بخش 5

100

مي باشد. بنابراين مراقب باشيد كه از اعضاي كاروان خود جدا نشويد. اگر از جمع كاروان فاصله نگيريد و با ديگران همراه باشيد، مشكلي نخواهيد داشت.

11. بعد از محرم شدن در محل ميقات، چنانچه شك و شبهه اي يا مسأله اي در مورد احرام داريد، با روحاني كاروان مطرح نماييد، زيرا برگشت به مسجد ميقات امكان ندارد و احرام نيز بايد در همين مكان، به طور كامل و صحيح، انجام شده باشد.

12. خواهران محترمه نيز در بخش ويژه ي بانوان در مسجد محرم مي شوند و اگر معذور باشند، با راهنمائي روحاني محترم كاروان در بيرون مسجد نيت كرده، محرم مي شوند. پس از حركت اتومبيل ها به طرف مكّه ي مكرمه، ذكر لبيك و ديگر ذكرهاي مستحب را تكرار نماييد.

در مسير مسجد شجره تا مكه ي مكرمه، شام مختصري به شما داده مي شود. در توزيع غذا با يكديگر همكاري نموده و نظافت داخل اتوبوس را نيز رعايت كنيد.

13. در يكي از استراحتگاه هاي نيمه ي راه مدينه تا مكّه، براي مدت كوتاهي جهت استراحت و تجديد وضو، پياده مي شويد و سپس ادامه ي مسير مي دهيد. در اين جا نيز با توجه به تاريكي هوا و حضوركاروان هاي متعدد، دقّت نماييد تا اتوبوس خود را گم نكنيد.

14. زائرين مدينه قبل معمولا پس از نيمه شب وارد

101

مكّه ي مكرّمه مي شوند. در اين صورت شما در مجموع حدود پنج يا شش ساعت در راه بوده ايد و طبعاً خسته هستيد، بنابراين يكسره به هتل و محل سكونت رفته و مدير يا معاون كاروان، اتاق ها را طبق شماره هايي كه در كارت شما نوشته شده است، تحويل مي دهند و در اتاق ها مستقر مي شويد.

زائران مدينه بعد نيز پس از انجام تشريفات از جده به مسجد حجفه مي روند و پس از گذراندن مراحل گفته شده راهي مكه مكرمه مي شوند.

15. پس از رسيدن به هتل و استراحت لازم با هماهنگي مدير و روحاني با انجام غسل و وضو براي ادامه اعمال عمره تمتع روانه حرم مي شويد، لذا از عجله بي مورد و تك روي در انجام اعمال خودداري نماييد. چراكه انجام اعمال به طور جمعي و در وقت مناسب موجب انجام صحيح اعمال خواهد شد. همچنين از همراهي افرادي كه مدعي هستند قبلاً مشرف شده اند و كاملاً به اعمال اشراف دارند خودداري و با روحاني و مدير كاروان براي انجام اعمال به حرم مشرف شويد. سعي كنيد با وضو از منزل خارج شويد و كارت شناسايي با كيسه كفش و دعاي طواف را همراه داشته باشيد.

پس از ورود به مسجدالحرام، سجده ي شكر به جا مي آوريد. در نخستين لحظه، با ديدن خانه ي كعبه، حاجات مهم خود را از خداوند متعال طلب كنيد، چرا كه در مهماني

102

خاص الهي وارد شده ايد و بايد قدر اين ساعات و لحظات را بدانيد.

16. اگر براي نخستين بار به اين سفر پربركت مشرّف مي شويد، پيش از آغاز اعمال عمره ي تمتع، اندكي صبر كنيد تا با فضاي مسجدالحرام آشنا شويد و به تذكّرات روحاني كاروان كاملاً گوش فرا دهيد.

17. دومين عمل در عمره ي تمتّع، طواف است كه بايد از روبه روي حجرالأسود شروع شود و هفت دور كامل به دور كعبه بگرديد.

در اين زمينه به تذكرات روحاني كاروان كاملا توجه كنيد و برنامه هاي مدير كاروان براي مجموعه زائران را رعايت كنيد.

