رکوع

ركوع

١٠٢٢ در هر ركعت بعد از قرائت بايد به اندازه‏اي خم شود كه بتواند دست را به زانو بگذارد، و اين عمل را ركوع مي‏گويند.

١٠٢٣ اگر به اندازه ركوع خم شود ولي دستها را به زانو نگذارد اشكال ندارد.

١٠٢٤ هرگاه ركوع را بطور غير معمول بجا آورد، مثلا به چپ يا راست‏خم شود،اگر چه دستهاي او به زانو برسد صحيح نيست.

١٠٢٥ خم شدن بايد به قصد ركوع باشد، پس اگر به قصد كار ديگري مثلا براي كشتن جانور خم شود، نمي‏تواند آن را ركوع حساب كند بلكه بايد بايستد و دوباره براي ركوع خم شود، و به واسطه اين عمل، ركن زياد نشده و نماز باطل نمي‏شود.

١٠٢٦ كسي كه دست‏يا زانوي او با دست و زانوي ديگران فرق دارد، مثلا دستش خيلي بلند است كه اگر كمي خم شود به زانو مي‏رسد يا زانوي او پايين‏تر از مردم ديگر است كه بايد خيلي خم شود تا دستش به زانو برسد بايد به انداره معمول خم شود.

١٠٢٧ كسي كه نشسته ركوع مي‏كند بايد به قدري خم شود كه صورتش مقابل زانوها برسد، و بهتر است به قدري خم شود كه صورت نزديك جاي سجده برسد.

١٠٢٨ انسان هر ذكري در ركوع بگويد كافي است ولي احتياط واجب آن است كه به قدر سه مرتبه "سبحان الله" يا يك مرتبه "سبحان ربي العظيم و بحمده"كمتر نباشد.

١٠٢٩ ذكر ركوع بايد دنبال هم و به عربي صحيح گفته شود و مستحب است آن را سه يا پنچ يا هفت مرتبه بلكه بيشتر بگويند.

١٠٣٠ در ركوع بايد به مقدار ذكر واجب، بدن آرام باشد و در ذكر مستحب هم اگر آن را به قصد ذكري كه براي ركوع دستور داده‏اند بگويد بنابر احتياط واجب، آرام بودن بدن لازم است.

١٠٣١ اگر موقعي كه ذكر واجب ركوع را مي‏گويد، بي‏اختيار به قدري حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج شود بايد بعد از آرام گرفتن بدن بنابر احتياط واجب دوباره ذكر را بگويد ولي اگر كمي حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج نشود، يا انگشتان را حركت دهد اشكال ندارد.

١٠٣٢ اگر پيش از آن كه به مقدار ركوع خم شود و بدن آرام گيرد عمدا ذكر ركوع را بگويد نمازش باطل است.

١٠٣٣ اگر پيش از تمام شدن ذكر واجب، عمدا سر از ركوع بردارد نمازش باطل است، و اگر سهوا سر بردارد چنانچه پيش از آنكه از حال ركوع خارج شود، يادش بيايد كه ذكر ركوع را تمام نكرده، بايد در حال آرامي بدن دوباره ذكر را بگويد،و اگر بعد از آنكه از حال ركوع خارج شد، يادش بيايد، نماز او صحيح است.

١٠٣٤ اگر نتواند به مقدار ذكر در ركوع بماند در صورتي كه بتواند پيش ازآنكه از حد ركوع بيرون رود ذكر را بگويد، بايد در آن حال تمام كند. و اگرنتواند، در حال برخاستن ذكر را به قصد رجاء بگويد.

١٠٣٥ اگر به واسطه مرض و مانند آن در ركوع آرام نگيرد نماز صحيح است، ولي بايد پيش از آنكه از حال ركوع خارج شود، ذكر واجب يعني "سبحان ربي العظيم و بحمده" يا سه مرتبه " سبحان الله" را بگويد.

١٠٣٦ هرگاه نتواند به اندازه ركوع خم شود بايد به چيزي تكيه دهد و ركوع كند و اگر موقعي هم كه تكيه داده نتواند به طور معمول ركوع كند بايد به هر اندازه مي‏تواند خم شود و اگر هيچ نتواند خم شود بايد موقع ركوع بنشيند و نشسته ركوع كند، و احتياط مستحب آن است كه نماز ديگري هم بخواند و براي ركوع آن با سر اشاره نمايد.

١٠٣٧ كسي كه مي‏تواند ايستاره نماز بخواند اگر در حال ايستاده يا نشسته نتواند ركوع كند بايد ايستاده نماز بخواند و براي ركوع با سر اشاره كند، و اگرنتواند اشاره كند بايد به نيت ركوع چشمها را هم بگذارد و ذكر آن را بگويد وبه نيت برخاستن از ركوع چشمها را باز كند. و اگر از اين هم عاجز است بايد در قلب نيت ركوع كند و ذكر آن را بگويد.

١٠٣٨ كسي كه نمي‏تواند ايستاده يا نشسته ركوع كند و براي ركوع فقط مي‏تواند در حالي كه نشسته است كمي خم شود يا در حالي كه ايستاده است با سر اشاره كند بايد ايستاده نماز بخواند و براي ركوع با سر اشاره نمايد و احتياط مستحب آن است كه نماز ديگري هم بخواند و موقع ركوع آن بنشيند و هر قدر مي‏تواند براي ركوع خم شود.

١٠٣٩ اگر بعد از رسيدن به حد ركوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دو مرتبه به قصد ركوع به اندازه ركوع خم شود نمازش باطل است، و نيز اگر بعداز آنكه به اندازه ركوع خم شد و بدنش آرام گرفت به قصد ركوع به قدري خم شود كه از اندازه ركوع بگذرد و دوباره به ركوع برگردد بنابر احتياط واجب نمازش باطل است و بهتر آن است كه نماز را تمام كند و از سر بخواند.

١٠٤٠ بعد از تمام شدن ذكر ركوع بايد راست بايستد و بعد از آنكه بدن آرام گرفت به سجده رود، و اگر عمدا پيش از ايستادن يا پيش از آرام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل است.

١٠٤١ اگر ركوع را فراموش كند و پيش از آنكه به سجده برسد يادش بيايد بايد بايستد بعد به ركوع رود و چنانچه به حالت‏خميدگي به ركوع برگردد نمازش باطل است.

١٠٤٢ اگر بعد از آنكه پيشاني به زمين برسد يادش بيايد كه ركوع نكرده، بنابر احتياط واجب بايد بايستد و ركوع را بجا آورد، و نماز را تمام كند و دوباره بخواند.

١٠٤٣ مستحب است پيش از رفتن به ركوع در حالي كه راست ايستاده تكبير بگويدو در ركوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بكشد و مساوي پشت نگه دارد و بين دو قدم را نگاه كند و پيش از ذكر يا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنكه از ركوع برخاست و راست ايستاد، در حال آرامي بدن بگويد: "سمع الله لمن حمده".

١٠٤٤ مستحب است در ركوع زنها دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوها را به عقب ندهند.