بخش 6

133

* پيام

زمان : 4 شهريور 1363 / 28 ذي القعده 1404 ^{( 1 )}

مكان : تهران ، جماران

موضوع : فلسفه حج و رسالت حجاج در كنگره عظيم عبادي ـ سياسي حج

مناسبت : در آستانه عيد سعيد قربان

مخاطب : مسلمين ايران و جهان ؛ حجاج بيت الله الحرام

بسم الله الرحمن الرحيم

مبارك باد عيد سعيد بزرگ قربان بر مسلمانان جهان و بر ملت بزرگ مجاهد ايران كه با انقلاب كبير خود دست جهانخواران را از تجاوز به ميهن اسلامي شان قطع كردند ؛ و به خواست خداوند متعال و حمايت حضرت بقية الله ـ ارواحنا لمقدمه الفداء ـ خود را از سلطه ستمگران شرق و غرب آزاد ، و براي به ثمر رسيدن انقلاب بزرگ خويش با فداكاريهاي فوق طاقت به نهضت و جانبازي خود ادامه مي دهند ، تا ان شاءالله مقصد اعلي ، كه اجراي احكام نوراني اسلام است ، در كشور پياده شود .

عيد سعيد و مبارك در حقيقت آن روزي است كه با بيداري مسلمين و تعهد علماي اسلام تمام مسلمانان جهان از تحت سلطه ستمكاران و جهانخواران بيرون آيند . و اين مقصد بزرگ زماني ميسر است كه ابعاد مختلفه احكام اسلام را بتوانند به ملتهاي زير ستم ارائه دهند . و ملتها را با اسلام ناشناخته آشنا كنند ، و فرصتها را براي اين امر بزرگ سرنوشت ساز مغتنم شمرده و از دست ندهند . و چه فرصتي بالاتر و والاتر از كنگره عظيم حج كه خداوند متعال براي مسلمانان فراهم آورده است . و مع الأسف ابعاد مختلف اين

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . در صحيفه نور ( دوره 22 جلدي ) ، ج 19 ، ص 41 ذيل تاريخ 7/6/63 درج گرديده كه به استناد تاريخ مندرج در دستخط امام خميني ، تاريخ 4 شهريور 63 صحيح است .

134

فريضه عظيم سرنوشت ساز به واسطه انحرافهاي حكومتهاي جور در كشورهاي اسلامي و آخوندهاي فرومايه درباري و كج فهميهاي بعضي از معممين و مقدس نماها در تمام كشورهاي اسلامي در پرده ابهام باقي مانده است . كج فهماني كه حتي با تشكيل حكومت اسلامي مخالف ، و آن را از حكومت طاغوت بدتر مي دانند ! كج فكراني كه فريضه بزرگ حج را محدود به يك ظاهر بي محتوا كرده ، و ذكر گرفتاريهاي مسلمانان و كشورهاي اسلامي را بر خلاف شرع و تا سرحد كفر مي شمارند . وابستگان به حكومتهاي جابر انحرافي كه فرياد مظلوماني را كه از گوشه و كنار جهان در اين مركزِ فرياد جمع گرديده اند . زندقه و برخلاف اسلام وانمود مي كنند . بازيگراني كه براي عقب نگه داشتن مسلمانان و باز كردن راه براي غارتگران و سلطه جويان ، اسلام را در كنج مساجد و معابد محصور نموده اند و اهتمام به امر مسلمين را بر خلاف اسلام و وظايف مسلمانان و علماي اسلام معرفي مي كنند . و مع الأسف دامنه تبليغات گمراه كننده به قدري بوده و هست كه دخالت در هر امر اجتماعي و سياسي را در جامعه مسلمين برخلاف وظايف روحانيون و علماي دين مي دانند ؛ و دخالت در سياست را گناهي نابخشودني مي خوانند ؛ و فريضه نماز جمعه را به يك صورت خشك مقصور كرده و تجاوز از اين حد را ضد اسلام مي دانند . و بايد گفت اسلام غريب و ناشناخته است ، و ملتهاي اسلامي منزوي و ناآشنا به حقايق اسلامند .

اكنون بر علماي اسلام و نويسندگان و دانشمندان و هنرمندان و فيلسوفان و محققان و عارفان و روشنفكراني كه از اين مسائل رنج مي برند و به حال اسلام و مسلمين تأسف مي خورند ، در هر منطقه و داراي هر مذهب و مسلكي كه هستند ، لازم است براي جلوگيري از اين خطر عظيم كه اسلام و مسلمين گرفتار آن هستند دامن همت به كمر زنند ، و با هر وسيله ممكن در مساجد و محافل و مجالس عمومي مسلمانان را هشدار دهند و از آنان غفلت زدايي نمايند ، و آنان را براي يك نهضت عمومي اسلامي مهيا كنند . و بايد بدانند كه اين امري است ممكن و شدني ، ولي محتاج به كوشش و فداكاري مي باشد . ملت ايران ـ أعزّهم الله ـ راه عذرها را مسدود نموده ، و اثبات نمود كه در مقابل قدرتهاي بزرگ مي توان ايستاد و حق انساني خود را باز پس گرفت . و با اتكال به قدرت

135

لايزال حق تعالي ، كه وعده نصرت به شرط آنكه حق را ياري دهيم عنايت فرموده است ،
هراس به خود راه ندهند كه انْ تَنْصرواالله يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ . ^{( 1 )} و براي تحقق اهداف اسلامي ، كه در مقدمه آن كوتاه كردن دست قدرتمندان منحرف و مخالف اسلام از كشورهاي اسلامي و رفع موانع داخلي و خارجي مي باشد ، همت گمارند ؛ و با احزاب و حكومتها و گروهها و اشخاصي كه با نهضتهاي اسلامي ، كه بحمدالله تعالي در آستانه رشد و شكل گيري است ، مخالفند مقابله نموده ، و مبارزه با آنان را در سرتاسر جهان سرلوحه برنامه هاي خود قرار دهند ؛ و مطمئن باشند كه با وعده صريح خداوند تعالي ، توفيق پيشرفت حاصل شود و مظلومان از دست ستمگران نجات يابند .

