بخش 5
لباس احرام تلبیه مستحبات و مکروهات احرام مکروهات احرام محرمات احرام 1 ـ آمیزش
لباس احرام
مسأله 289 ـ يكي از واجبات احرام پوشيدن دو جامه احرام است ، كه يكي لنگ و ديگري ردا ناميده مي شود . و احتياط واجب آن است كه لباس احرام را قبل از گفتن لبيك بپوشد .
مسأله 290 ـ چون انجام غسل احرام قبل از ميقات جايز است ، لذا شخص مي تواند مثلاً در مدينه به قصد اطاعت امر الهي لباس دوخته را بكند و پس از انجام غسل لباس احرام را با قصد اطاعت امر الهي بپوشد ، در اين صورت كندن و پوشيدن مجدد يا حركت دادن
105 |
لباس احرام در ميقات لازم نيست .
مسأله 291 ـ دو جامه اي را كه بايد محرم بپوشد مخصوص مرد است ، ولي زن قبل از تلبيه قصد كند همان لباسي را كه پوشيده لباس احرامش باشد . و لازم نيست ندوخته باشد ، ولي احتياط مستحب آن است كه فقط در حال نيت و تلبيه دو لباس احرام را بپوشد .
مسأله 292 ـ لازم نيست محرم جامه احرام را هميشه در بر داشته باشد ، بلكه جايز است آنها را عوض كند ، يا به هر علتي لخت شود .
مسأله 293 ـ افضل آن است كه محرم براي طواف همان جامه هاي احرام را كه با آن احرام بسته بپوشد .
مسأله 294 ـ محرم مي تواند بيش از دو جامه احرام بپوشد ، ولي تمام آنها بايد شرايط لباس احرام را داشته باشد .
مسأله 295 ـ بايد لباس احرام را به گونه اي بپوشد كه يكي عرفاً لنگ تلقي شود ، و مستحب است ناف تا زانو را بپوشاند و ديگري رداء شمرده شود ، و لازم است شانه و قسمتي از بدن را بپوشاند .
106 |
مسأله 296 ـ يك جامه بلند كه مقداري از آن را به صورت لنگ ببندد و مقداري را به صورت رداء به احتياط واجب كفايت نمي كند .
مسأله 297 ـ پوشيدن جامه احرام يك واجب تعبدي است ، لذا بايد قصد اطاعت امر الهي را بكند ، ولي كندن لباس معمولي واجب نيست با قصد قربت باشد هر چند مستحب است .
مسأله 298 ـ اگر عصياناً دو جامه احرام را نپوشد يا در لباس معمولي محرم شود هر چند گناه كرده است ولي احرام او صحيح است .
مسأله 299 ـ همانگونه در محرمات احرام خواهد آمد مردان محرم بايد از پوشيدن لباس دوخته اجتناب كنند . لذا جامه احرام براي مردان نبايد دوخته باشد .
مسأله 300 ـ جامه اي كه لنگ قرار مي دهد نبايد نازك و بدن نما باشد ، و احتياط واجب است كه رداء نيز نازك نباشد .
مسأله 301 ـ جامه احرام بايد از جنسي باشد كه نماز در آن صحيح باشد ، بنابراين جامه حرير و غيرمأكول يا
107 |
نجس غير معفو كفايت نمي كند .
مسأله 302 ـ بنابر احتياط واجب لباسي را كه زن در حال احرام مي پوشد از حرير خالص نباشد .
مسأله 303 ـ جامه احرام بايد پاك باشد ، و اگر در حال احرام جامه احرام يا لباسي كه زن پوشيده نجس شود به احتياط واجب بايد آن را تطهير يا تبديل كند . ولي اگر تطهير نكند احرام او باطل نشده و كفاره هم ندارد .
مسأله 304 ـ احتياط آن است كه جامه احرام از پوست نباشد ، هر چند لازم نيست منسوج و بافتني باشد . لذا نمد هم كفايت مي كند .
مسأله 305 ـ لازم نيست شخص در حال احرام از حدث اكبر و اصغر پاك باشد ، لذا شخص محدث لازم نيست فوراً غسل كند يا وضو بگيرد . بلي اگر بدنش نجس باشد احتياط مستحب است كه آن را پاك كند .
