مقدمهی واحد تحقیقات اسلامی
مقدمهی واحد تحقیقات اسلامی انقلابهای بزرگ، از رویدادهای بظاهر کوچک نشأت میگیرد. رویدادهائی که قدرتهای حاکم میکوشند صدای آن را در نطفه خفه کنند و با آن بمقابله برخیزند. و تا آنجا که بتوانند آنها را مسائلی بیمقدار، کم اهمیت و واهی جلوه دهند و
مقدمهي واحد تحقيقات اسلامي <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
انقلابهاي بزرگ، از رويدادهاي بظاهر كوچك نشأت ميگيرد. رويدادهائي كه قدرتهاي حاكم ميكوشند صداي آن را در نطفه خفه كنند و با آن بمقابله برخيزند. و تا آنجا كه بتوانند آنها را مسائلي بيمقدار، كم اهميت و واهي جلوه دهند و بالأخره تا سر حد امكان رويداد را از مسير خود منحرف ساخته، با تهمت و افترا و شايعه پراكني، چهرهي واقعي آن را بشكلي واژگونه و بيرنگ و خاصيت درآورند.
ويژگي نهضتهاي خونين، و قيامهاي پياپي تشيع در ادوار مختلف تاريخ اسلام، چيزي نيست كه به سادگي بتوان از آن چشم پوشيد. مردم جهان عموماً و مسلمانان بويژه شيعيان خصوصاً، بايد نخستين حركت انقلابي و حماسهآفرين اين نهضت پرشور تاريخساز را با نگاهي ژرف بنگرند. و جوهرهي آن را كه الهامبخش حركتهاي متوالي بعد از آن، طي تاريخ چهارده قرن اسلامي است دريابند. خطوط اصلي انقلابياش را باز شناسند تا بر روند حركت آفريني و تاريخسازي آن، در تداوم مسؤليتي كه در اين زمان تاريخ بدوش آنها نهاده است، بتوانند گام بردارند.
مخصوصاً در اين برههي انقلابي در سطح جهان، و بويژه براي كشور بپا خاسته و ملت شهيدپرور و بتشكن ما، كه ميخواهد هر گونه تجاوزي را رد كند، و درسهاي خود را در عمل پياده سازد، توجه به سر حلقهها، نقش فعّالي در حركت ما بجاي خواهد گذاشت.
بي شك مهمترين، كوبندهترين، برندهترين و آموزندهترين رويدادهاي تاريخ
[ صفحه 8]
تشيّع و نخستين مبارزهي مقدس آن «موضوع حماسه آفرين فدك» است
در طول سالها عدهّاي كوشيدهاند فدك را به صورت يك مسألهي مالي جلوه دهند، و آن را در مجراي اختلف ملكي فيمابين فاطمه بنت محمد (ص) و خليفهي اول «ابوبكر» بيندازند. و محاكمهي آن را هر چند متكي به دلائل منطقي و خصمشكن باشد، رويدادي ساده، و يا نقطهي ضعفي بر دامن حكومت وي تلقي كنند.
در اين مورد تحليلهاي فراواني صورت گرفته و هر كس بگونهاي در خور بينش، استعداد، و قدرت بيان در اين زمينه قلمفرسائيها كردهاند.
پارهاي از اين تحليلها قابل تحسين و تقدير است و در خط انقلابي كوشيدهاند حركت دخت گرامي پيامبر را در مسير اهداف عاليهي نهضت قرار داده از آن بهرهبرداري صحيح بعمل آورند، ولي با كمال تأسف برخي نسبت به نهضت مقدس و مقام معنوي صديقه، خيانت روا داشته يا سوءنيت خود را نشان دادهاند.
براي كسي كه نتواند معنويت و الهي بودن مسألهي خلافت را درك كند، غضب خلافت امري ساده و كم اهميت است. چنين خلافتي با حكمراني بر خيابانها و در و ديوارها و بام و برزنها تفاوتي ندارد، و نخواهد توانست باوج ديدگاه فاطمه (ع) راه يابد و بداند براي چيست كه او همچون شيران شرزه ميغرد و به خود ميپيچد و فرياد اعتراض برميدارد.
از اين رو ميتوان گفت تاكنون تحليلي كه شايستهي اين رويداد مهم باشد كمتر صورت گرفته و تحليلگرائي كه بدين مهم پرداختهاند اگر هم كار محققانهاي انجام دادهاند، خود مرد اين ميدان نبودهاند.
از اينجا است كه ضرورت تحمل اين مسؤليت را خداي بزرگ بدوش اهلش علامهي مجاهد، آية الله شهيد سيد محمد باقر صدر، نهاد و اين جامه را بر قامت رساي رادمردي بريد كه خود از شهيدان راستين همين نهضت مقدس گرديد، فرزند خلف رسول، و نور ديدگان فاطمه بتول.
