اعمال و فضلیت‌های عید غدیر

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، هجدهم ذي‌الحجه روزي است كه رسول خدا(ص) پس از انجام حج در سال دهم هجري به هنگام مراجعت به مدينه، مردم را در وادي «غدير» جمع كرد و فرمان خدا يعني نصب حضرت علي(ع) به امامت و ولايت بر امت را به آنان ابلاغ كرد. و آن جا بود كه آيه 3 سوره مائده(اَلْيوْمَ اَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُم، وَ أَتْمَمْتُ عَلَيكُمْ نِعْمَتي، وَ رَضيتُ لَكُمُ الاْسْلامَ دِيناً) نازل شد و خداوند با برگزيدن حضرت علي(ع) به امامت امت، دين اسلام را كامل گردانيد و دشمنان آن را نااميد و مأيوس ساخت.
در ادامه بر اساس متون ديني، فضيلت و اعمالي كه براي اين روز وارد شده است را يادآور مي‌شويم:
فضيلت روز عيد غدير در روايتي از امام رضا (ع) مي‌خوانيم كه فرمود: «روز قيامت، چهار روز را كه زينت بسته‌اند به نزد عرش الهي آورند: روز عيد اضحي (قربان) روز عيد فطر، روز جمعه و روز عيد غدير. ولي در آن ميان، روز عيد غدير، از نظر زيبايي، مانند ماه است ميان ستارگان».
در همان روايت، از اين روز، به عنوان «عيد اكبر» ياد شده است، روزي كه گناهان شيعيان (توبه كار) اميرمؤمنان(ع) بخشيده مي‌شود و اين روز، روز شادي و سرور است، روزي است كه در آن تبسم بر چهره مؤمنان نقش مي‌بندد.
در روايت ديگري آمده است كه از امام صادق(ع) پرسيدند: آيا براي مسلمانان غير از عيد فطر و عيد اضحي (قربان) عيد ديگري نيز وجود دارد؟ فرمود: آري. عيدي كه از آن دو روز، باعظمت‌تر و شريف‌تر است و آن روزي است كه پيامبر اكرم(ص)، علي (ع) را براي امامت امت نصب فرمود و در روايت ديگر فرمود: آن روز هجدهم ذي‌الحجه است.
به هر حال، شايسته است در اين روز مسلمانان با تشكيل مجالس جشن و سرور و مديحه‌سرايي و سخنراني درباره روز عيد غدير و مسأله امامت امت و مناقب و فضايل امير مؤمنان (ع)، آن را گرامي بدارند و فرزندان و جوانان و نوجوانان خود را با مسأله ولايت اميرمؤمنان علي (ع) و منابع آن از كتاب و سنّت و تاريخ آشناتر سازند.
اعمال روز عيد غدير براي اين روز اعمال متعددي روايت شده است:
1- روزه گرفتن است كه در روايتي از امام صادق (ع) روزه در چنين روزي برابر روزه 60 ماه شمرده شده و در روايتي روزه روز غدير خم كفّاره 60 سال است.
2- مرحوم «شيخ كفعمي» در كتاب «بلدالامين» غسل اين روز را مستحب دانسته است.
3- احسان و نيكي به برادران مؤمن.
در روايتي از امام صادق (ع) آمده است كه فرمودند:
"اين روز، روز عبادت است و روز اطعام و نيكي كردن و احسان به برادران ديني است".
در روايت ديگري امام رضا (ع) فرمود: كسي كه در اين روز، به خانواده و برادران مؤمن خود، توسعه در رزق و بخشش‌ها و انفاق‌ها دهد، خداوند روزي او را زياد مي‌گرداند.
4- زيارت اميرمؤمنان علي (ع) در اين روز بسيار بافضيلت است.
در روايتي از ابن ابي‌نصر (يكي از ياران برجسته امام رضا (ع نقل شده است كه حضرت به وي فرمود:
"هرجا كه هستي سعي كن در روز عيد غدير، خود را به كنار قبر مطهّر اميرمؤمنان (ع)برساني، چراكه در اين روز خداوند گناهان بسياري از مردان و زنان مسلمان را مي‌بخشد و دو برابر كساني كه خداوند آن‌ها را در ماه رمضان و شب قدر و شب عيد فطر از دوزخ آزاد مي‌كند، در چنين روزي از آتش جهنّم رهايي مي‌دهد".
