بخش 6

130

بيانات در ديدار مسؤولان و دست اندركاران حج

( 31/1/1373هـ . ش . )

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمْ

از دست اندركاران حج تشكر مي كنم

برادران و خواهرانِ خدمتگزار و عزيز ! خيلي خوش آمديد . اميدواريم خداوند متعال ، اين خدمات ارزشمند را كه متوجه به يكي از مهمترين وظايف مسلمين است ، مورد قبول قرار دهد و به شما كمك كند و به تلاشهاي شما بركت بخشد تا بتوانيد ان شاءالله به بهترين وجهي اين فريضه ي عظيم عالي قدر را اقامه و احياي نماييد . وظيفه ي خود مي دانم كه از همه ي دست اندركاران حج ، به خصوص كساني كه در طول سال ، ساعات متوالي وقت صرف مي كنند تا به انجام صحيح اين فريضه كمك شود ، سپاسگزاري و تشكر كنم . اين كارهايي كه در راه آموختن به مردم و تشويق و تحريض آنها بر حجِّ صحيح و تهيه ي مقدمات آن انجام مي شود ، واقعاً ارزشمند است . بنده بالاخص از جناب آقاي ري شهري ( حفظه الله و ابقاه ) كه حقيقتاً اين كار را به وجه زيبا و نيكويي پيش بردند و ادامه دادند ، سپاسگزارم .

حج ؛ واجب بي نظير

واجبِ حجّ ، حقيقتاً يك واجب بي نظير است ؛ چنان كه اگر ما در همه تعاليم اسلامي غور كنيم ، شبيه آن را نخواهيم يافت . حج ، وضع مخصوصي دارد و جنبه ي معنوي در آن فوق العاده است . مثلا يك نوبت نماز را كه شما ملاحظه كنيد ، چند دقيقه ذكر خداست ؛

131

اما حج از آغاز پرداختن به اعمال مربوطه كه طي چند روز انجام مي گيرد ؛ چه در داخل خانه ي خدا ، در مسعاي شريف ، در عرفات ، در مشعر ، در مني ، در اعمال گوناگون ، در طوافهاي مختلف ، در نشست و برخاستها و در افاضه ي از نقطه اي به نقطه ي ديگر ، همه اش ذكر خداست . اين از جنبه ي معنوي ، كه معلوم مي كند ذكر الهي در حج ، يك قلم بسيار درشت است . از طرف ديگر ، جنبه ي دنيايي و مربوط به زندگيِ حج هم بي نظير است . يعني واجبي است كه فقط مربوط به يك فرد يا يك ملت نيست ، بلكه مربوط به همه ي دنياي اسلام است . خداي متعال ، نقطه اي را معين فرموده و در زماني معلوم ـ ايّام معلومات ـ همه ي مسلمانها را به آن نقطه ي دعوت كرده است . آيا مي شد كه همه ي مسلمانان ، نه يكپارچه كه در گروههاي مجزّا و نه در ايامي معلوم كه در طول سال ، در اين نقطه جمع شوند ؟ اين نكته از حج بايد مورد اهتمام بيشتري قرار گيرد كه خداي متعال فقط اراده نفرمود كه همه در مكه و مني و مشعر و عرفات ، جمع شوند ؛ چون اگر حركت مردم به اين مناطق ، اصل قضايا بود ، مي شد همه را در طول يك سال در آن جا جمع كنند . اين كه خداي متعال امر به تجمّع همه ي مسلمانان در اين نقطه ، آن هم در يك مجموعه از روزها داده است ، براي چيست ؟ نكته ي اساسي و مهم ، همين است . بديهي است تجمّعي با اين كيفيت به خاطر آن است كه آحاد مردم مسلمان ، خود را در كنار يكديگر بيابند ؛ يعني احساس وحدت و جماعت كنند و در بعدي وسيعتر ، احساس عظمت ناشي از اجتماعِ ملتها و شعوب ، بر همه حاكم گردد . اگر اين احساس ، مورد توجه نبود ، لزومي نداشت كه ايام معلومات و معدودات در حج ، مقرّر شود .

تصميم گيري درباره ي سرنوشت امت اسلامي

و اما اين كه امت اسلام ـ هر ملتي از ملتهاي مسلمان ـ كساني از خودشان را در يك روز به يك نقطه مي فرستند تاآنها باهم اجتماع كنند ، اين اجتماع براي چيست ؟ اينها نكات و دقايقي است كه به تعبير امام صادق ( عليه السلام ) : « يُعْرَفُ هَذَا وَأَشْبَاهُهُ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ » ؛ بايد هرمسلماني از مفاهيم قرآني واسلامي ، بداند . خداي متعال ازهمه ي ملل مسلمان ، جماعتي را دعوت مي كند و به آنها مي گويد بياييد در اين ايام معلوم ، دور هم و با هم باشيد .

