في نفسه منعي ندارد.
۵- استفاده از ادوات موسيقي (محلي يا غير آن) نظير طبل، سنج، دمام و…براي عزاداري اباعبدالله (ع) در هيات‌هاچه حكمي دارد؟
ج: استفاده از آلات موسيقي، مناسب با عزاداري سالار شهيدان عليه‌السلام نيست و شايسته است، مراسم عزاداري، به همان صورت متعارفي كه از قديم متداول بوده، برگزار شود. البته، استفاده از طبل و سنج به نحو متعارف، اشكال ندارد.
۶- استفاده از مال مجهول المالك و يا مخلوط قطعي به حرام در هيات عزاداري جايز است؟
ج: جايز نيست.
۷- آيا مي‌توان از باقي‌مانده پولي كه از محرم سال گذشته براي هزينه ايام عزاداري بصورت عمومي از مردم گرفته شده است، در محرم امسال هزينه كرد؟
ج: مانعي ندارد
۸- حمل علم و كتل و پرچم‌هاي بزرگ چه وجهي دارند؟ بعضي علم‌ها به قدري بزرگ است كه بايد چندين نفر زير آن قرار بگيرند. ضمن اين كه در برخي نواحي اعتقاداتي درباره اين وسايل وجود دارد كه موجب وهن اسلام و علي‌الخصوص شيعه مي‌شود. آيا انجام اين كارها جايز است؟
ج: استفاده از علم در عزاداري سيدالشهدا عليه‌السلام في نفسه اشكال ندارد ولي نبايد جزء دين شمرده شود لكن حمل پرچم و كتل اشكال ندارد.
۹- عزاداري اعم از سينه‌زني، جلسات روضه‌خواني و راه‌اندازي دستجات براي عزاداري غير از سيدالشهداء چه حكمي دارد؟
ج: في نفسه منعي ندارد.
۱۰- حكم تصويربرداري و نورپردازي در هيات‌هاي مذهبي به نحوي كه يادآور كنسرت‌هاي موسيقي غربي باشد چيست؟
ج: بايد از انجام هر كاري كه با شأن و جايگاه مجالس عزاداري اهل بيت عليهم‌السلام منافات دارد پرهيز شود.
۱۱- حكم برگزاري مراسم عقد و عروسي در ايام محرم و صفر و ديگر ايام عزاداري ائمه معصومين چه حكمي دارد؟
ج: مجرد انجام عقد در ايام عزاداري في نفسه منعي ندارد ولي برگزاري مجالس جشن و انجام كارهايي كه موجب هتك و بي‌حرمتي گردد، در خصوص ايام عزا جايز نبوده و حرام است.
* ۲۰ جمله انتخابي از رهبر معظم انقلاب درباره عزاداري سيدالشهدا عليه‌السلام به اين شرح است
* قله‌اى كه همه‌ى دامنه‌ها را تحت‌الشعاع خود قرار مى‌دهد
در زندگى حسين‌بن‌على عليه‌السّلام، يك نقطه‌ى برجسته، مثل قله‌اى كه همه‌ى دامنه‌ها را تحت‌الشعاع خود قرار مى‌دهد، وجود دارد و آن عاشورا است. ۱۳۷۱/۱۱/۰۶
* از مهمترين امتيازات جامعه شيعه بر ديگر جوامع مسلمان
تحقيقاً يكى از مهمترين امتيازات جامعه شيعه بر ديگر جوامع مسلمان، اين است كه جامعه شيعه، برخوردار از خاطره عاشوراست. ۱۳۷۳/۰۳/۱۷
* از بزرگترين نعمتها براى جامعه شيعىِ
يكى از بزرگترين نعمتها، نعمت خاطره و ياد حسين‌بن‌على عليه‌السّلام، يعنى نعمت مجالس عزا، نعمت محرّم ونعمت عاشورا براى جامعه شيعىِ ماست. ۱۳۷۳/۰۳/۱۷
* مجالس عزادارى وسيله ارتباط با روح اسلام و قرآن
قدر مجالس عزادارى را بدانند، از اين مجالس استفاده كنند و روحاً و قلباً اين مجالس را وسيله‌اى براى ايجاد ارتباط و اتّصالِ هرچه محكم‌تر ميان خودشان و حسين‌بن‌على عليه‌السّلام، خاندان پيغمبر و روح اسلام و قرآن قرار دهند. ۱۳۷۳/۰۳/۱۷
* معارف حسينى همان معارف قرآنى و اسلامى است
در ماه محرم، معارف حسينى و معارف علوى را كه همان معارف قرآنى و اسلامى اصيل و صحيح است براى مردم بيان كنيد. ۱۳۷۲/۰۳/۲۶
