بخش 1
پیشگفتار اقسام عمره مفرده واجب اصلی واجب تبعی مستحب فاصله زمانی بین دو عمره
11
الحمدلله ربّ العالمين ، وصلّي الله علي محمّد وآله الطاهرين . كعبه
نخستين خانه اي است كه به امر و اراده خداوند سبحان براي مردم و در مسير رشد و
هدايت و منافع آنان بنا شده است . خداوند در قرآن كريم مي فرمايد : {إنَّ أوَّلَ
بَيْت وُضِعَ لِلنّاس لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَهُديً
لِلْعالَمِينَ . . . } ( 1 )
1 ـ سوره آل عمران : 4 آيه 96 .
12 |
حضرت ابراهيم ( عليه السلام ) از جانب خدا مأموريت يافت كه مردم
را به سوي اين خانه مقدس فرا بخواند ، بنابراين بندگان صالح و مخلصي كه براي
انجامزيارت خانه خدا راهي مكه مي شوند ، امر خداي رااجابت كرده و دعوت حضرت
ابراهيم ( عليه السلام ) را پاسخ مثبت مي دهند . از اين رو در اولين بخش از اعمال
( يعني احرام ) با شور و اشتياق فراوان به دعوت حضرت حق « لبّيك » مي گويند .
پيامبر بزرگوار اسلام ( صلّي الله عليه وآله ) مي فرمايد : « ثواب حج بهشت است ، و
انجام عمره سبب از بين رفتن گناهان و كفاره آن است . » ( 1 ) امام صادق ( عليه
السلام ) مي فرمايد :
1 ـ وسائل الشيعه : ج11 ، باب38 ، از ابواب وجوب حج و شرايط
آن ، ح6 .
13 |
« حجاج و كساني كه عمره انجام مي دهند ميهمانان خدا هستند ،
اگر چيزي از خداوند درخواست كنند به آنان عنايت فرمايد ، و اگر خدا را بخوانند دعوت
آنها را اجابت كند ، و ] محبت خداوند نسبت به ميهمانانش به حدي است كه [ اگر ميهمانان
سكوت اختيار كنند و سؤال نكنند خداوند سبحان خود ميهمانانش را مورد لطف و عنايت
خويش قرار خواهد داد ، و [ از جمله عنايات خداوند نسبت به ميهمانانش آن است كه ] براي
هر مبلغي كه در راه مصرف كنند يك ميليون برابر عطا فرمايد » ( 1 ) . تنظيم
اين مناسك با نظارت بخش استفتاآت دفتر حضرت آية الله العظمي فاضل لنكراني
مدظله العالي ، توسط آقايان حاج شيخ محمد عطايي و حاج شيخ
1 ـ كافي : ج4 ، ص255 .
14 |
محمد فرقاني زيد عزهما ، انجام گرفته است . اميد است
مورد استفاده كامل زائران بيت الله الحرام قرار گيرد .
15 |
مسأله 1 : عمره مفرده مانند حج بر دو قسم است : واجب و مستحب واجب اصلي
مسأله 2 :
بر كسي كه منزل او در مكه يا شانزده فرسخي ( 48 ميلي ) آن باشد ـ كه وظيفه وي حج
إفراد يا قران است ـ در طول عمر يك بار عمره مفرده به شرط داشتن استطاعت ، واجب است .
مسأله 3 : شرايط استطاعت عمره مفرده عبارت است از :
16 |
1 ـ بلوغ . 2 ـ عقل . 3 ـ حريت ( برده نبودن ) . 4 ـ استطاعت مالي . 5 ـ استطاعت بدني . 6 ـ استطاعت طريقي . 7 ـ رجوع به كفايت .
مسأله 4 : اگر شرايط
مذكور تنها براي عمره مفرده حاصل شود ، ولي براي حج حاصل نشود ، واجب است عمره مفرده
را انجام دهد .
واجب تبعي
مسأله 5 : بر كسي كه مي خواهد داخل مكه شود واجب است
با احرام وارد شود ، كه اگر در ماههاي حج ( شوال ، ذي القعده ، ذي الحجه ) باشد و بخواهد
حج انجام
17 |
دهد بايد با احرام عمره تمتع يا حج إفراد يا قران وارد شود ، و
در غير اين صورت بايد با احرام عمره مفرده وارد شود .
