بخش 4

تاجگذارى روز غدير <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

 

بشرحى كه از مجموع واردات عامه و خاصه مذكور افتاد دانستيد كه، صاحب مقام شامخ خلافت براى سلطنت اسلامى تعيين شد و مقام ولايت عهد نبوى بدو واگذار گرديد...

 

اكنون، همانطور كه سيره ملوك و پادشاهان است. شايسته و سزاوار بوده كه مراسم تاج گذارى نيز انجام پذيرد، تاج پادشاهان فرس آرايش صورى داشته و شان و روش آنان اين بوده كه تاج هاى جواهر نشان كه با دانه هاى نفيس و گرانبها آراسته شده و بر سر گذارند، ولى بجاى آن افسر ديهيم، عرب را اين اشعار بوسيله "عمامه" صورت مى گرفت، چه آنكه عمامه در عرف عرب لباس و نشانه بزرگان و اشراف قوم بوده و لذا از رسول خدا صلى الله عليه و آله رسيده است كه: العمائم تيجان العرب يعنى: عمامه ها بمنزله تاج و ديهيم عرب است، اين حديث را قضاعى و ديلمى روايت كرده اند و سيوطى در جلد 2 " جامع الصغير " صفحه 155 صحت آنرا تاييد كرده و ابن اثير در " النهايه " آنرا آورده است.

 

مرتضى حنفى زبيدى در جلد 2 " تاج العروس " ص 12 گويد: تاج: يعنى، اكليل و فضه و عمامه، و لغت اخيره بنا بر تشبيه است- جمع تاج: تيجان و اتواج است، و عرب، عمامه را تاج مينامد، و در حديث وارد است، العمائم تيجان العرب. كه جمع تاج است و آن چيزيست كه از طلا و جواهر براى پادشاهان ساخته ميشود، مقصود او اينست كه: عمامه ها بمنزله تاجهاى پادشاهان است، چه؟ عرب اكثرشان در باديه ها و صحراها سر برهنه اند و يا نوعى از پوشش بر سر آنها است و عمامه در ميان آنها كم است، و اكاليل تاجهاى پادشاهان عجم است- و توجه. يعنى باو سرورى داد و عمامه بر سر او نهاد.

 

 

و در جلد 8 ص 410 مذكور است كه بر سبيل مجاز گفته ميشود: عمم بضم اول، عمامه بر سر او نهاده شد بمعنى: سود، يعنى سرورى يافت، زيرا تاجهاى عرب عمامه ها است، پس همانطور كه در زبان عجم گفته شده: تاج گذارى كرد در زبان عرب گفته شده: عمامه بر سر او نهاد، و نيز گفته كه در عرب وقتيكه تاج بر سر كسى گذاردند گفته ميشود معمم، و رسم در ميان عرب چنين بود: هنگامى كه مردى را بسرورى و آقائى منصوب ميداشتند عمامه سرخى بر سر او مى نهادند، ولى فرس چون تاج بر سر پادشاهانشان ميگذاردند باو ميگفتند متوج: يعنى تاج گذارى شده.

 

و شبلنجى در " نور الابصار " ص 25- " صاحب التاج " را از جمله القاب رسول خدا صلى الله عليه و آله ذكر نموده و سپس گفته: مراد عمامه است، يعنى دارنده عمامه، زيرا عمامه ها تاج هاى عرب است، چنانكه در حديث آمده، بنابراين اساس و مبنى در آنروز "روز غدير خم" رسول خدا صلى الله عليه و آله عمامه بر سر على عليه السلام گذارد بهيئت خاصى كه مشعر بر عظمت و جلال آنجناب بود. آرى. رسول خدا صلى الله عليه و آله بوسيله عمامه خود كه نام آن " سحاب " بود بدست مبارك خود در آن اجتماع عظيم على عليه السلام را تاج گذارى فرمود و با اين عمل اشعار باين معنى فرمود كه شخص تاج گذارى شده "على عليه السلام" بمقام امارت نظير امارت خود برانگيخته و منصوب گشته، با اين فرق كه على عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله ابلاغ ميكند و قايم مقام آنحضرت است بعد از او.

 

حافظ، عبد الله بن ابى شيبه و ابو داود طيالسى و ابن منيع بغوى و ابوبكر بيهقى، بطوريكه در جلد 8 " كنز العمال " ص 60 مذكور است از على عليه السلام روايت نموده اند كه فرمود: در روز غدير خم رسول خدا صلى الله عليه و آله عمامه اى بر سر من پيچيد و قسمتى از آنرا از پشت سرم افكند و در لفظ روايتى چنين مذكور است: طرفى از عمامه را بر دوشم افكند، سپس پيغمبر اكرم فرمود: همانا خداوند در روز بدر و حنين مرا

 

 

بوسيله فرشته هائى يارى و كمك فرمود كه آن فرشتگان عمامه هائى باين كيفيت بر سر داشتند، و فرمود: همانا عمامه فاصله و حائلى است بين كفر و ايمان، و اين حديث را سيد احمد قشاشى در كتاب " السمط المجيد " از طريق سيوطى از اعلام چهارگانه روايت نموده است.

 

و در جلد 8 " كنز العمال " ص 60 مذكور است كه از مسند عبد الله بن شخير از عبد الرحمن بن عبدى بحرانى از برادرش عبد الاعلى بن عدى روايت شده كه: همانا رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم على بن ابى طالب عليه السلام را نزد خود خواند و سپس عمامه بر سر او بست و طرفى از آنرا از پشت سر او افكند، "ديلمى".

 

و از حافظ ديلمى، از ابن عباس روايت شده كه گفت: چون رسول خدا صلى الله عليه و آله عمامه سحاب را بر سر على عليه السلام نهاد باو فرمود: يا على، العمائم تيجان العرب. يعنى عمامه ها تاجهاى عربند.

 

و از ابن شاذان از طريق شيوخ او از على عليه السلام رسيده كه: همانا پيغمبر صلى الله عليه و آله بدست خود عمامه بر سر آنجناب نهاد و گوشه آنرا از پشت سر و از جلوى او در آورد و در جلو و عقب او دنباله قرار داد، سپس پيغمبر صلى الله عليه و آله باو فرمود: روى خود را برگردان، چنين كرد، سپس فرمود: با من روبرو شو، اطاعت كرد، در اين موقع پيغمبر صلى الله عليه و آله رو باصحاب نمود و فرمود: تاج هاى فرشتگان چنين است، و حافظ، ابو نعيم در " معرفه الصحابه " و محب الدين طبرى، در جلد 3 " الرياض النضره " ص 217 از عبد الاعلى بن عدى نهروانى با ذكر سند آورده اند، كه رسول خدا صلى الله عليه و آله روز غدير خم على عليه السلام را بسوى خود خواند، و عمامه بر سر او نهاد