براي اميرمؤمنان (ع) در اين روز زيارت‌هايي نقل شده است كه معروف‌ترين آن، زيارت معروف «امين‌الله» است كه مي‌توان آن را از نزديك و يا از راه دور، خطاب به اميرمؤمنان (ع) خواند و ديگري زيارت مخصوصه اميرمؤمنان در روز عيد غدير است.
زيارت امين‌الله را مي‌توانيد با مراجعه به اين نشاني مطالعه كنيد.
همچنين زيارت مخصوصه اميرمؤمنان را مي‌توانيد در اين نشاني مشاهده كنيد.
5- امام رضا (ع) فرمودند:
در چنين روزي كه روز عيد و تبريك گفتن به يكديگر است، مناسب است مؤمنان وقتي به يكديگر مي‌رسند اين جملات را بگويند:
«اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذي جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّكينَ بِوِلايةِ اَميرِالْمُؤْمِنينَ وَالاَْئِمَّةِ»
ستايش خاص خدايي است كه قرار داد ما را از تمسك‌جويان به ولايت اميرمؤمنان و ساير امامان عليهم السلام.
6- در چنين روزي وقتي برادر مؤمنت را ملاقات كردي بگو:
«اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذي اَكْرَمَنا بِهذَا الْيوْمِ، وَجَعَلَنا مِنَ الْمُؤْمِنينَ،
ستايش خاص خدايي است كه گرامي داشت ما را به اين روز و قرارمان داد از ايمان آورندگان و
وَجَعَلَنا مِنَ‌الْمُوفينَ بِعَهْدِهِ اِلَينا، وَميثاقِهِ الَّذي واثَقَنا بِهِ، مِنْ وِلايةِ وُلاةِ اَمْرِهِ،
قرارمان داد از وفاكنندگان به عهدي كه با ما كرده بود و پيماني كه با ما بسته بود از ولايت سرپرستان امر دين او
وَالْقُوّامِ بِقِسْطِهِ، وَلَمْ يجْعَلْنا مِنَ الْجاحِدينَ وَالْمُكَذِّبينَ بِيوْمِ الدّينِ.
و برپادارندگان عدلش و قرارمان نداد از منكران و تكذيب كنندگان روز جزا.
7- دعاي ندبه را در اين روز بخواند كه اين دعا را نيز مي‌توانيد با مراجعه به به آدرس زير قرائت كنيد:
http://makarem.ir/prayer/?lid=0
8- مرحوم «سيد بن طاووس» به سند صحيح از امام صادق (ع) نقل مي‌كند كه در روز غدير، دو ركعت نماز بخوان، پس از نماز به سجده برو و 100 مرتبه خدا را شكر كن (مثلاً بگو: شكراً لِلّه) و سر از سجده بردار و اين دعا را بخوان:
اَللّهُمَّ اِنِّي اَسْئَلُكَ بِاَنَّ لَكَ الْحَمْدَ، وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ، وَاَنَّكَ واحِدٌ اَحَدٌ صَمَدٌ،
خدايا از تو درخواست كنم بدان كه از براي توست ستايش يگانه‌اي كه شريك نداري و تويي يكتاي يگانه‌ بي نياز،
لَمْ تلِدْ وَلَمْ تُولَدْ، وَلَمْ يكُنْ لَكَ كُفُواً اَحَدٌ،
كه فرزندي نداري و فرزند كسي نيستي و نيست برايت همتايي هيچ كس
وَاَنَّ مُحَمّداً عَبْدُكَ وَرَسُولُكَ صَلَواتُكَ عَلَيهِ وَآلِهِ، يا مَنْ هُوَ كُلَّ يوْم في شَاْن،
و براستي محمّد بنده و رسول توست درودهاي تو بر او و آلش باد، اي كه هر روز در كاري هستي،
كَما كانَ مِنْ شَاْنِكَ اَنْ تَفَضَّلْتَ عَلَيَّ، بِاَنْ جَعَلْتَني مِنْ اَهْلِ اِجابَتِكَ، وَاَهْلِ دِينِكَ
چنانچه از شأن تو بود كه بر من تفضل فرمودي به اين‌كه مرا از اهل اجابتت و از اهل دينت
