اولین نشست از سلسله نشست‌های «بررسی شبهات انسجام درونی قرآن کریم» برگزار شد

به گزارش خبرنگار پايگاه اطلاع رساني حج، اولين جلسه از سلسله نشست‌هاي «بررسي شبهات انسجام دروني قرآن كريم» با حضور دكتر حجت الاسلام و المسلمين دكتر دولابي عضو هيئت علمي دانشگاه، استاد فلسفه و علوم اسلامي در سالن جلسات دانشگاه برگزار شد.
اين استاد علوم اسلامي در ابتدا با اشاره به اينكه كتاب مقدس قرآن در واقع سند حقانيت اسلام است، گفت: همه پيامران معجزه‌هايي داشتند و براي اينكه نشان بدهند راست مي‌گويند و اين سخنان را از جانب خداوند متعال آورده‌اند كاري مي‌كردند كه بشر از انجام آن عاجز باشد، و به اين وسيله نشان مي‌دادند كه با منبع علم و قدرتي مافوق علم و قدرت‌هاي ديگر مرتبط هستند و او اين قدرت را به آن‌ها اعطا كرده است. كما اينكه خداوند اين علم يعني وحي را به آن‌ها اعطا كرده، علم و قدرتي كه براي وحي (علم) و معجزه (قدرت) لازمه نشان مي‌دهند كه با يك منبع لايزال قدرت و علم مرتبط هستند.
دولابي افزود: هر پيامبري آمد و رفت، معجزاتش ديده شد اما چون بنا نبود هيچ پيغمبري دينش دين جاودانه و هميشگي باشد، و بنا بود بعد از آن پيامبر ديگري بيايد و دين جديدي را بياورد و معجزه او هم يك معجزه عادي بود، مردم در زمان حيات آن پيغمبر آن معجزه را مي‌ديدند اما بعد از اينكه آن پيغمبر از دنيا مي‌رفت ديگر هيچ كس آن معجزه را نمي‌ديد بلكه فقط بايد از پيشينيان خود مي‌شنيد.
وي با بيان اينكه اما در مورد اسلام چون بنا بر اين بود كه اين دين هميشگي باشد، خداوند علاوه بر آن معجزات عادي و معمولي كه به همه پيامبران داد، يك معجزه جاويدان به پيغمبر اسلام داد، بيان داشت: اين معجزه ديگر با رحلت حضرت محمد (ص) تعطيل نشد و هنوز باقي است و آن معجزه قرآن است. بنابراين امروز كه هزار و چند صد سال از رحلت پيغمبر (ص) مي‌گذرد ما هنوز اگر بخواهيم تحقيق كنيم راجع به حقانيت ايشان مي‌توانيم به آن چيزي كه به عنوان معجزه در بين ما باقي گذاشته‌اند مراجعه كنيم و از طريق پي بردن به اعجاز قرآن مي‌توانيم به حقانيت اسلام پي ببريم، اين راهي است كه خداوند براي همه بشريت در طول تاريخ قرار داده و باقي گذاشته است.
اين عضو هيأت علمي دانشگاه مذاهب اسلامي با طرح اين سوال كه چطور مي‌شود فهميد قرآن معجزه است؟گفت: بايد به آن چيزي كه تحت عنوان وجوه اعجاز قرآن مطرح مي‌شود بپردازيم. يكي از وجوه اعجاز قرآن به عنوان مثال مي‌گويند فصاحت و بلاغت قرآن است. يعني قرآن به گونه‌اي سخن گفته، كه مثل آن سخن توسط هيچ انساني نگفته شده است و نه بعد ازآن گفته خواهد شد و عملا هم هنوزگفته نشده است.
دكتر دولابي خاطرنشان كرد:خود قرآن هم به معجزه بودنش تأكيد دارد، آياتي كه تحت عنوان آيات تحدّي مي‌شناسيم، همين اعجاز قرآن را بيان مي‌كند به علاوه اينكه يك خبر غيبي هم مي‌دهد. خبر مي‌دهد كه تا قيام قيامت مانند قرآن نخواهد آمد. بنابر اين آيات تحدّي از اين جهت كه خبراز آينده دارد هم، معجزه است كه خبر از آينده مي‌دهد و بعد از 1400 سال مي‌بينيم كه اين خبر تاكنون درست بوده و بدون شك از اين به بعد هم درست خواهد بود.
وي مشهور‌ترين جنبه اعجاز قرآن كريم، را جنبه فصاحت و بلاغت آن عنوان كرد و گفت: اولين چيزي كه مشاهده مي‌شود و انسان با كمترين دانش و كمترين مقدار تأمل مي‌تواند پي به آن وجه ببرد‌‌ همان فصاحت و بلاغت قرآن است.
اين استاد فلسفه و معارف اسلامي با بيان اين كه وجه اعجاز ديگر قرآن، اثر گذاري عميق آن است، تصريح كرد: اثر گذاري معنوي قرآن به عنوان كلام الهي در وجود انسان‌ها خود يك وجه اعجاز آن است به طوريكه خواندن قرآن حتي براي كساني كه به قصد مقابله با قرآن مي‌آيند، خيلي از اوقات آنچنان اثري مي‌گذارد كه اين افراد از كار خودشان پشيمان مي‌‌ِشوند، بنابراين همگان بر اثر گذاري شديد و عميق قرآن اذعان مي‌كنند.
