وَ لَهُ الشُّکْرُ عَلَی مَا أَوْلانَا
شبی که مانند شب قدر است مستحبات نماز عید فطر
امام محمدباقر(ع) از رسول‌الله(ص) نقل کرده است آن حضرت فرمودند: هنگامی که روز اول شوال فرامی‌رسد، منادی ندا می‌دهد: ای مؤمنان! برای دریافت جوایز و پاداش‌های خود بشتابید.
به گزارش فارس، از جمله شب‌هاي مبارك شب عيد فطر است كه در فضيلت و ثواب عبادت و احياى آن احاديث بسيار وارد شده است كه اين شب كمتر از شب قدر نيست، براي درك اين شب عزيز و روز عيد فطر اعمالي توصيه شده است كه در ادامه مي‌آيد:
*اعمال شب عيد فطر
شب اوّل شوال از جمله ليالى شريفه است و در فضيلت و ثواب عبادت و احياى آن احاديث بسيار وارد شده و روايت شده است كه آن شب كمتر از شب قدر نيست و از براى آن چند عمل است:
اول، غسل هنگامي كه آفتاب غروب كند.
دوم، احياء آن شب به نماز و دعا و استغفار و سؤال از حقّ تعالى و بيتوته در مسجد
سوم، بعد از نماز مغرب و عشاء و نماز صبح و عقب نماز عيد، دعاي وارد شده را بخواند.
*اعمال روز اول شوال
-تكبير، بعد از نماز صبح و نماز عيد فطر خوانده شود: «اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ وَلِلَّهِ الْحَمْدُ الْحَمْدُلِلَّهِ عَلَي مَا هَدَانَا وَلَهُ الشُّكْرُ عَلَي مَا أَوْلانَا».
- پيش از نماز عيد، زكات فطره را جدا سازد؛ اگر دسترسي به مستحق دارد بپردازد، والا كنار بگذارد، براي هر نفر يك صاع (حدود سه كيلو) از گندم يا مواد غذايي ديگر كه در آن شهر غذاي غالب مردم محسوب مي‌شود.
بايد توجه داشت كه زكات فطره واجب مؤكد است و شرط قبولي روزه ماه رمضان است و خداوند نيز در قرآن آن را مقدم بر نماز (عيد) شمرده است و مي‌فرمايد: «قَد اَفلَحَ مَن تَزَكّي وَ ذَكَر اسمَ رَبّهِ فَضَلي»، به يقين آن كس كه زكات دهد و ياد پروردگارش را كند، سپس نماز بخواند، رستگار است.
- غسل كردن است و وقت آن به فرموده شيخ طوسي بعد از طلوع فجر تا زمان به جا آوردن نماز عيد است.
قبل از غسل اين دعا را بخواند: «اللَّهُمَّ إِيمَانا بِكَ وَتَصْدِيقا بِكِتَابِكَ وَاتِّبَاعَ سُنَّةِ نَبِيكَ مُحَمَّدٍ صَلَّي اللَّهُ عَلَيهِ وَآلِهِ»، آنگاه «بسم الله» بگويد و غسل كند، پس از پايان غسل بگويد: «اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ كَفَّارَةً لِذُنُوبِي وَطَهِّرْ دِينِي اللَّهُمَّ أَذْهِبْ عَنِّي الدَّنَسَ».
- شيخ طوسي تاكيد مي‌كند كه در اين روز نيكوترين لباس‌ها پوشيده شود و انسان خود را معطر سازد و با وقار به سمت مصلاي عيد حركت كند.
-پيش از نماز عيد، در ابتداي روز افطار كند و بهتر آن است كه افطارش با خرما باشد. «شيخ مفيد» فرموده است: مستحب است مقدار كمي از تربت سيدالشهدا، امام حسين(ع) را تناول كند كه شفاي هر دردي است.
