وصیت

   حجر و نشانه هاي بلوغ

س 1886: پدري يك دختر و يك پسر بالغ سفيه دارد كه تحت سرپرستي او است، آيا بعد از مرگ پدر جايز است خواهر به عنوان ولايت بر برادر سفيه در اموالش تصرف كند؟

 ج: خواهر و برادر نسبت به برادر سفيه خود ولايتي ندارند، بلكه ولايت بر برادر سفيه و اموالش در صورتي كه جد پدري نداشته باشد و پدر هم به كسي براي ولايت بر او وصيّت نكرده باشد، با حاكم شرع است.

 س 1887: آيا معيار در سن بلوغ پسران و دختران سال شمسي است يا قمري؟  

 ج: معيار، سال قمري است.

 س 1888: براي تشخيص اينكه فردي به سن بلوغ رسيده يا نه، چگونه می ‏توان بر اساس سال قمري، تاريخ ولادت او را از نظر سال و ماه بدست آورد؟

 ج: در صورتي كه تاريخ تولد بر اساس سال شمسي معلوم باشد، مي ‏توان آن را از طريق محاسبه اختلاف بين سال قمري و سال شمسي بدست آورد.  

 س 1889: آيا پسري كه قبل از پانزده سالگي محتلم شده، حكم به بلوغ او مي‏شود؟  

 ج: با احتلام، حكم به بلوغ او مي‏شود زيرا احتلام شرعا از نشانه‏هاي بلوغ است. 

 س 1890: اگر به مقدار ده درصد احتمال بدهيم كه دو  علامت ديگر بلوغ (غير از سن تكليف) زودتر ظاهر شده‏اند، حكم چيست؟

 ج: مجرّد احتمال اينكه آن دو نشانه زودتر ظاهر شده‏اند، براي حكم به بلوغ كافي نيست.

 س 1891: آيا جماع از نشانه‏هاي بلوغ محسوب مي‏شود و با انجام آن، تكاليف شرعي واجب مي‏گردند؟ و اگر فردي از حكم آن آگاهي نداشته باشد و چندين سال بگذرد، آيا غسل جنابت بر او واجب مي‏شود؟ و آيا اگر اعمال مشروط به طهارت مانند نماز و روزه را قبل از غسل جنابت انجام بدهد، آن اعمال باطل هستند و قضاي آنها واجب است؟

 ج: مجرّد جماع بدون انزال و خروج مني از نشانه‏هاي بلوغ نيست، ولي باعث جنابت مي‏شود و واجب است هنگام رسيدن به سن بلوغ غسل كند و تا زماني كه يكي از نشانه‏هاي بلوغ در فردي تحقق پيدا نكرده، شرعا حكم به بلوغ او نمي‏شود و مكلف به احكام شرعي نيست و كسي كه در كودكي بر اثر جماع جنب شده و سپس بعد از رسيدن به سن بلوغ، بدون انجام غسل جنابت نماز خوانده و روزه گرفته، واجب است نمازهاي خود را اعاده كند، ولي در صورتي كه جهل به جنابت داشته، قضاي روزه‏هايش واجب نيست.

 س 1892: تعدادي از دانش‏آموزان دختر و پسر مؤسسه ما طبق تاريخ تولدشان به سن بلوغ رسيده‏اند و بر اثر مشاهده اختلال در حافظه و ضعف آن ،مورد معاينات پزشكي قرار گرفتند تا هوش و حافظه آنان آزمايش شود، نتيجه آن بررسي‏ها اثبات عقب‏ماندگي ذهني آنان از يك سال پيش يا بيشتر بود، ولي بعضي از آنان را نمي‏توان مجنون محسوب كرد زيرا در حدّي هستند كه مسائل اجتماعي و ديني را درك مي‏كنند، آيا تشخيص اين مركز مانند تشخيص پزشكان اعتبار دارد و براي آن دانش‏آموزان ملاك است؟ 

 ج: معيار توجه تكاليف شرعي به انسان اين است كه او شرعا بالغ و از نظر عرف عاقل باشد، ولي درجات درك و هوش معتبر نيست و دراين رابطه تأثيري ندارد.

 س 1893: در بعضي از احكام در خصوص كودك مميّز آمده است: «كودكي كه خوب را از بد تشخيص مي‏دهد» منظور از خوب و بد چيست؟ و سن تمييز چه سني است؟

 ج: منظور از خوب و بد چيزي است كه عرف آن را خوب يا بد مي‏داند و بايد در اين رابطه، شرايط زندگي كودك و عادات و آداب و سنت‏هاي محلي هم ملاحظه شود و امّا سن تمييز، به تبع اختلاف اشخاص در استعداد و درك و هوش،  مختلف است.

 س 1894: آيا ديدن خوني كه داراي صفات حيض است، توسط دختر قبل از اتمام نه‏سالگي، علامت بلوغ اوست؟

 ج: اين خون علامت شرعي بلوغ دختر نيست و حكم حيض را ندارد هر چند صفات آن را داشته باشد.

 س 1895: اگر فردي كه به علتي توسط مراجع قضائي از تصرّف در اموال خود ممنوع شده، مقداري از اموال خود را قبل از وفات به عنوان تقدير و تشكر از خدمات پسر برادرش به او بدهد و برادرزاده‏اش هم اموال مزبور را بعد از وفات عمويش خرج تجهيزو برآورده كردن نيازهاي خاص او بكند، آيا جايز است مراجع قضايي، آن اموال را از او مطالبه كنند؟

 ج: اگر اموالي كه به برادرزاده‏اش داده، مشمول حجر بوده و يا ملك ديگري باشد، شرعا حق ندارد آن را به او بدهد و برادرزاده‏اش هم نمي‏تواند در آن تصرّف كند وجايز است مراجع قضايي آن مال را از او مطالبه كنند و در غير اين صورت كسي حق ندارد آن مال را از او پس بگيرد.