آري با فاصلهي يكهزار و چهار صد سال از تاريخ غصب فدك، نوادهي زهرا
[ صفحه 9]
برميخيزد تا از مادرش زهراي صديقه دفاع كند، اهداف سياسي، اجتماعي و الهي آن را تشريح نمايد. پردهي زرق و ريا را بر درد و توطئههاي حزب مخالف را برملأ سازد، و مستمسكات خلافت از قبيل: «شورا، اكثريت، قرابت و غيره» را از دست آنها بگيرد و قيام زهرا (ع) را آن چنان كه از شخصيتي چون او ميسزد مرحله به مرحله تشريح كند و سرانجام مراحل تند آن را با خطوط روش ترسيم نمايد، كه تفصيل اين مطالب را در خلال «فدك در تاريخ» در اين كتاب ملاحظه خواهيد فرمود كه با عباراتي ظريف و خامهاي اديبانه، در معرض افكار خوانندگان قرار ميگيرد.
سپاس خداي را كه توفيق ترجمهي اين اثر نفيس را نصيب آقاي محمود عابدي ادب آشناي پارسي و اهلنظر و دقت، گردانيد و در خلال كار نيز تحت تأثير جاذبهي معنوي كتاب قرار گرفت و با استمداد از روح بلند شهيد مؤلف ترجمهاي گويا و روان تقديم خوانندگان گرامي گرديد.
خداوند را بر اين نعمت عظمي سپاس ميگوئيم، و از او استمداد ميطلبيم تا مسؤليتي را كه ايران انقلابي امروز، بعهدهي اهل علم و قلم نهاده است در تبليغ رسالت تشيع، نيكو ادا كنيم و بتوانيم ناشر و مبلغ اينگونه آثار اسلامي و تشيع باشيم. از عموم هفكران خواهانيم كه ما را در اين مهم ياري نمايند.
واحد تحقيقات اسلامي
بنياد بعثت
[ صفحه 10]
تقديم به
بسم اللَّه الرحمن الرحيم
تقديم به...
فدك، قصهي فدك نيست.
فريادي در بيكراني تاريخ است،
كه در كتاب ميخوانيم،
و هر زميني فدكي و كربلايي است و...
در روز فدك، ياران علي فرياد ميكنند:
«خار در چشم،
استخوان در گلو،
تا حق پيروز شود، لب به درد دوخته، حون ميخوريم»
و اينجا، قصهي فدك: سرگذشت تلخ حق و باطل،
شناخت درد و راه درمان است،
تا نگويند بيجاست.
و بياران علي تقديم ميكنم و به آن روستايي كه داستان فدك را برايم گفت،
و از آن همهي آنان كه در اين راه ياريم كردند- مخصوصا از دوست فاضلم آقاي
دهقاني و جناب دكتر موسوي به سبب محبت بيدريغش شكر گزارم.
محمود عابدي
[ صفحه 11]
مقدمهي مؤلف
خوانندهي عزيز!
آنچه اكنون در اختيار شماست، حاصل اغتنام فرصتي است كه براي من در يكي از دورههاي تعطيلات، در حوزهي مقدس علميهي نجف اشرف بدست آمد. من اين فرصت مغتنم را، به برسي يكي از مسائل عمدهي تاريخ اسلام اختصاص دادم. اين مسألهي تاريخي، مربوط به فدك و نزاعي است كه فيمابين حضرت زهرا- عليهاالسلام- و خليفهي اول، پيش آمده است. باري من، با گذشت ايام در اين باره به برداشتهايي ميرسيدم و انديشههايي در ذهن من تبلور مييافت، و آنها را به تدريج به سينهي اوراقي پراكنده ميسپردم، تا روزي كه از مطالعهي مدارك و اسناد فدك، و بررسي موقعيّت و شرايط و احوال حاكم بر آن بپرداختم، دريافتم كه ميتوانم آن يادداشتها را پايه و مايهي تحقيقي كافي قرار دهم. از اين رو آنها را به مدد ملاحظاتي بياراستم، و به نظر فصولي ترتيب دادم تا در پايان كار، صورت رسالهاي به خود گرفت.
اما بر آن بودم كه آن را به منزلهي يادداشتي براي روز نياز نگاهدارم. و بدينگونه سالها بعنوان ياد و كار يك ماهي كه حيات فكري من در آن دستخوش پيچ و تاب تحقيق بود، در نزد خود داشتم تا اين كه يكي از دوستان پيشنهاد كرد كه چاپ آن را به عهده گيرد. من به اين اميد كه از بذل همت و كوششهاي صادقانهي وي در كتابخانهي عربي و اسلامي به وسيلهاي قدرداني كرده باشم، خواستهي وي را پذيرفتم.
و بدين ترتيب، كتابي شد كه اينك در دسترس شماست.
مؤلف
[ صفحه 13]