احکام وضو

احكام وضو 

 س 100: به نيت طهارت براي نماز مغرب وضو گرفتم، آيا براي من با اين وضو مسّ قرآن كريم و خواندن نماز عشا جايز است؟

 ج: بعد از آنكه وضو به طور صحيح محقّق شد، تا زماني كه باطل نشده است، انجام هر عمل مشروط به طهارت، با آن جايز است.

 س 101: كسي كه در جلوي سرش موي مصنوعي گذاشته است و در صورت نگذاشتن آن به مشقت مي‏افتد، آيا مسح بر موي مصنوعي براي او جايز است؟

 ج: موي مصنوعي اگر به نحو كلاه گيس باشد، واجب است براي مسح آن را بردارد، ولي اگر موي مصنوعي بر پوست سركاشته شده باشد و برداشتن آن از جلوي سر باعث عسر و حرجي شود كه عادتا قابل تحمل نيست، مسح بر روي آن مجزي است.

 س 102: شخصي گفته است كه هنگام وضو فقط بايد دو مشت آب بر صورت ريخته شود، و اگر بار سوم آب ريخته شود وضو باطل خواهد بود. آيا اين سخن صحيح است؟

 ج: شستن اعضاء در وضو، بار اوّل واجب و بار دوّم جائز و بيش از آن مشروع نيست لكن ملاك براي تعيين هر بار، قصد انسان است، پس اگر به قصد بار اوّل چند مرتبه آب بريزد اشكال ندارد.

 س 103: آيا در وضوي ارتماسي جايز است كه چند بار دست و صورت را داخل آب كنيم يا اين كه فقط دوبار جايز است؟

 ج: فقط دو بار مي‏توان دست و صورت را وضوي ارتماسي داد بار اوّل واجب، و بار دوّم جائز است و بيش از آن، مشروع نيست. ولي در وضوي ارتماسي در مورد دستها بايد قصد شستن وضوئي آنها هنگام خارج كردن آنها از آب باشد، تا بتوان از اين طريق مسح را با آب وضو انجام داد.

 س 104: آيا چربيهائي كه به طور طبيعي در مو و صورت به وجود مي‏آيند، مانع محسوب مي‏شوند؟

 ج: مانع محسوب نمي‏شود، مگر آنكه به حدّي باشد كه مانع از رسيدن آب به پوست و مو گردد.

 س 105: مدت زماني مسح پاهايم را از سر انگشتان انجام نمي‏دادم، بلكه فقط روي پا و مقداري از انگشتان را مسح مي‏كردم؛ آيا اين مسح صحيح بوده است؟ و در صورت عدم صحت، نمازهائي را كه خوانده‏ام بايد قضا كنم؟

 ج: اگر مسح پا شامل سر انگشتان پا نباشد، وضو باطل و قضاي نمازهاي خوانده شده، واجب است. و در صورتي كه انسان شك داشته باشد كه آيا هنگام مسح، از سر انگشتان پا مسح مي‏كرده است يا نه؟ وضو و نمازهاي خوانده شده محكوم به صحت هستند.

 س 106: بر آمدگي روي پا كه هنگام مسح، دست بايد تا آنجا كشيده شود، كدام است؟

 ج: بايد مسح پا را تا مفصل بكشند.

 س 107: وضو در مساجد و مراكز و ادارات دولتي كه دولت در ساير كشورهاي اسلامي بنا مي‏كند، چه حكمي دارد؟

 ج: جايز است و مانع شرعي ندارد.

 س 108: چشمه‏اي است كه سرچشمه آن در زمين ملكي شخصي قرار دارد. اگر بخواهيم آب آن را به وسيله لوله به منطقه‏اي كه چند كيلومتر با آن فاصله دارد، انتقال دهيم، بايد لوله از زمين‏هاي ملكي اين شخص و افراد ديگر عبور نمايد، آيا در صورت عدم رضايت مالكين زمين‏ها، استفاده از آب چشمه براي وضو و غسل و ساير تطهيرات جايز است؟

 ج: اگر چشمه، در كنار و خارج از ملك غير، خود به خود جوشيده و قبل از جريان آن بر زمين، وارد لوله شده و به منطقه منظور هدايت شود در صورتي كه استفاده از آب عرفا تصرّف در ملك غير محسوب نشود، اشكال ندارد.