اكنون كه در آستانه فريضه مباركه حج هستيم ، لازم است توجهي به ابعاد عرفاني و روحاني و اجتماعي و سياسي و فرهنگي آن داشته باشيم . باشد كه اين امر راهگشايي براي قدمهاي مؤثر ديگر باشد . در اين موضوعات بسياري از دوستان متعهد مطالبي گفته اند . اينجانب نيز اشاره اي گذرا تنها به بعض ابعاد آن مي كنم ؛ شايد تذكري از آن حاصل شود . از آنجا كه در اين مناسك عجيب ، از اول « احرام » و « تلبيه » تا آخر مناسك ، اشاراتي عرفاني و روحاني است كه تفصيل آنها در اين مقال ميسر نيست ، اكتفا به بعض اشارات تلبيه ها مي كنم .

لبيكهاي مكرر از كساني حقيقت دارد كه نداي حق را به گوش جان شنيده و به دعوت الله تعالي به اسم جامع ^{( 2 )} جواب مي دهند . مسئله ، مسئله حضور در محضر است و مشاهده جمال محبوب . گويي گوينده از خود در اين محضر بيخود شده و جواب دعوت
را تكرار مي كند . و دنباله آن سلب شريك به معناي مطلق ^{( 3 )} آن مي نمايد ، كه اهل الله مي دانند ، نه شريك در الوهيت فقط . گرچه سلب شريك در آن نيز شامل همه مراتب ، تا

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . بخشي از آيه 7 سوره محمد ( صلّي الله عليه وآله ) : « اگر خدا را ياري كنيد ، شما را ياري خواهد كرد و پايداري خواهد بخشيد » .

2 . اسم جامع الهي ، « الله » است كه در تلبيه ( لبيك گفتن حاجيان ) مكرر بر زبان جاري مي شود .

3 . همان گونه كه توحيد بر سه قسم است : توحيد ذاتي ، توحيد صفاتي و توحيد افعالي . در قبال هر يك از آنها شرك قرار دارد يعني : شرك ذاتي ، شرك صفاتي و شرك افعالي . و منظور از شرك به معناي مطلق آن ، هر سه قسم شرك است .

136

فناي عالم در نظر اهل معرفت است ؛ و حاوي جميع فقرات « احتياطي » و « استحبابي »
است ، مثل « الحَمدُ لَكَ و النَعمَة لك » و « حمد » را اختصاص مي دهد به ذات مقدس ، همچنين نعمت را ؛ و نفي شريك مي كند . و اين نزد اهل معرفت غايت توحيد است . و به اين معناست كه هر حمدي و هر نعمتي كه در جهان هستي تحقق يابد حمد خدا و نعمت خداست بدون شريك . و در هر موقف و مشعري و وقوف و حركتي و سكون و عملي ، اين مطلب و مقصد اعلي جاري است . و خلاف آن ، « شرك » به معناي اعم است ، كه همه ما كوردلان به آن مبتلا هستيم . بگذارم و بگذرم .

و از همه ابعاد آن مهجورتر و مورد غفلت تر ، بُعد سياسي اين مناسك عظيم است كه دست خيانتكاران براي مهجوريت آن بيشتر در كار بوده و هست و خواهد بود . و مسلمانان امروز و در اين عصر ـ كه عصر جنگل است ـ بيشتر از هر زمان موظف به اظهار آن و رفع ابهام از آن هستند ؛ زيرا بازيگران بين المللي با اغفال مسلمين و عقب نگه داشتن آنان از يك سو ، و عمال سودجوي آنان از سوي ديگر ، و غفلتزدگان نادان از طرفي ، و آخوندهاي درباري يا كج فهم از سوي ديگر ، و متنسكان جاهل ^{( 1 )} از يك طرف ، دانسته يا ندانسته پشت در پشت هم ايستاده و در محو اين بُعد سرنوشت ساز و نجات دهنده مظلومان در فعاليت هستند . و لازم است متعهدان و بيداران و دلسوزان براي غربت اسلام و مهجوريت اين بعد در احكام اسلام ، بويژه حج كه اين بعد در آن ظاهرتر و مؤثرتر است ، با قلم و بيان و گفتار و نوشتار به كوشش برخيزند ؛ خصوصاً در ايام مراسم حج ، كه پس از اين مراسم عظيم انسانها مي توانند در شهر و ديار خود با توجه به اين بُعد عظيم مسلمانان و مظلومان جهان را بيدار ، و براي خروج مظلومان جهان از تحت فشارهاي روز افزون ستمگران مدعي حمايت از صلح به حركت وادارند . و پرواضح است كه اگر در اين كنگره عظيم جهاني ، كه همه اقشار ملتهاي مظلوم اسلامي از هر مذهب و ملت و داراي هر زبان و مسلك و هر رنگ و قشر ، ولي با زيّ واحد و لباس مشابه ، دور از هر آلايش و
آرايش ، اجتماع نموده اند مسائل اساسي اسلام و مسلمين و مظلومان جهان از هر فرقه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . زاهدان و عابدان نادان .

137

حل نشود و حكومتهاي مستكبر و زورگو سرجايشان ننشينند ، از اجتماعات كوچك
منطقه اي و محلي كاري برنخواهد آمد و راه حل فراگيري به دست نخواهيم آورد .