* پرهيز از مجلس‌آرائى‌هائي كه مجلس عزا از فلسفه واقعى‌اش دور بماند
اگر براى ذكر مصيبت، كتاب «نَفَس المهمومِ» مرحوم «محدّث قمى» را باز كنيد و از رو بخوانيد، براى مستمع گريه‌آور است و همان عواطفِ جوشان را بوجود مى‌آورد. چه لزومى دارد كه ما به خيال خودمان، براى مجلس‌آرايى كارى كنيم كه اصل مجلس عزا از فلسفه واقعى‌اش دور بماند؟ ! ۱۳۷۳/۰۳/۱۷
* خواندني كه، لفظ و معنا و آهنگ، مجموعاً اثرگذار باشد
وقتى شعر را مي‌خوانيم، به فكر باشيم كه از اين شعر ما ايمان مخاطبان ما زياد شود. پس، هر شعرى را نمي‌خوانيم؛ هرجور خواندنى را انتخاب نمي‌كنيم؛ جورى مي‌خوانيم كه لفظ و معنا و آهنگ، مجموعاً اثرگذار باشد. در چه؟ در افزايش ايمان مخاطب. ۱۳۸۶/۰۴/۱۴
* عزاداري‌هاى سنّتى مردم را به خدا و دين نزديك مى‌كند
برخى كارهاست كه پرداختن به آنها، مردم را به خدا و دين نزديك مى‌كند. يكى از آن كارها، همين عزاداري‌هاى سنّتى است كه باعث تقرّبِ بيشترِ مردم به دين مى‌شود. اين‌كه امام فرمودند «عزادارى سنّتى بكنيد» به خاطر همين تقريب است. در مجالس عزادارى نشستن، روضه خواندن، گريه كردن، به سروسينه زدن و مواكب عزا و دسته‌هاى عزادارى به راه انداختن، از امورى است كه عواطف عمومى را نسبت به خاندان پيغمبر، پرجوش مى‌كند و بسيار خوب است. ۱۳۷۳/۰۳/۱۷
* اگر كسى تظاهر به قمه زدن كند، من قلباً از او ناراضى‌ام
من حقيقتاً هر چه فكر كردم، ديدم نمى‌توانم اين مطلب - قمه‌زدن - را كه قطعاً يك خلاف و يك بدعت است، به اطّلاع مردم عزيزمان نرسانم. اين كار را نكنند. بنده راضى نيستم. اگر كسى تظاهر به اين معنا كند كه بخواهد قمه بزند، من قلباً از اوناراضى‌ام. ۱۳۷۳/۰۳/۱۷
* سپاسگزارى از نماز جماعت در ظهر عاشورا
لازم است از همه برادران و خواهرانى كه در سراسر كشور، در ايّام عزادارى، با اقامه عزا و به راه انداختن مراسم عزادارى، بخصوص با اقامه نماز جماعت در ظهر عاشورا و با عرض ارادت به خاندان پيامبر، اين روزها را بزرگ داشتند سپاسگزارى كنم. ۱۳۷۷/۰۲/۱۸
* قطعاً اسلام، زنده‌ى به عاشورا است
هيچ وقت نبايد امت اسلامى و جامعه‌ى اسلامى ماجراى عاشورا را به عنوان يك درس، به عنوان يك عبرت، به عنوان يك پرچم هدايت از نظر دور بدارد. قطعاً اسلام، زنده‌ى به عاشورا و به حسين‌بن‌على (عليه‌السّلام) است. ۱۳۹۱/۰۹/۰۱
* آنگاه كه حسين‌بن‌على‌ها
به مسلخ كربلا و به قتلگاه كشيده خواهند شد
اگر كسانى براى حفظ جانشان، راه خدا را ترك كنند و آن‌جا كه بايد حق بگويند، نگويند، چون جانشان به خطر مى‌افتد، يا براى مقامشان يا براى شغلشان يا براى پولشان يا محبّت به اولاد، خانواده و نزديكان و دوستانشان، راه خدا را رها كنند، آن وقت حسين‌بن‌على‌ها به مسلخ كربلا خواهند رفت و به قتلگاه كشيده خواهند شد. ۱۳۷۵/۰۳/۲۰
* فداكارى بزرگ حسين‌بن‌على عليه‌السلام وجدان تاريخ را بيدار كرد
اگر فداكارى بزرگ حسين‌بن‌على عليه‌السلام نمى‌بود كه اين فداكارى، وجدان تاريخ را به كلى متوجه و بيدار كرد در همان قرن اول يا نيمه‌ى قرن دوم هجرى، بساط اسلام به كلى برچيده مى‌شد. ۱۳۷۲/۰۳/۲۶
* كار امام حسين (ع) با كار جدّ مطهرش قابل تشبيه است
