پیشینه عزاداری در روز عاشورا

نخستين‌بار خود خاندان پيامبر(ص) كه در حقيقت منتشركنندگان سنت نبوي بر اساس قاعده «اهل‌البيت ادري بما في‌البيت» بودند، عزاداري عاشورا را بنيان نهادند؛ داده‌هاي تاريخي، سوگواري و حتي پختن غذا در عاشورا را اولين بار از سوي امام سجاد(ع) گزارش كرده‌اند؛ (1) به نوشته كيهان، پيش از اين زمان از ام سلمه، همسر پيامبر(2) و ديگر صحابه، گزارش‌هايي مبني بر پيشگويي و عزاداري عاشورا به ما رسيده است؛ فراواني اين گزارش‌ها را مي‌توان در يكي از بنام‌ترين كتب تاريخي اهل سنت ديد؛ صالحي شامي در «الباب الثالث عشر في‌اخباره(ص) بقتل الحسين‌بن علي(رض)» يافت كه روايت از زنان و صحابه پيامبر نقل مي‌كند كه در همگي آنها به پيشگويي و سوگواري پيامبر در عزاي حسين‌بن علي(ع) اشاره شده است؛ وجود نام‌هاي همسران پيامبر، ام سلمه، عايشه، زينب دختر جحش، همچنين ام‌فضل دختر حارث و حضرت علي(ع) در اين اسناد، گوياي گستردگي اين ماجراست؛(3) بعدها قندوزي نيز در «الباب الستون في‌الاحاديث الواردهًْ في‌ شهادهًْ‌الحسين صلوات‌الله و رحمهًْ و بركاته و سلامه عليه و علي اهل بيته و من معه دائما سرمدا» در چند صفحه همين اسناد را بحث كرده است(4) علاوه بر آن تاريخ، پيشگويي حضرت علي(ع) درباره حادثه كربلا را زماني كه آن حضرت براي نبرد صفين، از كربلا مي‌گذشت، ثبت كرده است. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1- احمدبن خالد برقي، المحاسن، ج2، ص 420 2- مفيد، امالي، قم، كنگره، چاپ اول 1413، ص 319. 3- سب‌الهدي، بيروت، دارالكتب العلميه، ج10، ص 153 به بعد. 4- ينابيع المودهًْ، قم، اسوه، چاپ دوم1422، ج3، ص7.