132

 ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفاضَ النّاسُ ؛ ^{( 1 )} همه با هم حركت كنيد . همه با هم افاضه كنيد و
همه با هم به طواف بپردازيد . اين اجتماع همگاني براي چيست ؟ مسلمانان نقاط مختلف دنيا ، در يك نقطه گرد هم بيايند كه چه كنند ؟ دور هم جمع شوند و در سكوت به صورت همديگر نگاه كنند و بعد از چند روز هم به اوطان خود برگردند ؟ ! چرا دور هم جمع مي شوند ؟ جمع شوند تا اختلافات خود را با هم مطرح كنند ؟ اين جمع شدن به چه معني است ؟ جواب اين است كه جمع شدن افرادي از همه ي ملتها در يك نقطه ؛ آن هم يك نقطه ي مقدس ، فقط مي تواند يك فايده و يك معنا داشته باشد و آن فايده و معنا اين است كه دور هم جمع شوند تادرباره ي سرنوشت امت اسلامي ، تصميم گيري كنندودر اين مجمع ، به حيث امت ، يك قدم خوب برداشته شود و كاري سازنده و مثبت صورت گيرد . اين كار سازنده و مثبت به چه كيفيتي مي تواند باشد ؟ به اين كيفيت كه يك وقت است ملتهاي اسلامي آن قدر پيشرفته اند ـ اميدواريم آن روز برسد ـ كه وقتي در حج جمع شدند ، در خلال اين كنگره ي عظيم مردمي ، ازبرگزيدگان ملتها ، مجلسِ مفصّلِ چند هزار نفره اي تشكيل گردد واين مجلس ، مصوّباتي داشته باشد و آن مصوّبات در همان كنگره ي عظيم به تصويب آحاد حجاجِ آمده از كشورها برسد و بعد براي اجرا به دولتها و ملتها ابلاغ گردد . اين بهترين كار است كه متأسفانه امروز عملي نيست ؛ زيرا ملتها هنوز در اين زمينه ، آن قدر پيش نرفته اند ؛ به خصوص كه دولتها هم به آنها كمكي نمي كنند . اما تا وقتي كه چنان تصميم گيريِ عملي در موسم حج ، امكان ندارد ، كار واجب در آن جا چيست ؟ اين است كه ملتها به هر نحوكه بتوانند ، نسبت به مصالح دنياي اسلام دلبستگي نشان دهند و ضمن تأكيد بر وحدت بين خود ، به اظهار برائت از دشمنان دنياي اسلام بپردازند . اين كمترين كاري است كه مي شود در حجّي كه اسلام معين كرده است ، انجام داد و متوقّع بود .

برائت ، روح حج است

برائت را ما از بيرون نياورده ايم وارد حج كنيم ؛ جزو حج ، روح حج و معناي واقعي اجتماع عظيم حج است . بعضي اشخاص دوست مي دارند كه در مطبوعات و در

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . بقره : 199

133

اظهارات و نيش زدنهاي خود در اطراف دنيا ، مرتب بگويند شما حج را سياسي كرديد ! حج را سياسي كرديد يعني چه ؟ اگر منظور اين است كه ما يك مفهوم سياسي را در حج داخل كرديم ، بايد گفت حج ، هيچگاه عاري از مفهوم سياسي نبوده است . اگر كسي مفهوم سياسي را در حج نبيند ، بايد دعا كرد كه خدا او را شفا دهد تا بتواند ببيند ! كسي كه با اسلام و آيات حج در قرآن آشناست و هم از اين طريق به اهميت وحدت پي برده است ، چطور ممكن است نفهمد اين اجتماع عظيم براي مقاصد و مفاهيم عالي سياسي و الهي ـ سياسي است كه مربوط به همه ي مسلمين و براي وحدت و براي حل مشكلات دنياي اسلام و براي اجتماعِ دلها و نزديك شدن آنها به يكديگر است ؟ اگر مراد اين است كه حج وسيله اي براي پيشبرد سياستهاي ظالمانه ي قدرتهاي بزرگ نشود ، درست است و ما قبول داريم . كساني كه به نحوي با حج ارتباط دارند ، نبايد اين فريضه ي الهي و اين واجب مورد عشق و محبت مسلمين را با سياستهاي جهاني مصالحه كنند . ما اين را قبول نداريم . هر كس حج را به اين معنا سياسي كند ، نسبت به حج خيانت كرده است . اما مسائل دنياي اسلام ، مسائل مهمي است . اين مسائل ، كجا بايد مطرح شود ؟ مسلمين جز در مراسم حج ، در كجا مي توانند صداي واحد خود را در اعتراض به اين همه نامردمي كه در سرتاسر دنيا نسبت به آنها صورت مي گيرد ، به گوش دنيا و سياستهاي خائن برسانند ؟

امروز در اروپا با مسلمين چه مي كنند ؟

ببينيد امروز در اروپا با مسلمين چه مي كنند ! قضاياي بوسني و به خصوص قضاياي هفته ي اخير گوراژده واقعاً گريه آور است . انسان نمي تواند هيچ توصيفي براي اهميّت و عظمت اين فاجعه پيدا كند ! هر چه در كلام بگوييم ، كوچكتر از آن واقعيت است . سردمداران استكبار جهاني در دنيا ، نشسته اند و به قرباني اي كه در مقابلشان است مي نگرند و منتظرند ببينند كار اين قرباني چه وقت تمام مي شود ! اين قرباني هم مسلمين يوگسلاوي سابقند . جرمشان چيست ؟ مسلمان بودن . اين ديگر موضوعي نيست كه ما بگوييم . من اين واقعيت را سه سال پيش در پيام حج نوشتم و عنوان كردم . اگر چه آن روز انكار مي كردند ، اما امروز خودِ بلندگوهاي استكباري مي گويند كه چون اينها مسلمانند

134

نبايد كمكشان كرد ! مجبور شدند اعتراف كنند كه جرم مردم بوسني مسلماني است ! چون در دل اروپا ، يك ملت مسلمان سربركرده است ، استكبار به خشم آمده است . نمي گوييم يك حكومت اسلامي ؛ چرا كه اگر قرار بود بوسني حكومتي پيدا كند ، معلوم نبود يك حكومت صد در صد اسلاميِ به آن شكل باشد . بالاخره مردم اين سرزمين نزديك به پنجاه سال زير بار حكومت كمونيستي بودند . قبل از آن هم سالهاي متمادي زير بار حكومت فاسد حكام عثماني يا امثال آنها و يا بعضي از دولتهاي فاسد اروپايي و امپراتوريهاي اروپايي مثل اتريش و بقيه ي كشورها بوده اند . اينها كه نمي توانستند يك شبه يك حكومت اسلامي و قرآني به وجود آورند . اين امر متوقّع نبود . آن چه كه استكبارِ مسلط بر دنيا را نسبت به مسلمين مظلومين بوسني و هرزگوين ، اين طور خشمگين كرده است ، وجود كشوري در اروپاست كه ملت آن مسلمانند . آنها نمي توانند چنين ملتي را تحمل كنند . اين وضع مسلمين در دنياست . آن وقت سازمانهاي بين المللي و بدتر و زشت تر از همه ، سازمان ملل ، در اين قضيه بدترين امتحانها را دادند .