بيت الله الحرام ، اول بيتي است كه براي « ناس » بنا شده . ^{( 1 )} بيت همگاني است . هيچ شخصيتي و هيچ رژيمي و هيچ طايفه اي حق تقدم در آن را ندارد . اهل باديه و صحرانشينان و خانه به دوشان با عاكفان كعبه و شهرنشينان و دولتمردان در آن يكسانند . ^{( 2 )} اين بيت معظم براي ناس بنا شده ، و براي قيام ناس و نهضت همگاني ، و براي منافع مردمي . و چه نفعي بالاتر و والاتر از آنكه دست جباران جهان و ستمگران عالم از سلطه بر كشورهاي مظلوم كوتاه شود ، و مخازن عظيم كشورها براي مردم خود آن كشورها باشد . بيتي كه براي قيام تأسيس شده است ، آن هم قيام ناس و للناس ، پس بايد براي همين مقصد بزرگ در آن اجتماع نمود ، و منافع ناس را در همين مواقف شريف تأمين نمود ، و رمي شياطين بزرگ و كوچك را در همين مواقف انجام داد . مجرد كليد داري بيت و سقايت ^{( 3 )} حُجاج و عمارت مسجدالحرام كافي نيست و مربوط به مقصد نيست . ساده بودن بيت و مسجد ، همچون زمان ابراهيم و صدر اسلام و به هم پيوستن مسلمين در آن مكان بي آلايش و وافدين ^{( 4 )} بي پيرايش هزاران مرتبه بالاتر است از تزئين كعبه و بناهاي مرتفع عظيم و غافل شدن از مقصد اصلي كه قيام ناس و شهود منافع ناس است . أَجَعَلْتُم سِقَايَةَ الحَاجِّ وَعِمَارَةَ المَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِالله وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبيِلِ الله لا يَسْتَوُونَ عِنْدَالله وَالله لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظّالمينَ . ^{( 5 )} گويي آيه شريفه در عصر ما نازل شده
و گوياي حال ماست . در عصر حاضر سرگرمي به سقايت و معيشت حجاج و به عمارت و تزئين مسجد الحرام ، و غفلت از ايمان به خدا و روز جزا و كناره گيري از جهاد في سبيل الله

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . اشاره به آيه 96 سوره آل عمران .

2 . اشاره به آيه 25 سوره حج .

3 . آب دهي و آب رساني .

4 . فرستادگان .

5 . سوره توبه ، آيه 19 : « آيا آب دادن به حاجيان و عمران و آباداني مسجد الحرام را قرار داديد مانند آن كسي كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده و در راه خدا جهاد كرده است ! يكسان نيستند نزد خدا ، و خدا گروه ستمكاران را هدايت نكند » .

138

را ظلم ، و كساني كه چنين كنند را ظالم محسوب داشته است . ايمان به خداي تعالي و روز
جزا انسانها را به جهاد في سبيل الله و قيام براي حق و عدل سوق مي دهد . و خداوند قومي را كه چنين نباشند هدايت نمي فرمايد ، كه اينان ظالمانند .

خداي تعالي و رسول عظيم الشأن ( صلّي الله عليه وآله ) در روز حج بزرگ ندا دادند و فرياد سر دادند كه خدا و رسول بري هستند از مشركان : وَ أَذَانٌ مِنَ الله وَرَسُولِهِ الَي النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأَكْبَرِأَنَّ الله بَرِيءٌ مِنَ المُشْرِكِينَ وَرَسُولُه ^{( 1 )} در آن روز خط امريكا و آخوندهاي درباريِ تأمين كننده منافع شيطان بزرگ نبودند كه فتوا دهند ـ العياذ بالله ـ خدا و رسول برخلاف مناسك حج دستور داده و عمل مي كنند ، و بايد حج از اين مسائل به دور باشد . روزي كه ولي الله الأعظم ، امام عصر ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ ظاهر شوند و در كعبه نداي عدالت سردهند و بر خلاف ظالمان و كافران فرياد كشند ، همين آخوندها هستند كه او را تكفير كنند و از ستمگران پشتيباني نمايند . خداوند ان شاءالله تعالي اسلام و مسلمين را از شرّ ستم پيشگان نگهداري فرمايد .

اينك تذكراتي هر چند تكراري را به عرض برادران و خواهران مي رسانم ؛ اميد است ان شاءالله تعالي به ديده عنايت توجه نمايند .

1ـ مراتب معنوي حج ، كه سرمايه حيات جاودانه است و انسان را به افق توحيد و تنزيه نزديك مي نمايد ، حاصل نخواهد شد مگر آنكه دستورات عبادي حج به طور صحيح و شايسته و مو به مو عمل شود ، و حجاج محترم و روحانيون معظم كاروانها تمام همّ خود را صرف در تعليم و تعلم مناسك حج كنند . و بر مسئله دانان است كه از همراهان خود مواظبت كنند ، كه خداي نخواسته تخلف از دستورات نشود . و بُعد سياسي و اجتماعي آن حاصل نمي گردد ، مگر آنكه بُعد معنوي و الهي آن جامعه عمل پوشد ، و لبيكهاي شما جواب دعوت حق تعالي باشد و خود را محْرم براي وصول به آستانه
محضر حق تعالي نماييد ، و لبيك گويان براي حق نفي شريك به همه مراتب كنيد و از « خود » ، كه منشأ بزرگ شرك است ، به سوي او ـ جلّ و علا ـ هجرت نماييد . و اميد است

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . بخشي از آيه 3 سوره توبه : « در روز حج بزرگ از جانب خدا و پيامبرش به مردم اعلام مي شود كه خدا و پيامبرش از مشركان بيزارند » .

139

براي جويندگان ، آن موتي كه دنبال هجرت است حاصل آيد ؛ و اجري را كه « علي الله » است دريافت نمايند . و اگر جهات معنوي به فراموشي سپرده شود ، گمان نكنيد كه بتوان از چنگال شيطان نفس رهايي يابيد . و تا در بند خويشتن خويش و هواهاي نفساني خود باشيد ، نمي توانيد جهاد في سبيل الله و دفاع از حريم الله نماييد . شما عزيزان قدري به خود آييد و سلحشوران جمهوري اسلامي را كه پيروزيهاي خداپسندانه اي براي اسلام و كشور اسلامي كسب كرده اند ، و اكنون جمعي از شهداي زنده آنان با شما در مناسك حج شريك هستند ، بنگريد ؛ و از تحول عظيمي كه موجب اينهمه فداكاري در آنان شده است عبرت بگيريد . و مسلمانان بدانند تا يك درجه از اين تحولات در آنان حاصل نشود ، شيطان نفس اماره و شياطين خارج نخواهند گذاشت كه به فكر امت اسلامي و مظلومان جهان باشند . از خداوند تعالي توفيق همگان را خواهانم .