كار امام حسين عليه‌الصّلاه والسّلام در كربلا، با كار جدّ مطهرش حضرت محمد بن عبداللَّه صلى‌اللَّه‌عليه‌وآله‌وسلم در بعثت، قابل تشبيه و مقايسه است. قضيه اين است. همان طور كه پيغمبر در آن جا، يك تنه با يك دنيا مواجه شد، امام حسين هم در ماجراى كربلا، يك تنه با يك دنيا مواجه بود. ۱۳۷۵/۰۹/۲۴
* عبرت آن است كه انسان نگاه كند و ببيند چطور شد حسين‌بن‌على عليه‌السّلام - همان كودكى كه جلوِ چشم مردم، آن همه موردِ تجليلِ پيغمبر بود و پيغمبر درباره‌ى او فرموده بود: «سيّد شباب اهل الجنه»؛ سرور جوانان بهشت - بعد از گذشت نيم قرن از زمان پيغمبر، با آن وضعِ فجيع كشته شد؟ ! ۱۳۷۳/۱۰/۱۵
امام حسين را فقط به جنگِ روز عاشورا نبايد شناخت
امام حسين را فقط به جنگِ روز عاشورا نبايد شناخت؛ آن يك بخش از جهاد امام حسين است. به تبيين او، امر به معروف او، نهى از منكر او، توضيح مسائل گوناگون در همان منى و عرفات، خطاب به علما، خطاب به نخبگان- حضرت بيانات عجيبى دارد كه توي كتاب‌ها ثبت و ضبط است- بعد هم در راه به سمت كربلا، هم در خود عرصه‌‌ى كربلا و ميدان كربلا، بايد شناخت. ۱۳۸۸/۰۵/۰۵
پيام‌ها و درس‌هائي از عاشورا
عاشورا پيام‌ها و درسهايى دارد. عاشورا درس مى‌دهد كه براى حفظ دين، بايد فداكارى كرد. درس مى‌دهد كه در راه قرآن، از همه چيز بايد گذشت. درس مى‌دهد كه در ميدان نبرد حق و باطل، كوچك و بزرگ، زن و مرد، پير و جوان، شريف و وضيع و امام و رعيت، با هم در يك صف قرار مى‌گيرند. ۱۳۷۱/۰۴/۲۲
يكى از درسهاى عاشورا، همين انقلاب ملت ايران بود
درس عاشورا، درس فداكارى و ديندارى و شجاعت و مواسات و درس قيام للَّه و درس محبّت و عشق است. يكى از درسهاى عاشورا، همين انقلاب عظيم و كبيرى است كه شما ملت ايران پشت سر حسين زمان و فرزند ابى‌عبداللَّه الحسين عليه‌السّلام انجام داديد. خود اين، يكى از درسهاى عاشورا بود. ۱۳۷۷/۰۲/۱۸
* يك نمونه از جلوه‌هاى نعمت ماه محرّم
امام بزرگوار ما، محرّم را به عنوان ماهى كه در آن، خون بر شمشير پيروز مى‌شود، مطرح نمود و به بركت محرّم، با همين تحليل و منطق، خون را بر شمشير پيروز كرد. اين، يك نمونه از جلوه‌هاى نعمت ماه محرّم و مجالس ذكر و ياد امام حسين عليه‌السّلام است كه شما ديديد. ۱۳۷۳/۰۳/۱۷
* متناسب با خُلقيّات و عادات خود بايد از حسين (ع) ياد بگيريم
درس حسين‌بن‌على عليه‌الصّلاة و السّلام به امّت اسلامى اين است كه براى حقّ، براى عدل، براى اقامه‌ى عدل، براى مقابله‌ى با ظلم، بايد هميشه آماده بود و بايد موجودى خود را به ميدان آورد؛ در آن سطح و در آن مقياس، كار من و شما نيست؛ امّا در سطوحى كه با وضعيّت ما، با خُلقيّات ما، با عادات ما متناسب باشد چرا؛ بايد ياد بگيريم. ۱۳۹۲/۰۳/۲۲
* پروردگارا! تو را به حسين و زينب عليهماالسّلام قسم مى‌دهيم
* پروردگارا! تو را به حسين و زينب عليهماالسّلام قسم مى‌دهيم كه ما را جزو دوستان و ياران و دنباله‌روان آنان قرار بده.
* پروردگارا! حيات و زندگى ما را زندگى حسينى و مرگ ما را مرگ حسينى قرار بده.
* پروردگارا! امام بزرگوار ما را كه به اين راه هدايتمان كرد، با شهداى كربلا محشور كن. شهداى عزيز ما را با شهداى كربلا محشور كن.