- پس از طواف سعي كنيد در پشت مقام در هر كجا كه امكان داشت نماز طواف را بخوانيد به گونه اي كه مزاحم طواف كنندگان نباشيد.

- پس از خواندن نماز، كمي عقب تر، نزديك پلّه ها و ديوارهاي اطراف مسجد اجتماع نماييد. كمي از آب زمزم بنوشيد و و سپس منتظر بمانيد تا همه ي افراد كاروان جمع شوند.

- در هنگام سعي صفا و مروه نيز تذكرات روحاني و مدير را مدنظر داشته و حركت به صورت دست جمعي را رعايت كنيد.

103

- استراحت و آب نوشيدن در بين سعي صفا و مروه بلا اشكال است.

- در تقصير حتماً مقدار موي قيچي شده و يا ناخن كوتاه شده را در سطل هاي مخصوص بريزيد و از ريختن آنها در محل عبور و مرور زائران خودداري كنيد.

2. در شهر مكّه و پس از تعيين منزل و انجام اعمال عمره، فرم شماره 2 را كه در صفحه 137 همين كتاب آمده تكميل كنيد.

* چند تذكر

1. به تجربه ثابت شده كه بهترين زمان براي انجام و تكميل اعمال عمره ي تمتّع، نيمه شب و يا پس از نماز صبح است. سعي كنيد همه با هم باشيد تا اعمال براي شما و كساني كه اين سفر، نخستين سفرشان است، به سادگي انجام پذيرد. همه اعمال را زير نظر روحاني كاروان انجام دهيد.

2. هنگام طواف و سعي بين صفا و مروه، جمع شدن اعضاي كاروان در يك محل مشكل است، پس لازم است قبلاً احكام مربوط به مناسك و وظيفه ي خود را بدانيد و طبق آن عمل نماييد، گرچه روحاني محترم و مدير كاروان در هر حال، شما را همراهي خواهند كرد و نيروهاي امداد ايراني نيز با لباس هاي آبي در داخل و خارج حرم مستقر هستند.

104

با دوستان و همراهان خود قرار بگذاريد كه پس از انجام هريك از اعمال، يكديگر را در نقطه ي مشخصي ملاقات كنيد. اما توجه داشته باشيد كه مبادا به خاطر باهم بودن، از اعمال واجب غافل شده و انجام بخشي از آنها را فراموش كنيد.

چنانچه از كاروان عقب افتاديد، روحانيون محترم كه در محوّطه ي پشت مقام ابراهيم و كنار كوه صفا مستقر هستند، پاسخ گوي پرسش هاي شما خواهند بود و اگر راه را گم كنيد، نيروهاي واحد امداد كه لباس هاي آبي بر تن دارند، شما را راهنمايي مي كنند.

3. زائران سالمند و افرادي كه مبتلا به پادرد و كمردرد هستند و به كمك ديگران نياز دارند، اجازه دهند شخصي كه همراه آنهاست در روز اوّل، اعمال خود را انجام دهد و سپس به كمك آنها بيايد، چون بسيار مشكل است كه كسي بخواهد در يك زمان، علاوه بر اعمال خود، كارهاي ديگري را انجام دهد، بهويژه اگر براي هر دو نفر، سفر اوّل باشد.

4. در صورتي كه براي انجام سعي يا طواف به ويلچر نياز داريد، مي توانيد با در دست داشتن كارت شناسايي، به دفتر «العربات المجانيّه» نزديك كوه صفا (طبقه دوم) مراجعه و ويلچر دريافت نماييد. البته اين كار را براي بار اوّل همراه با مدير يا خدمه ي كاروان انجام دهيد.

105

5. اگر بخواهيد از چرخ دستي هاي ويژه اي كه كارگران عرب آنها را مي برند استفاده نماييد، بايد كرايه ي آن را آماده كنيد و با مراجعه به دفتر مذكور در محلّ كوه صفا، طبق نوبت و مقرّرات ديگر، يكي از چرخ دستي ها را اجاره كنيد.