 س 109: سازمان آب، نصب پمپ فشار و استفاده از آن را ممنوع اعلام كرده است، ولي در برخي از محلّه‏ها فشار آب ضعيف است و ساكنان آن مجبورند كه براي استفاده از آب در طبقات بالاي ساختمانها از پمپ فشار استفاده كنند، با توجه به اين مسأله به دو سؤال زير پاسخ فرماييد؟

 الف: آيا نصب پمپ فشار آب جهت استفاده از آب بيشتر از نظر شرعي جايز است؟

 ب: در صورت عدم جواز استفاده از پمپ فشار آب، وضو و غسل با آبي كه بوسيله پمپ جذب مي‏شود چه حكمي دارد؟

 ج: در فرض سؤال، نصب و استفاده از پمپ فشار جايز نيست، و وضو و غسل با آبي كه بوسيله پمپ به دست مي‏آيد، محل اشكال است.

 س 110: نظر جنابعالي درباره وضو گرفتن قبل از داخل شد وقت نماز چيست؟ در پاسخ به يكي از استفتائات فرموده‏ايد كه با وضوئي كه نزديك اول وقت نماز گرفته مي‏شود، مي‏توان نماز خواند. منظور شما از نزديك اول وقت نماز، چه مقدار است؟

 ج: ملاك صدق عرفي نزديكي وقت نماز است، و اگر در آن وقت براي نماز وضو گرفته شود، اشكال ندارد.

 س 111: آيا شخصي كه وضو مي‏گيرد، مستحب است هنگام مسح قسمت پائين انگشتان پا يعني جائي را كه موقع راه رفتن با زمين تماس پيدا مي‏كند، مسح نمايد؟

 ج: محل مسح پا عبارت است از روي پا از سر يكي از انگشتان تا مفصل ساق، و استحباب مسح پائين انگشتان پا ثابت نشده است.

 س 112: اگر شخص وضو گيرنده، هنگام شستن دستها و صورت به قصد وضو اقدام به باز و بسته كردن شير آب نمايد، اين كار او چه حكمي دارد؟

 ج: اشكال ندارد و به صحت وضو لطمه‏اي نمي‏زند. ولي اگر بعد از فراغت از شستن دست چپ و قبل از مسح با آن، دستش را روي شيري كه خيس است بگذارد و آب وضوي دست با آب خارج از وضو مخلوط شود، صحت مسح با رطوبتي كه مختلط از آب وضو و آب خارج است، محل اشكال مي‏باشد.

 س 113: آيا براي مسح مي‏توان از غير آب وضو استفاده كرد؟ و همچنين آيا مسح سر حتما بايد با دست راست و از بالا به پايين باشد؟

 ج: مسح سر و پاها بايد با رطوبتي كه از آب وضو در دستها مانده، كشيده شود و اگر رطوبتي  باقي نمانده بايد از ريش يا ابرو رطوبت گرفته و مسح نمايد و احتياط آن است كه مسح سر با دست راست باشد، ولي كشيدن مسح از بالا به پايين لازم نيست.

 س 114: بعضي از زنها ادعا مي‏كنند كه وجود رنگ روي ناخن مانع وضو نيست و مسح روي جوراب نازك هم جايز است. نظر شريف جنابعالي در اين باره چيست؟

 ج: در صورتي كه رنگ داراي جرم باشد، مانع از رسيدن آب به ناخن مي‏باشد و وضو باطل است و مسح بر جوراب هر قدر هم نازك باشد، صحيح نيست.

 س 115: آيا مجروحان جنگي كه قطع نخاع شده‏اند و قدرت نگهداري بول را ندارند، جايز است در نماز جمعه شركت كرده و به خطبه‏ها گوش دهند و با عمل به وظيفه شخص مسلول، نماز جمعه و عصر را بخوانند؟

 ج: شركت آنان در نماز جمعه اشكال ندارد، ولي با توجه به اينكه بر آنان واجب است كه بعد از وضو گرفتن بدون فاصله زماني، شروع به خواندن نماز كنند، بنابراين وضوي قبل از خطبه‏هاي نماز جمعه در صورتي براي خواندن نماز جمعه كافي است كه بعد از وضو حدثي از آنان سر نزند.