مسأله 6 : كسي كه عمره و
حج بر او واجب نيست اگر عصياناً بدون احرام وارد مكه شد گناهكار است ، ولي بعد از
ورود به مكه تكليف خاصي ندارد ، و ماندنش در مكه بي اشكال است .
مسأله 7 : كودك ،
مجنون ، بيهوش و كساني كه شرعاً مكلف نيستند لازم نيست براي ورود به مكه محرم شوند ،
و ولّي آنها يا همراهان آنان در اين مورد وظيفه اي ندارند .
مسأله 8 : كسي كه
نذر كرده يا عهد كرده يا قسم خورده كه عمره مفرده انجام دهد ، بايد براي وفاي به نذر
و عهد و عمل به قسم عمره مفرده انجام دهد .
مسأله 9 : كسي كه در عمره مفرده ، جماع يا
استمنا كند ـ به تفصيلي كه در مسأله 58 مي آيد ـ لازم است يك عمره مفرده
بجا آورد .
18 |
مستحب
مسأله 10 : بر كسي كه وظيفه او حج تمتع است ـ منزل
او در فاصله بيش از شانزده فرسخي مكه است ـ عمره مفرده في نفسه
مستحب است .
مسأله 11 : تكرار عمره مفرده مانند تكرار حج ، مستحب است . ولي در رابطه
با فاصله بين دو عمره به احكام آن كه خواهد آمد توجه شود .
مسأله 12 : چون خروج زن
از منزل و سفر او بايد با اذن شوهر باشد ، لذا صحت عمره مستحبي او مشروط به اذن شوهر
است . فاصله زماني بين دو عمره
مسأله 13 : هر كس مي تواند براي خود يا ديگري در
هر ماه قمري فقط يك عمره مفرده بجا آورد .
مسأله 14 : كسي كه در روزهاي آخر يك ماه
قمري
19 |
عمره مفرده اي بجا آورد ، مي تواند در روزهاي اول ماه
قمري بعد عمره مفرده ديگري بجا آورد .
مسأله 15 : اگر هر عمره را به نيت يك نفر
انجام دهد رعايت فاصله مذكور لازم نيست ، بنابر اين يك فرد مي تواند بعد از
اينكه عمره مفرده خود را انجام داد به نيابت از فرد ديگري به اجاره يا تبرعاً يك
عمره ديگر انجام دهد .
مسأله 16 : شخص مي تواند در يك ماه قمري چند عمره مفرده
براي خود و براي ديگران بجا آورد ( هر عمره را براي يك نفر بجا آورد ) .
مسأله 17 :
راننده يا كسي كه به مقتضاي شغلش مكرراً وارد مكه مي شود ، لازم نيست براي هر
بار مراجعت به مكه محرم شود .
مسأله 18 : رعايت فاصله مذكور بين عمره مفرده و عمره
تمتع لازم نيست .
20 |
مسأله 19 : انجام يك عمره مستحبي به نيت خود و افراد ديگر
مانعي ندارد . بلي اگر انجام عمره مفرده به جهت نذر يا نيابت بر او لازم باشد شركت
دادن افراد ديگر جايز نيست .
مسأله 20 : در فرض سابق لازم نيست افراد به
تفصيل مشخص باشند ، بلكه شناخت اجمالي آنها ـ مثلاً بعنوان همسايگان ، همكاران ـ
كافي است .
مسأله 21 : انجام عمره مفرده در تمام ماههاي سال ـ حتي در ماههاي حج ـ
قبل و بعد از اعمال حج جايز است ولي در فاصله بين اعمال عمره تمتع و حج تمتع جايز
نيست .
مسأله 22 : كسي كه عمره مفرده انجام داد ، اگر در همان ماه از مكه خارج شود و
در همان ماه بازگردد نمي تواند محرم شود مگر به قصد احرام براي فردي غير از
كسي كه عمره قبلي را براي او انجام داده است ، اما اگر در