وَاَهْلِ دَعْوَتِكَ، وَوَفَّقْتَني لِذلِكَ في مُبْتَدَءِ خَلْقي، تَفَضُّلاً مِنْكَ وَكَرَماً وَجُوداً،
و اهل دعوتت قرار دادي و موفقم داشتي بدان در آغاز آفرينشم از روي تفضل و كرم و بخششت
ثُمَّ اَرْدَفْتَ الْفَضْلَ فَضْلاً، وَالْجُودَ جُوداً، وَالْكَرَمَ كَرَماً، رَاْفَةً مِنْكَ وَرَحْمَةً،
سپس دنبال آوردي اين فضل را به فضلي دگر و اين بخشش را به بخششي دگر و اين كرم را به كرمي دگر كه آن هم از روي مهر و رحمتت بود
اِلي اَنْ جَدَّدْتَ ذلِكَ الْعَهْدَ لي تَجْديداً بَعْدَ تَجديدِكَ خَلْقي،
تا بدان جا كه تازه كردي اين عهد را برايم از نو پس از تجديد آفرينشم
وَكُنْتُ نَسْياً مَنْسِياً ناسِياً ساهِياً غافِلاً، فَاَتْمَمْتَ نِعْمَتَكَ بِاَنْ ذَكَّرْتَني ذلِكَ،
در صورتي كه من در فراموشي بودم و فراموشكاري و بي خبري و غفلت پس تو نعمتت را بر من تمام كردي به اين كه آن را به يادم انداختي
وَمَنَنْتَ بِهِ عَلَيَّ، وَهَدَيتَني لَهُ، فَلْيكُنْ مِنْ شَاْنِكَ يا اِلهي وَسَيدي وَمَولايَ
و بدان بر من منّت نهادي و بر آن راهنماييم كردي پس همچنان بايد از شأن تو باشد اي معبود و آقا و مولاي من
اَنْ تُتِمَّ لي ذلِكَ، وَلاتَسْلُبَنيهِ حَتّي تَتَوَفّاني عَلي ذلِكَ،
كه تمام كني برايم آن نعمت را و از من سلب نفرمايي آن را تا هنگامي كه بميرانيم بر آن
وَاَنتَ عَنّي راض، فَاِنَّكَ اَحَقُّ الْمُنعِمينَ اَنْ تُتِمَّ نِعمَتَكَ عَلَيَّ، اَللّهُمَّ
در حالي كه تو از من خشنود باشي كه براستي تو سزاوارترين نعمت بخشاني كه نعمتت را بر من به پايان رساني خدايا
سَمِعْنا وَاَطَعْنا وَاَجَبْنا داعِيكَ بِمَنِّكَ، فَلَكَ الْحَمْدُ غُفْرانَكَ رَبَّنا وَاِلَيكَ
شنيديم و پيروي كرديم و خواننده‌ات را اجابت كرديم به لطف تو پس از آن توست حمد و آمرزشت را خواهانيم پروردگارا و به سوي توست
الْمَصيرُ، امَنّا بِاللهِ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، وَبِرَسُولِهِ مُحَمَّد صَلَّي اللهُ عَلَيهِ
بازگشت ايمان داريم به خداي يگانه‌اي كه شريك ندارد و به رسولش محمّد صلي اللّه عليه و
وَ آلِهِ، وَ صَدَّقْنا وَ اَجَبْنا داعِيَ اللهِ، وَ اتَّبَعْنَاالرَّسُولَ في مُوالاةِ مَوْلينا
آله و تصديق كرديم و اجابت كرديم داعي خدا را و پيروي كرديم از رسول (او) در مورد دوستي و اطاعت مولايمان
وَمَوْلَي الْمُؤْمِنينَ، اَميرِالْمُؤْمِنينَ عَلِيِّ بْنِ اَبيطالِب، عَبْدِاللهِ وَاَخي رَسُولِهِ،
و مولاي مؤمنان امير مؤمنان علي بن ابي طالب بنده خدا و برادر رسول او
وَ الصِّدِّيقِ الاَْكْبَرِ، وَالْحُجَّةِ عَلي بَرِيتِهِ، اَلمُؤَيدِ بِهِ نَبِيهُ وَدينَهُ الْحَقَّ
و صديق اكبر و حجت او بر آفريدگانش آن كه خداوند پيامبرش و دين حق
الْمُبينَ، عَلَماً لِدينِ اللهِ، وَخازِناً لِعِلْمِهِ، وَعَيبَةَ غَيبِ اللهِ، وَمَوْضِعَ سِرِّ اللهِ،
آشكارش را بوسيله او تاييد كرد نشانه و پرچم دين خدا و خزينه دار دانش او و گنجينه غيب خدا و جايگاه راز خدا
