راههای اثبات اجتهاد،اعلمیت و بدست آوردن فتوی

 احكام تقليد

راههاي اثبات اجتهاد، اعلميت و به دست آوردن فتوي‏ 

 س 24: بعد از احراز صلاحيت مجتهدي براي مرجعيت تقليد بوسيله شهادت دو فرد عادل، آيا لازم است در اين باره از اشخاص ديگر نيز تحقيق كنم؟

 ج: شهادت دو فرد عادل و اهل خبره بر صلاحيت و جامع الشرائط بودن مجتهد براي جواز تقليد از او كافي است و تحقيق از افراد ديگر لازم نيست.

 س 25: راههاي انتخاب مرجع و به دست آوردن فتوا كدام است؟

 ج: احراز اجتهاد و اعلميت مرجع تقليد بوسيله امتحان يا تحصيل يقين ولو از شهرت‏مفيدِ علم يا اطمينان، يا با شهادت دو نفر عادل از اهل خبره صورت‏مي‏گيرد.

 راههاي به دست آوردن فتواي مجتهد عبارتند از:

 1 - شنيدن از خود مجتهد

 2 - شنيدن از دو يا يك فرد عادل‏

 3 - شنيدن از يك نفر مورد اطمينان‏

 4 - ديدن در رساله مجتهد، در صورتي كه رساله وي مصون از اشتباه باشد.

 س 26: آيا وكالت در انتخاب مرجع مثل وكالت پدر براي پسر و معلم براي شاگرد صحيح است؟

 ج: اگر مراد از وكالت، سپردن وظيفه تحقيق و جستجو براي يافتن مجتهد جامع الشرائط به پدر، معلم، مربي و يا غير آنان باشد، اشكال ندارد و نظرشان در اين مورد اگر مفيدِ علم يا اطمينان و يا واجد شرايط بيّنه و شهادت باشد، از نظر شرعي معتبر و حجت است.

 س 27: از تعدادي از علماء كه خود مجتهد بودند، راجع به فرد اعلم سؤال شد. فرمودند كه رجوع به فلان مجتهد دامت افاضاته باعث برائت ذمه مي‏گردد. آيا با آنكه شخصا اطلاع از اعلميت آن مجتهد ندارم و يا در اين باره شك دارم و يا اطمينان دارم كه اعلم نيست، زيرا افراد ديگري كه با دليل و بينه مشابه اعلميت آنان ثابت شده است، وجود دارند، مي‏توانم به گفته آنان اعتماد كرده و از آن مجتهد تقليد كنم؟

 ج: اگر بيّنه شرعي بر اعلميت مجتهد جامع الشرائط اقامه شود، تا زماني كه بيّنه شرعي ديگري كه معارض آن باشد پيدا نشود، آن بيّنه حجت شرعي است و به آن اعتماد مي‏شود، اگر چه موجب حصول علم يا اطمينان نباشد، در اين صورت جستجو از بيّنه معارض و احراز عدم وجود آن لازم نيست.

 س 28: آيا جايز است كسي كه اجازه از مجتهد ندارد و در بعضي از موارد مرتكب اشتباه در نقل فتوا و احكام شرعي شده است، متصدي نقل فتواي مجتهد و بيان احكام شرعي شود؟ وظيفه ما در صورتي كه اين شخص احكام را از روي رساله عمليه نقل مي‏كند، چيست؟

 ج: در تصدي نقل فتواي مجتهد و بيان احكام شرعي، اجازه داشتن شرط نيست، ولي كسي كه دچار خطا و اشتباه مي‏شود، جايز نيست متصدي اين كار شود و اگر در موردي اشتباه كرد، چنانچه متوجه اشتباه خود شد، بر او واجب است شنونده را از آن اشتباه آگاه نمايد. به هر حال، بر مستمع جايز نيست تا اطمينان به صحت گفتار گوينده پيدا نكرده، به نقل او عمل كند.