احکام نذر و عهد

احكام نذر و عهد

٢٦٤٠ نذر آن است كه انسان ملتزم شود كه كار خيري را براي خدا بجاآورد، يا كاري را كه نكردن آن بهتر است براي خدا ترك نمايد.

٢٦٤١ در نذر بايد صيغه خوانده شود و لازم نيست آن را به عربي بخوانند، پس اگر بگويد: " چنانچه مريض من خوب شود، براي خدا بر من است كه ده تومان به فقير بدهم"، نذر او صحيح است.

٢٦٤٢ نذر كننده بايد مكلف و عاقل باشد و به اختيار و قصد خود نذر كند. بنابراين نذر كردن كسي كه او را مجبور كرده‏اند، يا به واسطه عصباني شدن بي‏اختيار نذر كرده، صحيح نيست.

٢٦٤٣ آدم سفيهي كه مال خود را در كارهاي بيهوده مصرف مي‏كند، چنانچه با حال سفاهت بالغ شده باشد يا حاكم شرع او را از تصرف در اموالش جلوگيري كرده باشد، نذرهاي مربوط به مالش صحيح نيست.

٢٦٤٤ نذر زن بي‏اجازه شوهرش باطل است.

٢٦٤٥ اگر زن با اجازه شوهر نذر كند، شوهرش نمي‏تواند نذر او را به هم بزند، يا او را از عمل كردن به نذر جلوگيري نمايد.

٢٦٤٦ هرگاه فرزند نذري كند اگر چه بدون اجازه پدر هم باشد بايد به آن نذر عمل نمايد.

٢٦٤٧ انسان كاري را مي‏تواند نذر كند كه انجام آن برايش ممكن باشد، بنابراين كسي كه نمي‏تواند پياده كربلا برود، اگر نذر كند كه پياده برود نذر او صحيح نيست.

٢٦٤٨ اگر نذر كند كه كار حرام يا مكروهي را انجام دهد، يا كار واجب يا مستحبي را ترك كند، نذر او صحيح نيست.

٢٦٤٩ اگر نذر كند كه كار مباحي را انجام دهد يا ترك نمايد، چنانچه به جا آوردن آن و تركش از هر جهت مساوي باشد، نذر او صحيح نيست، و اگر انجام آن از جهتي بهتر باشد و انسان به قصد همان جهت نذر كند، مثلا نذر كند غذايي را بخورد كه براي عبادت قوت بگيرد، نذر او صحيح است، و نيز اگر ترك آن از جهتي بهتر باشد، و انسان براي همان جهت نذر كند كه آن را ترك نمايد، مثلا براي اين كه دود مضر است، نذر كند كه آن را استعمال نكند، نذر او صحيح مي‏باشد.

٢٦٥٠ اگر نذر كند نماز واجب خود را در جايي بخواند كه بخودي خود ثواب نماز در آنجا زياد نيست، مثلا نذر كند نماز را در اطاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتي بهتر باشد مثلا به واسطه اين كه خلوت است انسان حضور قلب پيدا مي‏كند، نذر صحيح است.

٢٦٥١ اگر نذر كند عملي را انجام دهد، بايد همانطور كه نذر كرده بجا آورد.پس اگر نذر كند كه روز اول ماه صدقه بدهد يا روزه بگيرد يا نماز اول ماه بخواند،چنانچه قبل از آن روز يا بعد از آن به جا آورد، كفايت نمي‏كند. و نيز اگر نذر كند كه وقتي مريض او خوب شد، صدقه بدهد، چنانچه پيش از آن كه خوب شود صدقه را بدهد، كافي نيست.

٢٦٥٢ اگر نذر كند روزه بگيرد ولي وقت و مقدار آن را معين نكند چنانچه يك روز روزه بگيرد، كافي است. و اگر نذر كند نماز بخواند و مقدار و خصوصيات آن را معين نكند، اگر يك نماز دو ركعتي بخواند كفايت مي‏كند واگر نذر كند صدقه بدهد و جنس و مقدار آن را معين نكند اگر چيزي بدهد كه بگويند صدقه داده، به نذر عمل كرده است و اگر نذر كند كاري براي خدا بجا آورد، در صورتي كه يك نماز بخواند يا يك روز روزه بگيرد، يا چيزي صدقه بدهد، نذر خود را انجام داده است.

٢٦٥٣ اگر نذر كند روز معيني را روزه بگيرد، بايد همان روز را روزه بگيرد، و چنانچه در آن روز مسافرت كند، قضاي آن روز بر او واجب است.

٢٦٥٤ اگر انسان از روي اختيار به نذر خود عمل نكند بايد كفاره بدهد،يعني يك بنده آزاد كند يا به شصت فقير طعام دهد يا دو ماه پي در پي روزه بگيرد.

