بخش 7

175

مغرب, خواندن نافله مغرب (4 ركعت به دوسلام بعد از نماز مغرب) شركت در نماز جماعت حرم، خواندن سوره واقعه بعد از نماز مغرب، خواندن نماز غفيله، خواندن نماز عشاء و خواندن نافله عشاء پس از آن (2 ركعت نشسته)، خواندن سوره ملك بعد از نماز عشاء.

شب, خواندن دعاي بيست و چهار صحيفه سجاديه (در انتهاي كتاب موجود مي باشد)، خواندن اين اذكار موقع خواب: آيات 110 سوره كهف و 285 و 286 سوره بقره، و 18 و19 آل‌عمران، تسبيحات حضرت زهرا ، آية الكرسي 3 مرتبه، توحيد 11 مرتبه، 3 مرتبه يَفْعَلُ اللهُ ما يَشاءُ بقدرته و يَحْكُمُ ما يُريدُ بِعزَّتِهِ، استغفار زياد.

176

توضيحات برنامه روز سه شنبه

1- طريقه خواندن نماز امام سجاد ( عليه السلام ) :

نماز امام سجاد ( عليه السلام ) چهار ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد يك مرتبه و سوره توحيد صد مرتبه خوانده مي شود. بعد از سلام نماز، اين دعا خوانده شود:

يا مَنْ اَظْهَـرَ الْجَميل و سَتَرَ القَبيح يا مَنْ لَمْ يؤاخِذْ بِالْجَريرَة و لَم يَهتِكِ السِّـتْر، يا عَظيمَ العفْو، يا حَسَنَ التَّجاوُزِ، يا واسِعَ الْمَغفرَة، يا باسِطَ اليَدَيْنِ باِلرَّحمةِ، يا صاحِبَ كُلِّ نَجْوي، يا مُنتَهي كُلِّ شَكْوي، يا كَريمَ الصَّـفْح، يا عَظيمَ الرَّجاء يا مُبْـتَـدِاً بِالنِّـعَمِ قَبْلَ اسْـتِحْـقاقِها، يا ربَّنا و سَيِّدَنا وَمَولانا، يا غايةَ رَغْبَتـِنا، اَسْـئَلُك اللّهُمَّ اَن تُصَـلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ محمَّد.

177

زمان, روز چهارشنبه

قبل از اذان صبح تا طلوع آفتاب, خوردن سحري قبل از تشرف به حرم1، خواندن نماز شب در حرم مطهر، خواندن نافله صبح، خواندن نماز اول وقت به جماعت، خواندن آياتي كوتاه بعد از نماز، خواندن سوره يس، خواندن دعاي عهد، خواندن دعا و زيارت روز چهارشنبه، خواندن ادعيه قبل از طلوع آفتاب، زيارت حضرت رسول ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) ، حضرت فاطمه(ها) و ائمه بقيع ( عليهم السلام ) .

پيش از ظهر, خواندن يك شبانه روز نماز قضا (17 ركعت)، خواندن نماز حضرت امام باقر ( عليه السلام ) .

ظهر, خواندن نماز ظهر به جماعت در حرم مطهر، خواندن سوره نبأ بعد از نماز ظهر.

عصر, خواندن نماز عصر به جماعت، ختم هزار صلوات هديه به ساحت مقدس حضرت امام حسين ( عليه السلام ) ، قرائت يك جزء قرآن هديه به جود شريف حضرت امام حسين ( عليه السلام ) (حتي‌المقدور در حرم مطهر).

178

مغرب, خواندن نافله مغرب (2 نماز دو ركعتي بعد از نماز مغرب) شركت در نماز جماعت حرم، خواندن سوره واقعه بعد از نماز مغرب، خواندن نماز غفيله، خواندن نماز عشاء و خواندن نافله عشاء پس از آن (2 ركعت نشسته)، خواندن سوره ملك بعد از نماز عشاء.

شب, خواندن زيارت امين الله، خواندن زيارت وارث، خواندن اين اذكار موقع خواب: آيات 110 سوره كهف و 285 و 286 سوره بقره، و 18 و19 آل‌عمران، تسبيحات حضرت زهرا ، آية الكرسي 3 مرتبه، توحيد 11 مرتبه، 3 مرتبه يَفْعَلُ اللهُ ما يَشاءُ بقدرته و يَحْكُمُ ما يُريدُ بِعزَّتِهِ، استغفار زياد.

