حج تکلیفی است که مافوق آن نمی‌توان تصور کرد
هر ساله مسلمانان و عاشقان لحظه‌شماری می‌کنند تا به سفر معنوی حج مشرف شوند و پا به خاکی بگذارند که خانه پروردگار عالمیان را در خود جای داده است؛ در این بین تعداد فراوانی از مسلمانان به آرزوی دیرینه خود رسیده و شیرینی این عشق را با طواف بر گرداگرد کعبه چشیده‌اند.
به گزارش خبرنگار پايگاه اطلاع رساني حج، هر ساله مسلمانان و عاشقان لحظه‌شماري مي‌كنند تا به سفري معنوي حج مشرف شوند و پا به خاكي بگذارند كه خانه پروردگار عالميان را در خود جاي داده است كه در اين بين تعداد فراواني از مسلمانان به آرزوي ديرينه خود رسيده و شيريني اين عشق را با طواف بر گرداگرد كعبه چشيدند و چشمانشان از تعجب خيره مي‌شود و با معرفت بيشتر به سجده در برابر ذات الهي مي‌پردازند و آينه دل خود را در چشمه جوشان رحمت وي شستشو مي‌دهند تا به آن جلايي دوباره ببخشند.
به منظور بررسي اهميت حج و تاثير آن در سير و سلوك و رفتار انسان‌ها با آيت‌الله علي اكبر مسعودي خميني، عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم وارد گفت‌وگو شديم. اين گفتگو را با هم مي‌خوانيم:
درباره برنامه‌ريزي‌ها و اتفاقات حج در نخستين سال‌هاي انقلاب توضيحاتي بفرماييد؟
تا پيش از انقلاب به هيچ وجه نمي‌توانستم از ايران خارج شوم، ممنوع الخروج بودم، زماني كه انقلاب به ثمر رسيد، امام خميني (ره) چهار تا پنج نفر را به عنوان شوراي سازمان حج تعيين كرد، من هم در كنارشان بودم ولي جزء شورا نبودم.
از جمله مباحثي كه در آن دوران مطرح بود، اين بود كه يك يا دو نفر بايد تعيين شوند تا مشكلات و شكايات زائران را بررسي كنند بنابراين من را براي اين موضوع انتخاب كردند كه در اين حوزه بررسي و قضاوت در مورد شكايت زائران از زائران، زائران از مسئولان يا مسئولان از ديگران را بر عهده گرفتم.
پس از يك يا دو سال اميرالحاج را انتخاب كردند و من به عنوان مسئول كميته شكايات حج تعيين شدم و در آن اوايل بحث‌هايي درباره انقلاب و تظاهرات شديدي درباره كفر و آمريكا بود و مراسم برائت در مكه برگزار مي‌شد كه من همراه يك يا دو نفر از آقايان مسئول برقراري نظم در جريان راهپيمايي و ساير مسائل بوديم.
در يكي از روزها زماني كه مراسم برائت مقابل سازمان حج و بعثه مقام معظم رهبري با حضور ۵۰ تا ۶۰ نفر از علماي بزرگ مانند آيت‌الله مشكيني، آيت‌الله كريمي و آيت‌الله اميني در حال برگزاري بود كه البته آيت‌الله كريمي و آيت‌الله اميني در جلوي جمعيت بودند، عده‌اي را گلوله زدند و از بين بردند كه جريان جمعه خونين حج روي داد.
چند بار به حج مشرف شديد؟ نخسيتن باري كه به حج مشرف شديد چه احساسي داشتيد؟
۲۲ حج واجب و ۱۵ تا ۲۰ عمره مفرده مشرف شدم ولي اكنون دو سال است كه ديگر مكه نمي‌روم.
تشرف نخستين بار به حج گفتني نيست و شعري در اين زمينه وجود دارد:
من گنگ خواب ديده و عالم تمام كر/ من عاجزم ز گفتن و خلق از شنيدنش
در سفر اول هر انساني زماني كه به خانه خدا و كعبه مي‌رسد آنچنان حيران است كه نمي‌داند و نمي‌فهمد چه خبر است و بازگو كردن اين موقعيت برايش امكان ندارد و تا مدتي انسان خيره به كعبه مي‌شود.
شنيديم كه آيت‌الله اراكي براي نخستين بار كه به مكه رفتند مي‌گفتند زماني كه من به كعبه رسيدم، چيزي نمي‌توانستم بگويم از زبانم السلام عليك يا خدا جاري شد بنابراين به اندازه‌اي انسان مجذوب مي‌شود كه اصلا متوجه نيست.
