بخش 10

275

شعور كرده، در جمرات مكررا شيطان جني و انسي ونفسي را رمي نموده و در منا تمام اميال خويش را قرباني كرده، پاكِ پاك مي گرداند، گويي دوباره متولد شده و از هر تيرگي و آلودگي پاك و مبرا گشته است. امام رضا ( عليه السلام ) فرمود: از آثار سفر معنوي و پرواز ملكوتي حج، اضافه شدن نعمت هاي مادي و باطني از جانب حضرت محبوب، پاك شدن از تمام گناهاني كه قبل از حج دامن حيات را آلوده كرده، مي باشد پس زائر بايد زندگي و اعمال خود را از سر گيرد مانند كسي كه تازه قدم در عرصه تكليف گذاشته است. حج باعث طلوع صفت نوراني خضوع و ذلت، از وجود عبد و در افق حريم حضرت حق است. در حج، شوق به لقاي دوست و ترس از عظمت و جلال او، قلب را تسخير مي كند1. حج يك سلسله از درد هاي دروني و

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - بحار الانوار، ج 96، ص 32.

بيماريهاي باطني را به نقطه شفا مي رساند و منبع خير و بركت است.

و اينك اي عزيز كرده كه حضرت حق از باب رحمت و از خوان كرم، لباس پاكي را در بَرَت نمود و تولدي دوباره به تو داده، بر اين صدق و صفا و پاكي ببال. و براي حفظ و نگهداري آن مجاهدت و تلاش نما.

گرچه درك حظ معنوي حج و عشقبازي با خدا گواراست امّا حفظ دستاوردهاي سفر آنقدر عظيم و بزرگ است كه در قالب سخن نمي‌گنجد. بايد كه در حفظ اين دستاوردها كوشا بوده و نيز در نقل و انتقال جاذبه‌هاي معنوي آن دريغ نورزيد.

حج، پايان دنيا و مسؤوليت هاي بنده نيست بلكه سر آغازي بر زندگي دوباره و عمل به تعهدات و عهد و ميثاقي است كه او در شجره و جحفه و مكه

277

و مدينه با خدا بسته است. مسؤوليت حاجي پس از بازگشت،‌ خيلي سنگين‌تر است.

نمي‌شود آن حرم خداوند را زيارت كرد و اين حريم الهي را رعايت نكرد و به ماديگري اخلاقي و اقتصادي آلوده شد. هم آن خانه بايد پاك باشد و هم اين خانة دل. حال كه آن خانه را زيارت كردي، رعايت اين خانة دل را نيز بنما. بايد قبل از سفر با بعد از سفرت متفاوت باشد. برگشت از خانة خدا، برگشت به زندگي قبل نيست، بلكه پيشروي به يك حيات طيبه است.

زيارت خانة خدا «
فرار الي الله»
 است و برگشت از اين خانه نبايد «
فرار من الله»
 باشد بلكه بايد «
قرار مع الله»
 باشد و براي اينكه بر اين قرار، استقرار دائم داشته باشيم به كار بستن اين توصيه‌ها خالي از لطف نيست.

براي استمرار و نگهداشتن حالت‌هاي معنوي حج تلاش كنيد. توصيه مي‌شود ادعيه و مستحباتي را

278

كه در مكه و مدينه به جا مي آورديد، حتي‌الامكان و در حد وقتي كه داريد انجام دهيد. اذكار روز و دعاهاي روزانه، دعاي موقع خواب و طلوع آفتاب و ..... كه بركات بسياري دارد.

ارتباط خويش را با دوستان مؤمن و مخلص اين سفر ادامه دهيد و جلسات معنوي خويش را برقرار نمائيد. با هماهنگي روحاني و مدير كاروان هر از گاهي -ماهي يك بار- اين جلسات را به شكل دوره اي در خانه يكي از زائران تشكيل دهيد. تلاش كنيد اين جلسات ساده و كم هزينه باشد تا همه زائران بتوانند از عهده آن برآيند.

تلاش كرده محور زندگي و عملتان حق و حقيقت باشد و همانطور كه طواف خانه حضرت حق را كرده‌ايد، ديگر به گرد باطل نچرخيد.

279

حظّ معنوي سفر را به دوستاني كه هنوز مشّرف نشده‌‌اند بچشانيد و آنان را كه استطاعت دارند ولي هنوز اقدامي نكرده‌اند تشويق به رفتن نماييد.

در وليمه حج از تشريفات و برخوردهايي كه در تضاد با آمال واهداف حج هستند جداً خودداري نماييد.

در تقسيم سوغاتي، ايتام و مستمندان را هم در نظر بگيريد.

