بخش 1

مقدمه …

مقدمه

دستيابي آسان به احكام شرعي و مناسك حج و عمره و نيز انتقال صحيح آن به زائران بيت الله الحرام از اموري است كه نيازي به بيان ضرورت آن نيست ، ليكن دقت و اهميّت تبيين مسايل حج از سويي ، و كثرت فتاوا و نظرات مراجع معظم تقليد ، از سوي ديگر ، بر اهميت آن مي افزايد .

در اين راستا ، تدوين مجموعه هايي كه بتواند تنها مسايل مورد ابتلا و اختلاف را در برداشته باشد و با حجم كم ، احكام را ، مورد اهتمام قرار دهد از جمله نيازهايي بوده كه در چند سال گذشته معاونت آموزش و پژوهش بعثه درصدد پاسخگويي به آن اقداماتي را انجام داده است .

كتاب حاضر مجموعه اي است از مهمترين

14

مسايل عمره مفرده كه در سال هاي گذشته بيشتر مورد ابتلا بوده است .

اين مسايل برگرفته از مناسك محشاي حج ( چاپ 1387 ) است كه حواشي برخي مراجع معظم تقليد ـ ايدهم الله تعالي ـ نيز بدان افزوده شده است .

بدون شك ، نظرات روحانيون محترم ، در رفع نواقص و ارتقاي كمي و كيفي آن مؤثر خواهد بود .

از حجة الاسلام و المسلمين آقاي محمودي كه در تهيه اين اثر تلاش كرده اند تشكر و سپاسگزاري نموده توفيق همگان را از خداوند متعال مسئلت داريم .

معاونت آموزش و پژوهش

بعثه مقام معظم رهبري

15

فاصله بين دو عمره …

( 1 )

فاصله عمره تمتع با عمره مفرده

بعد از انجام حج

( 2/184 )

1 ـ بنابر احتياط در كمتر از يك ماه به قصد رجا آورده شود ؛ امام خميني .

2 ـ مي تواند ، قبل از عمره تمتّع يا بعد از حجّ تمتع ، عمره مفرده به جا آورد و بين اين دوعمره ، فاصله معتبر نيست ؛ آيات عظام : خويي ، فاضل ، وحيد و نوري .

3 ـ در اعتبار فاصله بين عمره تمتع و عمره مفرده اشكال است و احتياط نبايد ترك شود . آية الله تبريزي ؛

آية الله سيستاني همين نظر با اين اضافه : و اما انجام عمره مفرده بين عمره تمتّع و حج ، موجب بطلان عمره تمتع مي شود .

16

4 ـ فاصله شرط نيست ؛ آية الله گلپايگاني ؛

آية الله بهجت : فاصله شرط نيست و نيز بين عمره تمتع و حج ، انجام عمره مفرده جايز است .

5 ـ مي تواند قبل از عمره تمتّع يا بعد از حج تمتّع و گذشتن روز سيزدهم ، عمره مفرده به جا آورد و بين اين عمره و اعمال حج يا عمره ، فاصله معتبر نيست ؛ آية الله زنجاني .

6 ـ اگر هردو را براي خود انجام مي دهد ، در عمره مفرده بعد از حج تمتّع ، قصد رجا نمايد ؛ آية الله صافي .

( 2 )

فاصله بين دو عمره مفرده

( 184 )

1 ـ فاصله معيني بين دو عمره مفرده شرط نيست ؛ آيات عظام : بهجت ، زنجاني ، گلپايگاني و نوري ؛

ولي بنابر احتياط در هر ماه فقط يك عمره براي خود مي تواند به جا آورد ؛ ولي به جا آوردن عمره

17

براي غير خود ، هر نفر يك عمره جايز است ؛ آية الله خامنه اي .

2 ـ بنابر احتياط در كمتر از يك ماه ، به قصد رجاء آورده شود ؛ امام خميني .