6. خواهران محترمه از گره زدن چادرهايشان به يكديگر در حال طواف خودداري كنند، زيرا با اين كار موجب زحمت براي خود و ديگران خواهند شد. علاوه بر اين، هريك از خواهران در حالت عادي و انفرادي بهتر مي تواند طواف را انجام دهد.

7. همواره سعي كنيد هنگام طواف، ذكرها را آهسته بخوانيد (مگر اين كه طواف اوّل باشد كه براي انسجام و هماهنگي كاروان، معمولاً يك نفر بلند مي خواند و ديگران همراهي مي كنند). ضمناً به دليل حساسيت هاي اهل سنت، در حال طواف از گفتن ذكرهايي مانند يا علي (عليه السلام) ، يا حسين (عليه السلام) ، يا فاطمة الزهرا (عليها السلام) و... با صداي بلند اجتناب كنيد. بكوشيد از كتاب هاي دعاي مخصوص طواف يا مناجات هاي ديگري كه در اين زمينه وجود دارد، استفاده كنيد و چنانچه سواد خواندن نداريد يا كتاب دعا همراهتان نيست، دعاها و ذكرهايي مانند: «ربَّنا آتنا في الدّنيا حسنه...»، «لا اله الاّ الله الملك الحق المبين»، «يا رحمان يا رحيم»، «يا ارحم الرّاحمين»، صلوات و... را زمزمه كنيد.

8. خواهران محترمه هنگام طواف و خواندن نماز طواف

106

در پشت مقام ابراهيم از چادرهاي نازك استفاده نكنند، زيرا اقامه ي نماز واجب با چنين پوشش هايي، باطل است و اعمال آنان دچار اشكال مي شود.

9. خواهران محترمه توجّه داشته باشند كه طواف مستحب يا واجب را در ساعات نزديك به اذان انجام ندهند، زيرا با مشكل روبه رو مي شوند. هم چنين تأكيد مي شود كه در بين نماز مغرب و عشا و يك ساعت مانده به اذان صبح مشغول طواف نشوند، زيرا در اين ساعات، صفوف نماز تشكيل شده و مجبور هستند كه در مقابل مردان يا در بين صفوف آنان نماز بخوانند كه اين كار دور از شأن يك زائر متعهّد است و علاوه بر اين، مأموران سعودي هم از آن جلوگيري مي كنند.

10. برادران محترم توجه داشته باشند كه از باز و بسته كردن لباس احرام در برابر نامحرم و نمايان ساختن مواضع بدن و هم چنين از نشستن روي پله ها، بپرهيزند. خواهران محترمه نيز روي پلّه ها و راه هاي عبور زائران ننشينند، مأموران هم از نشستن روي پله ها جلوگيري مي كنند.

تذكرات لازم در مورد اعمال حجّ تمتّع

1. در روز هشتم ماه ذي حجّه عموم كاروان ها و زائرين آماده مي شوند تا مرحله ي دوّم اعمال حجّ تمتّع را به جاي آورند. زائرين در هتل ها غسل احرام نموده و لباس هاي

107

احرام را با قصد قربت مي پوشند و در ساعت معيني كه مدير محترم كاروان اعلام مي كند، وضو مي گيرند و براي محرم شدن حاضر مي شوند.

مراسم مُحرِم شدن طبق نظر روحاني محترم كاروان انجام مي شود.

2. معمولاً كاروان ها در عصر روز هشتم، پس از صرف ناهار برابر ساعتي كه مدير كاروان اعلام مي كند به سوي عرفات حركت مي كند.

آقايان در ماشين هاي بي سقف و خانم ها در ماشين هاي مسقف سوار شده و پس از اعمال عرفات، مشعر و منا مجدّداً به منازل خود باز مي گردند.

3. آنچه براي وقوف در عرفات، مشعر و منا مورد نياز است، عبارت است از: يك دست لباس معمولي (كه راحت و مناسب فصل باشد تا پس از خارج شدن از احرام آن را در منا بپوشيد) و نيز بعضي از وسايل شخصي (قرآن، كتاب دعا و زيرانداز)و احياناً داروهايي كه براي اين مدّت مورد نياز است.