٢٦٥٥ اگر نذر كند كه تا وقت معيني عمل را ترك كند، بعد از گذشتن آن وقت مي‏تواند آن عمل را به جا آورد و اگر پيش از گذشتن وقت از روي فراموشي، يا ناچاري انجام دهد، چيزي بر او واجب نيست، ولي باز هم لازم است كه تا آن وقت آن عمل را به جا نياورد، و چنانچه دوباره پيش از رسيدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، بايد به مقداري كه در مساله پيش گفته شد كفاره بدهد.

٢٦٥٦ كسي كه نذر كرده عملي را ترك كند و وقتي براي آن معين نكرده است‏اگر از روي فراموشي يا ناچاري يا ندانستن، آن عمل را انجام دهد كفاره بر او واجب نيست، ولي چنانچه از روي اختيار آن را بجا آورد براي دفعه اول بايد كفاره بدهد.

٢٦٥٧ اگر نذر كند كه در هر هفته روز معيني مثلا روز جمعه را روزه بگيرد چنانچه يكي از جمعه‏ها عيد فطر يا قربان باشد، يا در روز جمعه عذر ديگري مانند حيض براي او پيدا شود، بايد آن روز را روزه نگيرد و قضاي آن را به جا آورد.

٢٦٥٨ اگر نذر كند كه مقدار معيني صدقه بدهد، چنانچه پيش از دادن صدقه بميرد بايد آن مقدار را از مال او صدقه بدهند.

٢٦٥٩ اگر نذر كند كه به فقير معيني صدقه بدهد، نمي‏تواند آن را به فقير ديگر بدهد و اگر آن فقير بميرد، بنابر احتياط بايد به ورثه او بدهد.

٢٦٦٠ اگر نذر كند كه به زيارت يكي از امامان مثلا به زيارت حضرت اباعبدالله عليه‏السلام مشرف شود چنانچه به زيارت امام ديگر كند، چيزي بر او واجب نيست.

٢٦٦١ كسي كه نذر كرده زيارت برود و غسل زيارت و نماز آن را نذر نكرده لازم نيست آنها را بجا آورد.

٢٦٦٢ اگر براي حرم يكي از امامان يا امامزادگان چيزي نذر كند، بايد آن را را به مصارف حرم برساند، از قبيل فرش و پرده و روشنايي و اگر براي امام عليه السلام يا امامزاده نذر كند مي‏تواند به خدامي كه مشغول خدمت هستند بدهد، چنانچه مي‏تواند به مصارف حرم يا ساير كارهاي خير به قصد بازگشت ثواب آن به منذور له برساند.

٢٦٦٣ اگر براي خود امام عليه السلام چيزي نذر كند، چنانچه مصرف معيني را قصد كرده، بايد به همان مصرف برساند و اگر مصرف معيني را قصد نكرده، بايدبه فقرا و زوار بدهد يا مسجد و مانند آن بسازد و ثواب آن را هديه آن امام نمايد،و همچنين است اگر چيزي را براي امامزاده‏اي نذر كند.

٢٦٦٤ گوسفندي را كه براي صدقه، يا براي يكي از امامان نذر كرده‏اند پشم آن و مقداري كه چاق مي‏شود جزو نذر است، و اگر پيش از آن كه به مصرف نذر برسد شير بدهد يا بچه بياورد، بايد به مصرف نذر برسانند.

٢٦٦٥ هر گاه نذر كند كه اگر مريض او خوب شود، يا مسافر او بيايد، عملي را انجام دهد چنانچه معلوم شود كه پيش از نذر كردن مريض خوب شده، يا مسافر آمده است عمل كردن به نذر لازم نيست.

٢٦٦٦ اگر پدر يا مادر نذر كند كه دختر خود را به سيد شوهر دهد، بعد از آن كه دختر به تكليف رسيد، احتياط آن است كه اگر بتوانند او را راضي نمايند كه به سيد شوهر كند.

٢٦٦٧ هرگاه با خدا عهد كند كه اگر به حاجت‏شرعي خود برسد كار خيري را انجام دهد، بعد از آن كه حاجتش برآورده شد، بايد آن كار را انجام دهد و نيز اگر بدون آن كه حاجتي داشته باشد عهد كند كه عمل خيري را انجام دهد، آن عمل براو واجب مي‏شود.

٢٦٦٨ در عهد هم مثل نذر بايد صيغه خوانده شود و نيز كاري را كه عهد مي‏كند انجام دهد، بايد نكردنش بهتر از انجام آن نباشد.

٢٦٦٩ اگر به عهد خود عمل نكند، بايد كفاره بدهد يعني شصت فقير را سير كند يا دو ماه روزه بگيرد، يا يك بنده آزاد كند.