تلبيه
مسأله 306 ـ آخرين واجب در احرام ، تلبيه است . يعني گفتن لبيك ها به شكل زير :
108 |
« لَبَّيْكَ اللّهُمَّ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ لاشَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ » كه با يكبار گفتن آن محرم شده و احرامش صحيح است . هر چند تكرار آن مستحب است . و احتياط مستحب آن است كه بعد از مقدار واجب آن بگويد :
« اِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ ، لاشَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ » .
و احتياط مستحب آن است كه به جاي صورت اول بگويد :
« لَبَّيْكَ اَللّهُمَّ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ ، إنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ ، لاشَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ » .
و مستحب است بعد از آن بگويد :
« لَبَّيْكَ ذَا الْمَعارِج لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ داعِياً إلي دارِ السَّلامِ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ غَفّارَ الذُّنُوْبِ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ أهْلَ التَّلْبِيَةِ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ ذَاالْجَلالِ وَالاَكْرامِ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ تُبْدِئُ وَالْمَعادُ إلَيْكَ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ تَسْتَغنِي و يُفْتَقَرُ إلَيْكَ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ مَرْهُوْباً وَمَرْغُوباً إلَيْكَ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ إلهَ
109 |
الْحَقِّ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ ذَا النَّعْماِء وَالْفَضْلِ الْحَسَنِ الْجَميلِ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ كَشَّافَ الْكُرَبِ الْعِظامِ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدَيكَ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ ياكَرِيمُ لَبَّيْكَ » .
و خوب است اين جملات را نيز بگويد :
« لَبَّيْكَ أتَقَرَّبُ إلَيْكَ بِمُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ بِحَجَّة و عُمْرَة لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ وَهِذِه عُمْرَةُ مُتْعَة إليَ الْحَجِ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ أهْلَ التَّلْبِيَةِ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ تَلْبِيَةً تَمامُها وَبَلاغُها عَلَيْكَ » .
مسأله 307 ـ ترجمه مقدار واجب تلبيه چنين است :
« همواره دعوت تو را اجابت مي كنم خدايا ، همواره اجابت مي كنم تو را ، همواره اجابت مي كنم تو را ، براي تو شريكي نيست ، همواره اجابت مي كنم تورا » .
و ترجمه جمله بعد كه مستحب است چنين است :
« همانا ستايش و نعمت و پادشاهي از آن تو است . شريكي براي تو نيست ، اجابت مي كنم تورا » .
110 |
مسأله 308 ـ بايد تلبيه را به مقدار واجب ياد بگيرد و به نحو صحيح بگويد ، و اگر نتواند ياد بگيرد يك نفر به او تلقين كند تا به نحو صحيح بگويد .
مسأله 309 ـ اگر نتواند ياد بگيرد و با تلقين هم نتواند به صورت صحيح بگويد به هر نحو كه مي تواند بگويد ، و ظاهراً همين مقدار كافي است ، هر چند احتياط مستحب آن است كه ترجمه آن را بگويد و نايب هم بگيرد .
مسأله 310 ـ كسي كه لال است و قادر نيست تلبيه را بگويد بايد با انگشت اشاره كند و زبانش را هم حركت دهد ، و بهتر است نايب هم بگيرد .
مسأله 311 ـ اگر كسي لبيك را به مقدار واجب نگفت محرم نشده ، و اگر موجبات كفاره در حال احرام را به جا آورد كفاره ندارد . و همين طور است اگر عمداً غلط بگويد يا با ريا آن را باطل كند .
مسأله 312 ـ تأخير تلبيه از ميقات جايز نيست ، و اگر تأخير انداخت حكم كسي را دارد كه بدون احرام از ميقات گذشته است .
111 |
مسأله 313 ـ اگر از روي ندانستن يا فراموشي لبيك را نگفت و بعد از عبور از ميقات متوجه شد ، در صورت امكان واجب است به ميقات بازگردد و لبيك بگويد ، و اگر امكان بازگشت نبود چنانچه وارد حرم نشده از جايي كه متذكر شده لبيك بگويد ، و اگر داخل حرم شده در صورت امكان به خارج حرم برود و آنجا لبيك بگويد ، و اگر امكان خارج شدن وجود نداشت همان جا بگويد .