وَ اَمينَ اللهِ عَلي خَلْقِهِ، وَشاهِدَهُ في بَرِيتِهِ، اَللّهُمَّ رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً
و امين خدا بر خلق او و گواه او در آفريدگانش خدايا اي پروردگار ما ما شنيديم منادي
ينادي لِلاْيمانِ، اَنْ امِنُوا بِرَبِّكُمْ فَامَنّا، رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا، وَ كَفِّرْ عَنّا
را كه ندا مي‌كرد براي ايمان (و مي‌گفت) ايمان آوريد به پروردگارتان، پروردگارا ما هم ايمان آورديم پس بيامرز گناهانمان را و بدي‌هامان
سَيئاتِنا، وَتَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ، رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلي رُسُلِكَ، وَلا
را پوشيده دار و ما را با نيكان بميران پروردگارا عطا كن به ما چيزي را كه بوسيله فرستادگانت به ما وعده دادي و
تُخْزِنا يوْمَ الْقِيمَةِ، اِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ، فَاِنّا يا رَبَّنا بِمَنِّكَ وَلُطْفِكَ اَجَبْنا
در روز رستاخيز رسوايمان مكن كه براستي تو خلف وعده نمي‌كني، پس ما اي پروردگار به احسان و لطف تو اجابت كرديم
داعِيكَ، وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ وَصَدَّقْناهُ، وَصَدَّقْنا مَوْلَي الْمُؤْمِنينَ، وَكَفَرْنا
داعي تو را و پيروي كرديم از رسول تو و تصديقش كرديم و نيز تصديق كرديم مولاي مؤمنان را و كافر شديم
بِالْجِبْتِ وَالطّاغُوتِ، فَوَلِّنا ما تَوَلَّينا، وَاحْشُرْنا مَعَ اَئِمَّتِنا، فَاِنّا بِهِمْ
به جبت و طاغوت (غاصبان حقوق آن حضرت) پس والي ما گردان آن را كه ما به ولايت برگزيديم و با امامانمان محشورمان كن كه براستي ما بديشان
مُؤْمِنُونَ مُوقِنُونَ، وَلَهُمْ مُسَلِّمُونَ، امَنّا بِسِرِّهِمْ وَعَلانِيتِهِمْ، وَشاهِدِهِمْ
ايمان و اعتقاد داريم و تسليم آنانيم ايمان داريم بر نهانشان و آشكارشان و حاضرشان
وَغائِبِهِمْ، وَحَيهِمْ وَمَيتِهِمْ، وَرَضينا بِهِمْ اَئِمَّةً وَقادَةً وَسادَةً، وَ حَسْبُنا بِهِمْ
و غايبشان و زنده‌شان و مرده‌شان و خشنوديم به امامتشان و آقاييشان و همان‌ها ما را در
بَينَنا وَبَينَ اللهِ دُونَ خَلْقِهِ، لا نَبْتَغي بِهِمْ بَدَلاً، وَلا نَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِمْ وَليجَةً،
مابين خود و خدا از ساير خلق كافي هستند نجوييم بجاي ايشان بدلي و نگيريم جز ايشان همدمي (يا معتمدي)
وَ بَرِئْنا اِلَي اللهِ مِنْ كُلِّ مَنْ نَصَبَ لَهُمْ حَرْباً مِنَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ مِنَ الاَْوَّلينَ
و بيزاري جوييم به درگاه خدا از هر كه برپا كند در برابرشان جنگي از جن و انس از اوّلين
وَ الاْخِرينَ، وَ كَفَرْنا بِالْجِبْتِ وَ الطّاغُوتِ وَ الأَوْثانِ الأَرْبَعَةِ، وَ اَشْياعِهِمْ
و آخرين و كافر شديم به جبت و طاغوت و بت‌هاي چهارگانه و دنبال روندگان