179

توضيحات برنامه روز چهارشنبه

سه روز روزه گرفتن در مدينه (از چهارشنبه تا جمعه) مستحب موكد است.

2- طريقه خواندن نماز امام محمد باقر ( عليه السلام )

نماز امام باقر ( عليه السلام ) دو ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد يك مرتبه و سُبْحانَ اللهِ وَاْلحَمْدُللهِ و لا اِلهَ اِلاّ اللهُ و اللهُ اكبر 100 مرتبه و بعد ازسلام نماز، دعاي آن حضرت خوانده شود:

اللّهم اِنّي اَسْئَلُك يا حَليمُ ذو اَناةٍ غَفَورٌ ودود، اَنْ تتجاوَزَ عَنْ سَيِّئاتي، وَما عِنْدي بِحُسْنِ ما عِنْدَكَ، و اَنْ تُعطِـيَني مِنْ عَطائِكَ ما يَسَعُني، و تُلهِمُني فيما اَعْطَيْتني العَمَلَ فِيهِ بِطاعَتِكَ و طاعَةِ رَسُولِكَ و اَنْ تُعْطِـيَنيَ مِنْ عَفْوِكَ ما اَسْتَوجِبُ بِهِ كرامَتَكَ اللّهُمَ اَعْطِني ما اَنْتَ اَهلُهُ، و لا تَفْعَلْ بي ما اَناَ اَهلُه، فَاِنّما اَناَ بِكَ و لَمْ اُصِبْ خَيراً قَطُّ اِلاّ

180

مِِنْكَ يااَبْصَرَ الاْبَصْرَينِ، و يا اَسْمَعَ السّامعين و يا اَحْكَمَ الحاكمين، و يا جارَ المُسْتَجيرين، و يا مُجيب دعوةِ المُضْطَرّين، صَلّ علي مُحمَّدٍ و آلِ محمّد.

181

روز, روز پنج شنبه

قبل از اذان صبح تا طلوع آفتاب, خوردن سحري قبل از تشرف به حرم، خواندن نماز شب در حرم مطهر، خواندن نافله صبح، خواندن نماز اول وقت به جماعت، خواندن آياتي كوتاه بعد از نماز، خواندن سوره يس، خواندن دعاي عهد، خواندن دعا و زيارت روز پنج شنبه، خواندن ادعيه قبل از طلوع آفتاب، زيارت حضرت رسول ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) ، حضرت فاطمه(ها) و ائمه بقيع ( عليهم السلام ) .

پيش از ظهر, خواندن يك شبانه روز نماز قضا (17 ركعت)، خواندن نماز حضرت امام صادق ( عليه السلام ) .

ظهر, خواندن نماز ظهر به جماعت در حرم مطهر، خواندن سوره نبأ بعد از نماز.

عصر, خواندن نماز عصر به جماعت، ختم هزار صلوات هديه به ساحت مقدس حضرت امام سجاد ( عليه السلام ) ، قرائت يك جزء قرآن هديه به جود شريف حضرت امام سجاد ( عليه السلام ) (حتي‌المقدور در حرم مطهر).

مغرب, خواندن نافله مغرب (2 نماز دو ركعتي بعد از نماز مغرب) شركت در نماز جماعت حرم، خواندن سوره واقعه بعد از نماز مغرب، خواندن نماز غفيله،

182

خواندن نماز عشاء و خواندن نافله عشاء پس از آن (2 ركعت نشسته)، خواندن سوره ملك بعد از نماز عشاء.

شب, خواندن دعاي كميل، بسيار گفتن اين ذكر: سبحانَ اللهِ واللهُ اكبرُ و لا الهَ الّا الله، صد مرتبه اين صلوات را بفرستد: اللّهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم و اَهلِك عَدُوَّهم من الجنّ و الإنس من الاوّلينَ والآخرين، خواندن سوره هاي سجده، يس، ص، احقاف، واقعه، دخان، طور، كهف، اسراء و جمعه، خواندن اين اذكار موقع خواب: آيات 110 سوره كهف و 285 و 286 سوره بقره، و 18 و19 آل‌عمران، تسبيحات حضرت زهرا ، آية الكرسي 3 مرتبه، توحيد 11 مرتبه، 3 مرتبه يَفْعَلُ اللهُ ما يَشاءُ بقدرته و يَحْكُمُ ما يُريدُ بِعزَّتِهِ، استغفار زياد.