ننگِ حاكم بر نظام نوين دنيا

بنده عرض مي كنم دبير كلي كه امروز در رأس تشكيلات سازمان ملل است ، بداند چنان سابقه ي بدي براي خود در بين مسلمين ايجاد كرد كه ديگر به هيچ قيمتي اين سابقه اصلاح نخواهد شد . مسلمانهاي دنيا مي بينند كه در بوسني چه اتفاق مي افتد . لذا در برهه اي گفتند به ما اجازه بدهيد برويم به آنها كمك كنيم ؛ چرا كه به طرف مقابل مسلمانهاي بوسني كمك مي شود . گفتند نمي شود . گفتند اجازه بدهيد تسليحات برايشان بفرستيم . گفتند نمي شود . ظاهر حرف هم اين است كه به هيچ طرف ، تسليحات نمي دهيم . اما يك طرفِ نزاع تمام امكانات تسليحاتي دولت سابق يوگسلاوي را در اختيار دارد ؛ امكانات همان دولتي را كه سالهاي متمادي از عراق پشتيباني تسليحاتي مي كرد و تانك و ديگر سلاحها برايش مي فرستاد . امروز ، آن همه امكانات در اختيار صربهاست . يك طرف هم دست خالي است ؛ مردم بي پناه يك شهر . زن و بچه اي كه در يك شهر زندگي مي كنند . معناي اين حرف كه مي گويند به هيچيك از طرفين درگيري ،

135

اسلحه نداديم چيست ؟ در مقابل افكار دنيا ، تقلّب مي كنند و مي گويند به هيچ طرف كمك نمي كنيم ! يك طرف مسلح و يك طرف غير مسلح ، به جان هم افتادند . شما به جاي اين كه يا سلاح را از دستِ مسلح بگيريد ، يا سلاح به دست غير مسلح بدهيد ، به كناري ايستاده ايد و مي گوييد به هيچ طرف كمك نمي كنيم ! اين حرف ، معنايي جز اين ندارد كه شما منتظر نشسته ايد تا ببينيد طرف غير مسلح بيچاره ، چه وقت بر خاك مي افتد ! معنايش اين است ديگر . واقعاً هم منتظرند كه چه وقت مسلمانها از پا بيفتند . گفتند سربازان سازمان ملل را مي فرستيم . ملتهاي اسلامي گفتند اجازه بدهيد ما هم جزو سربازان سازمان ملل برويم آن جا و حائل شويم . گفتند نمي شود . نه فقط از جمهوري اسلامي كه تقريباً از هيچ كشور مسلماني نگذاشتند نيروي حائل به آن جا فرستاده شود ! اين يعني چه ؟ يعني به سربازهايي كه آن جا مي فرستند ، بايد بگويند وقتي رفتيد ، به صربها كمك كنيد ! به مسلمان كه نمي توانند اين را بگويند ؛ لذا نمي گذارند مسلمان برود . امروز چنين ننگي بر نظام نويني كه اينها مي خواهند در دنيا به وجود آورند ، حاكم است . آن رفتار امريكاييها ، آن وعده هاي دروغشان نسبت به مسأله مسلمانان بوسني و هرزگوين ، آن مطلقاً كمك نكردنشان و آن هم رفتار سازمانهاي بين المللي و بعض دولتهاي اروپايي و انگليس و ديگران . خوب ، يك مشت مسلمان در آن جا مظلوم واقع شده اند و منتظرند كه چه وقت قتل عام شوند ! مسلمانها در اين مورد چه كنند ؟ آيا راهي غير از حج وجود دارد ؟

حضور ملتها ، قدرتهاي استكباري را مي لرزاند

آن عاملي كه قدرتهاي استكباري را مي لرزاند ، سوادالنّاس يعني توده ي مردم است . والاّ چند دولت در فلان كنفرانس كه در فلان گوشه ي دنيا برگزار مي شود ، بنشينند و قطعنامه اي هم صادر كنند ، اهميتي نمي دهند . صد قطعنامه هم صادر كنند بي نتيجه است . مگر عليه صهيونيستهاي غاصب ، تا كنون چندين قطعنامه صادر نشده است ؟ يعني هيچ ، يعني باد هوا ! قطعنامه فايده اي ندارد . آن عاملي كه قدرتهاي استكباري را به معناي واقعي مي ترساند و متوقف مي كند ، حضور آحاد ملتهاست . كجا بهتر از حج ؟ دو ميليون مسلمان

136

از همه ي كشورهاي اسلامي در آن جا جمع مي شوند . از هر كدامشان بپرسي احساس شما
نسبت به گوراژده چيست ؟ خواهد گفت دلم مي خواهد به گوراژده بروم و از مسلمانهاي مظلوم گوراژده دفاع كنم . حيف نيست كه ما اين جماعت را از دست بدهيم ؟ حيف نيست اجتماعي به اين خوبي كه اين همه مي تواند بركت داشته باشد و جان اين همه مسلمان را نجات دهد از دست برود ؟ آن وقت ، اين سياسي كردن حج است ؟ به جمهوري اسلامي اعتراض مي كنند كه چرا حج را سياسي كرديد ؟ اين است معنايش ؟ برائت يعني اين . برائت يعني مردم در آن جا جمع شوند و عليه دژخيمهايي كه با كراوات و لباس اتو كشيده و ادكلن زده مي آيند و مثل وحشي ترينِ وحشيها ، انسانها را مي كشند و نيز عليه كساني كه از اينها حمايت مي كنند و نيز عليه كساني كه به نفع اينها در مجامع جهاني تصميم مي گيرند ، فرياد سردهند . اين معنايش برائت است . مي شود كه حج خالي از اين باشد ؟ آيا حجِّ خالي از برائت ، حج است ؟ كساني كه با قرآن و اسلام آشنا هستند ، جواب بدهند . منصفانه هم جواب بدهند . معناي آن حرف امام كه فرمود حج بي برائت حج نيست ، يعني اين . برائت جزو حج و تنيده در ذات حجّ است .