3 ـ فاصله يك ماه شرط نيست ، بلكه در هر ماه قمري مي توان يك عمره انجام داد ؛ آيات عظام : تبريزي ، خويي ، سيستاني ، صافي ، فاضل و مكارم .

4 ـ در هر ماه مستحب است ، و بنابر احتياط ، انجام دو عمره به قصد خود يا به قصد يك نفر جايز نيست ، مگر دومي به قصد رجاء آورده شود ؛ آية الله وحيد .

19

احرام …

( 3 )

احرام در مسجد شجره

( 202 تا 205 و 220 )

1 ـ بنابر احتياط واجب ، داخل مسجد ، احرام صورت گيرد ؛ آيات عظام : امام خميني ، سيستاني ، فاضل و نوري .

2 ـ واجب است احرام ، داخل مسجد شجره باشد ؛ آية الله خامنه اي .

3 ـ احرام ، واجب است داخل مسجد و احتياطاً ^{( 1 )} در مسجد قديمي صورت گيرد ؛ آية الله بهجت .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ با توجه به اين كه ساير آيات عظام ، احرام در غير مسجد قديم را كافي مي دانند ، رجوع اين احتياط به صورت قهري حاصل است و ارجاع به فالاعلم نياز نيست ؛ و همچنين است احتياطي كه معظم له ( قدس سره الشريف ) درباره مكان قديم مسجدين ، در قصر و اتمام فرموده اند .

20

4 ـ احرام از داخل مسجد ، مستحب است و در محاذي مسجد از طرف چپ يا راست كفايت مي كند . . . ؛ آيات عظام : گلپايگاني ، صافي و مكارم .

آية الله تبريزي همين نظر با اين اضافه : و احتياط واجب آن است كه از پشت مسجد قديم احرام نبندند .

5 ـ بايد در مسجد فعلي ، نيت احرام حج يا عمره را از قلب خود بگذراند ، ولي گفتن تلبيه واجب ، در كلّ منطقه ذوالحليفه كافي است ؛ آية الله زنجاني .

6 ـ جواز احرام از منطقه ذوالحليفه ؛ آية الله خويي و آية الله وحيد .

( 4 )

احرام با نذر

( 253 و 254 )

1 ـ اگر نذر كند از محلي كه پيش از ميقات است احرام ببندد ، جايز است و بايد از همان جا محرم شود . . . ؛ آيات عظام : امام خميني ، بهجت ، تبريزي ، خامنه اي ، خويي ، گلپايگاني ، صافي ، مكارم ، وحيد و نوري .

2 ـ اگر بداند مستلزم ارتكاب حرام مي شود

21

ـ مانند استظلال ـ انعقاد نذر ، مورد اشكال است ؛ آية الله سيستاني .

آية الله فاضل همين نظر با اين اضافه : بلي اگر بداند براي احرام عمره تمتع نمي تواند به يكي از مواقيت معروفه برود ، نذر اشكال ندارد و معصيت هم نكرده است ، ولي احتياط آن است كه در ادني الحل ، تجديد احرام كند و در هر صورت ، كفّاره استظلال را بايد بدهد .

3 ـ اگر از يكي از مواقيت پنج گانه ، يا از نزديكي هاي آن مي گذرند ، نمي توانند از غير مواقيت محرم شوند ، حتي با نذر ، و اگر از آنجا نمي گذرند ، قبل از حرم هركجا محرم شوند ، كافي است و نيازي به نذر نيست ؛ آية الله زنجاني .

( 5 )

اذن شوهر و نذر احرام بانوان

( 253 )

1 ـ اگر نذر زن ، مزاحم حق شوهر نباشد ، اجازه لازم نيست ؛ آيات عظام : تبريزي ، خويي ، سيستاني ، مكارم ؛

22

و در هر صورت ، بنابر احتياط واجب ، نذر وضعاً منعقد مي شود ؛ آية الله بهجت .

2 ـ نذر زن ، بايد با اذن شوهر باشد ؛ آيات عظام : امام خميني ، گلپايگاني ، صافي و نوري ؛

ولي اجازه در سفر كفايت ، از اذن در نذر مي كند ؛ آية الله فاضل .