2ـ شما از كشور پيروزمندي كه سالها تحت فشار ستمشاهي دست وپا زده و با عنايت خداوند تعالي و دعاي خير بقية الله ـ أرواحنا فداه ـ قيد و بندها را با تحمل مصيبات جانكاه گسيخته و هزاران شهيد و جانباز در راه مقصد تقديم اسلام نموده است عازم حج شده ايد . شما حامل پيام ملتي هستيد كه با انقلاب خود كشوري را كه مي رفت با شرقزدگي و از آن بيشتر غربزدگي در الحاد و فساد و فحشا غرق شود نجات داده ، و حكومت اسلامي را به جاي حكومت طاغوتي جايگزين نموده اند . همان مردمي كه تصميم دارند با صدور پيام انقلاب اسلامي شان نه تنها كشورهاي اسلامي ، كه مستضعفان جهان را به اسلام عزيز و حكومت عدل اسلامي آشنا سازند . شما نمايندگان مردمي هستيد كه انقلاب اسلامي شان ، با عمر كوتاه خود و گرفتاريهاي طاقت فرساي حاصل از رويارويي با دو ابرقدرت و مقابله دو بلوك شرق و غرب با آن و خرابكاريهاي تروريستهاي وابسته به دو جناح ستمگر ، تنها و تنها به بركت اسلام و نورانيت آن و مقاومت مردم توانسته است كشورهاي اسلامي را در شرق و غرب ارض و مظلومان جهان را در سراسر گيتي تكان داده و به اسلام جلب نمايد ؛ و توانسته است نداي اسلام را هر چند ضعيف به گوش جهانيان رسانده و نظر آنان را به خود جلب كند . شما حجاج محترم بيت الله الحرام حامل پيام اين ملت و نمايندگان اين كشور هستيد . در اين صورت موقعيت شما بسيار حساس و

140

وظيفه شما سنگين است . يا ان شاءالله ، چنانچه انتظار مي رود ، با رفتار شايسته و اخلاق اسلامي و انقلابي خود نظر همگان را جلب كرده و چهره انقلاب اسلامي را آن گونه كه هست به نمايش ملتهاي جهان مي گذاريد و توجه آنان را با برخوردهاي برادرانه و محبت آميز به انقلاب بزرگ ايران جلب مي نماييد و عملا تبليغات فاسد مغرضانه بوقهاي تبليغاتي را خنثي مي نماييد ، كه در اين صورت حج شما مقبول و اجر شما مضاعف خواهد بود . و يا خداي نخواسته بعضي از بيخبران برخلاف آنچه ذكر شد عمل مي نمايند ـ كه اميد است ننمايند ـ كه در اين صورت در محضر خدا و خانه او و قبله مسلمانان مرتكب گناهي عظيم شده و از صف حجاج بيت الله الحرام و زائران قبر رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) و ائمه معصومين در بقيع خارج مي شوند ، و با كوله باري از گناه به منازل خود بر مي گردند .

3ـ بسيار محتمل است كه عده اي از منحرفان و دشمنان انقلاب و اسلام براي بدنام كردن حجاج محترم و مشوّه نمودن چهره انقلاب ، بلكه اسلام ، در اين سفر شركت كنند و به صفوف حجاج محترم به پيوندند و دست به كارهاي ناشايسته و مخالف دستورات اسلام زنند ، و گاه باعث شوند كه بعض متدينين هم گول خورده و از آنها ، به توهّم آنكه تكليف انقلابي است ، تبعيت كنند و به دست مخالفان انقلاب ، كه با دقت در صدد يافتن نقاط ضعف و خرده گيري از حجاج ايراني مي باشند ، بهانه دهند ؛ مخالفاني كه همراه كاروانان و راهپيمايان و اجتماعات در مواقف شريفه مي باشند مطالب را صد چندان كرده و به رسانه هاي گروهي مخالف مخابره نموده ، و موجب تضعيف انقلاب مي شوند . در اين صورت ، بر تمام حجاج محترم ، خصوصاً رؤساي كاروانها و روحانيون محترم و اشخاص هوشيار ، لازم است تا با دقت بسيار مواظب حركات و سكنات و رفتار حجاج باشند ؛ و به مجرد رؤيت يك امر انحرافي طرف را نهي كنند . و اگر ديدند اصرار دارد و در صدد فساد است ، به نحوي كه به ملايمت و موعظه حسنه نزديكتر است از آن جلوگيري نمايند ؛ و به ديگران هشدار دهند كه او را از صفوف خود خارج كنند . و متوجه باشند كه گاهي مفسدان مي خواهند جار و جنجال و تشنج ايجاد كنند . بايد از اين گونه امور احتراز نمايند .

141

4ـ مسلمانان حاضر در مواقف كريمه ، از هر ملت و مذهب كه هستند ، بايد به خوبي بدانند كه دشمن اصلي اسلام و قرآن كريم و پيامبر عظيم الشأن ( صلّي الله عليه وآله ) ابر قدرتها ، خصوصاً امريكا و وليده فاسدش اسرائيل است كه چشم طمع به كشورهاي اسلامي دوخته و براي چپاول مخازن عظيم زيرزميني و روي زميني اين كشورها از هيچ جنايت و توطئه اي دست بردار نيستند . و رمز موفقيت آنان در اين توطئه شيطاني تفرقه انداختن بين مسلمانان ، به هر شكل كه بتوانند ، مي باشد . در مراسم حج ممكن است اشخاصي ، از قبيل ملّاهاي وابسته به خود ، را وادار كنند كه اختلاف بين شيعه و سني ايجاد كنند ؛ و آنقدر به اين پديده شيطاني دامن زنند كه بعض ساده دلان باور كنند و موجب تفرقه و فساد شوند . برادران و خواهران هر دو فرقه بايد هوشيار باشند . و بدانند كه اين كوردلان جيره خوار با اسم اسلام و قرآن مجيد و سنت پيامبر مي خواهند اسلام و قرآن و سنت را از بين مسلمين برچينند ؛ يا لااقل به انحراف كشانند . برادران و خواهران بايد بدانند كه امريكا و اسرائيل با اساس اسلام دشمنند ؛ چرا كه اسلام و كتاب و سنت را خار راه خود و مانع از چپاولگري شان مي دانند ؛ چرا كه ايران با پيروي از همين كتاب و سنت بود كه در مقابل آنان بپاخاست و انقلاب نمود و پيروز شد . امروز توطئه بر ضد ايران و حكومت آن و حزب الله در حقيقت توطئه براي محو اسلام و كتاب و سنت است . و ايران بهانه اي بيش نيست . اينان با ايران زمان شاه كه حكومتش جان نثار آنان بود و ايران را در همه چيز وابسته به آنان كرده و نقشه اسلام زدايي را دنبال مي كرد بسيار موافق بودند . و با ايران امروز كه دستشان را از منابع و مخازن كشورمان قطع كرده و مستشاران و وابستگان به آنان را از كشور رانده است مخالفند . از طرف ديگر ، دشمن حقيقي آنها هم اسلام است . مگر آنكه اسلامي ساخته و پرداخته بعضي حكومتها و آخوندهاي بدتر از آنان باشد كه با آن موافقند . و آن اسلام نيز حامي آنان و مدافع منافع آنان است . و از آن ديدگاه است كه فرياد مظلومانه حجاج ايراني را در مركز وحي و مهبط أَذانٌ مِنَ الله وَرَسُولِهِ الَيِ النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَرِ أنَّ الله بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ در گلو خفه مي كنند و به كفر آنان فتوا مي دهند . پس ، در اين مقطع زماني تكليف الهي حجاج است كه اگر مطلبي از گويندگان شنيدند كه بوي ايجاد اختلاف بين صفوف مسلمانان را مي دهد ، انكار كنند ؛ و