حضور معنادار مسلمانها در حج

حضور مسلمانها در حج بايد يك حضور معني دار باشد ؛ والاّ اگر فقط جنبه ي
معنوي و ذكر خدا منظور بود ، انسان مي توانست در خانه ي خودش بنشيند و ذكر خدا كند ! ديگر يَأْتُوكَ رِجالاً وَعَلي كُلِّ ضامِر يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجّ عَمِيق ^{( 1 )} لازم نبود . اگر اجتماع معنا نداشت ، ديگر ايام معلومات لازم نبود . مي گفتند هر كس در هر وقت از
سال توانست به مكه برود . مگر نمي شد ؟ اين كه گفتند يك جا جمع شويد ، براي همين
مسائل است . براي اين است كه ذكر خدا هم دستجمعي گفته شود . اعتصام به حبل پروردگار هم دستجمعي صورت گيرد . مي فرمايد : وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِيعاً ، و نه فرادا . مسأله اين است .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . حج : 27

137

در انجام تكليف ، منتظر ديگران نشويم

البته اين كه ديگران در حج چه مي كنند ، به ما ربطي ندارد . ما بايد آن چه را كه وظيفه مان است در حج انجام دهيم و به فضل پروردگار ، انجام هم مي دهيم . اين كه نسبت به ملتهاي مظلوم ، ديگران چه مي كنند ، به ما مربوط نيست . البته مربوط به ما نيست ، به اين معناست كه اگر ديگران به ملتهاي مظلوم كمك نكردند ، ما متوقف نمي شويم . چرا ؛ تلاش هم مي كنيم . كما اين كه به فضل الهي ، دولت و مسؤولين تلاش كردند تا شايد بتوانند ملتهاي ديگر را نيز براي كمك به مظلومين بوسني ترغيب كنند . اگر ترغيب شدند ، چه بهتر و اگر هم نشدند ، ما به كمكهاي خودمان ادامه مي دهيم . بحمدالله تا امروز دستگاههاي مختلف جمهوري اسلامي و آحاد مردم در قضيه بوسني و هرزگوين ، سنگِ كم به ترازو نگذاشتند ؛ خوب به ميدان آمدند و باز هم بايد به ميدان بيايند . امروز هم بايد هلال احمر ، هر كاري مي تواند انجام دهد تا شايد امكان اين را بيابد كه به مظلومين محاصره شده از لحاظ غذا و لوازم زندگي كمك برساند . آحاد جوانهاي مؤمنِ مسلّح از سپاه و ارتش و بسيج بايد اعلام آمادگي كنند تا هر لحظه كه گفتند براي رفتن به آن جا مانعي وجود ندارد و وقتي كه راه باز شد ، بتوانند بروند . انقلاب و امام اين را به ما ياد دادند . ياد دادند كه در انجام تكليف ، منتظر ديگران نشويم . لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ . ^{( 1 )} وقتي كه شما مي توانيد پا در ركابِ وظيفه باشيد ، باشيد ؛ ولو ملتهاي ديگر نباشند ؛ ولو دولتهاي ديگر اجازه ندهند . دولت و ملت ايران ، به فضل الهي در راه انجام وظيفه ي اسلامي ، پيشگام باشند ؛ حال آن وظيفه ي اسلامي هر چه كه مي خواهد باشد .

اعمال سياستهاي استكباري در بوسني

البته بنده امروز راجع به فجايع يوگسلاوي سابق ، عرض كردم . فقط هم آن نيست . در همين نزديكي خودمان ، آن چه كه با مسلمينِ منطقه اي از جمهوري آذربايجان در قره باغ مي شود مثل همان فجايع است . آن چه كه با مسلمانان تاجيكستان مي شود نيز مانند

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . مائده : 105

138

همان است . آن چه كه با مسلمانان كشمير مي شود ، آن هم دست كمي از آن فجايع ندارد . البته هيچكدام به عظمت فجايع بوسني نيست . آن جا دشمن ، دشمن محلي نيست . در مناطقي كه اسم بردم ، دشمن ، دشمن محلي است . در بوسني ـ در قلب اروپا ـ سياستهاي استكباري اعمال مي شود ؛ زيرا آن جا برايشان مهمتر است . اصل اين است كه بايد آن چه را تكليف است ، بدون خوف و واهمه از احدي انجام داد . ملت ايران رشته هاي ترس از قدرتها را بريد تا توانست مستقيم و راست بايستد و راست قامتي او براي ملتهاي ديگر درس شود . مي بينيد كه جوانها امروز در دنيا به نام اسلام شعار مي دهند .

وحدت خود را حفظ كنيد

از اول انقلاب ، پانزده سال گذشته است ، از رحلت امام ( قدس سره ) قريب پنج سال گذشته است . همه خيال مي كردند كه هر چه از مبدأ دور شويم ؛ به خصوص بعد از رحلت امام بزرگوار ( قدّس الله نفسه ) ، ديگر شور و شوق ملتهاي مسلمان نسبت به ايران و انقلاب اسلامي تمام مي شود . اما مي بينيد كه اين شور و شوق ، روزبه روز بيشتر شده و به موازات آن روزبه روز براي استكبار جهاني ، مشكل جدّي تر شده است . اين كارِ خداست ، كار ما نيست . اين اراده ي الهي است . منتها ملت ايران به كمك خدا و توفيقات الهي ، زمينه ي اين تفضل الهي را با گذشت خود ، با فداكاري خود ، با تلاش خود ، با خون دادن خود ، با ابراز عقيده ي خود و با حفظ وحدت خود فراهم كرد . وحدت را حفظ كنيد . دشمن ، بسيار خواستار آن است كه منادي وحدت را در خانه ي خودش دچار اختلاف و تفرّق كند . همه اين را هميشه به ياد داشته باشند . گروههاي مختلف ، مذاهب مختلف ، شهرهاي مختلف و آدمهاي مختلف ، اين را بدانند . دشمنان اسلام و جمهوري اسلامي ، خيلي دوست دارند بگويند اين هم جمهوري اسلامي كه همه اش دم از وحدت مي زد ؛ ببينيد در خانه ي خودش دچار اختلاف و تفرقه است . دلشان مي خواهد چنين وضعي را پيش بياورند . به فضل پروردگار ، تا امروز نتوانستند و به هدايت و كمك الهي و بيداري و هشياريِ شما ملت عزيز ، بعد از اين هم نخواهند توانست . اميدواريم كه خداوند اين حجّ مقبول را از شما و آحاد موفّقي كه ان شاءالله امسال به حج مشرف خواهند شد ، بپذيرد .