به عهد و پيمان هايي كه در مكه و مدينه با خدا و رسولش ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) و ائمه بقيع ( عليه السلام ) بسته‌ايد پايدار و وفادار بمانيد. هر روز صبح، قبل از هر كار رو به قبله بايستيد، و به ياد عهد مكه و مدينه و لبيك هاي احرام،‌ لبيك بگوييد و بر پرهيز از محرمات در زندگي اهتمام ورزيد.

نگذاريد اشتغالات زندگي، شما را دوباره غافل كند. از خدا هرگز غافل نشويد.

280

مراقب وقت نماز باشيد. نمازها را بموقع و با آداب بخوانيد. نماز ميهماني خداي مهربان است. قدر اين ميهماني روزانه را بدانيد. نيازهاي خود را با حضور قلب از او بخواهيد و از كوتاهي هاي طول روز استغفار كنيد. عرفاي بزرگ، نماز بموقع و با حضور قلب را، كليد سير و سلوك و خوشبختي دانسته اند.

روز خود را با قرائت قرآن آغاز كنيد. حداقل ده آيه و ثواب آن را به حضرت رسول اكرم ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) هديه ‌كنيد.

در محفل‌هاي دوستانه چنانچه فرصتي دست داد از معنويت و اسرار حج و كراماتي كه احياناً ديده يا شنيده ايد بازگو نماييد. (حج را در زندگي خود و دوستان همچنان زنده نگهداريد)

خود را مقيد كنيد به اينكه حداقل هر روز، يك كار خوب انجام دهيد و ثواب آن را به ارواح مطهر

281

معصومين ( عليه السلام ) .و امام عصر ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) و ذوي الحقوق هديه كنيد.

از خواندن نماز شب غفلت نكنيد و رازونيازهاي شبانه را با خدا همچنان محفوظ داريد.

282

فصل‌هشتم

رسول اكرم ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) در قرآن

283

282

فصل‌هشتم

رسول اكرم ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) در قرآن

284

استمرار حركت انبيا

1 - آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَمَلائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ ‏وَ رُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقالُوا سَمِعْنا وَأَطَعْنا غُفْرانَكَ رَبَّنا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ

پيامبر، به آن چه از سوي پروردگارش بر او نازل شده، ايمان آورده است؛ (و او، به تمام سخنان خود، كاملاً مؤمن مي‏باشد.) و همه مؤمنان (نيز)، به خدا و فرشتگان او و كتاب‏ها و فرستادگانش، ايمان آورده‏اند؛ (و مي‏گويند:) «
ما در ميان هيچ يك ازپيامبران او، فرق

285

نمي‏گذاريم و به همه ايمان داريم)»
. و (مؤمنان) گفتند: «
ما شنيديم واطاعت كرديم. پروردگارا! (انتظارِ آمرزشِ تو را داريم)؛ و بازگشت ( عليهما السلام ) به سوي‏توست.»
 

بقره: 285

رسول رحمت

2 - فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ ‏فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشاوِرْهُمْ فِي اْلأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَي اللهِ إِنَّ اللهَ يُحِبُّ ‏الْمُتَوَكِّلِينَ

به (بركت) رحمت الهي، در برابر آنان [مردم] نرم (و مهربان) شدي! و اگرخشن و سنگدل بودي، از اطراف تو، پراكنده مي‏شدند. پس آنها را ببخش و براي آن‌ها آمرزش بطلب؛ و در كارها، با آنان مشورت كن! اما هنگامي كه تصميم

286

گرفتي، (قاطع ‏باش و) بر خدا توكل كن؛ زيرا خداوند متوكلان را دوست دارد.

آل عمران: 159

نعمت وجود پيامبر

3 - لَقَدْ مَنَّ اللهُ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ

خداوند بر مؤمنان منّت نهاد [= نعمت بزرگي بخشيد] هنگامي كه در ميان آنها، پيامبري از خودشان برانگيخت؛ كه آيات او را بر آنها بخواند، و آنها را پاك كند و كتاب‏ و حكمت بياموزد؛ و البته پيش از آن، در گمراهي آشكاري بودند.

آل عمران: 164

287

پناه گناهكاران

4 - وَما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاّ لِيُطاعَ بِـإِذْنِ اللهِ وَلَوْ أَ نَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاءُوكَ‏ فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوّاباً رَحِيماً

ما هيچ پيامبري را نفرستاديم مگر براي اين كه به فرمان خدا، از وي اطاعت شود. و اگر اين مخالفان، هنگامي كه به خود ستم مي‏كردند (و فرمان‏هاي خدا را زير پامي‏گذاردند)، به نزد تو مي‏آمدند و از خدا طلب آمرزش مي‏كردند، و پيامبر هم براي‏آنها استغفار مي‏كرد، خدا را توبه‏ پذير و مهربان مي‏يافتند.