142

برائت از كفار و سردمداران آنان را از وظايف خود در مواقف كريمه بدانند ؛ تا حج آنها
حج ابراهيمي ابوالأنبيا صلوات الله عليه ـ باشد و حج محمدي ( صلّي الله عليه وآله ) . والّا ما أكْثَرَ الضَّجِيجَ وَأَقَلَّ الحجِيجَ ^{( 1 )} درباره آنها صادق است .

5ـ به حجاج محترم ايراني ، كه حامل پيام اسلام و قرآن كريمند و حامل پيام انقلاب اسلامي مي باشند ، سفارش كرده و مي كنم كه در آن مواقف شريفه ـ چه در مكه معظمه و چه در مدينه منوره ـ مدارا با مسلمين و مسالمت را حتي با مأمورين آنجا از دست ندهيد ؛ و در آن مراكز ، كه محل امن است ، به مقابله برنخيزيد و با همه با اخلاق انسانيـاسلامي برخورد كنيد ؛ و با نصيحت برادرانه و موعظه حسنه ، همه مسلمانان را از اعمال خشونت بازداريد ، و به دستور خداوند تعالي با جاهلان مدارا نماييد ؛ و با دقت متوجه حركات و سكنات خود و دوستانتان باشيد . و اگر مخالفان شما بر خلاف دستورات قرآن كريم با شما رفتار كردند ، مقابله به مثل نكنيد ، تا در پيشگاه خداوند تعالي آبرومند و مطيع باشيد . و بايد بدانيد كه انسان در اجتماعات بزرگ ، نظير راهيپماييها ، تحت تأثير واقع مي شود و چه بسا كه از خود بيخود شود و از يك شعار و فرياد بي توجه تبعيت كند ؛ و چه بسيار كه در اجتماعات حج و راهپيماييها ، كه بايد با آرامش و مسالمت انجام گيرد ، يك و يا چند نفر منحرف جنجال انگيز شعاري دهند كه با موازين اسلامي وفق ندهد ، ولي با ظاهر شورانگيزشان در نفوس اثر گذارند و انحراف را تحميل نمايند . لازم است حجاج محترم ايراني با دقت با اين مسائل توجه داشته باشند . و كساني كه كارگردانان راهپيماييهاي مسالمت آميز هستند ، تمام شعارها را با دقت تنظيم كنند . و قبل از شروع راهپيمايي ، عده اي كه متوجه جهات مختلف هستند و از مسائل سياسي و اجتماعي آگاهي دارند ،
با مشورت از نماينده اينجانب ، جناب حجت الاسلام آقاي موسوي خوئيني ها ، شعارهايي را تهيه نموده و مردم را توجيه نمايند ؛ و اعلام شود كه همه موظف به تبعيت از
شعارهاي تنظيم شده هستند ، و به ديگر شعارها جواب ندهند . و بايد نظم و آرامش را
حفظ نمايند .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . « چه بسيارند ناله و فرياد كنندگان ، و چه اندكند حج گزاران » .

143

6ـ ملت و دولت ايران ، در حالي كه از بسياري از دولتهاي منطقه مخالفتهاي بيجا ديده است ، هرگز نمي خواهد از اخوت اسلامي چشم پوشي نموده و به اعمال قدرت دست زند . حكومتهاي منطقه در عوض آنكه همه دست در دست هم منطقه را از دست قدرتهاي بزرگ ، كه به آنها به چشم وابسته مي نگرند ، نجات دهند ، و نيز به جاي آنكه در مقابل كساني كه ثروتهاي سرشار آنان ، خصوصاً نفت ، را به رايگان مي برند بايستند ، و به جاي آنكه منطقه را از لوث وجود اسرائيل پاك كنند ، همه كوشش خود را در معارضه با دولت و ملت ايران خلاصه كرده اند ! اينان با دشمن و متجاوز به ايران ، كه اگر فرصت پيدا كند به همه منطقه تجاوز مي نمايد ، همدست شده و بر ضد ايران ، كه جرمي جز پياده كردن احكام اسلام ندارد ، همكاريهاي همه جانبه مي كنند . اينان بايد بدانند كه دولت ايران با قدرت عظيمي كه از عنايات خداوند تعالي و پشتيباني ملت چهل و چند ميليوني سرچشمه مي گيرد قدرت مقابله به مثل را دارد . و اين به وضوح ثابت شده است كه امريكا و ديگر قدرتمندان در موارد گرفتاري دولتهاي وابسته ، تنها به اظهار پشتيباني لفظي و احياناً به فروش سلاحهاي ابتدايي با قيمتهاي بالا اكتفا نموده ، و هرگز مشكلي از آنان را نمي گشايند . نمي توانند بگشايند ، چرا كه تصادم قدرتها در جهان بيش از اين اجازه دخالت آشكاراي آنان را نمي دهد . با تمام اين اوصاف ، ما هميشه دست برادري خود را براي از بين بردن نفوذ ابرقدرتها به سوي كشورهاي اسلامي دراز كرده ايم . شما حكومتهاي منطقه ديديد كه صدام را امريكا و هم قطاران آن به چه بليه اي دچار كردند . در حالي كه ايران در انقلاب و آشفتگي به سر مي برد ، او را به نويد « سرداري قادسيه » ^{( 1 )} وادار كردند تا از زمين و دريا و هوا به كشور ما هجوم آورد . و خيانت بعضي از دست اندركاران آن وقت نيز فرصتي بيشتر به او داد . مع ذلك ، با همه آشوبها و گرفتاريهايي كه
نيروهاي سلحشور دريايي ، هوايي و زميني با آن دست به گريبان بودند ، در كنار سپاه و بسيج و نيروهاي مردمي ، دشمن را كه مناطق وسيعي از كشور را غافلگيرانه مورد تجاوز