- پس از طلوع آفتاب براي نماز عيد حركت كند، همان‌گونه كه از رسول خدا(ص) نقل شده است و دعاهايي را كه از طريق معصومين(ع) وارد شده است، بخواند؛ از جمله آنكه امام باقر(ع) فرمود: در عيد فطر و عيد قربان و جمعه وقتي كه براي رفتن به نماز مهيا شدي، اين دعا را بخوان: «اللَّهُمَّ مَنْ تَهَيأَ فِي هَذَا الْيوْمِ أَوْ تَعَبَّأَ أَوْ أَعَدَّ وَاسْتَعَدَّ لِوِفَادَةٍ إِلَي مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَنَوَافِلِهِ وَفَوَاضِلِهِ وَعَطَاياهُ فَإِنَّ إِلَيكَ يا سَيدِي تَهْيئَتِي وَتَعْبِئَتِي وَإِعْدَادِي وَاسْتِعْدَادِي رَجَاءَ رِفْدِكَ وَجَوَائِزِكَ وَنَوَافِلِكَ وَفَوَاضِلِكَ وَ فَضَائِلِكَ وَعَطَاياكَ وَقَدْ غَدَوْتُ إِلَي عِيدٍ مِنْ أَعْيادِ أُمَّةِ نَبِيكَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيهِ وَعَلَي آلِهِ وَلَمْ أَفِدْ إِلَيكَ الْيوْمَ بِعَمَلٍ صَالِحٍ أَثِقُ بِهِ قَدَّمْتُهُ وَلا تَوَجَّهْتُ بِمَخْلُوقٍ أَمَّلْتُهُ وَلَكِنْ أَتَيتُكَ خَاضِعا مُقِرّا بِذُنُوبِي وَإِسَاءَتِي إِلَي نَفْسِي فَيا عَظِيمُ يا عَظِيمُ يا عَظِيمُ اغْفِرْ لِي الْعَظِيمَ مِنْ ذُنُوبِي فَإِنَّهُ لا يغْفِرُ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ إِلا أَنْتَ يا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ يا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ»
- خواندن نماز عيد در زمان ما مستحب است و آن دو ركعت است؛ در ركعت اول سوره «حمد» و سوره «اعلي» (يا هر سوره ديگري كه مايل باشد) بخواند و بعد از آن پنج تكبير بگويد و بعد از هر تكبير اين قنوت را بخواند: «اللَّهُمَّ أَنْتَ أَهْلُ أَهْلَ الْكِبْرِياءِ وَالْعَظَمَةِ وَأَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ وَأَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَأَهْلَ التَّقْوَي وَ الْمَغْفِرَةِ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الْيوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيدا وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّي اللَّهِ عَلَيهِ وَآلِهِ ذُخْرا وَشَرَفا وَمَزِيدا أَنْ تُصَلِّي عَلَي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تُدْخِلَنِي فِي كُلِّ خَيرٍ أَدْخَلْتَ فِيهِ مُحَمَّدا وَآلَ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تُخْرِجَنِي مِنْ كُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّدا وَآلَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيهِ وَعَلَيهِمْ أَجْمَعِينَ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ خَيرَ مَا سَأَلَكَ مِنْهُ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ وَأَعُوذُ بِكَ فِيهِ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ».
سپس تكبير ششم را بگويد و به ركوع برود و بعد از ركوع و سجده، برخيزد و ركعت دوم را شروع كند؛ در ركعت دوم، بعد از سوره «حمد»، سوره «شمس» يا سوره ديگري را بخواند؛ آن گاه چهار تكبير بگويد و بعد از هر تكبير همان قنوت را بخواند، سپس تكبير پنجم را بگويد و به ركوع و سجود برود و نماز را تمام كند. بعد از نماز، تسبيحات حضرت زهرا(س) را بگويد و آنگاه دعاهايي كه نقل شده است را بخواند كه يكي از آن‌ها دعاي چهل و ششم «صحيفه سجاديه» است، مستحب است نماز عيد، زير آسمان باشد و بعد از نماز براي ديگر مؤمنان جهت قبولي اعمال دعا كند.
- دعاي ندبه را بخواند، مرحوم محدث قمي مي‌‌گويد: به فرموده سيد بن طاووس پس از دعا به سجده برود و بگويد: «أَعُوذُ بِكَ مِنْ نَارٍ حَرُّهَا لا يطْفَي وَجَدِيدُهَا لا يبْلَي وَعَطْشَانُهَا لا يرْوَي»، پس گونه راست را بر زمين گذارد و بگويد: «إِلَهِي لا تُقَلِّبْ وَجْهِي فِي النَّارِ بَعْدَ سُجُودِي وَ تَعْفِيرِي لَكَ بِغَيرِ مَنٍّ مِنِّي عَلَيكَ بَلْ لَكَ الْمَنُّ عَلَي»، سپس گونه چپ را بر زمين گذارد و بگويد: «ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ» آنگاه به حال سجده برگردد و بگويد: «إِنْ كُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ يا كَرِيمُ»، پس صد مرتبه بگويد: «الْعَفْوَ الْعَفْوَ».