139

ان شاءالله زحمات همه را قبول كند و توفيق دهد كه حجّ خوبي برگزار گردد . كساني كه به حج مي روند قدر حج را بدانند .

زيارت مكه را فداي بازارگردي نكنيد

من اين يك كلمه را نيز فعلا عرض كنم تا اگر تفصيلي داشت ، بعداً راجع به آن بيشتر بگوييم . كساني كه به مكه مي روند ، مكه را فداي بازارگردي و دكان گردي نكنند . مكه بالاتر از اين حرفهاست . مي توانند بعداً يك سفر هم براي تجارت بروند و هر جا مي خواهند بگردند . اما در حج ، اين ايام معلومات را براي خودشان و براي زيارت و توجه و تذكر نگه دارند و آن را فداي كارهاي بي ارزش نكنند . در نمازهاي جماعت شركت كنيد . در اجتماعات شركت كنيد . نماز اول وقت را به جماعت ، در حرمهاي عالي مقام حتماً درك كنيد . بگذاريد حضور شما ، حضور مؤمنانه و پرهيزگارانه اي باشد كه از ملت ايران انتظار مي رود . پروردگار عالم ، ان شاءالله همه ي شما را موفق بدارد و مشمول ادعيه ي زاكيه ي وليّ عصر ( ارواحنا فداه ) باشيد .

وَ السَّلامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ

140

پيام به حجاج بيت الله الحرام

( 25/2/1373هـ . ش . )

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمْ

الحمدلله ربّ العالمين و صلّي الله علي رسوله الكريم الأمين و علي آله الميامين وأصحابه المخلصين والسّلام علينا و علي عبادالله الصّالحين

 وَ أَذِّنْ فِي النّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجالاً وَعَلي كُلِّ ضامِر يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجّ عَمِيق .

گستردگي مصالح و منافع فريضه ي حج

ذي حجة الحرام با ذخيره ي ابدي اش براي امّت اسلامي از راه رسيده است . خدا را سپاس ، بر اين هديه ي تمام نشدني و سرچشمه ي هميشه جوشان كه مسلمانان جهان به قدر همت و معرفت خود ، مي توانند هر ساله از آن بهره مند گردند و توشه بردارند . گستردگي و تنوع مصالح و منافعي كه دست علم و حكمت الهي در فريضه ي حج گنجانده ، به قدري است كه در هيچ فريضه ي ديگر اسلامي شبيه آن ديده نمي شود ، از ذكر و حضور معنوي و خويشتن يابي انسان مسلمان در خلوت خود با خدا و شستشوي دل از زنگارهاي گناه و غفلت ، تا احساس حضور فرد در جمع و احساس وحدت هر مسلمان با همه ي امت اسلامي و احساس اقتدار ناشي از عظمت جماعت مسلمين . و از تلاش هر فرد براي شفا يافتن از زخم ها و بيماري هاي معنوي يعني گناهان ، تا كنجكاوي و تلاش براي شناختن و درمان كردن دردها و جراحتهاي عميق پيكره ي امّت ، و همدردي با ملتهاي مسلمان ، يعني اندامهاي اين پيكره ي عظيم ، همه و همه در حج و در كالبد اعمال و مناسك گوناگون آن گنجانيده شده است .

141

اعمال حج ، شعائر است

قرآن اعمال حج را « شعائر » مي نامد . اين بدان معني است كه اينها فقط عملي
فردي و براي اداي تكليفي شخصي نيست ، بلكه نشانه يي است تا برانگيزاننده ي شعور و معرفت انسان به چيزي باشد كه اين عمل ، علامت و نشانه ي آن است . در
وراي اين نشانه ها ، توحيد قرار دارد يعني نفي همه ي قدرتهايي كه به نحوي جسم
و جان آدمي را در قبضه ي اقتدار خويش گرفته اند ، و اثبات حاكميت مطلق الهي
بر همه ي وجود و به عبارت روشن و آشنا : حاكميت نظام اسلامي و مقررات اسلامي
بر زندگي فردي و اجتماعيِ مسلمين . در خلال آيات حج ، قرآن همه را به برائت
از بتهاي مشركين فرا مي خواند فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ اْلأَوْثانِ . اين بتها ممكن
است يك روز همان بتهاي آويخته بر كعبه باشد ، اما بي شك امروز و هميشه ،
همان قدرتهايي است كه حاكميت بر نظام زندگي آدمي را بناحق در دست گرفته اند
و امروز واضحتر از همه ـ قدرت استكبار و قدرت شيطاني امريكا و قدرت فرهنگ
غرب و فساد و ابتذالي است كه بر كشورها و ملتهاي مسلمان تحميل مي كنند . البته
عالم نمايان وابسته و مزدور حكومتهاي پوشالي اصرار خواهند كرد كه خير ، بتها
همان منات و لات و هبل اند . همانها كه در روز فتح مكه زير پاي سپاهيان پيروزمند
پيامبر بزرگ ( صلّي الله عليه وآله ) خرد و نابود شدند ! مقصودِ اين آخوند السّطنه ها آن است كه حج
را به زعم خود از هرگونه مضمون سياسي ، تهي سازند ! غافل از آن كه همين اجتماع ميليوني مسلمانان از هر گوشه ي جهان ، در يك نقطه ، در يك زمان ، خود داراي بزرگترين مضمون سياسي است . اين نمايش امت اسلامي است كه در آن اختلافات نژادي و زباني و جغرافيايي و تاريخي همه رنگ باخته و از همه ، يك « كلّ » پديد آمده است . آنان و اربابانشان براي اين كه مسلمين از اين واحد بزرگ چيزي نفهمند و فردها احساس « جمع » نكنند ، همه گونه دروغ و فريب و سخن باطل به ميان آورده اند و مي آورند تا عرصه را بر دعوت كنندگان به وحدت و مناديان برائت از سردمداران شرك ، تنگ كنند .