توضيح برنامه روز پنج شنبه

1 طريقه خواندن نماز امام صادق ( عليه السلام )

نماز امام صادق ( عليه السلام ) دو ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد يك مرتبه و آيه‌ي «
شَهِدَ اللهُ اَنَّهُ

183

لا اِلهَ اِلّا هُوَ و الْمَلائِكَه و اُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسط لا اِلهَ اِلّا هُوَ الْعَزيزُ الحَكيم»
 را 100 مرتبه بخواند و بعد از سلام نماز دعاي آن حضرت: يا صانِعَ كُلِّ مَصنوُع، يا جابِرَ كُلِّ كَسير، و يا حاضِرَ كُلِّ مَلاَءٍ و يا شاهِدَ كّلِّ نَجْوي، وَيا عالِمَ كُلِّ خَفِـيَّة، وَيا شاهِدُ غَيرَ غائب، و يا غالِبُ غيرَ مَغْلوب، و يا قريبُ غَيرَ بَعيد، و يا مونِسَ كُلِّ وحيد، و يا حَي مُحْيَي الْمَوتي و مُميتَ الْاَحياء، اَلقْائمَ عَلي كُلِّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ و يا حَيّاً حينَ لا حَي، لا اِلهَ اِلاّ انت، صلِّ عَلي مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّد.

184

روز, روز جمعه

قبل از اذان صبح تا طلوع آفتاب, خوردن سحري قبل از تشرف به حرم، خواندن نماز شب و نافله صبح و خواندن نماز صبح به جماعت دعا و زيارت روز جمعه، خواندن دعاي ندبه، سوره كافرون ده مرتبه قبل از طلوع آفتاب. بعد از نماز صبح روز جمعه سوره توحيد و صلوات و استغفار هر كدام صد مرتبه، غسل روز جمعه و زيارت بعد از غسل اين دعا را بخوانيد: اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلّا اللهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَه وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُه. اللّهمَ صَلِّ عَلي مُحمَّد وَآلِ مُحمَّد وَاجْعَلني مِنَ التَّوابينَ وَاجْعَلْني مِنَ المُتَطَهِّرين.

پيش از ظهر, خواندن نماز قضاي يك شبانه روز (17 ركعت)، خواندن سوره هاي رحمن و صافات و احقاف

ظهر, خواندن نماز ظهر به جماعت در حرم مطهر، خواندن سوره نبأ بعد از نماز ظهر.

عصر, خواندن نماز عصر به جماعت، خواندن نماز جعفر طيار1 يا امام زمان ( عليه السلام ) 2، خواندن دعاي سمات

185

مغرب, خواندن نافله مغرب (2 نماز دو ركعتي قبل از نماز مغرب) شركت در نماز جماعت حرم، خواندن سوره واقعه بعد از نماز مغرب، خواندن نماز غفيله، خواندن نماز عشاء و خواندن نافله عشاء پس از آن (2 ركعت نشسته)، خواندن سوره ملك بعد از نماز عشاء.

شب, خواندن زيارت جامعة كبيره1، ختم هزار صلوات هديه به ساحت مقدس حضرت امام باقر ( عليه السلام ) ، قرائت يك جزء قرآن هديه به جود شريف حضرت امام باقر ( عليه السلام ) (حتي‌المقدور در حرم مطهر)، خواندن اين اذكار موقع خواب: آيات 110 سوره كهف و 285 و 286 سوره بقره، و 18 و19 آل‌عمران، تسبيحات حضرت زهرا ، آية الكرسي 3 مرتبه، توحيد 11 مرتبه، 3 مرتبه يَفْعَلُ اللهُ ما يَشاءُ بقدْرَته و يَحْكُمُ ما يُريدُ بِعزَّتِهِ، استغفار زياد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . از سفارشات حضرت آيت‌الله سيدعلي قاضي طباطبايي كه در جمعه ها زيارت جامعه كبيره خوانده شود. از كتاب عطش، زندگي‌نامه معظم له

توضيحات برنامه روز جمعه

1- طريقه خواندن نماز جعفر طيّار

نماز جعفر طيار 4 ركعت است (دو نماز دو ركعتي)، در هر نماز در ركعت اول بعد از حمد سورة زلزال، ركعت دوم بعد از حمد سوره عاديات. ركعت سوم سورة نصر و ركعت چهارم سوره توحيد. در هر ركعت بعد از حمد و سوره، 15 مرتبه تسبيحات اربعه (سبحانَ اللهِ وَالْحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَكبر) در ركوُع همين ذكر 10 مرتبه، بعد از سر برداشتن از ركوع، در سجده اول و بعداز سربرداشتن از سجده اول و در سجده دوم و بعد از سربرداشتن از سجده دوم درهر كدام 10 مرتبه همان تسبيحات گفته شود (روي هم سيصد مرتبه تسبيحات مي‌شود).