حجت‌الاسلام دولابي خبرهاي غيبي از گذشته را از ديگر وجوه اعجاز قرآن كريم برشمرد و افزود: جنبه خبر‌هاي غيبي از عصر نزول قرآن، مثل آيات ابتدايي سوره روم الم (۱) غلبت الروم (۲) كه به زودي روم بر ايران پيروز خواهد شد درعين حال كه روم شسكت سختي خورده بود و زمانهاي گذشته مثل زمان حال نبود، كه ارتباطات قوي و سرعت رشد علم زياد باشد و بتوانند نيروي خود را بازسازي كنند و برگردند، پيروزي را به دست آورند و قرآن خبر از اين پيروزي مي‌دهد كه به زودي اين پيروزي حاصل مي‌شود و اينگونه هم شد.
وي ادامه داد: يا آياتي كه در سوره "مسد" نازل شد و مفهومش اين بود كه ابولهب مطمئنا تا آخر عمر ايمان نخواهد آورد. خيلي‌ها وقتي پيامبراكرم (ص) مكه بودند ايشان را اذيت مي‌كردند، يكي از آن‌ها ابولهب بود، ديگراني هم بودند ولي قرآن به عنوان مثال نفرمود، ابوسفيان ايمان نخواهد آورد. نفرمود تبت يدا ابي سفيان

بلكه فرمود: تبت يدا ابي لهب خود اين مطلب حكايت گر اين است كه ابي لهب آدمي است كه ديگر تا آخر عمرش ايمان نخواهد آورد همچنين همسسر او هم ايمان نخواهد آورد.
اين عضو هيأت علمي دانشگاه مذاهب اسلامي بيان داشت: شايد كار سختي نبود كه ابولهب حتي ادعاي ايمان ظاهري كند، يعني وقتي ابولهب ادعاي ايمان ظاهري مي‌كرد، سوره مسد باطل مي‌شود و حرف خدا مي‌ِشكند و دروغ درمي‌آيد و علم خدا جهل مي‌شود. يعني او مي‌توانست حتي ظاهرا ادعاي ايمان كند ولي نكرد و اين خودش يكي از معجزات قرآن است كه چطور قطعي بيان مي‌كند كه اين مرد و يا آن زن تا آخر عمرشان ايمان نخواهند آورد در حالي كه خاندان ابوسفيان، بزرگان مكه و سردمداران مبارزه با رسول خدا(ص) هم بودند. در زمان پيش از هجرت، قرآن اين آيه را در مورد آن‌ها نگفت اما در مورد ابولهب گفت و اين خبر از زمان رسول خدا (ص) بود.
دكتر دولابي با اشاره به وجه ديگري از اعجاز قرآن كه اخيرا بيشتر به آن پرداخته مي‌شود، اعجاز علمي قرآن است، تصريح كرد: مطالبي كه در زمان رسول خدا(ص) علم بشر به آن نرسيده بود اما بعد‌ها رسيد و آن وجه اعجاز انسجام دروني خود قرآن است كه اتفاقا در خود قرآن كريم به آن وجه اعجاز اشاره شده است.
وي افزود: ساختار قرآن طوري است كه هيچ بخشي از آن با هيچ بخش ديگر به تعبيرخود قرآن در اختلاف نيست. به طوريكه در سوره مباركه نساء آيه ۸۲ اين وجه اعجاز را معرفي مي‌فرمايد: «أَفَلاَ يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ اخْتِلاَفًا كَثِيرًا» چرا آن كساني كه در قرآن شك و ترديد دارند، نمي‌شينند راجع به قرآن تدبر كنند؟ بنشينند تكليف خودشان را با قرآن تعيين كنند، يا بطلان قرآن را پيدا كنند و نشان بدهند كه باطل است، يا اگر مي‌بينند حق است تكليف خودشان را با قرآن معين كنند و ايمان بياورند. خداوند متعال مي‌فرمايد چرا تدبر نمي‌كنند؟ ولو كان من عند غير الله اگر قرآن از جانب غير الله تعالي بود جز از جانب الله تعالي از جانب كس ديگري بود، مثلا از جانب خود حضرت محمد (ص) يا از جانب جنيّاني بود كه به پيغمبر آموختند يا از جانب بشر بود.
اين استاد علوم اسلامي با اشاره به اين كه اين آيه كريمه به اصطلاح منطقي به صورت يك قضيه شرطيه بيان شده است، گفت: لو كان من عند الله (شرط) لوجدوا فيه اختلافا كثيرا (جواب آن) يك قياس‌هايي هم در منطق داريم كه به آن‌ها مي‌گويند قياس استثنائي، قياس استثنائي يكي از دو مقدمه‌اش يك قضيه شرطيه است و مقدمه دوم يا اثبات مقدم است يا نفي تالي، از همين استدلال خداوند استفاده كرده و مي فرمايد: اگر از جانب غير الله بود در آن اختلافات پيدا مي‌شد لكن اختلافات پيدا نمي‌شود پس از جانب غير الله نيست از جانب خود الله است. قياس استثنائي است كه با نفي تالي نفي مقدم نتيجه شد.