ضمناً چند عدد تيغ و صابون بدون بو و وسايل لازم براي تراشيدن سر را در ساك دستي قرار دهيد و چنانچه لباس احرام اضافي هم تدارك ديده ايد همراه خود بياوريد.

4. در اين سال ها كه موسم حج در فصل زمستان و پاييز واقع شده، معمولاً شب هاي مشعر سرد است. چنانچه تحمّل

108

سرما را نداريد، دو عدد حوله ي اضافه يا پارچه و پتوي غير دوخته همراه داشته باشيد.

5. خانم هاي محترمه بدانند كه در اين چند روز (ايّام تشريق) كاملاً از شوهران خود جدا و مستقل هستند; يعني آقايان و خانم ها جدا از هم و به صورت دسته جمعي در چادرها به سر مي برند. بنابراين، وسايل و امكاناتي را كه هر نفر به آن نياز دارد، در ساك شخصي خود قرار دهد.

6. همراه داشتن كيف و وسايل ديگر (گرچه دوخته باشند)، براي مردِ مُحرم اشكالي ندارد، آنچه حرام است، پوشيدن لباس دوخته به عنوان «لباس احرام» است.

109

مقام معظم رهبري:

شكي نيست كه استكبار جهاني با دنياي اسلام بد است. فقط هم بغض نيست، اظهار هم مي كنند، دشمني هم مي كنند... مي خواهند اسلام نباشد تا بر اين ملّت ها و منافع آنها سلطه پيدا كنند. مسلمان ها نسبت به اين رفتار موضع خودشان را ابراز كنند، همه بايد اعلام موضع كنند، همه ملت ها، همه رؤساي كشورها.

بخش يازدهم: تذكرات مربوط به وقوف در عرفات

اكنون به تذكّراتي كه در مرحله ي وقوف به عرفات لازم است، توجه فرماييد:

1. مساحت چادرها به گونه اي است كه جاي استراحت براي اعضاي كاروان در آن منظور شده است. البته همگي براي استراحت در كنار يكديگر قرار مي گيريد و بايد ملاحظه و مراعات يكديگر را بنماييد. چون سرزمين عرفات محدود است و زائران در حال افزايش اند و تعيين مكان در عرفات بادستور و نظارت مسئولان سعودي است و آنها نيز با توجه به حضور جمعيت فراوان، فضاي موجود

110

را تقسيم مي كنند. نتيجه اين كه به دوستان هم سفر خود جا دهيد و از آنان بخواهيد حتي المقدور فضاي كمتري را اشغال كنند. مهرباني و ادب را در حال احرام حفظ كنيد تا از اين لحظات معنوي بهترين بهره ها را ببريد.

2. سرويس هاي دستشويي عمومي در جهات مختلف و با فاصله از چادرها واقع شده است. همواره سعي كنيد از نزديك ترين سرويس استفاده كنيد، زيرا امكان گم شدن در لابه لاي چادرها كه به صورت يكنواخت برپا شده، بسيار است. گرچه جاي نگراني نيست و نهايتاً با سؤال و جست وجو چادر خود را پيدا خواهيد كرد.

3. به دليل شلوغي سرويس هاي دستشويي، سعي كنيد دقايقي زودتر برويد و در نوبت باشيد تا مشكلي پيش نيايد و ديگران هم ناراحت نشوند.

4. خواهران محترمه هنگام خروج از چادرها و حتّي در داخل آنها، حجاب كامل را رعايت كنند، زيرا داخل چادرها از لابه لاي آن ها پيداست.

5. توجه داشته باشيد كه دستشويي آقايان و خانم ها به هم متّصل است، لذا از صحبت كردن با صداي بلند و داد و فرياد زدن بي جا پرهيز نماييد. هم چنين نسبت به زائرين ديگر، رعايت نوبت، احترام و ادب را داشته باشيد، خصوصاً اگر از كاروان ها يا كشورهاي ديگري باشند.