142

جمهوري اسلامي ايران بر پيروي از قرآن و اسلام پا مي فشارد

ايران اسلامي خواسته است اگر نه بيشتر ، كمترين كاري را كه با مضمون حج مناسب است انجام دهد ، و آن دعوت مسلمين به اتحاد ، و كسب خبرهاي راستِ ملتها از يكديگر ، و ابراز نفرت و بيزاري از سردمداران شرك و فساد است ، هر كس با اين هدفهاي ارزشمند و والا مقابله كند هر چه بگويد ناحق گفته است : كه قرآن درباره ي آن مي فرمايد : وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ . قول زور ، سخن باطل كساني است كه بدِ جمهوري اسلامي را مي گويند ، زيرا : جمهوري اسلامي حاكميت دولت صهيونيست بر فلسطين اسلامي را رد مي كند و سازش چند فرد فاسد و مطرود با غاصبان را فاقد ارزش مي شمارد ، دخالت مالكانه ي امريكا بر كشورهاي عربي را محكوم مي كند ، خيانت بعضي از سران اسلامي به ملتهاي مسلمان خود را براي خوشامد امريكا و صهيونيستها ،
زشت مي دارد ، مسلمانان را به شناختن قدرت عظيم خود كه امروز هيچ ابرقدرتي تاب مقابله با آن ندارد ، فرا مي خواند ، معرفت اسلامي و مقررات شريعت را قادر بر اداره ي كشورهاي اسلامي مي داند ، فرهنگ تحميلي غرب را كه مظهر آن برهنگي و مستي و بي ايماني است ، براي كشورهاي اسلامي زيانبخش مي شمارد ، و كوته سخن ، بر پيروي از قرآن و اسلام پاي مي فشارد . امروز هر يك از كشورهاي اسلامي كه آشكارا همين سخن را بگويد و همين مواضع را اتخاذ كند ، يعني اسرائيل غاصب را نفي كند ، دخالتهاي قلدرانه ي امريكا را نفي كند ، ميگساري و بي بند و باري و فساد جنسي و آميختگي زن و مرد را نفي كند ، خيانت سازشكاران با صهيونيستها را نفي كند ، مسلمانان را به وحدت و مقاومت در برابر ابرقدرتها فرا بخواند ، احكام اسلامي را در حكومت و اقتصاد و سياست و غيره عملي كند ، همين تبليغاتي كه امروز بر ضدّ ايران اسلامي همه جا مي پراكنند ، بر ضدّ آن كشور و سران آن عيناً همه ي اين تهمتها و دشنامها و نارواها را خواهند گفت و خبرگزاريهاي استكباري و صهيونيستي و راديوهاي امريكا و انگليس و پيروان آنها همين بددهني و ياوه پردازيها را درباره ي آن خواهند كرد . اين است قول زور كه خداوند
آن را همتاي شرك و در كنار آن آورده است . شگفتا كه وعاظ السلاطين نيز در بعض مناطق جهان در اين كار حرام و ضدّ اسلامي ، مقلد تبليغاتچي هاي امريكا و

143

صهيونيست اند ! البته تسليم مطلق آنان در برابر حكّام جائر كه متأسفانه سرنوشت روحانيون بعضي كشورهاي مسلمان است ، جايي براي تعجب نمي گذارد ! اينك حجّ ، نعمت بزرگ خدا در برابر شما است ، بايد آحاد مسلمين و امّت اسلامي از آن سود ببرند و چنانكه فرموده است : جَعَلَ اللهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرامَ قِياماً لِلنّاسِ . از آن براي اقامه و صلاح دين و دنياي خود بهره گيرند .

امروز دين و دنياي مسلمانان در خطر است

امروز دين مسلمانان به وسيله ي تهاجم فرهنگي دشمن و ترويج فساد و ظلم و بي ايماني و بي بندوباري در ميان جوامع اسلامي كه غالباً با ابتكار قدرتهاي ضدّ اسلامي و به كمك تبليغات و رسانه هاي آنان و غير آنان انجام مي گيرد در خطر است ، و دنياي آنان به وسيله ي سلطه ي روز افزون استكبار بر امور كشورهاي اسلامي و فشار و دشمني مضاعف بر هر دولت يا گروهي كه بخواهد افكار را به سوي حاكميّت واقعي اسلام و استقلال و اقتدار ملتهاي مسلمان متوجه كند . و البته جلودار اين تهاجم همه جانبه به اسلام ، شيطان بزرگ يعني دولت ايالات متحده ي امريكا است . هر چشم دقيقي مي تواند دست يا اراده ي آن دولت ضدّ اسلام را در پشت سرِ مصائبي كه بر اسلام و مسلمين وارد مي شود ، ببيند . در فلسطين اشغالي عمده ترين عامل خيره سري و گستاخي صهيونيستها و مهمترين عامل به سازش كشانيدن بيشتر دولتهاي عرب در برابر زياده طلبي در برابر اسرائيل ، امريكا است . بدون پشتيباني امريكا دولتهاي مرتجع منطقه كه به سرسپردگي در برابر امريكا شناخته شده اند ، تبديل به مدافع دولت غاصب و مدّعي فلسطينيانِ ضدّ سازش نمي شد و آنهايي كه بايد طبق وظيفه ي اسلامي خود ، با اسرائيل مقابله كنند ،
لباس مقابله با مخالفان اسرائيل را نمي پوشيدند . و بدون حمايت بي قيد و شرط امريكا ، دولت غاصب نمي توانست فاجعه ي عظيمي مانند كشتار حرم شريف ابراهيمي ( عليه السلام ) را پديد آورده و آن چنان بي دغدغه خود را از عواقب آن بر كنار دارد . شبيه اين مطلب در مورد مسلمانان بوسني و هرزگوين نيز صادق است . قتل عام تاريخي مردم گوراژده و سارايوو ، به وسيله ي صربها كه حقيقتاً در شمار لكّه هاي ننگ بشريت در دوران معاصر