وَ اَتْباعِهِمْ، وَ كُلِّ مَنْ والاهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الاِْنْسِ، مِنْ اَوَّلِ الدَّهرِ اِلي آخِرِهِ،
و پيروانشان و هر كه دوستشان دارد از جن و انس از آغاز روزگار تا پايان آن
اَللّهُمَّ اِنّا نُشْهِدُكَ اَنّا نَدينُ بِما دانَ بِهِ مُحَمَّدٌ وَ الُ مُحَمَّد، صَلَّي اللهُ عَلَيهِ
خدايا تو را گواه مي‌گيريم كه ما متدين هستيم بدانچه متدين شد بدان محمّد و آل محمّد درود خدا بر او
وَعَلَيهِمْ، وَ قَوْلُنا ما قالُوا، وَ دينُنا ما دانُوا بِهِ، ما قالُوا بِهِ قُلْنا، وَ ما دانُوا بِهِ
و بر ايشان باد و گفتار ما همان است كه آن‌ها گفتند و دين ما همان است كه آن‌ها متدين بدان بودند هرچه را آنان گفتند ما هم گفتيم و هرچه را آنان متدين شدند
دِنّا، وَما اَنْكَرُوا اَنْكَرْنا، وَمَنْ والَوْا والَينا، وَمَنْ عادَوْا عادَينا، وَمَنْ لَعَنُوا
ما هم شديم و هرچه را انكار كردند ما انكار كرديم و هركه را دوست داشتند دوست داريم و هر كه را دشمن دارند دشمن داريم و هر كه را لعن كردند
لَعَنّا، وَمَنْ تَبَرَّؤُا مِنْهُ تَبَرَّاْنا مِنْهُ، وَمَنْ تَرَحَّمُوا عَلَيهِ تَرَحَّمْنا عَلَيهِ، آمَنّا وَ
لعن كنيم و از هر كه بيزاري جستند بيزاري جوئيم و بر هر كه ترحم كردند ترحم كنيم ايمان آورديم
سَلَّمْنا، وَ رَضينا وَ اتَّبَعْنا مَوالِينا صَلَواتُ اللهِ عَلَيهِمْ، اَللّهُمَّ فَتَمِّمْ لَنا ذلِكَ
و تسليم و خشنود گشتيم و پيروي كرديم از سرورانمان درودهاي خدا بر ايشان باد خدايا پس تو آن را براي ما تكميل كن
وَلاتَسْلُبْناهُ، وَ اجْعَلْهُ مُسْتَقِرّاً ثابِتاً عِنْدَنا، وَلا تَجْعَلْهُ مُسْتَعاراً، وَاَحْينا
و از ما سلب مفرما و آن را پايگاهي ثابت در پيش ما قرار ده و پايگاه عاريت و موقتش قرار مده و زنده مان
ما اَحْييتَنا عَلَيهِ، وَاَمِتْنا اِذا اَمَتَّنا عَلَيهِ، الُ مُحَمَّد اَئِمَّتُنا، فَبِهِمْ نَاْتَمُّ وَاِياهُمْ
دار بر همان تا هرگاه كه زنده‌مان داري و بميرانمان بر آن هرگاه ميراندي مان، آل محمّد پيشوايان مايند به آن‌ها اقتدا كنيم و آنان را
نُوالي، وَعَدُوَّهُمْ عَدُوَّ اللهِ نُعادي، فَاجْعَلْنا مَعَهُمْ فِي الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ وَمِنَ
دوست داريم و دشمنشان را كه دشمن خداست دشمن داريم پس ما را در دنيا و آخرت با ايشان قرار ده و از
الْمُقَرَّبينَ، فَاِنّا بِذلِكَ راضُونَ، يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ.
مقربان درگاهت گردان كه براستي ما به همان خشنوديم اي مهربانترين مهربانان.
پس از پايان دعا، بار ديگر به سجده برو و 100 مرتبه الحمد لله و 100 مرتبه شكراً للهِ بگو.
امام (ع) در ادامه فرمود: هر كس كه اين عمل را بجا آورد، پاداش كسي را دارد كه در روز غدير، نزد رسول خدا(ص) بوده و با آن حضرت بيعت كرده است.(مرحوم محدّث قمي مي‌گويد: بهتر است كه اين نماز نزديك ظهر انجام شود كه مقارن نصب حضرت علي (ع)به خلافت بوده است).