2- طريقه خواندن نماز امام زمان ( عجل الله تعالي فرجه الشريف )

اين نماز، 2 ركعت است كه در هر ركعت، وقتي سوره حمد به آيه «
اياك نعبد و اياك نستعين»
 

187

رسيد، اين آيه بايد 100 مرتبه تكرار شود و سپس ادامه سوره و نماز خوانده شود. در ركوع و سجده، ذكر ركوع و سجده 7 مرتبه تكرار مي شود و بعداز سلام، تسبيحات حضرت زهرا(ها) خوانده مي شود، سپس به سجده رفته و 100 مرتبه صلوات گفته مي‌گويد.

188

فصل پنجم

درمكهمكرمه

? اعمال و آداب مكه مكرمه

? تقويم عبادات هفته

189

188

فصل پنجم

درمكهمكرمه

? اعمال و آداب مكه مكرمه

? تقويم عبادات هفته

190

اعمال و آداب مكه مكرمه

مكه مكرمه مركز نزول وحي و پايگاه اصلي اسلام است، و مسجدالحرام، مسجدي ساده و بي تكلّف، و مكعبي سياه‌پوش به نام كعبه در آن قرار دارد. كه، قبله ما، عشق ما، نماز ما، حيات ما و ممات ماست. در اينجا هر طرف كه بايستي قبله در برابر توست. «
فأينما تُوَلّوا فَثَمَّ وجهُ الله»
، اينجا دايره اي است كه كعبه مركز آن است و از اين مركز است كه بايد به سوي ابديت پرواز كني. همانجايي است كه به دست بندگان خوب و خالص خدا ابراهيم خليل ( عليه السلام ) و اسماعيل ( عليه السلام )

191

بازسازي شده و در تمام اين سال ها با صلابت تمام بر پاي خود ايستاده و از سراسر گيتي همه عاشقان را به سوي خود فرا خواند و اين در حالي است كه كاخ ها و قصر هاي عالي با تمام استحكامشان در طوفان حوادث و در طول زمان خرد شدند و فرو ريختند. اين همان خانهاي است كه ابراهيم بت شكن پايه هاي آن را بالا آورد و با صدق و صفايش آن را جاويدان ساخت و ميعادگاه موسي ( عليه السلام ) و عيسي ( عليه السلام ) و محمد ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) و اهل بيتش نمود و تو زائر خانه دوست، اكنون به اين حرم راه يافتهاي. خداوند لياقت ميهماني خانه اش را به تو عطا كرد. انتخاب شدي، برگزيده گرديدي ، آمدي گرد خانه اش بچرخي، از همه ملكيت ها و منيت ها و عناوين رها گشته اي، خود را براي او خالص و مطلق كرده اي. در مكان عروج نبي اش قدم نهادي، حالا خيال عروج نداري؟ قصد پرواز نداري؟ دست در دستش (حجر

192

الاسود) بنه، قول بده، تعهد كن كه ديگر نافرماني اش را نمي كني، همه چيزت را براي او خالص مي كني، همه حركات و سكناتت از اين پس يك رنگ مي گيرد، رنگ خدايي. آن وقت است كه معناي عشق بازي، معناي سير الي الله را در مي يابي. ديگر هر جا نظر كني فقط او را مي بيني. همواره خود را در محضرش حس مي كني و شرم از اين داري كه در محضرش، نافرماني اش را بكني. زائر كوي دوست! هَنيئًا لك!

193

مستحبات ورود به مكه

مستحب است هنگام ورود به شهر مكه اين دعا را كه امام صادق ( عليه السلام ) از پيامبر اكرم ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) نقل كرده است، بخوانيد:

اللّهُمَ اَلْبَلدُ بَلَدُك، وَالْبيتُ بَيْتُكَ، جِئْتُ اَطْلُبُ رَحْمَتكَ و اَؤُمُّ طاعتَكَ، مُتَّبِعاً لِاَمرك، راضياً بِقَدَرِك، مُسلِّماً لاَِمرِك اَسألُكَ مَسْألَةَ المُضْـطَرِّ اِليكَ، َالْمشُفِقِ مِنْ عَذابكَ، اَنْ‌تَسْتَقْبِلَني بِعَفْـِوك و ان تَتَجاوَزَ عَنّي بِرَحْمَتِكَ و اَنْ تُدْخِلَني جَنَّتَك.1

مستحبات ورود به مسجدالحرام

غسل (بهتر است قبل از غسل، وضو بگيرد.)