سفر اول حج مي‌گويند هر چه انسان از خدا بخواهد به او مي‌دهد و ما نيز خيلي چيزها خواستيم و خداي متعال نيز به ما مرحمت كرد.
اهميت حج در تمدن اسلامي را توضيح دهيد؟ آيا حج در عرصه سياست داراي تاثير است؟
حج تكليفي در اسلام است كه مافوق آن نمي‌توان تصور كرد و خداي متعال اعلام كرده كه هر كس كه توان مالي و جاني دارد، بر وي حج واجب است ولي بايد در نظر داشت حج يك تكليف اجتماعي به تمام معناست.
اگر كنگره اجتماعي بر اساس روال صحيح برگزار مي‌شد و مسئولان و بزرگان اسلامي مانند مسئولان حج، حجاز و مكه در آنجا جمع مي‌شدند و درباره اينكه اسلام را چه طور ترويج و چه مسائلي را از اسلام بيان كنند به بحث و تبادل نظر بپردازند اين بهترين كنگره جهاني اسلام بود البته ديگران نگذاشتند اين امر تحقق پيدا كند.
اگر اين امر محقق مي‌شد برگزاري اين كنگره مي‌توانست بسياري از مشكلات اسلام و مسلمين را حل كند و اين اندازه زنان و مردان و كودكان فقير در آفريقا از بين نمي‌رفتند و مسلمانان را به جان يكديگر نمي‌انداختند تا كشتار بي رحمانه را انجام دهند و هيچ قدرتي از نظر سياسي نمي‌توانست كاري كند.
ممكن است برخي افراد با وجود علاقه امكان نداشته باشند به حج بروند تكليف آنها چيست؟
خداوند حج را براي اغنيا قرار داده است براي كساني كه مي‌توانند به حج بروند؛ اين به معناي هزينه سفر از مكان اقامت تا مكه است و هزينه سوغات و مكان اقامت و… را شامل نمي‌شود.
اين قبيل افراد كه داراي استطاعت سفر حج هستند، كم نيستند ولي سرزمين منا در حد دو تا ۳ ميليون نفر ظرفيت دارد و آن قدر گنجايش ندارد كه بتواند ۱۰ ميليون نفر را در خود جا دهد به همين دليل اولويت‌بندي در حج صورت مي‌گيرد.
حج در زندگي فردي و اجتماعي افراد چه تاثيري دارد؟
بارها مشاهده شده كساني كه به حج مشرف شدند اگر انسان‌هاي لاابالي يا بي‌تفاوت نسبت به اسلام بودند و از بسياري از مسائل به دور بودند، در مكه توبه كردند و انسان شدند و تا آخر عمر توانستند سالم زندگي كنند.
حج تاثير فراواني مي‌تواند بر افراد داشته باشد و حتي چند نفر پس از بازگشت وجوهشان را پرداخت كرده و به فقرا رسيدگي مي‌كردند و ساير كارهاي خير را انجام مي‌دادند، با وجود آنكه پيش از حج اينگونه نبودند.
علت اينكه حج بر روي برخي افراد تاثير نمي‌گذارد چيست؟
اگر روح انسان، ناسالم باشد نمي‌تواند تحت تاثير معنويات قرار گيرد، انساني كه با خداي متعال رابطه نداشته باشد يا كم رابطه داشته باشد، انسان مريضي است كه حج , عمره نيز بر او كارساز نخواهد بود بنابراين بايد خانه دل را از آلودگي ها و حق الناس پاك و به سوي خانه خدا رفت.
رابطه مردم ايران و عربستان در زمينه حج چه طور است؟
رابطه مردم عربستان با ايراني‌ها بسيار خوب است و مي‌توانند با يكديگر تفاهم كلي و كامل داشته باشند ولي سلفي‌ها با برخي از عملكردهايشان بدبيني به وجود مي‌آورند به طوري كه توانسته اند بين ممالك اسلامي اختلاف ايجاد كنند.
ايران، عربستان و ساير ممالك اسلامي همه برابر و برادر هستند بنابراين بايد با يكديگر تفاهم داشته باشند اگرچه از طرف ايران مشكلي ندارد كه با عربستان تفاهم كلي داشته باشد ولي معاندان نمي‌گذارند، عربستان فكر مي‌كند ايران بر ضد آنهاست در حالي كه ايران هيچگاه ضديتي با اسلام و مسلمين نداشته و ندارد ولي با تكفيري هاي آدم كش مخالف بوده و هست.