9- از «شيخ مفيد»(رحمة الله عليه) نقل شده است كه اين دعا را در روز «غدير» مي‌خواني:
اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّد نَبِيكَ، وَعَلِيٍّ وَلِيكَ، وَالشَّاْنِ وَالْقَدْرِ الَّذي
خدايا از تو درخواست كنم به حق محمّد پيامبرت و به حق علي ولي تو و بدان منزلت و مرتبه‌اي كه بدان
خَصَصْتَهُما بِهِ دُونَ خَلْقِكَ، اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّد وَعَلِيٍّ، وَاَنْ تَبْدَءَ بِهِما
وسيله آن دو را از ساير مخلوق خود اختصاص دادي كه درود فرستي بر محمّد و علي و از آنان شروع كني
في كُلِّ خَير عاجِل، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد الاَْئِمَّةِ الْقادَةِ،
در دادن هر خيري كه فوري است خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد پيشوايان رهبر
وَ الدُّعاةِ السّادَةِ، وَ النُّجُومِ الزّاهِرَةِ، وَ الاَْعْلامِ الْباهِرَةِ، وَ ساسَةِ الْعِبادِ،
و خوانندگان بزرگ و سرور و ستارگان درخشان و نشانه‌هاي فروزان و تدبيركنندگان كار بندگان
وَ اَرْكانِ الْبِلادِ، وَ النّاقَةِ الْمُرْسَلَةِ، وَ السَّفينَةِ النّاجِيةِ، اَلْجارِيةِ فِي اللُّجَجِ
و پايه‌هاي جاهاي آباد و ناقه فرستاده شده و كشتي نجات كه روان است در درياهاي
الْغامِرَةِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، خُزّانِ عِلْمِكَ، وَ اَرْكانِ
ژرف پرآب خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد گنجينه‌هاي دانشت و پايه‌هاي
تَوْحِيدِكَ، وَ دَعآئِمِ دينِكَ، وَ مَعادِنِ كَرامَتِكَ، وَ صَفْوَتِكَ مِنْ بَرِيتِكَ،
محكم توحيد تو و ستون‌هاي دين تو و معدن‌هاي كرامتت و برگزيدگان از خلقت
وَ خِيرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ، اَلاَْتْقِيآءِ النُّجَبآءِ الاَْبْرارِ، وَ الْبابِ الْمُبْتَلي بِهِ
و بهترين آفريدگانت آن پرهيزكاران و برگزيدگان نيكوكار و درگاهي كه مورد ابتلاي مردم است
النّاسُ، مَنْ اَتاهُ نَجي، وَمَنْ اَباهُ هَوي، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ
هر كه بدان درگاه آمد نجات يافت و هركه سرباز زد سقوط كرد خدايا درود فرست بر محمّد و آل
مُحَمَّد، اَهْلِ الذِّكْرِ الَّذينَ اَمَرْتَ بِمَسْئَلَتِهِمْ، وَ ذَوِي الْقُرْبَي الَّذينَ اَمَرْتَ
محمّد اهل ذكري كه دستور فرمودي بپرسش مسائل از آن‌ها و خويشاونداني كه دستور فرمودي
بِمَوَدَّتِهِمْ، وَفَرَضْتَ حَقَّهُمْ، وَجَعَلْتَ الْجَنَّةَ مَعادَ مَنِ اقْتَصَّ اثارَهُمْ، اَللّهُمَّ
به دوست داشتنشان و حقشان را واجب كردي و بهشت را بازگشتگاه (و سرمنزل) كسي قرار دادي كه آثارشان را پيروي كند خدايا
صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، كَما اَمَرُوا بِطاعَتِكَ، وَنَهَوْا عَنْ مَعْصِيتِكَ،
درود فرست بر محمّد و آل محمّد چنانچه دستور پيروي تو را دادند و از نافرمانيت نهي كردند
وَدَلُّوا عِبادَكَ عَلي وَحْدانِيتِكَ، اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّد نَبِيكَ
و بندگانت را به يگانگي‌ات راهنمايي كردند خدايا من از تو مي‌خواهم به حق محمّد پيامبرت
وَ نَجيبِكَ، وَ صَفْوَتِكَ وَ اَمينِكَ، وَ رَسُولِكَ اِلي خَلْقِكَ، وَ بِحَقِّ
و گرامي و برگزيده و امين تو و فرستاده‌ات بسوي خلق و به حق
اَميرِالْمُؤْمِنينَ، وَيعْسُوبِ الدّينِ، وَقآئِدِ الْغُرِّ الْمُحَجَّلينَ، اَلْوَصِيِّ الْوَفِيِّ،
اميرمؤمنان و پيشواي دين و رهبر سفيدرويان آن وصي با وفا
وَالصِّدّيقِ الاَْكْبَرِ، وَالْفارُوقِ بَينَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ، وَالشّاهِدِ لَكَ، وَالدّالِّ
و صديق اكبر و جداكننده بين حق و باطل و گواه تو و راهنمايي كننده
عَلَيكَ، وَالصّادِعِ بِاَمْرِكَ، وَالْمُجاهِدِ في سَبيلِكَ، لَمْ تَاْخُذْهُ فيكَ لَوْمَةُ
بر تو و آشكار كننده دستورت و جهادكننده در راهت آن كه نگيردش (و ناراحتش نكند) درباره تو ملامت