6. پس از خروج از دستشويي ها حتماً دست هاي خود را

111

با آب و صابون يا مايع بدون بو بشوييد و مراقب باشيد كه ساعت، انگشتر و ديگر اشياء خود را در دستشويي ها جا نگذاريد.

7. تا زماني كه عين نجاست را در جايي نديده ايد، همه جا را پاك بدانيد، پس چنانچه ترشّحي از آب ها به بدن و لباس شما پاشيد يا گوشه اي از لباس احرام شما در آن افتاد، نگران نباشيد. از فرياد زدن و اهانت كردن به يكديگر جداً بپرهيزيد.

8. در نحوه ي جمع كردن لباس احرام يا درآوردن آن براي رفتن به دستشويي ها بر اعصاب خود مسلّط باشيد. عجله نكنيد و مسائل شرعي را رعايت نماييد.

9. چنانچه كاروان شما قبل از غروب روز هشتم وارد عرفات شود، با توجه به خلوت بودن عرفات، امكان استراحت شبانه و آشنايي بيشتر با منطقه وجود دارد.

10. پس از صرف صبحانه در روز نهم ذي حجّه طبق برنامه ي سنواتي، بعثه ي مقام معظّم رهبري (مدّظلّه) مراسم برائت از مشركين را در چادرهاي محل استقرار بعثه برگزار كرده و از همه ي كاروان ها جهت شركت در اين مراسم، دعوت مي نمايد. لذا كليه ي خواهران و برادراني كه امكان شركت براي آنها فراهم است، در اين مراسم سياسي مذهبي شركت نمايند. هم چنين سعي كنيد با پرچم مخصوص كاروان خود فاصله ي زيادي نداشته باشيد. البته مي توانيد

112

نشانه هايي هم براي خود قرار دهيد تا اگر در شلوغي جمعيت همراهان خود را گم كرديد، بتوانيد به چادر برگرديد. در هر حال مي توانيد با كمك مديران و خدمه ي كاروان هاي ديگر چادر خود را بيابيد، چون كاروان هاي هر استان نزديك به يكديگر مستقر هستند. توجّه داشته باشيد كه در بين راه از دادن هرگونه شعاري خودداري كنيد.

11. مستحبّات روز عرفه را انجام دهيد. خواهران و برادراني كه با سواد هستند، مطالب را براي كساني كه سواد ندارند بخوانند و به هر حال، سعي كنيد جمع كاروان خود را جمعي علمي و معنوي قرار دهيد و از فرصت ها حداكثر استفاده را بنماييد.

12. توجه داشته باشيد كه نمازهاي ظهر و عصر و عشا در عرفات، مشعر و منا فقط براي كساني كه قبل از عرفات ده روز در مكه قصد داشته اند، تمام و براي ديگران شكسته است.

14. قبل از اذان ظهرِ روز عرفه در هر كجا كه هستيد در چادر كاروان خود جمع شويد تا براي وقوف در عرفه نيت كنيد.

15. در روز عرفه پس از اقامه ي نماز جماعت ظهر و عصر و صرف ناهار سعي كنيد كمي استراحت نماييد.

16. پس از ناهار و استراحت، هر كاروان مراسم دعاي عرفه را با جمع زائران خود شروع مي كند و چنانچه

113

روحانيون محترم كاروان صلاح بدانند، از بين چند كارواني كه در مجاورت هم هستند، يك نفر را كه خوش صداتر است، براي خواندن دعا انتخاب مي كنند تا تداخل صداي بلندگوها ايجاد مزاحمت نكند. اين آيين معنوي در بعثه مقام معظم رهبري نيز اقامه مي گردد. زائران محترم هنگام عصر روز نهم از چادرهاي خود دور نشوند تا به محض اعلام مدير كاروان جهت حركت به مشعر در چادرهاي خود حضور داشته باشند. ضمناً توجه داشته باشند كه در هنگام اقامت در عرفات از محدوده اين سرزمين مقدس خارج نشوند.