3 ـ اگر شوهر حضور دارد ، بايد بنابر احتياط ، نذر زن با اجازه او باشد ؛ آية الله خامنه اي .

4 ـ با توجه به مسأله قبل ، اين مسأله موضوع ندارد ؛ آية الله زنجاني .

( 6 )

قصد ترك محرّمات در حال محرم شدن

( 305 )

1 ـ لازم نيست ، ولي با قصد انجام محرماتي كه عمره يا حج را باطل مي كند ، احرام باطل بلكه غير ممكن است ؛ آيات عظام : امام خميني ، فاضل و نوري .

2 ـ لازم نيست ، ولي بايد قصد انجام چيزي

23

كه احرام را باطل مي كند نداشته باشد ؛ آية الله خامنه اي .

3 ـ قصد ترك ^{( 1 )} جميع محرّمات لازم است ؛ آيات عظام : گلپايگاني ، بهجت ، صافي و مكارم .

4 ـ عزم بر ترك محرّمات ، از اول تا آخر احرام معتبر نيست ؛ آية الله تبريزي .

5 ـ لازم نيست ، مگر نسبت به جماع كه اگر در حين احرام عمره مفرده قصد داشته و يا ترديد داشته باشد كه قبل از فارغ شدن از سعي ، با همسر خود نزديكي كند ، احرامش باطل است ؛ آية الله زنجاني ؛

و بنابر مشهور با قصد محرّماتي كه حج يا عمره را باطل مي كند ، احرام باطل است ؛ آية الله خويي و آية الله سيستاني .

6 ـ لازم نيست مگر محرّماتي كه عمره يا حج را باطل مي كند كه با قصد انجام آن و يا ترديد در انجام آن ، احرام منعقد نمي شود ؛ آية الله وحيد .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ اين قصد براي كسي كه قصد انجام محرّمات را ندارد ، به صورت ارتكازي و ضمني در نيّت احرام وي وجود دارد .

24

( 7 )

گذاردن سنگ و مانند آن در ردا

و وصل كردن آن با سنجاق و سوزن

( 300 )

1 ـ جايز است ؛ آيات عظام : امام خميني ، بهجت ، خويي ، خامنه اي ، وحيد ، فاضل ، مكارم ، نوري ، سيستاني و تبريزي .

اگر به صورت يقه پيراهن در نيايد ، جايز است ؛ آية الله صافي و آية الله گلپايگاني .

2 ـ گره زدن و بستن لبه هاي جامه احرام مردان با هر وسيله تا لزوم نداشته باشد ، جايز نيست ؛ آية الله زنجاني .

توجه : گره زدن ازار به گردن ، طبق نظر اكثر مراجع ، بنابر فتوا يا احتياط ، جايز نيست .

( 8 )

گره زدن لباس احرام به غير گردن

( 299 )

1 ـ جايز است ؛ آيات عظام : امام خميني ، خامنه اي

25

فاضل ، مكارم ، وحيد و نوري .

اگر به صورت يقه در نيايد ، جايز است ؛ آية الله گلپايگاني و آية الله صافي .

2 ـ بنابر احوط ازار مطلقاً گره زده نشود و گره زدن ردا نيز بنابر احتياط ، جايز نيست ؛ آيات عظام : خويي ، بهجت ، تبريزي و سيستاني .

3 ـ در غير ضرورت ، جايز نيست ؛ آية الله زنجاني .

( 9 )

استفاده از كمربند دوخته براي مردان

( 491 )

1 ـ جايز است ؛ آيات عظام : تبريزي ، سيستاني ، خامنه اي ، گلپايگاني ، صافي ، فاضل ، وحيد و مكارم .

2 ـ بنابر احتياط جايز نيست ؛ آيات عظام : امام خميني ، بهجت ، خويي و نوري .

3 ـ بايد از پوشيدن هميان و كمربند پرهيز نمود ،