با حالت وقار و سكينه وارد مسجدالحرام شده و آهسته گام بردارد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - هداية السالك، ج 2، ص 745.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1-

بر درب مسجدالحرام بايستد و بگويد: اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّها النَّبيُ و رَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاتهُ بِسْمِ الله و بِالله و ماشاءَالله. اَلسَّـلامُ علي انبياءِ اللهِ و رُسُلِه، اَلسَّـلامُ عَلي رَسُولِ الله، اَلسَّلامُ عَلي ِابراهيمَ خليل الله وَالْحَمْدُ لِلّه رَبِّ العالمين. و بعد سه مرتبه مي‌گويد: اللّهم فُكَّ رَقَبتي مَِن النّار و ادامه مي‌دهد: وَاَوْسِعْ عَلَّي مِنْ رِزْقِكَ الحلالِ الطّيب و ادْرَأ عَنّي شَرَّ شياطينِ الْجِنِّ والْاِنسِ و شَرَّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ و الْعَجَم.

4 - رو به كعبه دستها را بلند كرده و بگويد: اَللّهمَ اِنّي اَسْألُكَ في مَقامي هذا وَفيِ اَوَّلِ مناسِكي اَنْ تَقْبَلَ تَوبَتي و اَنْ‌تَتَجاوَزَ عَنْ خَطيئَتي و اَنْ تَضَعَ عَنّي وِزْري. اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذي بَلَّغَني بَيتَهُ الْحَرام، اللّهمَ اِنّي اَشهَدُ اَنَّ هذا بَيْتُكَ الحَرام الذي جَعَلْتَهُ مثابه لِلنّاسِ و اَمْناً مُباركاً و

194

195

هُديً لِلعالَمين، اللّهمَ اِنّي عَبْدُكَ وَالْبَلَدُ بَلَدُك وَالْبيتُ بَيتُكَ جِئْتُ اَطلُبُ رَحْمَتَكَ و اَؤُمُّ طاعَتَكَ مُطيعاً لِاَمرِكَ راضياً بِقَدرِكَ، اَسْـألَكَ مَسألَةَ الْفَقير اِليكَ الخائِفِ لِعُقوبَتِِكَ اللّهُمَ افْتَح لي اَبْوابَ رَحْمَتك واسْتَعْمِلني بِطاعتِكَ و مَرْضاتِك.

آنگاه روبه سوي كعبه ادامه دهد: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الّذي عَظَّمَكِ و شَرَّ فَكِ و كَرَّمَكِ و جَعَلَكِ مَثابةً لِلنّاس و اَمْناً مُبارَكاً و هُديً لِلْعالَمين.

مستحبات طواف

درحال طواف كعبه اين دعا را بخواند: اللّهُمَّ اِنّي اِلَيْكَ فقيرٌ و اِنّي خائِفٌ مُسْتَجيرٌ فَلا تُغّيِرْ جِسْمي وَلا تُبَدِّل اِسْمي و نيز مي‌گويد: اللّهُمَّ اجْعَلْهُ حَجّاً مَبْروراً و ذَنبْاً مَغْفوُراً و سَعْياً مَشكُوراً. وَدر چهار شوط آخر بگوئيد: اللّهُمَّ اغْـفِر وَارْحَمْ وَاعْفُ عَمّا تَعْلَم و اَنْتَ الْاَعَزُّ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1-

الْاَكْرَم اَللّهُمَّ رَبَّنا آتِنا فيِ الدُّنْيا حَسَنةً وَفيِ الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّار.1

2- مقابل درب كعبه كه رسيد صلوات فرستاده و بخواند: سائِلُكَ فَقيرُكَ مِسْكينُكَ بِبابِِكَ فَتَصَّدقَ عَليهِ بالجنَّةِ، اللّهُمَ الْبَيتُ بَيْتُك وَالْحَرَمُ حَرَمُك وَالْعَبُد عَبْدُك وَهذا مَقامُ الْـعائِذِ بِك، المُسْتَجيرِ بكَ مِنَ النّار فَاَعْـتِقْـني وَوالِدَيَّ و اَهْلي و وُلْدي و اِخْوانيِ الْمُومنينَ مِنَ النّار يا جوادُ يا كريم.