 س 116: شخصي كه قادر بر وضو گرفتن نيست، فرد ديگري را براي انجام وضو به نيابت مي گيرد و خودش نيت نموده و با دست خود مسح مي‏كند و اگر قادر بر مسح نباشد نايب دست او را گرفته و با آن مسح مي نمايد. اگر از اين كار هم عاجز باشد، نائب از دست او رطوبت گرفته و مسح مي‏كند. حال، اگر اين شخص دست نداشته باشد، چه حكمي دارد؟

 ج: اگر اين شخص كف دست نداشته باشد، براي مسح، رطوبت از ساعد او گرفته مي شود، و اگر ساعد هم نداشته باشد، رطوبت از صورت او گرفته شده و سر و پا با آن مسح مي‏شوند.

 س 117: در نزديكي محل برگزاري نماز جمعه مكاني براي وضو گرفتن وجود دارد كه تابع مسجد جامع است و پول آب آن از غير بودجه مسجد پرداخت مي شود. آيا شركت كنندگان در نماز جمعه جايز است كه از آن آب استفاده كنند؟

 ج: چون آب آن براي وضو گرفتنِ همه نمازگزاران بطور مطلق قرارداده شده است، استفاده از آن اشكال ندارد.

 س 118: آيا وضوئي كه قبل از نماز ظهر و عصر گرفته شده، براي خواندن نماز مغرب و عشا هم با علم به اين كه در اين مدت هيچيك از مبطلات وضو از وي سرنزده است، كافي است؟ يا آنكه هر نمازي نيت و وضوي جداگانه‏اي دارد؟

 ج: براي هر نمازي وضوي جداگانه لازم نيست. با يك وضو تا زماني كه باطل نشده، مي تواند هر مقدار نماز كه مي‏خواهد بخواند.

 س 119: آيا وضو گرفتن به نيت نماز واجب قبل از داخل شدن به وقت آن جايز است؟

 ج: وضو گرفتن براي خواندن نماز واجب، اگر نزديك داخل شدن به وقت آن باشد. اشكال ندارد.

 س 120: به علت فلج شدن هر دو پايم به كمك كفش طبي و عصاي چوبي راه مي روم، و چون به هيچ وجه بيرون آوردن كفش هنگام وضو برايم امكان ندارد، اميدوارم وظيفه شرعي مرا در رابطه با مسح هر دو پا بيان فرمائيد.

 ج: اگر بيرون آوردن كفش براي مسح پاها براي شما خيلي سخت و دشوار است ، مسح بر روي كفش كافي و مجزي است.

 س 121: اگر بعد از رسيدن به مكاني تا چند فرسخي آن به جستجوي آب بپردازيم و آب آلوده و كثيفي را بيابيم، در اين حالت تيمم براي ما واجب است يا وضو گرفتن با آن آب؟

 ج: اگر آن آب پاك و مطلق باشد و استعمال آن ضرري نداشته باشد و خوف ضرر هم در بين نباشد، وضو واجب است و نوبت به تيمم نمي‏رسد.

 س 122: آيا وضو به خودي خود مستحب است؟ و آيا مي توان قبل از داخل شدن به وقت نماز به قصد قربت وضو گرفت و با همان وضو نماز خواند؟

 ج: وضو به قصد طهارت از نظر شرعي مستحب و مطلوب است و خواندن نماز با وضوي مستحب جايز است.

 س 123: كسي كه هميشه در وضويش شك مي‏كند، چگونه مي‏تواند به مسجد برود و نماز بخواند و به قرائت قرآن كريم و زيارت معصومين عليهم السلام بپردازد؟

 ج: شك در بقاي طهارت بعد از وضو اعتبار ندارد، و تا يقين به نقض وضو پيدا نكرده است مي‏تواند با آن نماز بخواند و قرآن قرائت كند و به زيارت برود.

 س 124: آيا در صحت وضو شرط است كه آب بر همه قسمت‏هاي دست جريان پيدا كند يا آنكه كشيدن دست تر بر آن كافي است؟

 ج: صدق شستن منوط به رساندن آب به تمام عضو است هر چند بوسيله دست كشيدن باشد. ولي مسح اعضاء با دست مرطوب به تنهائي كافي نيست.

 س 125: آيا در مسح سر، مرطوب شدن مو كافي است يا اين كه رطوبت بايد به پوست سر هم برسد؟

 ج: مسح بر پوست سر واجب نيست. بلكه بر موي قسمت جلوي سر كافي است.