مسأله 314 ـ اگر تلبيه را در عمره تمتع فراموش كرد يا از روي جهل نگفت و تا پايان اعمال عمره تمتع يادش نيامد اگر بتواند بايد به ميقات ـ ولو ادني الحل ـ رفته و جبران كند ، و اگر وقت جبران ندارد عمره اش باطل است و بايد حج افراد انجام دهد . و در اين صورت كفايت از حجة الاسلام مي كند .
مسأله 315 ـ اگر كسي تلبيه را غلط بگويد . چنانچه بداند در صورت غلط گفتن محرم نمي شود اعمال او باطل است . و اگر نداند چنانچه بعد از وقوفين يا وقتي كه قابل جبران نباشد متوجه شد ، اعمال او محكوم به صحت است . اما احتياط استحبابي اين است كه به اين
112 |
حج اكتفا نكند .
مسأله 316 ـ كسي كه براي عمره تمتع محرم شده مستحب است لبيك را تكرار كند . و چنانچه خانه هاي مكه پيدا شد واجب است تلبيه را قطع كند . و كسي كه احرام حج بسته بايد ظهر روز عرفه تلبيه را قطع كند .
113 |
مسأله 317 ـ مستحبات احرام چند چيز است :
1 ـ قبلا بدن خود را پاكيزه كرده و ناخن و شارب خود را بگيرد ، و موي زير بغل و عانه را بانوره ازاله نمايد .
2 ـ كسي كه قصد حج دارد از اول ماه ذي القعده و شخصي كه قصد عمره مفرده دارد پيش از يكماه موي سر و ريش را رها كند .
3 ـ پيش از احرام در ميقات غسل احرام كند ، و اين غسل از حائض و نفساء نيز صحيح است ، و تقديم اين غسل بخصوص اگر خوف آن باشد كه در ميقات نتوان غسل كرد جايز است . و در صورت تقديم اگر در ميقات امكان انجام غسل بود مستحب است غسل را اعاده كند . و بعد از اين غسل اگر لباسي را پوشيد يا چيزي را خورد كه بر محرم حرام است ، باز هم اعاده مستحب است ، و اگر روز غسل كرد از غسل تا آخر شب آينده
114 |
كفايت مي كند . و همچنين اگر شب غسل كرد تا آخر روز آينده كافي است . ولي اگر بعد از غسل و پيش از احرام به حدث أصغر محدث شد غسل را اعاده كند .
4 ـ دو جامه احرام از پنبه باشد .
5 ـ پارچه احرام سفيد باشد .
6 ـ احرام را به ترتيب ذيل ببندد :
در صورت تمكن بعد از فريضه ظهر ، و در صورت عدم تمكن بعد از فريضه ديگر ، و در صورت عدم تمكن از آن ، بعد از شش يا دو ركعت نماز نافله ، در ركعت اول پس از حمد سوره توحيد ، و در ركعت دوم سوره جحد را بخواند ، و شش ركعت أفضل است ، و بعد از نماز ، حمد و ثناي الهي را بجا آورد ، و بر پيغمبر و آل او صلوات بفرستد ، آنگاه بگويد :
« اَللَّهُمَّ إنِّي أسْاَلُكَ أنْ تَجْعَلَنِي مِمَّنِ اسْتَجابَ لَكَ ، وَآمَنَ بِوَعْدِكَ ، وَاتَّبَعَ أمْرَكَ ، فَاِنِّي عَبْدُكَ وَفي قَبْضَتِكَ ، لااُوقي إلاّ ما وَقَيْتَ ، وَلا آخُذُ إلاّ ما أعْطَيْتَ ، وَقَدْ ذَكَرْتَ
115 |