لائِم، اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَجْعَلَني في هذَا الْيوْمِ
ملامت كننده‌اي كه درود فرستي بر محمّد و آل محمّد و مرا قرار دهي در اين روزي
الَّذي عَقَدْتَ فيهِ لِوَلِيكَ الْعَهْدَ في اَعْناقِ خَلْقِكَ، وَاَكْمَلْتَ لَهُمُ الدّينَ مِنَ
كه بستي براي ولي خود پيمان (امامت) را در گردن خلق خود و كامل گرداندي براي آن‌ها دين را از
الْعارِفينَ بِحُرْمَتِهِ، وَالْمُقِرّينَ بِفَضْلِهِ، مِنْ عُتَقآئِكَ وَطُلَقائِكَ مِنَ النّارِ،
عارفان به حرمتش و اقراركنندگان به فضل او از آزادشدگان و رهاشدگانت از آتش
وَلا تُشْمِتْ بي حاسِدِي النِّعَمِ، اَللّهُمَّ فَكَما جَعَلْتَهُ عيدَكَ الاَْكْبَرَ،
و شاد مكن نسبت به من حسودانم را در نعمت‌هايت خدايا چنانچه آن را عيد بزرگ خود قرار داده‌اي
وَ سَمَّيتَهُ فِي السَّمآءِ يوْمَ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ، وَ فِي الاَْرْضِ يوْمَ الْميثاقِ
و ناميدي آن را در آسمان روز عهد معهود و در زمين روز پيمان گرفتن
الْمَاْخُوذِ، وَالْجَمْعِ الْمَسْئُولِ، صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَقْرِرْ بِهِ
و انجمن بازخواست شده درود فرست بر محمّد و آل محمّد و روشن كن بوسيله‌اش ديدگان
عُيونَنا، وَاجْمَعْ بِهِ شَمْلَنا، وَلا تُضِلَّنا بَعْدَ اِذْ هَدَيتَنا، وَاجْعَلْنا لاَِنْعُمِكَ مِنَ
ما را و گردآور بدستش پراكندگي ما را و گمراهمان مكن پس از آن كه هدايتمان كردي و قرارمان ده از سپاسگزاران
الشّاكِرينَ، يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ، اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذي عَرَّفَنا فَضْلَ هذَا الْيوْمِ،
نعمت‌هايت اي مهربانترين مهربانان ستايش خاص خدايي است كه شناساند به ما فضيلت اين روز را
وَبَصَّرَنا حُرْمَتَهُ، وَكَرَّمَنا بِهِ، وَشَرَّفَنا بِمَعْرِفَتِهِ، وَهَدانا بِنُورِهِ، يا رَسُولَ
و بينامان كرد به حرمت اين روز و گرامي‌مان داشت بدان و شرافتمان داد به معرفتش و هدايتمان كرد به نورش اي رسول
اللهِ يا اَميرَالْمُؤمِنينَ،عَلَيكُما وَعَلي عِتْرَتِكُما وَعَلي مُحِبِّيكُما مِنّي اَفْضَلُ
خدا اي اميرمؤمنان بر شما و بر عترت شما و بر دوستان شما بهترين
السَّلامِ ما بَقِيَ اللَّيلُ وَالنَّهارُ، وَبِكُما اَتَوَجَّهُ اِلَي اللهِ رَبّي وَرَبِّكُما في
سلام و درود من باد تا برپاست شب و روز و بوسيله او رو كنم بسوي خدا پروردگار من و پروردگارتان در
نَجاحِ طَلِبَتي، وَقَضآءِ حَوآئِجي، وَتَيسيرِ اُمُوري، اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ
موفق شدن به مقصودم و برآورده شدن حاجاتم و آسان شدن كارهايم خدايا از تو خواهم
بِحَقِّ مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَلْعَنَ
به حق محمّد و آل محمّد كه درود فرستي بر محمّد و آل محمّد و لعنت كني
مَنْ جَحَدَ حَقَّ هذَا الْيوْمِ، وَاَنْكَرَ حُرْمَتَهُ، فَصَدَّ عَنْ سَبيلِكَ لاِِطْفآءِ نُورِكَ،
كسي را كه انكار كند حق اين روز را و انكار كند حرمتش را و جلوگيري كرد از راه تو براي خاموش كردن نورت
فَاَبَي اللهُ اِلاَّ اَنْ يتِمَّ نُورَهُ، اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ اَهْلِ بَيتِ مُحَمَّد نَبِيكَ، وَاكْشِفْ
ولي خدا هم نمي‌خواهد جز آن كه نورش را آشكار كند خدايا گشايش ده به كار خاندان محمّد پيامبرت و برطرف كن
عَنْهُمْ وَبِهِمْ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ الْكُرُباتِ، اَللّهُمَّ امْلاَءِ الاَْرْضَ بِهِمْ عَدْلاً،
از ايشان و بوسيله ايشان از اهل ايمان گرفتاري‌ها و محنت‌ها را خدايا پركن زمين را بوسيله ايشان از عدل و داد
كَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً، وَ اَنْجِزْلَهُمْ ما وَعَدْتَهُمْ، اِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ.
