امروز؛ میرزای شیرازی حکم به تحریم تنباکو داد
فتوای تاریخی آیت الله میرزا حسن شیرازی در تحریم تنباکو، توطئهای را که به سال ۱۳۰۹ ه. ق به دست ناصر الدین شاه قاجار با واگذاری امتیاز دخانیات ایران به مدت پنجاه سال به انگلیسیها در حال شکل گرفته بود، در چنین روز اعلام و در نطفه خاموش شد.
[factimage()] http://img1.tebyan.net/big/1383/02/2016310719292134542226902202185921101.jpg [imagetitle()] [factimageend()]
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، آيت الله حاج ميرزا محمد حسن حسيني شيرازي از علماي عاليقدر شيعه ميباشد. ميرزا در اوايل زندگي به سال ۱۲۴۸ ه ق از زادگاه خويش شيراز به اصفهان رفت و نزد علماي آن شهر به تحصيل علوم فقيه و تقليد پرداخت و در سال۱۲۵۹ ه. ق به عتبات عاليات رفت و نزد شيخ مرتضي انصاري به تلمذ پرداخت. در سال ۱۲۹۱ ه. ق در سامرا اقامت گزيد و به تدريس و تعليم مشغول شد تا اينكه به سال ۱۳۱۲ ه. ق به رحمت پروردگار نايل آمده و در نجف اشرف به خاك سپرده شد.
فتواي تاريخي وي در تحريم تنباكو، توطئهاي را كه به سال ۱۳۰۹ ه. ق به دست ناصر الدين شاه قاجار با واگذاري امتياز دخانيات ايران به مدت پنجاه سال به انگليسيها در حال شكل گرفته بود، در نطفه نابود كرد.
اعطاي امتياز تنباكو
ناصرالدين شاه در سومين سفرش به اروپا، در اثر ولخرجيهاي زياد و عياشيها، پولش تمام ميشود امتيازي را در زمينه كشت، توزيع و فروش توتون و تنباكو به يك نفر انگليسي به نام «ماژو تالبوت» ميدهد و در مقابل مقداري پول ميگيرد. مذاكره در شهر «براتين» شروع شد. در اين مذاكره اعتماد السطنه و تالبوت به توافق رسيدند و وقتي شاه به «براتين» آمد، تالبوت توانست با دادن رشوههايي به درباريان از جمله امين السلطان نظر موافق شاه را به دادن انحصار دخانيات، در مقابل دريافت ۲۵ هزار ليره جلب كند. بعد از برگشتن شاه به ايران تالبوت نيز براي شروع كار به ايران آمد طبق قرارداد ياد شده، كمپاني رژي بايد سالانه ۱۵ هزار ليره به صندوق دولت ايران واريز ميكرد و در عوض كشت و فروش توتون و تنباكو را در انحصار خود ميگرفت، سياستي كه استعمار پير انگلستان در اين گونه موارد به كار ميبرد، اين بود كه شخصي را رابط قرار ميداد كه آن شخص امتياز بگيرد؛ اما در اصل امتياز از آن انگلستان بود.
صدور فتواي تحريم تنباكو
بعد از امضاي قرارداد، كاركنان شركت انگليسي وارد ايران شده و در شهرها پراكنده گرديدند؛ اما مردم از ورود آنان به داخل شهرها جلوگيري كردند. در اين موقع سيد جمال الدين اسدآباد به پيشنهاد سيد علي اكبر فال اسيري كه در تبعيد بود، نامهاي به ميرزاي شيرازي نوشت.
بعد از وصول نامه، ميرزاي شيرازي در تاريخ ۱۹ ذي الحجه ۱۳۰۸ ه. ق ۱۷ ماه پس از امضاي قرارداد با كمپاني رژي- به وسيله كامران ميرزا نايب السلطنه، تلگرافي را به نزدشاه ميفرستد و ميگويد كساني را كه تبعيد كرده به كشور بازگرداند و در مورد قرارداد، مخالفت خود را ابراز كند. وقتي اين تلگراف به دست شاه ميرسد اعتنا نميكند و فقط خود شاه، امين السلطان و چند نفر ديگر از اين تلگراف باخبر ميشوند.
ناصرالدين شاه براي پاسخ به نامه ميرزاي شيرازي، به ميرزا مشير الوزاره كارپرداز ايران در بغداد ميگويد چون تلگراف مفصل است با پست فرستادهايم كه در واقع دروغي بيش نبوده است. ناگهان در تهران، حكم تحريم تنباكو از طرف آيت الله ميرزاي شيرازي به اين شرح صادر ميشود.
بسم الله الرحمن الرحيم
اليوم استعمال توتون و تنباكو باي نحو كان در حكم محاربه با امام زمان عجل الله تعالي فرجه است. در شهر ولولهاي ميافتد هر كس كه سواد دارد، از روي آن نسخهاي بر ميدارد. اين حركت نشانگر آغاز يك مبارزه مكتبي عليه استعمار بود.
پس از حكم ميرزا قليانها شكسته ميشود و مردم از كشيدن توتون و تنباكو دست ميكشند و تمام مغازههاي فروش توتون و تنباكو را ميبندند و با شركت رژي نيز معامله نميكنند. اين جريان ادامه مييابد تا اينكه در تاريخ ۲۳ جمادي اول ۱۳۰۹، اعلاني در كوچه و بازار زده ميشود: «برحسب حكم جناب حجه الاسلام و المسلمين آقاي ميرزاي شيرازي، اگر تا ۴۸ ساعت ديگر امتياز دخانيات لغو نشود يوم دوشنبه آتيه جهاد است، مردم مهيا شويد.»
سرانجام، امتياز داخلي دخانيات و سپس امتياز خارجي لغو مي شوند و در روز سه شنبه ۲۵ جمادي الثاني ۱۳۰۹، اعلاميهاي منتشر شد كه مردم ميتوانند با آسايش خاطر قليان، چپق و سيگار بكشند.
حكم تحريم تنباكو از مصاديق احكام حكومتي است كه در جهت رعايت مصالح جامعه اسلامي در عصر غيبت توسط مجتهد جامع الشرايط اتخاذ گرديد.