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . صدام حسين خود را در جنگ تحميلي عليه ايران ، سردار قادسيه خواند . « قادسيه » نام مكاني است در نزديكي شهر نهاوند كه معروفترين نبرد ميان اسلام با لشكريان يزدگرد سوم ، پادشاه ساساني در آنجا رخ داد و به همان نام مشهور شد كه سرانجام نبرد به پيروزي اعراب تمام شد .

144

قرار داده بود در همان محلها ميخكوب نمودند ؛ و پس از مدتي نه چندان زياد با همه پشتيبانيهايي كه از اطراف به او مي شد آنها را از كشور خود راندند . و وضعيت امروز اين دشمن خدا را نيز مي بينيد و مي دانيد كه ديگر دولتهاي منطقه در مقايسه با صدام چندان مهم نيستند . صدام امروز در اين لجنزار مخوف براي يافتن راه نجات دست و پا مي زند ، و فريادش به جايي نمي رسد . ايران اگر او را يك انسان متعادل مي دانست ، اميد نجاتي براي او بود . ولي با روحيه جنون آميزي كه از او آشكار است ، ملت ما اجازه نمي دهد كه جنايات نابخشنودني او را ناديده بگيرند و او را براي ادامه خيانت به حال خود گذارند . پس ، او را در حال اضطراب جانكاه و موت و حيات تا موقع مقتضي نگاه مي دارند .

و اينجانب به شما دولتهاي منطقه هشدار مي دهم كه با مشورت با عقلا و تفكر در آينده خود ، بدون توجه به وعده هاي امريكا و دوستانش ، كه مي خواهند شما را گرفتار كنند و با تخيلات نابجا همچون صدام عفلقي شما را به دام مي اندازند تا خود را در منطقه هر چه بيشتر حاضر كنند و سرنوشت منطقه را به دست گيرند ، خود را از اين مهلكه كنار گيريد . و مطمئن باشيد كه دولتي چون دولت ايران ، كه متعهد به اسلام است و از فرامين الهي تخطي نمي كند ، اگر دست برادري او را فشار دهيد هرگز ضرر نمي بينيد . و چه بهتر كه دولتهاي منطقه تمام نيروي خود را براي محو اسرائيل از جغرافيا تجهيز كنند .

اسرائيل ، مفسدي كه فلسطينيان مظلوم را بدين روز انداخته و به لبنان قهرمان آنهمه ظلم كرده و به كشورهاي منطقه تعدي و تجاوز نموده است . چه چيز بهتر از اينكه دولتهاي منطقه دست در دست هم نهند و منطقه را از شرّ اسرائيل و امريكاي طرفدارش نجات دهند . و من كراراً تذكر داده ام كه اسرائيل از نيل تا فرات را از خود مي داند ، و شما را غاصب سرزمينهاي خويش مي شمرد ، گرچه اكنون جرأت اظهار صريح آن را ندارد . چنانچه صدام ، برادر اسرائيل ، نيز براي سلطه بر منطقه تلاش مي كند . و بر فرض باطل با به قدرت رسيدن ، آرامش را از همه سلب مي نمايد .

اينجانب نصيحت برادرانه به شما نمودم ؛ اكنون خود دانيد . و به دولتهاي نظير حكومت مصر هشدار مي دهم كه مبادا گول توطئه امريكا را بخورد ، و به بهانه مين گذاري در درياي سرخ و كانال سوئز ، كه سر و صداي آن را به قدري بلند كرده اند كه انسان

145

مطمئن مي شود كه چيزي جز توطئه ابر قدرتها نيست ، دست به اعمال ماجراجويانه اي بزند . و همان طور كه همه مي دانند ، تا كنون اصل قضيه در پرده ابهام است . از طرف ديگر ، آسيب ديدن چند كشتي و جنجال دولتهاي استعمارگري چون امريكا و انگلستان و فرانسه خود نشان ، دهنده نقشه حضور بيشتر آنان در آن منطقه است . كه هر چه اين هياهوها دامنه دارتر مي شود ، انسان به پوچ بودن دعوي مطمئنتر مي گردد . و در هر صورت ، اگر مصر با دولت و ملتي مثل ايران كه براي بستن دست ستمكاران انقلاب نموده است بخواهد مقابله كند ، بايد بداند كه ملتهاي مسلمان و انقلابي جهان او را محكوم نموده و ساكت نخواهند نشست . صلاح حال امثال مصر آن است سرنوشت خود را به دست امريكا و دوستانش ندهد و خود را بي جهت وارد معركه نكند .

و از خداوند تعالي پيروزي اسلام و خذلان كفر ، و بيداري مسلمانان و تعهدشان را در پيشبرد مقاصد اسلامي خواستارم . والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته .

4 شهريور 63 / 28 ذي القعده 1404

روح الله الموسوي الخميني

146

* سخنراني

زمان : صبح 15 شهريور 1363 / 10 ذي الحجه 1404

مكان : تهران ، حسينيه جماران

موضوع : ظاهر و باطن اعمال در منظر اهل دنيا و اهل معرفت

مناسبت : عيد سعيد قربان

حضار : مسئولين جمهوري اسلامي ، مقامات لشكري و كشوري ^{( 1 )} و اقشار مختلف مردم

بسم الله الرحمن الرحيم

تفاوت اعمال انبيا با مردم

من هم متقابلا به همه آقايان ، به همه امت مسلمان دنيا و مستضعفين ، اين عيد سعيد

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . خامنه اي ، سيدعلي ( رئيس جمهور ) ـ هاشمي رفسنجاني ، اكبر ( رئيس مجلس شوراي اسلامي ) ـ موسوي اردبيلي ، سيد عبدالكريم ( رئيس ديوانعالي كشور ) ـ موسوي ، ميرحسين ( نخستوزير ) ـ مهدوي كني ـ فلسفي ، محمدتقي ـ اعضاي شورايعالي قضايي ـ هيأت رئيسه مجلس شوراي اسلامي ـ اعضاي هيأت دولت ـ جامعه مدرسين حوزه علميه قمـ سفرا و كارداران كشورهاي اسلامي مقيم ايران ـ رئيس ستاد مشترك ارتش ـ فرماندهان نيروي زميني ، هوايي ، دريايي ـ اعضاي جامعه روحانيت مبارز ـ مسئولان شهرباني و ژاندارمري ـ شورايعالي سپاه پاسداران و بسيج مستضعفان ـ شوراي كميته هاي انقلاب اسلامي ـ رؤساي سازمان بازرسي كل كشور و ديوان عدالت اداري ـ وعاظ تهران ـ اعضاي ستاد انقلاب فرهنگي ـ اعضاي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق ـ اعضاي جهاد دانشگاهي ـ مسئولان نهاد رياست جمهوري ـ صدا و سيما ـ ستاد تبليغات جنگ و خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ جهاد سازندگي ـ بنياد شهيد ـ بنياد پانزده خرداد ـ بنياد مستضعفان ـ دادستاني ارتش ـ عقيدتي سياسي نيروهاي نظامي و انتظامي ـ دادگاه انتظامي قضات ـ شوراي سرپرستي زندانها ـ شوراي ائمه جمعه قم ـ دفتر تبليغات قم ـ دبيرخانه ائمه جمعه ـ ستاد برگزاري نماز جمعه تهران ـ شوراي تبليغات اسلامي ـ حزب جمهوري اسلامي ـ استاندار و فرماندار و شهردار تهران ـ مسئولان بنياد مسكن ـ كميته امداد امام ـ دفتر مشاورت امام و شورايعالي دفاع ـ سازمان اوقاف ـ كميته امور صنفي ـ مركز اسناد انقلاب ـ هواپيمايي جمهوري اسلامي ـ اتاق بازرگاني ـ دانشگاه آزاد ـ تربيت مدرس ـ جامعة الامام الصادق ( عليه السلام ) ـ مسئولان جرايد ـ خبرنگاران داخلي و خارجي .

147

را تبريك عرض مي كنم .

و اميدوارم خداي تبارك و تعالي به بركت اين عيد و ساير اعياد شريفه ، ما را و همه ملتهاي مسلمان را هدايت كند كه به راه مستقيم اسلام سير كنيم . و به مقاصد اسلامي فكر كنيم و بتوانيم بين مسلمين يك آشتي ، يك وحدتي ايجاد كنيم . حضرت ابراهيم كه اين عيد منتسب به او هست و بنيانگذار ايثار است ، صورت عمل ، يك معناست و معنا و محتواي عمل ، يك باب ديگر . اينجا صورت عمل هم يك مشكلي است براي حلّش و يك امري است كه فوق طاقت نوع بشر است . اما آن چيزي كه ابراهيم را ابراهيم مي كند ، مسئله اين صورت نيست ، مسئله آن سيري است كه فرموده است و منتهي به اين مسائل شده است .

ابراهيم كه به حسب روايات شريفه ما ، در آن وقتي كه طرف آتش داشت مي رفت ، ملائكه آسمان به او گفتند كه حاجت داريد ؟ گفت به شماها نه . آن يك باب ديگري از معارف را داشته است . و ما صورت عمل را مي بينيم و از آن هم اعجاب مي كنيم و اعجاب آور هم هست . لكن آنهايي كه اهل معارف الهي هستند ، باطن اين صورت را ملاحظه مي كنند . اصل اعمال انبيا مطلقاً به حسب صورت ، با اعمال ما به حسب نوع موافق است . آنها نماز مي خوانند ما هم نماز مي خوانيم ، آنها روزه مي گيرند ما هم روزه مي گيريم ، آنها حج مي روند ما هم حج مي رويم ، آنها قرباني مي كنند ما هم قرباني مي كنيم ، وقوف مي كنند ما هم وقوف مي كنيم ، اين صورت را همه با هم مشتركيم . لكن ـ تفاوت ـ آن چيزي كه اعمال ما را با آنها متفاوت مي كند و اعمال انبيا را بعضيها با بعضي ديگر متفاوت مي كند ، آن مغز عمل است . آن چيزي است كه آنها از آن مبدأ الهام مي گيرند و اين اعمال را با الهام از آنجا عمل مي كنند .

مسئله وحي و گرفتن وحي كه در انبيا هست ـ و آنها هم متفاوت هست ـ يكي از امور مهمي است كه انسان تصورش را نمي تواند بكند كه مسئله چي هست و از چي بوده است . واسطه ، جبرئيل است ، جبرئيل چه جور واسطه بوده است ؟ آيا پيغمبر نازل كرده است جبرئيل را و به ولايت او نازل شده است ؟ با جبرئيل نازل شده است و آن وحي را رسانده است ؟ مسائلي كه در آن صحبت است .

148

معناي عيد از نظر پيامبران

مسئله قرباني فرزند يك باب است كه به حسب البته ديد نوع بشر ، مسئله مهمي است ، لكن آن چيزي كه مبدأ اين عمل مي شود ، آن چيزي كه مقابله مابين پدر و پسر را در آن جا متحقق مي كند ، اين يك مسائل قلبي و روحي و معنوي است ، فوق اين مسائلي كه ماها مي فهميم . ما همين مي گوييم كه ايثار كرد ، قرباني كرد و واقعاً اين طور بوده است ، مهم هم هست . لكن آيا درنظر ابراهيم هم ايثار بوده است ؟ ابراهيم هم در نظرش اين بوده است كه حالا يك چيزي ، تحفه اي مي برد پيش خدا ؟ اسماعيل هم ( عليها السلام ) در نظرش بوده كه يك جانفشاني دارد مي كند براي خدا ؟ يا مسئله اين نيست . اين مسئله اي است كه تا نفسانيت انسان هست ، خوديت انسان هست ، ايثار اسمش هست . من ايثار مي كنم در راه خدا فرزندم را ، من ايثار مي كنم در راه خدا جان خودم را . اين ، براي مامهم است و زياد مهم است ، براي ابراهيم نيست مسئله اين ، ايثار نيست . ابراهيم خودي نمي بيند تا ايثاري كرده باشد ، اسماعيل خودي نمي بيند تا ايثار كرده باشد . ايثار اين است كه من هستم و تو هستي و عمل من و براي تو و ايثار . اين ، در نظر بزرگان اهل معرفت و اولياي خدا شرك است ، در عين حالي كه در نظر ما كمال بزرگي است ، ايثار بزرگي است .

