آیا پیامبر بر تربت کربلا سجده کرده است؟

به گزارش خبرنگار پايگاه اطلاع رساني حج، يكي از شبهاتي كه به شيعيان وارد مي‌كنند مربوط به جايگاه تربت حسيني ميان پيروان اهل بيت عليهم السلام است. مخالفان كه در برابر استدلال شيعه مبني بر لزوم سجده بر خاك يا آنچه از زمين مي‌رويد، حرفي منطقي براي گفتن ندارند، دست به شبهاتي پيرامون اين موضوع مي‌زنند تا به زعم خود ذهنها را نسبت به اصل اين مساله رويگردان كنند از جمله مي‌گويند، مگر پيامبر بر تربت كرلا سجده كرده است كه شيعيان اينگونه اين تربت را گرامي مي‌دارند؟ ! قبل از پاسخ به اين پرسش، لازم است اشاره اي كوتاه به سجده بر خاك داشته باشيم و سپس به موضوع اصلي در اين شبهه بپردازيم.
بارزترين مظاهر بندگى سجده بر خاك پاك است. شيوه‏اى كه پيامبر آن را به مسلمانان آموزش داد و فرمود: «جُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً». [۱] بنابراين خاك از نظر اين حديث دو ويژگى دارد: ۱. بايد پيشانى را بر آن نهاد ۲. در صورت نبودن آب تيمم بر خاك جايگزين وضو و غسل است.
متأسفانه اين دستور پيامبر سال‏ها است كه از مساجد اهل سنت برچيده شده است. در حالى كه در گذشته به خاطر نبودن امكانات مالى بر حصير يا بر زمين سجده مى‏كردند ولى امكانات مالى سبب شد كه همه مساجد مفروش گرديد و اين سنت رسول خدا صلى الله عليه و آله از ميان رفت. * فضيلت سجده بر تربت كربلا براي چيست؟ شيعه معتقد است بايد به هنگام نماز بر زمين يا چيزى كه از زمين مى‏رويد سجده كرد و دلايل خود را به صورت منطقي و مستدل به روايات و سيره پيامبر بيان كرده است ولى در عين حال از نظر روايات سجده بر تربت كربلا فضيلت‏ بيشترى دارد و اين نه به خاطر آن است كه براى حسين سجده مى‏كنيم. بلكه سجده براى خداست و تربت (خاك حسينى) به اصطلاح فقهى «مسجود عليه» (محل سجدگاه) است و اين كارى مستحبى است نه واجب و نكته آن اين است كه اين خاك با خون بزرگترين سرداران اسلام كه پايه‏هاى حكومت امويان را متزلزل ساخت عجين گشته است.
سجده بر اين تربت يادآور جانبازى‏ها و فداكارى‏هاى آن حضرت و ۷۲ تن از شهيدان راه خداست كه مرگ سرخ را بر زندگى مذلّت بار ترجيح دادند و امّا اين‏كه پيامبر صلى الله عليه و آله بر تربت حسين سجده نكرد- اگر صحيح باشد- براى اين است كه هنوز در آن زمان ملاك سجده وجود نداشت؛ زيرا هنوز اين خاك به خون حسين عليه السلام آغشته و متبرّك نشده بود. در عين حال بايد در نظر داشت كه شيوه و سيره بزرگان همواره اين بوده كه بر خاك مكان‏هاى متبرك سجده كنند. مسروق بن اجدع (متوفاى ۶۲ هجرى) كه از تابعان است هنگام سفر خشتى از مدينه همراه مى‏برد و بر آن سجده مى‏كرد. [۳] گذشته از اين‏ها سجده بر تربت پاك در خانه‏ها، مسافرخانه‏ها و مكان‏هاى ديگر، چندان آسان نيست و لذا شيعيان تربت پاكى از پاك‏ترين خاك‏هاى جهان را به صورت جامد درآورده و همراه خود مى‏برند تا عمل به حكم الهى در همه‏جا آسان شود.
و اما در پاسخ به افرادي كه سجده كردن يا نكردن پيامبر بر تربت كربلا را دستاويز شبهه پراكني قرار مي‌دهند بايد گفت: آيا پيامبر صلى الله عليه و آله بر اين فرش‏هاى گران قيمت كه امروز در مساجد انداخته شده و بر آن‏ها سجده مى‏كنند سجده كرده است؟ زيرا همه مي‌دانيم كه پيامبر بر سنگ‏ريزه‏هاى مسجد و گاه بر حصير سجده مى‏كرد بنابراين، اينگونه سخن گفتن و ايراد گرفتن، منطقي نيست.
شگفت اينجاست كه پيامبر صلى الله عليه و آله اصرار مى‏ورزيد انسان بر خاك سجده كند و حتى كسانى كه بر غير خاك سجده مى‏كردند مانع را از زير پيشانى آنان مى‏كشيد و مى‏فرمود: «پيشانى خود را به زمين بچسبان». [۴] و روايت با اين مضمون بسيار است بيش از آن كه بتوان در اينجا نقل كرد اما امروزه اصرار بر اين است كه بر فرش‏هاى گران قيمت سجده شود. از همين رو بايد گفت اكنون زمانى است كه سنت‏ها بدعت و بدعت‏ها سنت شده است! ———-
[۱]. صحيح بخارى، ج ۱، ص ۹۱، كتاب تيمم، حديث ۲ [۲] الانصاف، ج ۱، صص ۲۳۴- ۲۶۷ [۳] مصنف ابن ابى شيبه، ج ۲، ص ۱۷۲ [۴] العزيز شرح الوجيز معروف به شرح كبير، ج ۱، ص ۲۵۲