مقابل حجر اسماعيل روبه ناودان طلا بخواند: اللّهُمَ اَدْخِلني الجَّنةَ و اَجِرني مِنَ النّارِ بِرَحْمَتِكَ و عافِني مِن السُقْمِ و اَوسِعْ عَليَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلال وَادْرَأ عَنّي شَرَّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ و الْعَجَم.

1 - الايضاح، ص 240.

196

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1-

بعد از عبور از حجر الاسود بخواند: يا ذَا الْمَنِّ وَالطَّـول، يا ذَا الْجُودِ و الْكَرم، اِنّ عَمَلي ضَعيفٌ فَضاعِفْهُ لي و تَقَبّلْهُ مِنّي اِنَّكَ اَنْتَ السَّميعُ الْعَليم.

2- مقابل ركن يماني دست بلند كندو بخواند: بِسْمِ اللهِ وَاللهُ اَكبر، اَللّهم اِنّي اَعُوذُبِكَ مِنَ الْكفرِ وَالْفَقرِ وَالذُّلِ ومِنْ عَذابِ القَبرِ وَمِنْ فتنَهِ الَمْحياوَ الْمَمات و مَواقِفِ الْخزِيِ في الدُّنيا وَالاخِرة و سپس سر به طرف كعبه بلند كند و بگويد: اَلْحمدُلله الَّذي شَرَّفَكِ و عَظَّمَكِ والْحَمُدلله الذَّي بَعَثَ مُحَمَّداً نبياً و جََعَل عَليّاً اِماماً اَللّهُمَ اهْدِ لَهُ خيارَ خَلْقِكَ و جَنِّـبْهُ شِرارَ خَلْقِك.

امام صادق ( عليه السلام ) فرمود: طواف كننده، بين ركن يماني و حجرالاسود اين دعا را بخواند: رَبنّا آتِنا فيِ الدُّنيا حَسَنَةًوَ فيِ الْاخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّار.

197

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1-

مقابل ناودان بخواند: اللّهُم اَظِلَّني في ظِلَّكَ يَوْمَ لا ظِلَّ اِلاّ ظِلُّك وَاسْقِنيِ بِكَأسِ نبيّكَ مُحَمَّدٍ ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) شَراباً هَنيئًا لا‌ظَمَأ بَعْدَهُ اَبَداً يا ذَا الْجَلالِ وَالْإِكْرام. اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ الرّاحَةَ عِنْدَالْمَوتِ و الْعَفْوَ عِندَ الْحِساب.

2- موقع خروج از كعبه 3 مرتبه الله اكبر گفته سپس بگويد: اَللّهُمَّ لا تَجْهَد بَلاءَنا رَبنّا و لا تُشْمِت بِنا اَعْداءَنا فَاِنَّكَ انَتَ الضّارُ النّافِع.

ديگر مستحبات مكه و مسجد الحرام

درهنگام ورود به مسجد الحرام، حتي الامكان با غسل وارد شويد و حد اقل روزانه يك غسل زيارت به جا آوريد.

نمازهاي يوميه را درمسجدالحرام و به جماعت بخوانيد.

ذكر خدا را بسيار بگوييد و حالت تذكر و تنّبه داشته باشيد.

198

199

ختم قرآن در مسجد الحرام. امام باقر ( عليه السلام ) فرمود: هركس كه در مكه موفق به ختم قرآن شود، نميرد مگر اينكه رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) را زيارت كند و جايگاهش را در بهشت ببيند1. از يكي از علما2 منقول است كه فرمودند: «
زياد ختم قرآن كنيد و ثواب آن را به اموات بي‌وارث و بدوارث هديه كنيد.»
 ايشان ادامه مي‌دهند: «
من اثرات زيادي از اين كار در زندگي خود ديده‌ام.»
 لذا تا مي‌توانيد قرآن تلاوت كنيد.

يكي از عباداتي كه بر انجام و تكرار آن بسيار تاكيد شده «
طواف»
 است. روايتي از امام صادق ( عليه السلام ) است كه فرمودند: كسي كه يك بار خانه خدا را طواف كند، خدا براي او هزار حسنه ثبت مي كند، هزار گناه را محو مي كند، هزار درجه قرار مي دهد، هزار درخت در بهشت مي كارد و ثواب آزاد كردن هزار بنده را به او مي دهد و چون به ملتزم رسيد،

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - بحار الانوار، ج 96، ص 82.

2 - آيت‌الله مرعشي نجفي.