الْحَجَّ ، فَأسْألُكَ أنْ تَعْزِمَ لِي عَلَيْهِ عَلي كِتابِكَ ، وَسُنَّةِ نَبِيِّكَ ، صَلَواتُك عَلَيْهِ وِآلِه ، وَتُقَوِّيَنِي عَلي ما ضَعُفْتُ عَنْهُ ، وَتُسَلِّمَ لِي مَناسِكِي ، فِي يُسْرمِنْكَ وَعافِيَة ، وَاجْعَلْنِي مِنْ وَفْدِكَ الَّذي رَضِيْتَ وَارْتَضَيْتَ ، وَسَمَّيْتَ وَكَتَبْتَ ، اَلّلهُمَّ اِنِّي خَرَجْتُ مِنْ شُقَّة بَعِيدَة ، وَاَنْفَقْتُ مالِي ابْتِغاءَ مَرْضاتِكَ ، اَللَّهُمَّ فَتَمِّمْ لِي حَجَّتِي وَعُمْرَتِي ، اَللَّهُمَّ إنِّي اُرِيْدُ التَّمَتُّعَ بِالْعُمْرَةِ اِلَي الْحَجِّ ، عَـلي كِتـابِكَ وَسُنَّةِ نَبِيِّكَ ، صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَآلِهِ ، فَاِنْ عَرَض لِي عارِضٌ يَحْبِسُنِي ، فَحَلِّنِي حَيْثُ حَبَسْتَنِي ، بِـقَـدَرِك الَّـذيْ قَـدَّرْتَ عَلَيَّ ، اَللَّهُمَّ إنْ لَمْ تَكُنْ حَجَّةً فَعُمْرَةً ، اُحَرِّمُ لَكَ شَعْرِي وَبَشَرِي وَلَحْمِي وَدَمِي وَعِظامِي وَمُخِّي وَعَصَبِي ، مِنَ النِّساءِ وَالثِّيابِ وَالطِّيبِ ، أبْتَغِي بِذلِكَ وَجْهَكَ
116 |
وَالدّارَ اْلآخِرَةَ » .
7 ـ هنگام پوشيدن دو جامه احرام بگويد :
« اَلْحَمْدُللهِ الَّذِي رَزَقني مَا اُوارِي بِهِ عَوْرَتِي ، وَاُؤَدِّي فِيْهِ فَرْضِي ، وَأعْبُدُ فِيْهِ رِبِّي ، وأنْتَهِي فِيْهِ إلي ما أمَرَنِي ، اَلْحَمْدُللهِ الَّذِي قَصَدْتُهُ فَبَلَّغَنِي ، وَأَرَدْتُهُ فَأعانَنِي وَقَبِلَنِي ، وَلَمْ يَقْطَعْ بِي ، وَوَجْهَهُ أرَدْتُ فَسَلَّمَنِي ، فَهُوَ حِصْنِي وَكَهْفِي وَحِرْزِي وَظَهْرِي وَمَلاذِي وَرَجائِي وَمَنْجايَ وَذُخْرِي وَعُدَّتِي في شِدَّتِي وَرَخائِي » .
8 ـ تلبيه ها را در حال احرام تكرار كند ، خصوصاً در موارد ذيل :
الف ـ وقت برخاستن از خواب .
ب ـ بعد از هر نماز واجب و مستحب .
ج ـ هنگام بالا رفتن از سربالايي يا سرازير شدن از آن .
د ـ وقت سوار شدن يا پياده شدن .
117 |
هـ ـ آخر شب .
و ـ اوقات سحر .
حائض و نفساء نيز اين تلبيه ها را بگويند .
9 ـ پس از احرام عمره تمتع تلبيه را تكرار كند تا آنكه خانه هاي مكه را ببيند ، و اما تلبيه حج تا ظهر روز عرفه مستمر است .
مكروهات احرام
مسأله 318 ـ مكروهات احرام چند چيز است :
1 ـ احرام در جامه سياه و رنگين ، بجز رنگ سبز .
2 ـ خوابيدن محرم بر رخت وبالش زرد رنگ .
3 ـ احرام بستن در جامه چركين . و اگر جامه در حال احرام چرك شود بهتر است مادامي كه در حال احرام است آنرا نشويد .
4 ـ احرام بستن در جامه راه راه .
5 ـ استعمال حنا پيش از احرام ، چنانچه اثر آن تا حال احرام باقي بماند .
118 |
6 ـ حمام رفتن ، و أولي آن است كه محرم بدن خود را با كيسه و مثل آن نسايد .