17. با نزديك شدن مغرب، زائران اثاثيه ي خود را جمع مي كنند تا پس از اقامه ي نماز جماعت مغرب و عشا به طرف مشعرالحرام حركت نمايند. دقّت كنيد كه چيزي را در چادرها جا نگذاريد، زيرا برگشت به اين نقطه، امكان پذير نيست. با توجه به شلوغي سرويس هاي بهداشتي در مشعر، حتي المقدور در روز نهم از پرخوري امساك كنيد.

18. در صورت امكان، چند بطري آب معدني كوچك و مقداري كيك يا بيسكويت در ساك دستي خود به همراه داشته باشيد.

114

نقشه عرفات

115

نقشه عرفات

116

19. يكي از مراحل دشوار حجّ تمتّع، خروج از منطقه ي عرفات تا رسيدن به محلّ استقرار در مشعرالحرام است. زيرا جمعيتي نزديك به دو ميليون نفر به طور هم زمان و با هر وسيله اي مي خواهند خود را به مشعر برسانند. تمام راه ها و خيابان ها مملو از خودروهاي شخصي، تداركاتي و اتوبوس است. جالب اين كه معمولاً همه ي راه ها بسته مي شوند يا حركت ماشين ها به كندي صورت مي گيرد و حتّي اين كندي حركت تا بعد از نيمه شب ادامه دارد. در اين موقع تنها راهنماي شما علامت و پرچم كاروان است.

117

بخش دوازدهم: تذكرات وقوف به مشعرالحرام

1. خواهران محترمه و افراد سالمند و بيمار از اين مرحله به بعد، تابع احكام خاصّي هستند. به اين صورت كه پس از وقوف اضطراري، به همراه يكي از عوامل اجرايي كاروان، به منا مي روند و پس از رمي جمره در شب در چادرها مستقر مي شوند، ولي آقايان مجاز به اين كار نيستند.

2. يكي از طرح هاي جالبي كه در سال هاي اخير به آن توجه شده اين است كه افراد جوان در كاروان ها كه توان پياده روي حدود شش كيلومتر را دارند، به صورت دسته جمعي از عرفات حركت مي كنند و خود را به مشعر مي رسانند و با اين كار علاوه بر بهره مندي از اجر معنوي، از خستگي ناشي از حركت با خودرو نيز اجتناب مي كنند. البته اين كار بايد با موافقت مدير و روحاني محترم كاروان و هماهنگي هاي لازم صورت گيرد.

3. توجه داشته باشيد كه در عرفات، خدمه ي كاروان اثاثيه ي شما را در وانت بار قرار داده و به چادرهاي منا

118

مي برند، اما بهتر است وسايل ضروري را با خود برداريد، زيرا مشكل، فقط حمل ساك در صبح روز عيد قربان و زماني است كه مي خواهيد (حدود چهار كيلومتر) پياده از مشعر تا منا برويد و اين باعث نشود كه حوله يا پتوي غيردوخته اي كه براي اين مرحله از اعمال، يعني شب مشعرالحرام آماده كرده ايد، به همراه خود نياوريد.

چنانچه زائري به هر دليلي از كاروان جا مانده باشد، مي تواند به همراه ساير كاروان هاي ايراني عازم مشعرالحرام شود و يا خود را به

ستاد امداد گمشدگان معرفي نمايد.

4. در ايام تشريق (عرفات و منا) از نوشيدن آب كلمن ها خودداري و از بطري هاي آب معدني استفاده كنيد.

به هنگام وقوف در مشعر الحرام به نكات ذيل توجه داشته باشيد:

5. در هر ساعتي از شب كه به وادي مشعر يا مزدلفه رسيديد، سعي كنيد با نظر مدير كاروان يا خدمه اي كه همراه شماست در محل مناسبي كه نزديك به خروجي از مشعر به منا باشد مستقر شويد تا فردا صبح زودتر به منا برسيد و اعمال روز عيد قربان را انجام دهيد.