چنانچه پر شده از ستم و بيداد و وفا كن براي آن‌ها آنچه را وعده دادي به آن‌ها كه براستي تو خلف وعده نمي‌كني.
10- به سبب عظمت روز «غدير» و مباركي و ميمنت آن، مناسب است كه برادران مؤمن، با يكديگر در اين روز، عقد اخوت و برادري بخوانند و پيوند برادري و همكاري را ميان خويش عميق‌تر سازند.
مرحوم «حاجي نوري» در «مستدرك الوسائل» مي‌گويد: دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمن خود بگذار و بگو:
و اخَيتُكَ فِي اللهِ، وَ صافَيتُكَ فِي اللهِ، وَ صافَحْتُكَ فِي اللهِ، وَعاهَدْتُ اللهَ
برادر شدم با تو در راه خدا و دوست باصفايت شدم در راه خدا و مصافحه كردم با تو در راه خدا و عهد كردم با خدا
وَ مَلائِكَتَهُ وَكُتُبَهُ وَرُسُلَهُ وَاَنْبِيآئَهُ، وَالاَْئِمَّةَ الْمَعْصُومينَ عَلَيهِمُ السَّلامُ،
و فرشتگانش و كتاب‌هايش و رسولانش و پيمبرانش و امامان معصومين عليهم السلام
عَلي اَنّي اِنْ كُنْتُ مِنْ اَهْلِ الْجَنَّةِ وَ الشَّفاعَةِ، وَاُذِنَ لي بِاَنْ اَدْخُلَ الْجَنَّةَ،
بر اين كه اگر من از اهل بهشت و اهل شفاعت بودم و اجازه‌ام دادند كه
لا اَدْخُلُها اِلاّ وَاَنْتَ مَعي
داخل بهشت گردم داخل نشوم جز با تو
آن‌گاه برادر مؤمن مي‌گويد:
قَبِلْتُ.
قبول كردم
آن‌گاه بگو:
اَسْقَطْتُ عَنْكَ جَميعَ حُقُوقِ الاُْخُوَّةِ، ما خَلاَ الشَّفاعَةَ وَ الدُّعآءَ وَ الزِّيارَةَ.
و ساقط كردم از تو تمامي حقوق برادري را جز شفاعت و دعا و زيارت.
در اين صورت، وقتي كه طرف مقابل قبول كرد، برادر معنوي يكديگر خواهند شد و چون وظيفه اخوت بسيار سنگين است، همه حقوق برادري را جز زيارت، دعا و شفاعت به يكديگر مي‌بخشند.
(البته بايد دانست كه جاري ساختن اين عقد فقط براي ايجاد تعهدي عاطفي است و هيچ‌گونه حقوقي مانند بردن ارث از يكديگر و .... را شامل نشده و نمي‌تواند ميان نامحرمان مثلا يك زن و مرد انجام پذيرد).
منابع:
- مفاتيح نوين، آيت‌الله ناصر مكارم شيرازي و همكاران، نوبت و سال چاپ: بيست و دوم 1389، ناشر: انتشارات امام علي بن ابي طالب(ع).
- پايگاه اينترنتي آيت‌الله ناصر مكارم شيرازي www.makarem.ir
- پايگاه اينترنتي حجت‌الاسلام والمسلمين حسين انصاريان www.erfan.ir