 س 126: كسي كه از موي مصنوعي استفاده مي‏كند مسح سر را چگونه انجام دهد؟ و وظيفه او راجع به غسل چيست؟

 ج: اگر موي كاشته شده، قابل برداشتن نبوده و يا ازاله آن مستلزم ضرر و مشقت باشد و با وجود موها قدرت بر رساندن رطوبت به پوست سر نباشد، مسح بر روي همين موها كافي است، و غسل نيز همين حكم را دارد.

 س 127: ايجاد فاصله زماني در شستن اعضاء هنگام وضو يا غسل، چه حكمي دارد؟

 ج: فاصله زماني (عدم موالات) در غسل اشكال ندارد. ولي در وضو اگر فاصله به مقداري باشد كه اعضاي قبلي خشك شوند، وضو باطل است.

 س 128: وضو و نماز كسي كه پي در پي از او باد به مقدار كم خارج مي‏شود، چه حكمي دارد؟

 ج: اگر نتواند وضوي خود را تا آخر نماز حفظ كند و تجديد وضو در اثناء نماز هم براي او خيلي دشوار باشد، مي تواند با هر وضوئي يك نماز بخواند، يعني براي هر نماز به يك وضو اكتفا كند، هر چند وضوي او در بين نماز باطل شود.

 س 129: بعضي از افرادي كه در مجتمع هاي مسكوني زندگي مي‏كنند، از پرداخت هزينه خدماتي كه از آنها استفاده مي كنند از قبيل هزينه آب سرد و گرم، تهويه، نگهباني و مانند آنها، خودداري مي كنند. آيا روزه و نماز و ساير عبادات اين افراد كه بار مالي اين خدمات را بدون رضايت همسايگان به دوش آنان مي‏اندازند، از نظر شرعي باطل است؟

 ج: هر يك از مشتركين از نظر شرعي به مقداري كه از امكانات مشترك استفاده مي‏كند، نسبت به هزينه خدمات مديون است، و اگر از پرداختِ پول آب، امتناع كند، وضو و غسل او محل اشكال و بلكه باطل است.

 س 130: شخصي غسل جنابت نموده و بعد از گذشت سه تا چهار ساعت مي خواهد نماز بخواند، ولي نمي داند غسلش باطل شده است يا خير؟ اگر احتياطا وضو بگيرد، اشكال دارد يا خير؟

 ج: در فرض مذكور وضو واجب نيست، ولي احتياط هم مانعي ندارد.

 س 131: آيا كودك نا بالغ، محدث به حدث اصغر مي شود ؟ آيا مي توان قرآن را در دسترس او قرارداد تا آن را مسّ كند؟

 ج: بله، با عارض شدن مبطلات وضو، كودك نابالغ هم محدث مي شود، ولي مس كتابت قرآن بر او حرام نيست و بر مكلّف واجب نيست او را از دست زدن به نوشته قرآن باز دارد.

 س 132: اگر عضوي از اعضاي وضو بعد از شستن آن و قبل از اتمام وضو ، نجس شود، چه حكمي دارد؟

 ج: نجس شدن آن عضو، به صحت وضو ضرر نمي‏رساند، ولي تطهير آن عضو براي پاك شدن از نجاست بخاطر نماز واجب است.

 س 133: آيا بودن چند قطره آب بر روي پا هنگام مسح، براي وضو ضرر دارد؟

 ج: واجب است كه محل مسح از آن قطرات خشك شود تا هنگام مسح، رطوبت دست بر پا تأثير بگذارد نه بر عكس.

 س 134: كسي كه دست راست او از بالاي مرفق قطع شده، آيا مسح پاي راست از او ساقط است؟

 ج: مسح پاي راست از او ساقط نمي شود، بلكه بايد با دست چپ بر آن مسح كند.

 س 135: كسي كه در اعضاي وضوي او زخم يا شكستگي باشد، چه وظيفه اي دارد؟

 ج: اگر در اعضاي وضو زخم يا شكستگي است و روي آن باز باشد و آب براي آن ضرر ندارد، بايد آن را بشويد و اگر شستن آن مضر است بايد اطراف آن را بشويد، و احتياط آن است كه اگر كشيدن دست تر بر آن ضرر ندارد، دست تر بر آن بكشد.