6. مجموعه كاروان سعي مي كنند زائراني را كه با چند اتوبوس به مشعر منتقل شده اند در يك نقطه جمع كنند تا به هنگام نيّتِ وقوف، كه قبل از اذان صبح است همه در كنار هم باشند، شما هم سعي كنيد از جمع دور نشويد.

119

7. خانم ها و آقايان سالمند و افراد بيمار يا ناتوان، قبل يا پس از نيمه ي شب، طبق برنامه اي كه با هماهنگي مدير و روحاني تنظيم شده، براي وقوف اضطراري در مشعرالحرام نيت كرده و به طرف منا حركت مي كنند. آنان همان شب، وارد منا شده و رمي جمره ي عقبه را انجام مي دهند و سپس به چادرهاي مخصوص محلّ اقامت در منا رفته و تا صبح روز بعد كه بقيّه ي افراد كاروان وارد مي شوند، در آنجا مستقر خواهند بود.

8. يكي از اعمالي كه بهتر است در سرزمين مشعرالحرام انجام شود، جمع كردن تعداد 49 عدد ريگ در اندازه ي حدود فندق يا پسته (يك بند انگشت) است. معمولاً براي احتياط، تعداد بيشتري جمع مي كنند. البته ريگ ها را مي توان از هر نقطه اي كه به آن حرم اطلاق مي شود جمع آوري كرد.

9. برخي از افراد قبلاً اين تعداد سنگ را از همان كوه هاي شهر مكّه جمع كرده اند كه چون از داخل حرم جمع آوري شده مانع ندارد، اما از عرفات به دليل اينكه در خارج حرم واقع شده نمي توان براي رمي، ريگ جمع كرد.

* براي جمع كردن ريگ ها بهتر است از دستكش يكبار مصرف استفاده كنيد.

10. چنانكه قبلاً تذكّر داده شد، در اين سال ها شب هاي مشعر، سرد و همراه با باد و گردوغبار است. در چنين شرايطي مي توانيد از حوله هايي كه براي در امان بودن از سرما به همراه آورده ايد، استفاده كنيد; البته مي توانيد از

120

پتوي غيردوخته نيز استفاده كنيد. بهتر است زيرانداز و جانماز هم همراه داشته باشيد.

11. سعي كنيد مدتي هرچند كوتاه، بخوابيد و استراحت كنيد تا نيروي لازم را براي ادامه ي اعمال داشته باشيد.

12. سرويس هاي بهداشتي در نقاط مختلف مشعرالحرام وجود دارد، ولي چون تعداد آنها محدود است، معمولاً شلوغ هستند. براي استفاده از آنها بايد قبلاً نوبت بگيريد.

13. نماز شب (يازده ركعت) را در آن شب سراسر رحمت و مغفرت فراموش نكنيد و با خواندن مناجات هاي متعدّدي كه در كتب ادعيه وارد شده است، حالت معنوي خود و دوستان همراه را حفظ نماييد. اگر با اين برنامه ها و عبادات مشغول نشويد، طبعاً گفتگوهاي بي معنا و بي فايده اي پيش خواهد آمد و بعدها افسوس اين لحظات را خواهيد خورد.

- نيت وقوف و نيز اعمال اين شب را با هدايت روحاني محترم كاروان انجام دهيد. اگر موفق به انجام نيت با كاروان خود نشديد مي توانيد با هر كارواني نيت كنيد و حتي تا منا همراه آن كاروان باشيد. پس از طلوع خورشيد براي حركت به سمت منا آماده مي شويد، سعي كنيد چون مسير پر ازدحام است و داشتن هر وسيله ديگر حركت را كند مي كند چيز اضافي همراه نداشته باشيد.

121

بخش سيزدهم: تذكرات ايام حضور در مِنا

1. سرزمين مقدس منا مكان محدودي است كه زائر مي بايست صرفا در اين فضاي محدود اسكان يابد. طي اين سال ها به رغم افزايش تعداد زائران ايراني، مساحت و تعداد چادرهاي اختصاص يافته به زائران ثابت مانده و محدوديت بيشتري را ايجاد كرده است.