7 ـ لبيك گفتن محرم در جواب كسي كه او را صدا كند .
119 |
مسأله 319 ـ محرمات احرام عبارتند از :
1 ـ آميزش
2 ـ بوسيدن
3 ـ لمس كردن
4 ـ نگاه با شهوت
5 ـ عقد كردن
6 ـ استمناء
7 ـ پوشاندن سر براي مردان
8 ـ پوشاندن صورت براي بانوان
9 ـ پوشيدن لباس دوخته براي مردان
10 ـ پوشاندن تمام روي پا براي مردان
11 ـ استعمال عطريات
12 ـ زينت
13 ـ نگاه كردن به آينه
120 |
14 ـ روغن ماليدن
15 ـ ناخن گرفتن
16 ـ ازاله مو
17 ـ سايه قرار دادن براي مردان
18 ـ فسوق
19 ـ جدال
20 ـ خون درآوردن از بدن خود
21 ـ كندن دندان
22 ـ كشتن حشرات بدن
23 ـ حمل سلاح
24 ـ كندن گياهان و درختان حرم
25 ـ شكار
آميزش
مسأله 320 ـ آميزش در عمره تمتع حتي اگر از روي علم و عمد باشد ظاهراً موجب بطلان عمره تمتع نمي شود . و احتياط آن است كه اگر اين عمل پيش از سعي واقع شد عمره را تمام كند و آن را دو مرتبه بجا
121 |
آورد ، و اگر وقت تنگ باشد مي تواند عمره را تمام كرده و سپس حج تمتع بجا آورد . و به احتياط مستحب سال بعد حج را اعاده كند .
مسأله 321 ـ در فرض سابق گرچه حج باطل نمي شود ولي به احتياط واجب بايد كفاره بدهد . و كفاره آن يك شتر يا يك گاو يا يك گوسفند به اختيار خودش مي باشد . اگر چه بهتر است شتر را انتخاب كند .
مسأله 322 ـ اگر در عمره مفرده قبل از سعي آميزش كند بايد عمره را تمام كند و يك شتر كفاره بدهد ، و در ماه بعد هم يك عمره مفرده ديگر انجام دهد ، و در اين عمره بايد از جايي محرم شود كه در عمره قبلي از آنجا محرم شده است ، مگر اينكه نتواند به آنجا برود .
مسأله 323 ـ اگر در حج تمتع قبل از وقوف به مشعر از روي علم و عمد آميزش كند هر چند حج او صحيح است ، ولي بايد سال بعد يك حج تمتع به عنوان عقوبت انجام دهد ، و يك شتر و اگر قدرت نداشت يك گاو كفاره بدهد .
مسأله 324 ـ در فرض سابق بعد از آميزش ، زن و
122 |
شوهر نبايد با هم خلوت كنند تا اعمال و مناسك را تمام كنند . و همين طور در سال بعد اگر از همان راه قصد حج داشته باشند . پس از رسيدن به محل معصيت بايد تا پايان اعمال از هم جدا شوند .
مسأله 325 ـ اگر در حج تمتع بعد از وقوف به مشعر و قبل از تمام شدن شوط سوم طواف نساء آميزش كند . حج او صحيح است ولي بايد كفاره بدهد . و اگر بعد از گذشت شوط سوم طواف نساء آميزش كند كفاره هم ندارد .
مسأله 326 ـ مسائل آميزش بين زن و مرد مشترك است ، ولي اگر زن مجبور به آميزش شود . بر زن لازم نيست كفاره بدهد امّا مرد بايد كفاره خود و زن را بدهد ، و حج زن ظاهراً صحيح است .
مسأله 327 ـ در مسائلي كه گذشت فرقي نمي كند كه نزديكي از جلو باشد يا عقب ، با همسر دائمي يا موقت خود باشد ، يا زنا و وطي به شبهه باشد و همين طور فرقي نمي كند كه مني خارج شود يا خير .
مسأله 328 ـ نزديكي دو مرد ( لواط ) گر چه حرمت
123 |
نفسي و ذاتي شديدي دارد و موجب حد مي شود ، ولي احكام آميزش در احرام را ندارد .