 س 136: كسي كه محل مسح او زخم است، چه وظيفه‏اي دارد؟

 ج: اگر نمي تواند روي زخم محل مسح دستِ تر بكشد بايد به جاي وضو تيمم كند. ولي در صورتي كه مي تواند پارچه‏اي روي زخم قرار دهد و بر آن دست بكشد، احتياط آن است كه علاوه بر تيمم، وضو نيز با چنين مسحي بگيرد.

 س 137: كسي كه جاهل به بطلان وضويش است و بعد از وضو متوجه آن مي شود، چه حكمي دارد؟

 ج: اعاده وضو براي اعمال مشروط به طهارت، واجب است، و اگر با وضوي باطل نماز خوانده باشد، اعاده آن نيز واجب مي‏باشد.

 س 138: كسي كه در يكي از اعضاي وضويش زخمي وجود دارد كه حتي اگر جبيره هم بر روي آن قرار دهد دائما از آن خون مي آيد، چگونه بايد وضو بگيرد؟

 ج: واجب است جبيره‏اي را بر روي زخم بگذارد كه خون از آن بيرون نمي آيد، مثل نايلون.

 س 139: آيا خشك كردن رطوبت بعد از وضو مكروه است؟ در مقابل، آيا خشك نكردن آن مستحب است؟

 ج: اگر دستمال يا پارچه معيني را مخصوص اين كار قرار دهد، اشكال ندارد.

 س 140: آيا رنگ مصنوعي كه زنها از آن براي رنگ كردن موي سر و ابروي شان استفاده مي‏كنند، مانع از صحت وضو و غسل است؟

 ج: اگر صرفا رنگ باشد و داراي جرمي نباشد كه مانع از رسيدن آب به مو شود، وضو و غسل صحيح است.

 س 141: آيا جوهر از موانعي است كه وجود آن بر روي دست باعث بطلان وضو مي‏شود؟

 ج: اگر جوهر داراي جرم بوده و مانع از رسيدن آب به پوست شود، وضو باطل است، و تشخيص اين موضوع بر عهده مكلّف مي‏باشد.

 س 142: اگر رطوبت مسح سر به رطوبت صورت متصل شود، آيا وضو باطل مي شود؟

 ج: از آنجائي كه مسح پاها بايد با رطوبتي كه از آب وضو در كف دو دست باقي مانده صورت بگيرد، لذا بايد هنگام مسح سر، دست به قسمت بالاي پيشاني نرسد و با رطوبت صورت برخورد نكند تا اين كه رطوبت دست كه هنگام مسح پا به آن نياز دارد با رطوبت صورت مخلوط نشود.

 س 143: شخصي كه وضويش نسبت به وضوي متعارف بين مردم وقت بيشتري مي گيرد، براي يقين پيدا كردن به شستن اعضاي وضو چه كاري بايد انجام دهد؟

 ج: بايد از وسوسه اجتناب نمايد، و براي اين كه شيطان از او نااميد شود، بايد به وسوسه‏ها اعتناء نكند و كوشش كند كه همانند ساير اشخاص به مقداري كه از نظر شرعي واجب است، اكتفا نمايد.

 س 144: بعضي از قسمت‏هاي بدنم خالكوبي شده است، گفته مي شود كه غسل و وضو و نمازم باطل هستند و نمازي از من پذيرفته نمي شود. اميدوارم مرا در اين‏باره راهنمائي فرمائيد.

 ج: اگر خالكوبي مجرد رنگ باشد و يا در زير پوست بوده و بر ظاهر پوست چيزي كه مانع از رسيدن آب بر آن شود، وجود نداشته باشد، وضو و غسل و نماز صحيح است.

 س 145: اگر بعد از خروج بول، انسان استبراء كرد و وضو گرفت و سپس رطوبتي كه مردد بين بول و مني است از او خارج شد، چه حكمي دارد؟

 ج: در فرض سؤال، براي تحصيل يقين به طهارت از حدث، واجب است كه هم غسل كند و هم وضو بگيرد.

 س 146: لطفا تفاوت وضوي زن و مرد را بيان فرمائيد.

 ج: بين زن و مرد در افعال و كيفيت وضو فرقي نيست، جز اين كه براي مردها مستحب است كه هنگام شستن آرنج از قسمت بيروني آن شروع كنند و زنها از قسمت داخلي آن.