نساء: 64

288

ثمره پيروي از پيامبر

5 - وَمَنْ يُطِعِ اللهَ وَالرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَ نْعَمَ اللهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولئِكَ رَفِيقاً

و كسي كه خدا و پيامبر را اطاعت كند، (در روز رستاخيز،) همنشين كساني‏خواهد بود كه خدا، نعمت خود را بر آنان تمام كرده؛ از پيامبران و صدّيقان و شهدا وصالحان؛ و آنها رفيق‏هاي خوبي هستند.

نساء: 69

اطاعت پيامبر اطاعت از خدا

6 - مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللهَ وَمَنْ تَوَلّي فَما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً

كسي كه از پيامبر خدا اطاعت كند، خدا را اطاعت كرده؛ و كسي كه سر باز زند، تو را نگهبان (و مراقب) او نفرستاديم (و در برابر

289

او، مسؤول نيستي).

نساء: 80

رسول رهايي‏بخش

7 - الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ اْلأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْراةِ وَاْلإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّباتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ ‏الْخَبائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَاْلأَغْلالَ الَّتِي كانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُ نْزِلَ مَعَهُ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

همان‏ها كه از فرستاده (خدا)، پيامبرِ «
اُمّي»
 پيروي مي‏كنند؛ پيامبري كه صفاتش‏ را، در تورات و انجيلي كه نزدشان است، مي‏يابند؛ آنها را به معروف دستور مي‏دهد، و از منكر باز مي‏دارد؛ اشياء پاكيزه را براي آنها حلال مي‏شمرد، و ناپاكي‏ها را تحريم ‏مي‏كند؛ دستور

290

و بارهاي سنگين و زنجيرهايي را كه بر آنها بود، (از دوش و گردنشان) بر‏مي‏دارد؛ پس كساني كه به او ايمان آوردند، و حمايت و ياريش كردند، و از نوري كه ‏با او نازل شده پيروي نمودند، آنان رستگارانند.»
 

اعراف: 157

رسالت جهاني

8 - قُلْ يا أَيُّهَا النّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعاً الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَاْلأَرْضِ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ يُحيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُوا بِاللهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ اْلأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللهِ وَكَلِماتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

بگو: «
اي مردم! من فرستاده خدا به سوي همه شما هستم؛ همان خدايي كه ‏حكومت آسمان‏ها و زمين، از آن اوست؛ معبودي جز او نيست؛

291

زنده مي‏كند و مي‏ميراند؛ پس ايمان بياوريد به خدا و فرستاده‏اش، آن پيامبرِ درس نخوانده‏اي كه به ‏خدا و كلماتش ايمان دارد؛ و از او پيروي كنيد تا هدايت يابيد.»
 

اعراف: 158

زندگي سعادتمندانه

9 - يا أ يُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلهِ وَلِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنّ ‏اللهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَ نَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ

اي كساني كه ايمان آورده‏ايد! دعوت خدا و پيامبر را اجابت كنيد هنگامي كه شما را به سوي چيزي مي‏خواند كه شما را حيات مي‏بخشد؛ و بدانيد خداوند ميان انسان و قلب او حايل مي‏شود، و (همه شما در قيامت) نزد او گردآوري مي‏شويد.

انفال: 24

292

آيه مهر

10 - لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَ نْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ‏رَءوُفٌ رَحِيمٌ

به يقين، رسولي از خود شما به سويتان آمد كه رنج‏هاي شما بر او سخت است؛ واصرار بر هدايت شما دارد؛ و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است.

توبه: 128

پيامبر ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) الگوي مؤمنان

11 - لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللهَ كَثِيراً

مسلّماً براي شما در زندگي رسول خدا سرمشق نيكويي بود، براي آنها كه اميد به ‏رحمت خدا و روز رستاخيز دارند و خدا را

293

بسيار ياد مي‏كنند.

احزاب: 21

پيامبر شاهد و ناظر بر مردم

12 - يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنّا أَرْسَلْناكَ شاهِداً وَمُبَشِّراً وَنَذِيراً. وَداعِياً إِلَي اللهِ بِـإِذْنِهِ وَسِراجاً مُنِيراً

اي پيامبر! ما تو را گواه فرستاده‏ايم و بشارت دهنده و اندار كننده. و تو را دعوت‏كننده به سوي خدا به فرمان او قرار داديم، و چراغي روشني بخش.

