بخش 23

تكان دادن انگشت سبابه در حال تشهد <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

پرسش 21: چرا ما در حال تشهد دستها را روي رانها مي‏گذاريم و انگشتها را به يكديگر مي‏چسبانيم؟ ولي اهل تسنن انگشت سبابه خود را درحال تشهد حركت مي‏دهند؟

پاسخ: ما شيعيان آداب و مستحبّات نماز را از روايات اهل بيت‏عليهم السلام و عمل آنها گرفته و به طوري كه فرموده و عمل كرده‏اند عمل مي‏كنيم و دستها و انگشتها را به آن گونه كه مطابق دستور پيامبر اكرم‏صلي الله عليه وآله وسلم و ائمه اطهارعليهم السلام است قرار مي‏دهيم ولي اهل تسنن بر خلاف اين عمل مي‏كنند و به دو روايت كه به چند طريق در صحيح مسلم آمده است استدلال مي‏كنند كه رسول اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم در تشهد نماز با انگشت سبابه اشاره كرد - واشار بأصبعه السبّابة - [1]  امّا در توجيه و مقصود از آن اختلاف دارند و در كيفيت آن نيز با هم اختلاف دارند.

مالكي‏ها گفته‏اند: درحال تشهّد مستحب است انگشت سبابه را به طور مكرّر حركت دهند.

حنفي‏ها گفته‏اند: در آخر تشهد در حال گفتن «لا اله» انگشت را به طرف بالا ببرند ودر حال گفتن «إلّا اللَّه» پايين بياورند، يعني نمازگزار به وسيله زبان، با گفتن «لا إله» نفي الوهيت ازغير خدا مي‏كند و با اشاره به وسيله انگشت نيز نفي الوهيت از غير خدا مي‏كند و با گفتن «إلّا اللَّه» اثبات الوهيت براي خدا مي‏كند و با پايين آوردن انگشت اشاره به اثبات الوهيت براي خدامي‏كند. [بالا بردن، اشاره ‏به نفي است و پايين آوردن اشاره به اثبات است. هماهنگ ‏كردن قول و فعل و اعتقاد]. [2] .

حنبلي‏ها گفته‏اند: هنگام تلفّظ نام خدا با انگشت سبابه اشاره كنند.

شافعي‏ها گفته‏اند: هنگام گفتن «إلّا اللَّه» انگشت سبابه را بالا ببرند و در تشهّد اول تا وقت ايستادن و در تشهّد آخر تا سلام نماز همچنان انگشت را بدون حركت بالا نگهدارند [3] .

[1] صحيح مسلم: كتاب المساجد، ص266، باب صفة الجلوس في الصلاة و كيفية وضع اليدين علي الفخذين، ح 579 و 580.

[2] صلاة المؤمن القحطاني، ص224.

[3] الفقه علي المذاهب الاربعة، ج 1، «الاشارة بالإصبع السبابة في التشهد» ص265.