بخش 4

75

عبرت از گذشتگان

{قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبينَ } (آل عمران: 137)

پيش از شما سنت‌هايي وجود داشت، پس در روي زمين گردش كنيد و ببينيد سرانجام تكذيب‌كنندگان چگونه بود؟

قرآن مجيد در چندين آيه مردم را به گردش در زمين دعوت كرده و با اين سفارش، دوران گذشته تاريخ را با زمان حاضر پيوند زده است. اين كتاب آسماني، پيوند فكري و فرهنگي نسل امروز با گذشته‌هاي دور و بازديد آثار تاريخي را براي درك حقايق آفرينش، لازم و پراهميت مي‌داند. قرآن به جهانگردي بسيار توجه دارد و گاه هدف از آن را مانند آيه بالا، نگريستن سرانجام تكذيب‌كنندگان خدا و پيامبران و گاه ديدن عاقبت مجرمان و گناهكاران برمي‌شمارد: {فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمين‏} (نمل: 69).

زماني ديگر، هدف از گردش در زمين را بهره‌مندي از دل‌هاي دانا و گوش‌هاي شنوا مي‌داند: {أَ فَلَمْ يَسيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِها أَوْ آذانٌ يَسْمَعُونَ بِها} (حج: 46).

گاهي نيز آن را بهترين راه تأمل در پيدايش خلقت و ايمان به قيامت و زنده شدن دوباره، عنوان مي‌كند: {قُلْ سيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنْشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَة} (عنكبوت: 20).

مسلمانان نبايد از تحولات اجتماعي دنيا بي‌خبر باشند، بلكه بايد