احزاب: 45 و 46

صلوات بر پيامبر

13 - إِنَّ اللهَ وَمَلائِكَتَه ُ يُصَلُّونَ عَلَي النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيماً.‏‏‎

خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود مي‏فرستند؛ اي كساني كه ايمان آورده‏ايد، بر او درود فرستيد و سلام گوييد و كاملاً تسليم (فرمان

294

او) باشيد.

احزاب: 56

پاره‏اي از صفات پيروان رسول خدا

14 - مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَي الْكُفّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ تَراهُمْ رُكَّعاًسُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللهِ وَرِضْواناً سِيماهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَ ثَرِ السُّجُودِ ذلِكَ مَثَلُهُمْ ‏فِي التَّوْراةِ وَمَثَلُهُمْ فِي اْلإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوي عَلي سُوقِهِ ‏يُعْجِبُ الزُّرّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفّارَ وَعَدَ اللهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْراً عَظِيماً

محمد ( صلّي الله عليه وآله وسلّم ) فرستاده خداست؛ و كساني كه با او هستند در برابر كفار سرسخت وشديد، و در ميان خود مهربانند؛ پيوسته آنها را در حال

295

ركوع و سجود مي‏بيني درحالي كه همواره فضل خدا و رضاي او را مي‏طلبند؛ نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمايان است؛ اين توصيف آنان در تورات و توصيف آنان در انجيل است، همانند زراعتي كه جوانه‏هاي خود را خارج ساخته، سپس به تقويت آن پرداخته تامحكم شده و بر پاي خود ايستاده است و به قدري نمو و رشد كرده كه زارعان را به ‏شگفتي وامي‏دارد؛ اين براي آن است كه كافران را به خشم آورد! (ولي) كساني از آنها را كه ايمان آورده و كارهاي شايسته انجام داده‏اند، خداوند وعده آمرزش و اجرعظيمي داده است.

فتح: 29

296

دعاي مكارم الأخلاق

اللّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد وَآلِهِ وَبَلِّغْ بِإِيمانِي أَكْمَلَ الاِْيمانِ ، وَاجْعَلْ يَقِينِي أَ فْضَلَ الْيَقِينِ ، وَانْتَهِ بِنِيَّتِي إِلَي أَحْسَنِ النِّيَّاتِ ، وَبِعَمَلِي إِلي أَحْسَنِ الاَْعْمالِ . اللّهُمَّ وَفِّرْ بِلُطْفِكَ نِيَّتِي ، وَصَحِّحْ بِمَا عِنْدَكَ يَقِينِي ، وَاسْتَصْلِحْ بِقُدْرَتِكَ مَا فَسَدَ مِنِّي . اللّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد وَآلِهِ وَاكْفِنِي مَا يَشْغَلُنِي الاهْتِمامُ بِهِ ، وَاسْتَعْمِلْنِي بِما تَسْأَ لُنِي غَداً عَنْهُ ، وَاسْتَفْرِغْ أَيَّامِي فِيمَا خَلَقْتَنِي لَهُ ، وَأَغْنِنِي وَأَوْسِعْ عَلَيَّ فِي رِزْقِكَ ، وَلاَ تَفْتِنِّي بِالنَّظَرِ ، وَأَعِزَّنِي وَلاَ تَبْتَلِيَنِّي بِالْكِبْرِ ، وَعَبِّدْنِي لَكَ وَلاَ‌تُفْسِدْ عِبادَتِي بِالْعُجْبِ ، وَأَجْرِ لِلنَّاسِ عَلَي يَدَيَّ الْخَيْرَ وَلاَ تَمْحَقْهُ بِالْمَنِّ ، وَهَبْ لِي مَعالِيَ