پس تا حد امكان در هنگام بيتوته در منا به افراد ديگر جا دهيد و از اشغال فضاي اضافي خودداري كنيد و خداي ناكرده عملي كه باعث رنجش خاطر ديگران باشد، انجام ندهيد. مهربان باشيد، زيرا مدّت اقامت شما در آنجا كوتاه است. در همه ي شرايط، مراعات حال يكديگر را بنمائيد.

2. در تمام مدّتي كه در منا هستيد، از معنويات و معارف و اسرار آن سرزمين مقدس كه توسط روحانيون محترم بيان مي شود، بهره بگيريد.

3. معمولاً پس از ورود به منا ابتدا به چادرهاي

122

مخصوص كاروان خود مي رويد و پس از كمي استراحت و صرف صبحانه، همراه با كاروان براي رمي جمره ي عقبه حركت مي كنيد.

4. فاصله ي چادرهاي ايراني تا محلّ رمي جمرات حدود 5/2 كيلومتر است. پس در اين مسير سعي كنيد از همراهان عقب نمانيد تا مجبور شويد به تنهايي بازگرديد. قبل از حركت به جمرات، كارت شناسايي و بندعينك خود را به همراه داشته باشيد.

5. براي رمي جمره ي روز اول، فقط هفت ريگ واجب است، ولي تعدادي سنگ اضافه نيز برداريد كه چنانچه برخي از آنهابه هدف نخورد، دچار كمبود نشويد. اگر ريگ كم آورديد، از همراهان قرض بگيريد، اما از ريگ هاي ريخته بر روي زمين استفاده نكنيد.

6. پس از رمي با احتياط خود را از جمعيت جدا كرده و به محلّي كه قبلاً توسط افراد كاروان تعيين شده، باز گرديد. قبل از بازگشت ضمن مشورت با روحاني از صحت عمل خود اطمينان پيدا كنيد.

7. چنانچه در مسير برگشت از كاروان عقب افتاديد به يكي از كاروان هاي ايراني بپيونديد. اگر آن كاروان از استان شما بود، مشكلي نخواهيد داشت، زيرا تقريباً به نزديكي محلّ كاروان شما مي روند و مي توانيد به راحتي به مقصد برسيد، امّا اگر از استان شما هم نبود، با آنان به منطقه ي استقرار

123

حجاج ايراني برويد و سپس به كاروان خود ملحق شويد.

8. براي رفت و برگشت از جمرات، ظرف آب يا قمقمه به همراه داشته باشيد، گرچه در مسير هم آب آشاميدني موجود مي باشد، ولي براي عقب نيفتادن از كاروان چنين تمهيداتي لازم است. اگر در شلوغي جمعيّت قمقمه يا ظرف آب شما هم از دست رفت، نگران نباشيد و معطّل نشويد. همراه كاروان به مسير خود ادامه دهيد.

9. چادر امداد گمشدگان در طول ايام تشريق در عرفات و منا مستقر است، اگر راه را گم كرديد، به اين چادر مراجعه كنيد تا برادران امدادگر، شما را به محل استقرار كاروان هدايت نمايند. سعي كنيد تمامي علائم را براي راه يافتن به محل چاردهاي ايراني ها و خيمه هاي خود شناسايي كنيد.

10. پس از رمي جمره ي عقبه، به چادرها باز مي گرديد و منتظر مي مانيد تا افرادي كه قبلاً به آنها وكالت با حق توكيل داده بوديد، خبر ذبح گوسفند قرباني توسط ذابحان ايراني را براي شما بياورند. هر زمان اين خبر به شما رسيد، نوبت انجام عمل بعدي، يعني حلق يا تقصير (تراشيدن موي سر براي آقايان و تقصير براي خانم ها) فرا مي رسد.

11. بانوان محترمه دقت نمايند كه چيدن ناخن يا كوتاه كردن مو در محل حضور يا رؤيت آقايان انجام نشود. نظافت را رعايت نموده، مو و ناخن خود را در سطل زباله بريزيد و از پراكنده ساختن آن در محيط بپرهيزيد.

124

نقشه منا

125

نقشه منا