معدن

٢- معدن

١٧٩٨ اگر از معدن طلا، نقره، سرب، مس، آهن، نفت، ذغال سنگ، فيروزه،عقيق، زاج، نمك و معدنهاي ديگر چيزي به دست آورد، در صورتي كه به مقدار نصاب باشد، بايد خمس آن را بدهد.

١٧٩٩ نصاب معدن بنابر احتياط ١٠٥ مثقال معمولي نقره يا ١٥ مثقال معمولي طلاست، يعني اگر قيمت چيزي را كه از معدن بيرون آورده، بعد از كم كردن مخارجي كه براي آن كرده به ١٠٥ مثقال نقره يا ١٥ مثقال طلا برسد، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهد.

١٨٠٠ استفاده‏اي را كه از معدن برده، اگر قيمت آن به ١٠٥ مثقال نقره يا ١٥ مثقال طلا نرسد، خمس آن در صورتي لازم است كه به تنهايي يا با منفعتهاي ديگر كسب او از مخارج سالش زياد بيايد.

١٨٠١ گچ و آهك و گل سر شور و گل سرخ بنابر احتياط واجب از معدن محسوب است و خمس دارد.

١٨٠٢ كسي كه از معدن چيزي به دست مي‏آورد بايد خمس آن را بدهد، چه معدن روي زمين باشد يا زير آن، در زميني باشد كه ملك است‏يا در جايي باشد كه مالك ندارد.

١٨٠٣ اگر نداند چيزي را كه از معدن بيرون آورده به ١٠٥ مثقال نقره يا ١٥ مثقال طلا مي رسد يا نه، بنابر احتياط واجب بايد به وزن كردن يا از راه ديگر،قيمت آن را معلوم كند.

١٨٠٤ اگر چند نفر چيزي از معدن بيرون آورند چنانچه بعد از كم كردن مخارجي كه براي آن كرده‏اند اگر سهم هر كدام آنها به ١٠٥ مثقال نقره يا ١٥ مثقال طلا برسد بايد خمس آن را بدهند.

١٨٠٥ اگر معدني را كه در ملك ديگري است بيرون آورد آنچه از آن به دست مي‏آيد مال صاحب ملك است و چون صاحب ملك براي بيرون آوردن آن خرجي نكرده بايد خمس تمام آنچه را كه از معدن بيرون آمده بدهد.