می‌کند

احكام مالي كه انسان آن را پيدا مي‏كند

٢٥٦٤ مالي كه انسان پيدا مي‏كند اگر نشانه‏اي نداشته باشد كه به واسطه آن صاحبش معلوم شود احتياط واجب آن است كه از طرف صاحبش صدقه بدهد.

٢٥٦٥ اگر مالي پيدا كند كه نشانه دارد و قيمت آن از ٦/١٢ نخود نقره سكه‏دار كمتر است، چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضي است‏يا نه،نمي‏تواند بدون اجازه او بردارد، و اگر صاحب آن معلوم نباشد، مي‏تواند به قصد اين كه ملك خودش شود بردارد، و در اين صورت اگر تلف شود، نبايد عوض آن را بدهد، بلكه اگر قصد ملك شدن هم نكرده و بدون تقصير او تلف شود، دادن عوض بر او واجب نيست.

٢٥٦٦ هرگاه چيزي كه پيدا كرده نشانه‏اي دارد كه به واسطه آن مي‏تواند صاحبش را پيدا كند اگر چه صاحب آن كافري باشد كه در امان مسلمانان است در صورتي كه قيمت آن چيز به ٦/١٢ نخود نقره سكه‏دار برسد بايد اعلان كند و چنانچه از روزي كه آن را پيدا كرده تا يك هفته هر روزي و بعد تا يك سال هفته‏اي يك مرتبه در محل اجتماع مردم اعلان كند كافي است.

٢٥٦٧ اگر انسان خودش نخواهد اعلان كند، مي‏تواند به كسي كه اطمينان دارد بگويد از طرف او اعلان نمايد.

٢٥٦٨ اگر تا يك سال اعلان كند و صاحب مال پيدا نشود مي‏تواند آن را براي خود بردارد به قصد اين كه هر وقت صاحبش پيدا شد به او بدهد ولي احتياط مستحب آن است كه از طرف صاحبش صدقه بدهد.

٢٥٦٩ اگر بعد از آن كه يك سال اعلان كرد و صاحب مال پيدا نشد، مال را براي صاحبش نگهداري كند و از بين برود، چنانچه در نگهداري آن كوتاهي نكرده و تعدي يعني زياده روي هم ننموده، ضامن نيست، ولي اگر از طرف صاحبش صدقه داده باشد يا براي خود برداشته باشد، در هر صورت ضامن است.

٢٥٧٠ كسي كه مالي را پيدا كرده اگر عمدا به دستوري كه گفته شد اعلان نكند، گذشته از اين كه معصيت كرده، باز هم واجب است اعلان كند.

٢٥٧١ اگر بچه نابالغ چيزي پيدا كند، ولي او بايد اعلان نمايد.

٢٥٧٢ اگر انسان در بين سالي كه اعلان مي‏كند از پيدا شدن صاحب مال نااميد شود، احتياط واجب آن است كه آن را صدقه بدهد.

٢٥٧٣ اگر در بين سالي كه اعلان مي‏كند، مال از بين برود، چنانچه در نگهداري آن كوتاهي كرده يا تعدي يعني زياده‏روي كرده باشد، بايد عوض آن را به صاحبش بدهد، و اگر كوتاهي نكرده و زياده روي هم ننموده، چيزي بر او واجب نيست.

٢٥٧٤ اگر مالي را كه نشانه دارد و قيمت آن به ٦/١٢ نخود نقره سكه‏دار مي‏رسد در جايي پيدا كند كه معلوم است به واسطه اعلان صاحب آن پيدا نمي‏شود، مي‏تواند در روز اول آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد و چنانچه صاحبش پيدا شود و به صدقه دادن راضي نشود، بايد عوض آن را به او بدهد و ثواب صدقه‏اي كه داده، مال خود او است.

٢٥٧٥ اگر چيزي را پيدا كند و به خيال اين كه مال خود اواست بردارد، بعد بفهمد مال خودش نبوده، بايد تا يك سال اعلان نمايد.

٢٥٧٦ لازم نيست موقع اعلان جنس چيزي را كه پيدا كرده بگويد بلكه همين قدر كه بگويد چيزي پيدا كرده‏ام، كافي است.

٢٥٧٧ اگر كسي چيزي را پيدا كند و ديگري بگويد مال من است، در صورتي بايدبه او بدهد كه نشانه‏هاي آن را بگويد و يقين پيدا كند كه مال او است، ولي اگر ذكر نشانه‏ها فقط موجب گمان مالك بودنش باشد، مخير است كه به او بدهد يا ازدادن به او خودداري نمايد.

٢٥٧٨ اگر قيمت چيزي كه پيدا كرده به ٦/١٢ نخود نقره سكه‏دار برسد، چنانچه اعلان نكند و در مسجد يا جاي ديگري كه محل اجتماع مردم است بگذارد و آن چيز از بين برود يا ديگري آن را بردارد، كسي كه آن را پيدا كرده ضامن است.

٢٥٧٩ هرگاه چيزي پيدا كند كه اگر بماند فاسد مي‏شود، بايد تا مقداري كه ممكن است آن را نگهدارد، بعد قيمت كند و خودش بردارد يا بفروشد و پولش ر نگهدارد، و احتياط مستحب آن است كه در فروش آن به خودش يا به ديگري از حاكم شرع، در صورت امكان، اجازه بگيرد و در هر صورت بايد تعريف تا يك سال را ادامه دهد تا اگر صاحب آن پيدا شد، پول را به او تسليم كند و اگر صاحب آن پيدا نشد از طرف او صدقه بدهد، و احتياط واجب آن است كه براي صدقه دادن از حاكم شرع اجازه بگيرد.

٢٥٨٠ اگر چيزي را كه پيدا كرده موقع وضو گرفتن و نماز خواندن همراه او باشد، در صورتي كه قصدش اين باشد كه صاحب آن را پيدا كند، اشكال ندارد.

٢٥٨١ اگر كفش او را ببرند و كفش ديگري به جاي آن بگذارند، چناچه بداند كفشي كه مانده مال كسي است كه كفش او را برده، در صورتي كه از پيدا شدن صاحبش مايوس و يا برايش مشقت داشته باشد، مي‏تواند به جاي كفش خودش بردارد.ولي اگر قيمت آن از كفش خودش بيشتر باشد، بايد هر وقت صاحب آن پيدا شد زيادي قيمت را به او بدهد، و چنانچه از پيدا شدن او نااميد شود، بايد با اجازه حاكم شرع زيادي قيمت را از طرف صاحبش صدقه بدهد، و اگر احتمال دهد كفشي كه مانده،مال كسي نيست كه كفش او را برده، بايد با آن معامله مجهول المالك نمايد يعني از صاحبش تفحص كند و چنانچه از پيدا كردن او مايوس شود، از طرف او به فقير صدقه بدهد.

٢٥٨٢ اگر مالي را كه كمتر از ٦/١٢ نخود نقره سكه‏دار ارزش دارد پيدا كند و از آن صرف نظر نمايد و در مسجد يا جاي ديگر بگذارد، چنانچه كسي آن را بردارد، براي او حلال است.