عيد براي ما يك معنا دارد ، براي ابراهيم و براي پيغمبرها يك معناي ديگري دارد ، ما هم عيد مي كنيم ، آنها هم عيد مي گيرند ، لكن آنهايي كه عيد مي گيرند عيد لقاست ، آنها عود مي كنند به آن جايي كه از آنجا ظاهر شدند و عيد مي گيرند براي اين امر ، البته بعد از ارجاع به ـ باز از آن معناي سيرالهي ـ بعد از ارجاع اسمش عيد مي شود . و بعدهاي معنوي اش بسيار زياد است و دست ما از آن كوتاه است و بعدهاي سياسي و اجتماعيش هم زياد است و زياد بوده است و اميدواريم كه زياد بشود .

جهاد اكبر

اميدواريم كه مسلمانها به خود بيايند و از همين عباداتي كه خداي تبارك و تعالي براي آنها مقرّر فرموده است ، از همينها ، هم سير معنوي بكنند و هم برداشتهاي سياسي و هم عمل .

149

اين طور نباشد كه نماز را ما همان جهت تقرب الي الله آن را ملاحظه كنيم . البته آن بالاترين چيز است ، لكن بعد از اينكه انسان نمازگزار شد ايثارگر خواهد شد ، بعد از آن كه ايثارگر شد ، براي اسلام خدمت خواهد كرد . و حج كه در او جهات اجتماعي و سياسي بيشتر ظاهر است ، اين بحمدالله امسال تاكنونش خوب برگزار شده است و اميدواريم كه از اين به بعدش هم خوب برگزار بشود و بعدها هم افزوده بشود مسلمين را بيدار بكنند اين حجاجي كه دربيت الله الحرام هستند . گرچه مع الأسف بعضي از آخوندهاي بسيار نافهم يا بسيار موذي در همين مقطع از زمان شروع كردند به چيزهايي نوشتن و رساله هايي پخش كردند و نسبت به شيعه و نسبت به ائمه شيعه و نسبت به طريقه شيعه جسارت كردند و اين در يك همچو مقطعي كه عقلاي طرفين ، عقلاي مذاهب با هم جمع شدند و علماي مذاهب با هم جمع شدند و مي خواهند فكر بكنند براي مصالح اسلام ، در يك همچو مقطع يك همچو رساله هايي منتشر مي شود ، كأنّه خطر براي امريكا ديدند و واويلا بلند كردند .

آن آخوند احمقي كه در يك همچو مقطع از زمان به بعض مقدسات شيعه جسارت مي كند ، درصدد اين است كه در مقابل او هم يك كسي پيدا بشود ، آن هم يك چيزي بگويد و موجب بشود كه بين مسلمين در يك همچو مقطع از زماني كه دارد وحدت ايجاد مي كند ، اختلاف ايجاد بشود . واقعاً اسلام چه كند با اين طرز فكرها ، با اين طرز عملها ؟ اسلام چه كند با اين آخوندهايي كه خودشان را به صورت يك روحاني درآوردند و در بين مردم پخش هستند ؟ اين گرفتاري است كه در يك همچو موقعي كه مسلمين دارند فكر مي كنند ، او به عنوان اينكه من ديدم كه بعض از جوانها متمايل به اين اجتماع شدند ، متمايل به اين ايران شدند ، تكليف ديدم به اينكه بگويم اينها مشرك اند ، اينها مجوس اند اينها چطورند و به بعض مقدسات جسارت كردند . اين ، جز اينكه خدمت به استعمار است ، خدمت به قدرتهاي بزرگ است و كارشكني براي اسلام و مسلمين است ؟ ما بايد فكر كنيم براي اين مسائل . مسلمانها بايد فكر كنند براي اين مسائل و اين اشخاصي كه اين طور در صدد شكستن وحدت مسلمين اند .

و بالجمله من اميدوارم كه ايران با اين راهي كه به پيش گرفته است فقط ملاحظه آن

150

جهات صوري را نكند و ملاحظه جهات معنوي را هم بكند . تمام مسائل براي معنويّات
است . پيغمبرها هم كه آمدند و احكام را منتشر كردند براي اين است كه تزكيه ، بكنند : مردم را يُزَكّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتابْ . ^{( 1 )} همه براي اين آمدند كه مردم را با مبدأ وحي آشنا كنند ، سير إلي الله بدهند ، صراط مستقيم ، هدايت را به صراط مستقيم بكنند . و ما ايرانيها و مسلمانها علاوه بر اينكه جهاد در راه اسلام مي كنيم ، بايد از جهاداكبر هم غافل نباشيم ، از جهاد به نفس هم غافل نباشيم كه مبدأ همه امور است . و بايد اين اعياد را همان طوري كه عيد مي دانيم براي مسلمين ، و ذخر و شرف مي دانيم براي پيغمبر اكرم بايد ما خودمان مهيا بشويم كه براي پيغمبر اكرم ، ذخر ^{( 2 )} و شرف باشيم .

طوري عمل بكنيم در مكه ، در مدينه ، در همه جا و با همه مسلمين در هر جا ، طوري رفتار بكنيم كه اين اسباب شرافت اسلام بشود . اسباب اين بشود كه مردم بفهمند كه اسلام چه جور تربيت مي خواهد بكند ، از تربيت اسلامي مردم ملتفت بشوند كه اسلام آمده است براي چي . قرآن شريف آمده است براي چي .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . سوره جمعه ، آيه 2 .

2 . ذخيره ؛ اندوخته .