144

است ، مسؤوليت سنگيني بر دوش قدرتهاي مسلّط جهان و بيش از همه امريكاست . اگر دخالت و سياستگذاري آنان نمي بود ، مسلمانان بوسني در برابر صربهاي مسلّح و مجّهز ، از دريافت كمكهاي تسليحاتي ممنوع و محروم نمي شدند و ملّتي دست بسته و محاصره شده ، قرباني مهاجميني خونخوار و گستاخ و تشويق شده ، قرار نمي گرفت . دردآور آن است كه امريكا و ناتو پس از اين زمينه سازي بيرحمانه براي قتل عام مسلمانان بوسني ، و پس از اين كه سازمان ملل و دبير كلّ آن را كاملا در جهت همين سياست به كار انداخته اند ، و پس از نشان دادن علائم رضايت خود از قلع و قمع مسلمانان به دست صربها ، و پس از گذشت چند هفته از حمله ي سبعانه ي مهاجمين به زن و كودك و پير و جوان مسلمان ، و كشته شدن هزاران بيگناه و پديد آمدن محنتي بدان عظمت براي مردم شهر گوراژده . پس از اين همه ، با تهديد صربها به بمباران هوايي ، شكنجه را متوقف مي كنند و آنگاه اين را به حساب انساندوستي و صلح دوستي و بيطرفي خود مي گذارند ! آيا اگر جلاّدي پس از ساعتها و روزها ، شكنجه ي شخصي را موقوف كند مي تواند مدعي انساندوستي خود شود و ادامه ندادن شكنجه را دليل بياورد ؟ ! همين موضع ظاهراً بيطرف ولي عملا خصمانه نسبت به مسلمين ، در همه ي قضايايي كه در آن مسلمانان مظلوم ، يك طرف قضيه و مورد ستم و فشار دشمنان خود هستند ، نيز از امريكا و همدستان اروپايي اش مانند انگليس ديده مي شود . كه نمونه ي آن ، قضاياي گريه آور كشمير و محنت شديد مسلمانان قره باغ و تاجيكستان است . هر جا دولت يا جمعيّتي شعار اسلام مي دهند و براي حاكميت اسلام تلاش مي كنند ، بطور بي قيد و شرط مورد اهانت و تهمت و سختگيري و دشمنيِ خباثت آميز امريكا قرار مي گيرند ، مثال واضح ، دولت سودان ، نهضت اسلامي الجزائر ، حزب الله لبنان ، حماس و جهاد اسلامي فلسطين ، مسلمانان مصر و امثال آنهايند . در همه ي اين موارد ، عناصر استكبار جهاني و بيش از همه امريكا ، رفتاري همراه با تعصّب و شبيه رفتارهاي قبيله يي جوامع قبائلي از خود بروز مي دهند . ماجراي دشمني هاي كينه توزانه و همراه با خشم و بي انصافي از سوي امريكا نسبت به ايران اسلامي و البته به فضل و اراده ي الهي ، غالباً بي اثر هم خود داستان جداگانه يي دارد كه بسياري در سطح جهان از آن باخبرند .

145

حج ؛ فريضه يي سياسي

اكنون آيا امت بزرگ اسلامي و رؤسا و سياستمداران و روشنفكران و علماي دينيِ آن ، نسبت به اين وضع دردناك مسلمانان در سراسر جهان ، هيچ مسؤوليتي ندارند ؟ آنان كه به صدق فرموده ي پيامبر بزرگ اسلام ( صلّي الله عليه وآله ) كه فرمود : « مَنْ أَصْبَحَ لا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ بِمُسْلِم » ، عقيده دارند آيا براي بروز دادن اين اهتمام ، جايي بهتر از حجّ بيت الله و زماني مناسبتر از ايّام معلومات سراغ دارند ؟ يقيناً بي دليل نبوده است كه پيامبر عظيم الشأن ( صلّي الله عليه وآله ) براي اعلام برائت از مشركين كه يك عمل كاملا سياسي و در چهار چوب سياست كلّي نظام و دولت اسلاميِ اوّل بود ايّام حجّ را انتخاب فرمود و دستور الهي و قرآني ، اعلام كرد كه : وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَرَسُولِهِ إِلَي النّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ اْلأَكْبَرِ أَنَّ اللهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذاب أَلِيم . آري ، حج فريضه يي است كه مهمترين گرفتاريهاي سياسي امت اسلامي در آن و با آن قابل حلّ است . بدين معني ، حج ، فريضه يي سياسي است و طبيعت و خصوصيات آن ، اين را به روشني نشان مي دهد . كساني كه اين را انكار و بر ضدّ آن تبليغات مي كنند در واقع با حلّ آن گرفتاريها مخالف اند . بطور خلاصه ، حج ،
فريضه ي امت ، فريضه ي وحدت ، فريضه ي اقتدار مسلمين ، فريضه ي اصلاح فرد و جمع و در يك كلمه : فريضه ي دنيا و آخرت است . آنان كه نمي خواهند مضمون سياسي حج را بپذيرند ، در واقع اسلام را دور از سياست ، و دين را از سياست جدا مي خواهند ، شعار جدايي دين از سياست از همان چيزي است كه دشمنان حاكميت اسلام بر جوامع اسلامي ، دهها سال است آن را مطرح كرده اند و امروز كه حكومتي بر اساس دين مقدس اسلام در ايران پديد آمده و شوق روز افزون به تشكيل حكومت اسلامي همه ي جهان اسلام را فرا گرفته است ، آن شعار را سراسيمه تر و خشن تر از هميشه مطرح مي كنند ، و هرجا مقدّمات تحقّق اين هدف فراهم شده باشد ، اگر بتوانند با خشونت و جديتي تمام بر ضد آن وارد ميدان مي شوند . حاكميت اسلام ، متضمّنِ مقابله با دخالت مستكبران در
كشورهاي اسلامي و نيز مستلزم كوتاه شدن دست وابستگان به اين قدرتها و بندگانِ شيطانِ نفس و شيطان استكبار ، از اداره ي اين كشورهاست . پس طبيعي است كه استكبار