297

الاَْخْلاقِ ، وَاعْصِمْنِي مِنَ الْفَخْر . اللّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد وَآلِهِ وَلاَ تَرْفَعْنِي فِي النَّاسِ دَرَجَةً إِلاّ حَطَطْتَنِي عِنْدَ نَفْسِي مِثْلَها ، وَلاَ تُحْدِثْ لِي عِزّاً ظاهِراً إِلاّ أَحْدَثْتَ لِي ذِلَّةً باطِنَةً عِنْدَ نَفْسِي بِقَدَرِها . اللّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَمَتِّعْنِي بِهُدَيً صالِح لاَ أَسْتَبْدِلُ بِهِ ، وَطَرِيقَةِ حَقٍّ لاَ أَزِيغُ عَنْها ، وَنِيَّةِ رُشْد لاَ أَشُكُّ فِيها ، وَعَمِّرْنِي مَا كانَ عُمْرِي بِذْلَةً فِي طاعَتِكَ ، فَإِذا كانَ عُمُــْرِي مَرْتَعاً لِلشَّيْطانِ فَاقْبِضْنِي إِلَيْكَ قَبْلَ أَنْ يَسْبِقَ مَقْتُكَ إِلَيَّ أَوْ يَسْتَحْكِمَ غَضَبُكَ عَلَيَّ . اللّهُمَّ لاَ تَدَعْ خَصْلَةً تُعَابُ مِنِّي إِلاّ أَصْلَحْتَها ، وَلاَ عائِبَةً أُؤَنَّبُ بِها إِلاّ حَسَّنْتَها ، وَلاَ أُكْرُومَةً فِيَّ ناقِصَةً إِلاّ أَ تْمَمْتَها . اللّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَأَبْدِلْنِي مِنْ بِغْضَةِ أَهْلِ

298

الشَّنَآنِ الْـمَحَبَّةَ ، وَمِنْ حَسَدِ أَهْلِ الْبَغْيِ الْمَوَدَّةَ ، وَمِنْ ظِنَّةِ أَهْلِ الصَّلاحِ الثِّقَةَ ، وَمِنْ عَداوَةِ الاَْدْنَيْنَ الْوَِلايَةَ ، وَمِنْ عُقُوقِ ذَوِي الاَْرْحامِ الْمَبَرَّةَ ، وَمِنْ خِذْلانِ الاَْقْرَبِينَ النُّصْرَةَ ، وَمِنْ حُبِّ الْمُدارِينَ تَصْحِيحَ الْمِقَةِ ، وَمِنْ رَدِّ الْمُلابِسِينَ كَرَمَ الْعِشْرَةِ ، وَمِنْ مَرارَةِ خَوْفِ الظَّالِمِينَ حَلاوَةَ الاَْمَنَةِ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد وَآلِهِ وَاجْعَلْ لِي يَداً عَلَي مَنْ ظَلَمَنِي ، وَلِساناً عَلَي مَنْ خاصَمَنِي ، وَظَفَراً بِمَنْ عانَدَنِي ، وَهَبْ لِي مَكْراً عَلَي مَنْ كايَدَنِي ، وَقُدْرَةً عَلَي مَنِ اضْطَهَدَنِي ، وَتَكْذِيباً لِمَنْ قَصَبَنِي ، وَسَلامَةً مِمَّنْ تَوَعَّدَنِي ، وَوَفِّقْنِي لِطاعَةِ مَنْ سَدَّدَنِي وَمُتابَعَةِ مَنْ أَرْشَدَنِي . اللّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد

299

وَآلِهِ وَسَدِّدْنِي لاَِنْ أُعارِضَ مَنْ غَشَّنِي بِالنُّصْحِ ، وَأَجْزِيَ مَنْ هَجَرَنِي بِالْبِرِّ ، وَأُثِيبَ مَنْ حَرَمَنِي بِالْبَذْلِ ، وَأُكافِئَ مَنْ قَطَعَنِي بِالصِّلَةِ ، وَأُخالِفَ مَنِ اغْتابَنِي إِلي حُسْنِ الذِّكْرِ ، وَأَنْ أَشْكُرَ الْحَسَنَةَ ، وَأُغْضِيَ عَنِ السَّيِّئَةِ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد وَآلِهِ وَحَلِّنِي بِحِلْيَةِ الصَّالِحِينَ ، وَأَ لْبِسْنِي زِينَةَ الْمُتَّقِينَ ، فِي بَسْطِ الْعَدْلِ ، وَكَظْمِ الْغَيْظِ ، وَإِطْفاءِ النَّائِرَةِ ، وَضَمِّ أَهْلِ الْفُِرْقَةِ ، وَإِصْلاحِ ذاتِ الْبَيْنِ ، وَإِفْشاءِ الْعارِفَةِ ، وَسَِتْرِ الْعائِبَةِ ، وَلِينِ الْعَرِيكَةِ ، وَخَفْضِ الْجَناحِ ، وَحُسْنِ السِّيرَةِ ، وَسُكُونِ الرِّيحِ ، وَطِيبِ الْـمُخالَقَةِ ، وَالسَّبْقِ إِلَي الْفَضِيلَةِ ، وَإِيثارِ التَّفَضُّلِ ، وَتَرْكِ التَّعْيِيرِ وَالاِْفْضالِ عَلَي