146

و وابستگانش و شيطانها و پيروانشان ، از آن ناراضي و خشمگين باشند . و به همان اندازه بايد مؤمنان به خدا و روز جزا و معتقدان راستين اسلام از آن استقبال و در راه آن مجاهدت كنند .

چند توصيه به حجاج بيت الله الحرام

اينك كه از همه جاي جهان ، سعادتمنداني توفيق آن يافته اند كه ايام معلومات و حجّ خانه ي خدا را درك كنند اين جانب با ابتهال و تضرّع ، از خداوند متعال مي خواهم كه حجّ آنان را مقبول و مأجور و آنان و همه ي امت اسلامي را از منافع آن برخوردار فرمايد ، و ضمناً برادران و خواهران را به اموري چند توصيه مي كنم :

1 ـ اين فرصت را براي خودسازي و انابه و تضرّع ، مغتنم بشماريد و توشه يي معنوي براي همه ي عمر خود از آن برگيريد .

2 ـ رفع گرفتاريهاي بزرگ مسلمين را از خداوند متعال بخواهيد و بارها و بارها اين خواسته را در دعا و مناجات خود بگنجانيد .

3 ـ از هر فرصتي براي آشنا شدن با مسلمين كشورهاي ديگر و نقاط مثبت و منفي زندگي جاري آنان استفاده كنيد . و مسلمانان غير ايراني بخصوص حقايق و قضاياي ايران اسلامي را از زبان برادران ايراني خود بشنوند و درست و نادرستِ تبليغات جهاني را كشف كنند . همچنين امروز و هميشه تلاش كنند تعاليم امام عظيم الشأن راحل حضرت امام خميني ( قدس نفسه الشريفه ) را درباره ي مسائل مسلمين فرا گيرند و آن مصلح بزرگ تاريخ اسلام را بهتر و از نزديك بشناسند .

4 ـ هر اطّلاع و معرفت درستي از وضع امت اسلامي يا خصوص كشور خود را كه در اختيار داريد ، به مسلمين كشورهاي ديگر منتقل كنيد .

5 ـ در گفتگو با برادران مسلمان خود از هر جاي جهان اسلام ، مسأله ي « امت اسلامي » و نگرش يكپارچه به جهان اسلام را مورد توجّه قرار دهيد . انديشه ي خود و ديگران را از چهارچوب مرزهاي جغرافيايي ، نژادي ، عقايدي ، حزبي و امثال آن فراتر ببريد و به اسلام و مسلمانان بينديشيد .

147

6 ـ اقتدار خداداده ي بيش از يك ميليارد مسلمان و دهها كشور اسلامي با اين همه ثروت مادّي و معنوي و با ميراث عظيمي از فرهنگ و تمدن و دين و اخلاق را همواره به ياد مخاطبان خود بياوريد .

7 ـ افسانه ي قدرت لايزال غرب و خصوص امريكا را كه استكبار همواره سعي كرده است آن را چندين برابر بزرگ كرده و بيوقفه به ذهن مسلمانان القا كند ، بشكنيد . به ياد خود و ديگران بياوريد كه قدرتِ ظاهراً تسخيرناپذير كمونيسم ، در همين نزديكيها در برابر چشم همين نسل ، شكست و فرو ريخت و از آن هيچ باقي نماند . قدرتهاي بزرگنماي كنوني و از جمله قدرت امريكا هم ممكن است به همان آساني ، نيست و نابود شوند .

8 ـ مسؤوليت علماي دين و روشنفكران كشورهاي مسلمان را كه بسي بزرگ و سنگين است همواره به ياد خود آنان و ديگران بياوريد .

9 ـ وظيفه ي رؤساي كشورهاي اسلامي را در قبال امت اسلامي و ايجاد وحدت مسلمين و دوري از قدرتهاي استكباري و گرايش و تكيه به ملتهاي خود و ايجاد حسن رابطه ميان مردم و حكّام را به عنوان « النَّصِيحَةُ لاَِئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ » به آنان يادآور شويد و اصلاح اين امر را از خداوند متعال بخواهيد .

10 ـ همواره به ياد داشته باشيد كه مسؤوليت رؤسا ، به معناي رفع مسؤوليت از آحاد ملت نيست و آنان در همه ي اين هدفهاي بزرگ مي توانند نقش تعيين كننده يي ايفا كنند . اميد است به فضل الهي و با توجهات حضرت ولي الله الاعظم ( اروحنافداهوعجّل الله فرجه ) ، حج مقبول نصيب حجاج محترم ، و تفضّلات و رحمت واسعه ي الهي شامل حال امت اسلامي و آحاد مسلمين بشود .

والسّلام علي جميع عبادالله الصالحين      

چهارم ذيحجة الحرام 1414 برابر با25 ارديبهشت 1373

علي الحسيني الخامنه ئي